Overzicht

Jos van Dijk

1.194 Artikelen
605 Waanlinks
3.615 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Was tot 2012 docent in het HBO.
Schrijft over Europa en over het vrije verkeer van informatie.
Publiceerde in 2007 "Dit kan niet en dit mag niet; een kroniek van belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland." Voortgezet op de website: http://freeflowofinformation.blogspot.com/
Publiceerde in 2016 "Ondanks hun dappere rol in het verzet. Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog" voortgezet op de website http://nederlandsecommunisten.nl/#site-header
Foto: Shirley de Jong (cc)

De lessen van Weimar

, door

RECENSIE - Een nieuw boek over de teloorgang van de democratie in Duitsland in de jaren dertig.

Over Duitsland tussen de twee wereldoorlogen, Hitler en de machtsovername door de nazi’s  zijn al boekenkasten vol geschreven. De Amerikaanse historicus Benjamin Carter Hett heeft er onlangs een nieuw, zeer gedetailleerd, uitermate leesbaar en wat mij betreft ook spannend boek aan toegevoegd onder de titel The Death of democracy. Hitler’s Rise to Power and the downfall of the Weimar Republic. In de Nederlandse vertaling heet het boek De Populist. Dat verkoopt misschien beter, maar geeft het onderwerp van het boek toch minder goed weer. Het gaat zeker ook over Hitler, maar vooral over de omstandigheden waaronder de nazi’s de macht konden grijpen, beter gezegd over de manier waarop een prille democratie om zeep geholpen kon worden. Dat was voor mij de reden om het boek te lezen:  ‘de kwetsbaarheid van een democratie in handen van mensen die er zonder respect mee omgaan’, zoals de achterflap het omschrijft.

‘Historische kennisvergaring’, schrijft Carter Hett ter verantwoording van zijn nieuwe bijdrage aan deze geschiedenis, ‘werkt als de trage opbouw van een sedimentpakket. Er wordt steeds een laag aan toegevoegd. Dit geldt vooral voor de Duitse geschiedenis in de twintigste eeuw.’ Carter Hett is specialist op dit gebied en heeft al verschillende boeken over de nazitijd op zijn naam staan. Hij merkt op dat er sinds het einde van de Koude Oorlog veel nieuw bronnenmateriaal beschikbaar is gekomen om de geschiedenis van Duitsland opnieuw te bekijken. Dat was ook nodig omdat veel bestaande literatuur sterk draaide om de persoon van Hitler, volgens Carter Hett ‘een residu van de nazipropaganda’ over de grote leider.

Waan van de dag

Nieuwe ‘bonnetjes’-affaire

, door

Op het ministerie van VWS is een deel van de notulen van een overleg op raadselachtige wijze verdwenen.

Het gaat om stukken van een overleg van 7 maart 2008 die inzicht kunnen bieden in de mogelijke betrokkenheid van het ministerie bij kartelvorming die ertoe heeft geleid dat supermarkten geen gebruik mogen maken van Ageviewers, een apparaat dat leeftijdscontroles bij het verkoop van alcohol effectiever uitvoert dan bestaande controles door kassamedewerkers.

Foto: John S. Quarterman (cc)

Een dikke huid

, door

OPINIE - Moet haatzaaien bij wet worden verboden? Het verschil tussen Europa en de Verenigde Staten.

De Amerikaanse rechtsgeleerde Nadine Strossen debatteerde in Brussel met Europees commissaris voor Justitie Věra Jourová, die de strijd heeft aangebonden met ‘hate speech’. In De Volkskrant waarschuwt Strossen voor het gemak waarmee allerlei uit moreel oogpunt onwelvoeglijke uitingen tegenwoordig onder de noemer van ‘hate speech’ worden gebracht. ‘Het wordt in het dagelijkse spraakgebruik een vergaarbak voor alles wat mensen verfoeien.’ Ze keert zich tegen wetgeving die haatzaaien moet inperken. Volgens haar werkt dat averechts en is het ook een onaanvaardbare vorm van overheidscensuur.

Strossen, voormalig voorzitter van de burgerrechtenbeweging American Civil Liberties Union (ACLU), heeft een belangrijke boodschap voor links. Nu claimt populistisch rechts in het debat over haatzaaien de vrijheid van meningsuiting. Alle linkse verontwaardiging over haatdragende boodschappen wordt met een beroep op de uitingsvrijheid even verontwaardigd afgewezen. Rechtse politici presenteren zich ‘als martelaar van het vrije woord en dat levert sympathie op. Oppervlakkig gezien lijkt het een overwinning wanneer haatzaaiers geen podium krijgen, maar op de lange termijn helpt het hen juist.’

Daarbij komt dat alle wetgeving op dit gebied vaag en ruim geformuleerd zal moeten worden. Je kunt nu eenmaal geen letterlijke teksten in verbodbepalingen onderbrengen. Het betekent dat wetgeving tegen ‘hate speech’ een ruime interpretatie mogelijk maakt. En die kan volgens Strossen door de staat, afhankelijk van de politieke wind, naar believen ingezet worden, evengoed tegen links als tegen rechts. Ze geeft het voorbeeld van Franse wetgeving die de veroordeling van een Palestijnse activist mogelijk maakte wegens kritiek op de staat Israël.

Foto: Balkan Photos (cc)

Slovenië naar rechts

, door

ELDERS - Zondag zijn er in Slovenië parlementsverkiezingen. De voormalige Joegoslavische deelstaat volgt Europese trends. Angst voor vreemdelingen en afkeer van de zittende macht bepalen de stemming meer dan gunstige economische ontwikkelingen.

De laatste polls voorspellen dat de conservatieve partij van Janez Janša SDS zondag de grootste wordt. Op de tweede plaats komt de anti-establishment lijst LMS van Marjan Šarec, voormalig televisiekomiek, nu burgemeester van Kamnik, een plaats in de Sloveense Alpen. Het land stemde tot nu toe in meerderheid links-liberaal, zei journalist Ali Zerdin in een Oostenrijkse krant, ‘maar het zal zich nu niet langer van de buurlanden Hongarije, Oostenrijk en Italië onderscheiden.’

Janez Janša (59) werd na de eerste vrije verkiezingen in het land minister van Defensie en later nog twee keer eerder premier. In 2014 zat hij korte tijd in de gevangenis na een veroordeling wegens corruptie, die later door het Hoogerechtshof ongedaan is gemaakt. Janša is een fan van Orbán. De Hongaarse premier was onlangs de ster op een verkiezingsbijeenkomst van de SDS in Celje. Janša haalde uit naar linkse partijen, die ‘migranten uitnodigen uit volkomen vreemde beschavingen. Wij zullen een einde maken aan een dergelijk anti-Sloveens en anti-Europees beleid.’ Zerdin vindt  dat de SDS de Slovenen angst aanjaagt voor een niet bestaand probleem. Er zijn in het land slechts een paar honderd asielaanvragen per jaar, waarvan de meesten worden afgewezen. Hij betwijfelt of Slovenië de weg van Hongarije zal opgaan. Janša een eclecticus die allerlei ideeën omarmt. Hij is illiberaal, economisch is hij neoliberaal.

Foto: European People's Party (cc)

Europese familiebanden

, door

ELDERS - Europese politieke partijen beschermen hun dissidente leden.

Votewatch registreert alle stemmingen in het Europese Parlement. Wie voor is en wie tegen, wie zich onthouden heeft en wie afwezig was, alle 751 parlementsleden zijn op de voet te volgen. Beter en eenvoudiger dan de leden van de Nederlandse Tweede Kamer. Zo zien we bijvoorbeeld dat de meeste leden van de Groenen en de GUE/NGL groep (SP, Die Linke) begin mei tegen een motie hebben gestemd waarin werd opgeroepen de presidentsverkiezingen in Venezuela van afgelopen zondag uit te stellen totdat aan alle internationale voorwaarden zou zijn voldaan. De Nederlandse Groenen Eickhout en Sargentini onthielden zich van stemming.

Votewatch analyseert ook de data van alle stemmingen om trends in de besluitvorming te kunnen ontdekken. Zo bracht het aan de hand van een reeks van stemmingen de verdeeldheid in kaart inzake de houding van de EU tegenover het Midden-Oosten. Daaruit blijkt bijvoorbeeld dat de grootste partij, de EPP (Europese Volkspartij van Christendemocraten met o.a. het CDA), goede relaties met Saoedi-Arabië wil onderhouden en daarom tegen een verbod op wapenleveranties aan dit land stemt.

Een recent rapport van Votewatch gaat over de houding van verschillende fracties tegenover landen die op een of meer punten handelen tegen de Europese waarden, wetgeving of procedures. Europese politieke partijen zijn allemaal los-vaste verbanden van nationale partijen. Binnen die verbanden blijkt de onderlinge loyaliteit een belangrijke rol te spelen. Een EP-fractie roept een land dat de regels overtreedt minder snel op het matje als de regering gevormd wordt door leden uit de eigen groep. Dat blijkt uit stemmingen over Hongarije, Polen en Malta.

Foto: risastla (cc)

Verantwoordingsdag

, door

COLUMN - Afgelopen week was het in de Tweede Kamer Verantwoordingsdag, de tegenhanger van Prinsjesdag. Het kabinet legt op de derde woensdag in mei traditiegetrouw verantwoording af aan het parlement over het voorgaande kalenderjaar.

Traditiegetrouw was er ook dit jaar weinig aandacht voor de prestaties van de landelijke overheid. Over de plannen die op Prinsjesdag worden gepresenteerd wil er in het najaar nog wel eens een relletje uitbreken. Over het niet nakomen van de plannen horen we vervolgens heel wat minder. De Algemene Rekenkamer produceert reeksen van rapporten die binnen een kleine kring van betrokkenen waarschijnlijk met rode oortjes worden gelezen. In de media krijgen ze elk jaar weer een zeer bescheiden plaats. Terwijl de resultaten van al die onderzoeken ook al jaren verontrustende vragen oproepen over de kwaliteit van onze democratie.

Ik citeer het persbericht dat de Rekenkamer vorige week verstuurde:

‘President van de Algemene Rekenkamer Arno Visser zei op 16 mei 2018, bij de aanbieding van de verantwoordingsstukken over 2017 aan de Tweede Kamer, dat de effecten van beleid vaak niet in beeld zijn. Ministers geven in hun jaarverslagen maar beperkt inzicht in de resultaten van het beleid, dat is afgesproken met het parlement. Hierdoor krijgen Kamerleden niet de informatie die zij nodig hebben om te kunnen beoordelen of belastinggeld goed besteed wordt voor burgers en bedrijven.’

Foto: Martin Krolikowski (cc)

‘Beierse politie mag bijna alles’

, door

ELDERS - De Duitse deelstaat Beieren heeft de politiewet opnieuw aangescherpt. Volgens critici krijgt de politie de meest vergaande bevoegdheden sinds 1945.

De CSU-meerderheid in het parlement van Beieren had er dinsdag geen moeite mee om na een recente wetswijziging in 2017 de bevoegdheden van de politie nog verder te verruimen. De voor-stemmers waren niet onder de indruk van de demonstratie op Hemelvaartsdag in München tegen de nieuwe wet waaraan volgens de organisatoren 40.000 mensen deelnamen. De oppositie van SPD en Groenen kondigde stappen aan bij het Grondwettelijk Hof. Rechtenstudenten van de Universiteit van München gingen hen al voor.

‘Beieren maakt van de politie een mag-bijna-alles autoriteit’ schrijft commentator Heribert Prantl in de Süddeutsche Zeitung. Tot de nieuwe bevoegdheden horen onder meer preventieve DNA-analyse, zonder enig bewijs van een misdaad en zonder tussenkomst van de rechter aftappen, het gebruik van undercoveragenten, videobewaking, ‘body-cams’,  zeer ruime mogelijkheden voor opsporing via het internet en de verlenging van voorlopig arrest tot drie maanden. De grens tussen de geheime dienst die alleen inlichtingen verzamelt en de politie die opspoort en arresteert lijkt met de nieuwe wet te verdwijnen. Prantl:

Es gibt der Polizei Befugnisse, wie sie bisher der Geheimdienst hat. Es gibt ihr Waffen, wie sie das Militär hat. Es gibt ihr Eingriffs-und Zugriffsrechte, wie sie in einem Rechtsstaat nur Staatsanwälte und Richter haben dürfen. Das neue Polizeigesetz macht aus der Polizei eine Darf-fast-alles-Behörde.

Waan van de dag

Fort Europa versterkt

, door

Het rapport, Expanding the Fortress, onderzoekt de snelle opkomst van vooruitgeschoven grensbewaking.

Uit het persbericht van Stop Wapenhandel:

Met zijn beleid van vooruitgeschoven grenzen ondermijnt de Europese Unie zijn eigen inzet voor mensenrechten, democratie, vrijheid en menselijke waardigheid, aldus een nieuw rapport van Stop Wapenhandel en het Transnational Institute (TNI). De samenwerking van de EU met derde landen om migranten tegen te houden versterkt autoritaire regimes, onttrekt geld aan ontwikkeling en schaadt mensenrechten, terwijl beveiligings- en wapenbedrijven profiteren.

Vorige Volgende