Overzicht

Jos van Dijk

1.187 Artikelen
604 Waanlinks
3.607 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Was tot 2012 docent in het HBO.
Schrijft over Europa en over het vrije verkeer van informatie.
Publiceerde in 2007 "Dit kan niet en dit mag niet; een kroniek van belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland." Voortgezet op de website: http://freeflowofinformation.blogspot.com/
Publiceerde in 2016 "Ondanks hun dappere rol in het verzet. Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog" voortgezet op de website http://nederlandsecommunisten.nl/#site-header
Foto: foto van de auteur

Albanië revisited

, door

Veertig jaar geleden bezocht ik Albanië. De volledig door het staatstoerismebureau geregisseerde reis ging langs alle hoogtepunten van de toenmalige communistische heilstaat. Over het totalitaire karakter van de samenleving en het gruwelijke lot van minderheden en dissidenten werd uiteraard niet gesproken. Dit jaar was ik er opnieuw voor een heel ander soort reis. Het land is onherkenbaar veranderd.

In het NCRV-televisieprogramma Voor de leeuwen gaan MBO-studenten op stage in een onbekend land. In de uitzending van 15 juli zagen we Max als aspirant treinmachinist aan het werk in Albanië. De spoorwegen, ooit de trots van dictator Hoxha, beschikken nog over vier treinen. Het materieel is hopeloos ouderwets, er zijn voortdurend storingen en de ritten duren eindeloos. Max’ eerste stagedag begint met koffie en raki.

De beelden van het armste en slechtst onderhouden spoorwegnet in Europa zijn tekenend voor de huidige stand van zaken in het land dat in juni de status van kandidaat-lid van de EU verwierf. Alle collectieve voorzieningen zijn in Albanië na de omwenteling in 1991 volledig afgebroken. De haat tegen het collectivisme van de communistische dictatuur was zo groot dat alle staatsbedrijven in de industrie en de landbouw en alle voorzieningen op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg van het oude regime zijn vernietigd. Met als gevolg dat in de afgelopen jaren alles opnieuw moest worden opgebouwd, nu door private bedrijven en met veel hulp uit het buitenland. Zo was Artsen Zonder Grenzen in de jaren negentig in het land actief om basisvoorzieningen in de gezondheidszorg te herstellen. Nu vind je in Tirana op elke straathoek een nieuwe, moderne apotheek met het complete assortiment van de Europese farmaceutische industrie. Alleen het aantal cafés is er nog groter.

Quote du Jour

Quote du jour | Passie

, door

De standaardmodus van de huidige politiek is een gedepolitiseerd bestuur van experts en belangencoördinatie. De enige manier waarop er meer passie op dit gebied is in te brengen – het actief mobiliseren van mensen –, is door angst toe te passen: angst voor immigranten, angst voor criminaliteit, angst voor goddeloze seksuele verdorvenheid, angst voor de excessieve staat zelf met zijn last van hoge belastingdruk, angst voor een ecologische ramp, angst voor stalkers…

Foto: Het Parlement in Lissabon - foto van de auteur

Geheime transacties in Portugal

, door

ELDERS - Portugal is altijd een trouwe bondgenoot geweest van de VS. Het NAVO-land is een belangrijk bruggenhoofd voor de Amerikanen in Europa. Ook voor geheime operaties. Een Nederlandse politicus werkte er ooit aan mee.

Portugal is bijna uit de crisis. De minister van Financiën had vorige week goed nieuws voor gepensioneerden. Woensdag riep de OECD de regering nog wel op een groot aantal nieuwe bezuinigingsmaatregelen te nemen, maar premier Coelho wil er vooralsnog niet over praten. In Lissabon stonden intussen bewoners van zes wijken op de stoep van zijn collega van Binnenlandse Zaken om te protesteren tegen het sluiten van veertien politiebureaus.

Het Portugese Parlement is naast alle besognes die voortvloeien uit de eurocrisis nog steeds niet klaar met een onderzoek naar een affaire van meer dan dertig jaar geleden. Op 4 december 1980 verongelukte een vliegtuig met daarin de toenmalige minister-president Francisco de Sa Carneiro, de minister van Defensie Adelino Amaro da Costa en hun beider echtgenoten, op weg naar een verkiezingsbijeenkomst in Oporto. Alle inzittenden kwamen om het leven. Eerdere onderzoeken hebben uitgewezen dat er sprake was van sabotage. Maar de precieze toedracht is enkele jaren geleden opnieuw in onderzoek genomen door een commissie van het parlement, inmiddels de negende. Een van de mensen die nu is gehoord is de journalist Frederico Duarte Carvalho. Hij schreef een boek over de affaire waarin hij een link legt met de Amerikaanse presidentsverkiezingen, gewonnen door Reagan, en wapenleveranties aan Iran in ruil voor vrijlating van door het regime van Khomeiny gegijzelde Amerikanen. Frederico vertelt hier zijn verhaal voor de camera. De grote lijn daarvan staat ook hier en hier.

Foto: beeld: commons.wikimedia.org

Vrijbrief voor de NSA

, door

ACHTERGROND - De Washington Post publiceerde deze week een nieuw geheim document over de NSA afkomstig van klokkenluider Edward Snowden. Hieruit blijkt dat de Foreign Intelligence Surveillance Court, de rechtbank die aanvragen voor spionage moet toetsen, de NSA vrijbrief heeft gegeven om te spioneren in alle landen met uitzondering van Amerika’s meest naaste bondgenoten: het Verenigd Koninkrijk, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. Het gaat dan om het onderscheppen van zowel telefoon als e-mail van door de NSA zelf nader te bepalen doelen en hun Amerikaanse relaties, zoals mogelijk gemaakt door de FISA, de Foreign Intelligence Surveillance Act.  Niet alleen mag de NSA gegevens verzamelen over de buitenlandse regeringen op de lijst, ook internationale organisaties als de Wereldbank, de Europese Unie, het Internationaal Monetair Fonds en het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie (IAEA) mogen in de gaten worden gehouden. De toestemming van de speciale rechtbank wil nog niet zeggen dat de NSA er in alle landen gebruik van maakt. Het gaat er meer om dat er geen problemen ontstaan als het nodig is informatie te verzamelen, bijvoorbeeld in crisissituaties als er Amerikaanse burgers geëvacueerd zouden moeten worden. De toestemming van het speciale FISA-hof laat zien hoeveel ruimte de inlichtingendiensten in de VS krijgen en hoe weinig betekenis de wetten hebben die spionage moeten regelen, zegt Jameel Jaffer van de American Civil Liberties Union.

Foto: copyright ok. Gecheckt 21-02-2022

De afluisterstaat

, door

OPINIE - Het machtsmisbruik van de inlichtingendiensten blijft mogelijk als politici falen in het toezicht op de staat, media tekortschieten in het volgen van politici en de meerderheid van burgers zich gedeisd houdt, schrijft Glenn Greenwald.

Het is deze week precies een jaar geleden dat Edward Snowden Hongkong ontvluchtte en asiel vroeg in Rusland. Zijn onthullingen over de grootschalige en onbeperkte spionage van de Amerikaanse inlichtingendienst NSA shockeerden de hele wereld. Dat de overheid een loopje nam met de privacy onder het mom van zorg voor de veiligheid was een al langer bestaand vermoeden. Maar het was allemaal nog veel erger dan iemand ooit had kunnen bedenken. Het gesnuffel van de NSA via telefoon, internet en e-mail bleek alle perken te buiten te gaan. De Amerikaanse overheid overtrad haar eigen wetten. En de bevriende naties deden er niet voor onder.

Glenn Greenwald, de journalist die door Snowden als een van de eersten in vertrouwen is genomen beschrijft in zijn boek De afluisterstaat hoe het allemaal gelopen is in het voorjaar van 2013. Hij laat aan de hand van vele door Snowden vrijgegeven documenten zien hoe omvangrijk de spionage was. De NSA was er met hulp van telefoon- en internetbedrijven op uit om werkelijk alle communicatie in de wereld te onderscheppen en te bewaren. De ambities kenden geen grenzen, het geld kennelijk ook niet. De privacy van burgers heeft in het optreden van de inlichtingendiensten geen enkele betekenis, hoezeer de verantwoordelijke politieke leiders ook trachtten dat beeld te corrigeren. Met hulp van regeringsgetrouwe media. Ook dat is de boodschap van Greenwald: de grote media zitten veel te vast verstrengeld in banden met politici om onafhankelijk te kunnen berichten over het optreden van de staat. En dat is buitengewoon zorgelijk voor een democratisch land.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De doofpot wint het van de transparantie

, door

ACHTERGROND - Het “Huis voor klokkenluiders” wordt voorlopig nog niet gebouwd. De indieners van het wetsontwerp ter bescherming van klokkenluiders kregen vorige maand in de Eerste Kamer zoveel kritiek dat ze hun voorstel hebben aangehouden om het aan te passen aan enkele fundamentele bezwaren.

Het belangrijkste bezwaar van de senatoren tegen het plan van Van Raak (SP) c.s. was de plaatsing van het beoogde instituut bij de Nationale Ombudsman. Het “Huis” zou zich ook met de particuliere sector bezig gaan houden en daar heeft de Nationale Ombudsman volgens de Grondwet niets over te vertellen. Het instituut zou  verder twee niet goed verenigbare functies hebben: adviseren van de klokkenluider en het onderzoeken van de misstand. Nu komt er voorlopig in Nederland nog geen verbetering in de bescherming van klokkenluiders, een onderwerp dat al sinds het begin van de jaren negentig van de vorige eeuw op de agenda staat.

Nederland staat in dit opzicht bepaald niet alleen. Engeland heeft een heel behoorlijke regeling voor de meeste whistle blowers en zo zijn er nog wel een paar landen. Maar in de rest van de wereld loopt de klokkenluider net als hier grote kans om in het verdomhoekje te belanden, ontslagen te worden en ziek, depressief, berooid en uitgekotst door de collega’s te eindigen. Ook degene die het nobele doel had een maatschappelijke misstand in zijn of haar bedrijf aan te kaarten. Ondanks het maatschappelijke en ook economische voordeel dat openbaarmaking van misstanden kan hebben krijgt de doofpot in veel gevallen de voorkeur.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

UKIP verliest zijn vrienden

, door

NIEUWS - Twee van de drie rechtse groepen in het nieuwe Europarlement dreigen te mislukken.

De media zitten na de Europese verkiezingen weer op de oude toer: alle aandacht voor de regeringsleiders. Intussen is er in het parlement van alles gaande dat grote gevolgen kan hebben voor de kiezers. Het parlement telt 751 leden en dat gaat niet werken als er geen groepen worden gevormd om de onderhandelingen over wetsvoorstellen te kunnen voeren. Dus sluiten partijen zich aaneen en vormen ze groepen met min of meer overeenkomstige politieke achtergronden en programma’s. We kennen al een tijdje de Europese Volkspartij (EPP) waarin veel christendemocraten samenwerken, de Sociaaldemocraten (S&D), de Liberalen (ALDE), de Groenen (Greens/EFA) en Verenigd Links (GUE/NGL). Aan de rechterkant van het spectrum is de situatie na de verkiezingen hoogst onzeker geworden.

Om een groep te vormen moeten minstens 25 leden uit zeven verschillende landen zich aaneensluiten. De Europese Conservatieven en Hervormers (ECR), waarin de Britse Conservatieven en de Poolse partij PiS de meeste zetels hebben, halen dat gemakkelijk. Ze krijgen naast de Nederlandse SGP’er Belder ook versterking uit Denemarken en Finland. De Deense Volkspartij, verwant aan de PVV, won de verkiezingen en verdubbelde haar zetelaantal tot 4. De Finse partij (voorheen de Ware Finnen) heeft twee zetels. De partijen verruilen het kamp van Europa voor Vrijheid en Democratie (EFD) van de Britse winnaar UKIP voor de partij van de verliezer, de Britse Conservatieven, die bij de laatste verkiezingen 6 zetels aan de concurrent zijn kwijtgeraakt. De ECR werd gisteren bovendien nog verblijd met de komst van zeven afgevaardigden van Alternative für Deutschland, een rechtse oppositiepartij die de euro wil afschaffen. Merkel is not amused. Het is haar een doorn in het oog dat AfD iets te zeggen krijgt in Europa. En de Britse Conservatieven waren daarom tegen.  Maar de ECR passeert nu wel de Liberalen in aantal leden en wordt de derde in grootte achter de EPP en S&D.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-03-2022

Het verleden wegmoffelen

, door

OPINIE - In de vijfde klas van de lagere school had ik een vriendinnetje. Op de dorpskermis poseerden we innig, arm in arm voor de fotograaf. De foto’s konden na het feest afgehaald worden bij de plaatselijke sigarenboer die in zijn etalage een selectie had tentoongesteld. Daar ontdekte mijn vader onze foto. Altijd beducht voor wat anderen over hem en zijn gezin zouden kunnen zeggen, kocht hij de foto meteen en borg hem op in de linnenkast. Zonder mij iets te vertellen. Dat was eind jaren vijftig.

Helemaal vergelijkbaar is het niet, maar ik moest aan deze geschiedenis denken bij het bericht over een vonnis van het Europese Hof van Justitie dat verstrekkende gevolgen kan hebben voor het vrije verkeer van informatie. Het Hof van Justitie sommeerde internetgigant Google om verwijzingen naar twee krantenartikelen over de Spanjaard Mario Costeja González weg te moffelen. Wie zijn naam intikte in Google stuitte altijd op links naar twee artikelen in de Catalaanse krant Vanguardia uit 1998. Die beschreven de executieverkoop van zijn vastgoed, waarop beslag was gelegd om schulden terug te vorderen die González had bij de sociale dienst. González vond dat deze informatie zijn reputatie schaadde. De krant weigerde de artikelen weg te halen. Maar nu heeft het Europese Hof bepaald dat Google er niet meer naar mag verwijzen.

Foto: Foto Kaz, Pixabay.com

Meer fietsen, minder auto’s

, door

ELDERS - De fiets wint ook buiten Nederland in de Europese steden langzaam maar zeker terrein op de auto. In Duitsland daalt het autogebruik in de grote stad. Frankrijk experimenteert met financiële prikkels voor mensen die in het woonwerkverkeer overstappen op de fiets.

In München is het nog niet zo ver. In afwijking van een aantal andere grote steden zijn in de Beierse hoofdstad de files ook het afgelopen jaar weer gegroeid. Dat blijkt uit de TomTom-Stauindex 2013. TomTom heeft dat berekend op basis van gegevens die ze van automobilisten -met toestemming- binnen krijgen op hun servers. De filedruk wordt gemeten op basis van de lengte van de autoritten die TomTom-gebruikers maakten en de tijd die ze er over hebben gedaan. München staat op de vierde plaats in de Stauindex. De hoogste filedruk is in Stuttgart. Daar staan forensen per jaar 80 uur in de file. Maar het wordt daar wel iets minder, net als in Hamburg, Berlijn en Bremen. In Keulen, Düsseldorf en het Roergebied is nog een geringe toename van de filedruk te zien.

Het Duitse CBS berichtte deze week dat het aantal huishoudens in grote steden dat geen auto of motor heeft en uitsluitend over fietsen beschikt gestegen is van 22 naar 30%. Het Duitse gemiddelde is 15%. In kleine dorpen beschikt slechts 4% van de huishoudens niet over een auto. De auto verliest voor veel jongeren zijn betekenis als statussymbool, schrijft Die Welt. Autodelen wordt populairder en autofabrikanten, die zich overigens geen zorgen maken, springen in op de nieuwe trend.

Vorige Volgende