Christian Jongeneel

1.816 Artikelen
361 Waanlinks
2.092 Reacties
Achtergrond: Christian Jongeneel
Christian Jongeneel is auteur van twee romans en zakelijk leider van twee literaire instellingen in Rotterdam. Op de achtergrond is hij politiek actief voor GroenLinks.
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De naderende desintegratie van Jemen

Dorp in noordwesten van Jemen (Foto: Flickr/Anduze traveller)

Het parlement van Jemen, toch al niet het meest stabiele land ter wereld, heeft vorige week besloten de verkiezingen van april met twee jaar uit te stellen. Dit met instemming van de oppositie, die met een boycot gedreigd had. Het moet uitgelegd worden als een ultieme poging om het land bij elkaar te houden.

Tot 1990 bestond Jemen uit een theocratisch noordelijk en socialistisch zuidelijk deel. Bij de vereniging van de beide landen is het zuiden er bekaaid vanaf gekomen. De president van het noorden, Ali Abdullah Saleh, werd ook die van het geheel – democratisch gelegitimeerd, want driekwart van de bevolking woont in het noorden. Er zijn verschillende opstanden geweest en in de aanloop naar de verkiezingen nam het geweld in het zuiden toe. De zuiderlingen hebben nu een bevrijdingsbeweging gevormd.

Het zuiden is niet het enige probleem van president Saleh, want in het noorden heeft hij te kampen met een gewapende opstand van shiitische Zaidi’s, die het in het land voor het zeggen hadden tot 1962, toen soennitische voorgangers van Saleh de macht grepen. Er zijn vermoedens dat Iran de Zaidi’s helpt. Om hen te bestrijden zou Saleh nu deals sluiten met Al Qaeda, hoewel hij tegelijkertijd geldt als een Amerikaanse bondgenoot in de strijd tegen terreur. Ook de Russen, een traditionele vriend van het zuiden, pompen volop wapens het land in.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Vrouwenbalkon

“We zijn een laagdrempelig, multicultureel volkstheater dat zich richt op mensen met mbo-niveau. Dat is een moeilijke groep om naar het theater te krijgen en daarom passen we ons aan.”

Het Rotterdamse Zuidpleintheater kreeg een flinke rel en zelfs kamervragen over zich heen, omdat ze aparte plekken voor vrouwen had gereserveerd op het verzoek van cabaretier Salaheddine Benchikhi. De doelgroep bleek daarin echter niet geïnteresseerd en ging lekker door elkaar zitten.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

China gaat de wereld redden – of niet?

Ontladen van ijzererts in Ohio (Foto: Flickr/pdulichney)

Een van de belangrijkste vroege graadmeters voor aantrekkende wereldhandel, de Baltic Dry Index die de vraag naar vervoer per schip weergeeft, is sinds december bijna verdubbeld, na een zware duikeling in de loop van 2008. Verschillende reders die de afgelopen week met hun jaarcijfers kwamen, zijn optimistisch gestemd.

Het Zuid-Afrikaanse Grindrod zag de markt in oktober helemaal inzakken, maar nu ziet het toenemende volumes, met name omdat China weer ijzererts importeert, wat wijst op grootse productieplannen. STX Pan Ocean (Zuid-Korea) verwacht in het tweede kwartaal weer in de zwarte cijfers te belanden dankzij de Chinese economie. Het Indiase SCI is sceptischer, omdat de aantrekkende cijfers nog niet genoeg zijn om quitte te spelen.

Vele analisten tuimelen over elkaar heen om de schijnbare voorbode van een aantrekkende Chinese economie te duiden. Gaat China de wereld uit het slop trekken of bereidt het land zich voor op toenemende binnenlandse consumptie als gevolg van stimuleringsmaatregelen? De Chinezen zelf gaan voor allebei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De nieuwe bootvluchtelingen

Rohingya's in Bangladesh (Foto: Flickr/Austcare)

“In werkelijkheid zijn de Rohingya’s noch Birmezen noch een Birmese etnische groep. U zult op de foto’s zien dat hun huidskleur ‘donker bruin’ is. De huidskleur van de Birmezen is licht en zacht, en ze zien er knap uit. (Mijn huidskleur is typisch voor een Birmese man en u zult moeten toegeven hoe knap uw collega meneer Ye is.) Dit is nogal anders dan wat u in de kranten hebt gezien. (Ze zijn zo lelijk als ogers.)”

In een brief aan zijn collega’s (.pdf) legt Ye Myint Aung, de Birmese consul in Hong Kong, uit waarom zijn land niets te maken heeft met de Rohingya’s, die de Indische Oceaan verkiezen boven Myanmar. Het resultaat zijn scènes die doen denken aan de Vietnamese exodus van de jaren zeventig en tachtig, toen meer dan een miljoen mensen hun land ontvluchtten, van wie velen op zee omkwamen.

Nadat vluchtelingen steeds minder welkom waren in Bangladesh, kozen zij voor een zuidelijke koers. Thailand joeg, zo lang dat ongemerkt kon, de Rohingya’s echter de zee weer op, iets wat de premier toegaf, hoewel hij ontkende dat ze ook mishandeld waren (mensen een gewisse dood insturen is klaarblijkelijk geen mishandeling). Thailand, dat al veel Birmese vluchtelingen binnen de grenzen heeft, erkent het probleem niet aan te kunnen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De botheid van sancties als politiek instrument

Cubaans exportproduct, wachtend op het einde aan de sancties (Foto: Flickr/Life in HC)

Voor de zesde keer proberen Amerikaanse parlementariërs een einde te maken aan het reisverbod naar Cuba. Deze keer maakt het voorstel echter een kans wet te worden. Landbouwproducten mogen al verhandeld worden met Cuba, maar de regels moeten veel losser, vinden de betrokken staten.

Obama’s campagnebelofte dat hij bereid is met iedereen in gesprek te gaan, begint zich af te tekenen in het buitenlandse beleid. Hillary Clinton, momenteel op reis door Azië, hintte dat een einde aan economische sancties tegen Myanmar tot de opties behoort. Het land met de onverschillige junta heeft niet bewogen onder strenge maatregelen waar de huidige vice-president Joe Biden ooit de architect van was.

Zimbabwe zal nog even moeten wachten op de opheffing van sancties, al is niet duidelijk in hoeverre die een rol gespeeld hebben bij de vorming van de zojuist aangetreden eenheidsregering. De Syriërs hebben goede hoop dat Obama ook hun land van het sanctielijstje haalt. Sudan trekt zich nergens wat van aan.

De vraag is wat een ander Amerikaanse beleid betekent voor de (economische) sanctie als instrument in de internationale politiek. Toen westerse landen de wereldhandel domineerden was een verenigd front een effectieve methode om een regime onder druk te zetten, maar nu de rol van minder scrupuleuze landen als China is toegenomen, hoeft in elk geval de heersende elite in dictaturen weinig hinder ervan te ondervinden. Misdadige regimes die niks geven om hun bevolking of internationale aanzien, zijn met steeds strengere sancties niet langer te treffen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: De Joden hebben het gedaan

“Er zijn twee studenten – de ene is Diego Aaron Scharifker en de ander David Smolansky Urosa. Scharifker en Smolansky zijn achernamen van Hebreeuwse oorsprong, Joodse namen – jullie zien wat het probleem is.”

Talkshow host Mario Silva schiet zijn baas Chávez te hulp om het studentenprotest in Venezuela zwart te maken. Zondag is er een referendum over de grondwetwijziging waarmee Chávez zijn macht hoopt te consolideren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Vredesplan voor Nagorno Karabach

Verroeste tank in Nagorno Karabach (Foto: Flickr/Radio Nederland Wereldomroep)

Armenië en Azerbeidzjan zijn dicht bij een vredesplan voor Nagorno Karabach, de regio in Azerbeidzjan met een meerderheid aan Armeniërs, die in 1991 na een korte oorlog door Armenië bezet werd. Een deel van het gebied gaat terug naar de Azeri’s, de rest krijgt een provisionele regering en de relaties tussen beide Kaukasische landen worden genormaliseerd.

Het plan hing al een poosje in de lucht. De Russen hadden vorig jaar druk op de ketel gezet, ogenschijnlijk om zichzelf weer wat meer als vredesminnende natie te profileren na de oorlog in Georgië. De presidenten van de beide landen ontmoetten elkaar in Moskou en beloofden te gaan onderhandelen.

Opmerkelijk is dat de Turken nu het laatste verzoenende zetje lijken te hebben gegeven. Turkije sloot zijn grens met Armenië uit protest tegen de inval in Nagorno Karabach (en vanwege de onmin over de al dan niet genocide van 1915). Ook de verhouding tussen Turkije en Armenië zou in de loop van dit jaar genormaliseerd moeten worden. Als Armenië en Azerbeidzjan nu ook wat aan mensenrechten gaan doen, is het helemaal goed nieuws voor de plaatselijke bevolking.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het feestje van Muammar al-Ghadaffi

Posters van Ghadaffi op een muur in Uganda (Foto: Flickr/donjohann)

Kolonel Muammar al-Ghadaffi werd afgelopen week voor een jaar gekozen tot voorzitter van de Afrikaanse Unie en besloot meteen maar even door te pakken: gans Afrika moet één regering krijgen volgens een Libisch politiek model en een koning der koningen aan het hoofd die Muammar al-Ghadaffi heet. Dat viel niet helemaal goed bij de andere 52 landen.

Ghadaffi kreeg zelfs een veeg uit de pan van zijn goede vriend Yoweri Museveni, de president van Uganda die hij zelf nog in het zadel heeft geholpen. Of hij voor- taan de mening van de Afrikaanse Unie wil verkondigen in plaats van zijn eigen. Bij wijze van compromis wordt er nu een commissie ingesteld. Sommige commenta- toren vermoeden dat dit een manier is om het plan op de lange baan te schuiven, maar Ghadaffi zelf ziet grote vooruitgang in de strijd tegen de democratie, een desastreuze erfenis van het kolonialisme.

Het tij zit natuurlijk niet mee voor Ghadaffi’s plan. Afrikaanse landen hebben momenteel namelijk eerder de neiging uiteen te vallen (Somalië, Sudan, Congo) dan zich te verenigen. Maar dat komt juist door de democratie, die Afrikanen in de verleiding brengt op tribale partijen te stemmen en elkaar vervolgens langs die lijnen de hersens in te slaan. Allemaal de schuld van het westen, dus terecht dat die Somalische piraten wat aan de indringers proberen te doen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Fiji: dictatuur met dank aan de VN

Logo SGC klein (Illustratie: Crachát)

Crosspost: Het nu volgende stuk verschijnt simultaan op Sargasso en GeenCommentaar.

Zon gaat onder in Fiji (Foto: Flickr/janestrachan2)

Eigenlijk zouden in Fiji, het eilandenrijk in de Stille Oceaan dat in 2006 zijn meest recente militaire coup beleefde, uiterlijk dit voorjaar verkiezingen worden gehouden. Deze week ter verantwoording geroepen door enkele landen in de regio, liet sterke man Voreqe (Frank) Bainimarama echter weten nog een jaar of tien nodig te hebben om de hervormingen door te voeren, die eerlijke verkiezingen mogelijk maken. Het is natuurlijk ook een hele klus, zo’n kieswet herschrijven.

Bainimarama’s grootste probleem is dat zijn eigen etnische groep, de Indo-Fijiërs die ooit door de Britten geïmporteerd werden om op de plantages te werken, demografisch steeds verder in het nadeel raken. Dertig jaar geleden vormden ze meer dan de helft van de bevolking, nu is dat nog maar een derde. Ze wonen grotendeels in de steden, waar ze de handel domineren, terwijl de autochtone Fijiërs nog altijd het grootste deel van het land bezitten. In 2000 waren die de drijvende kracht achter een coup, die een gekozen regering van Indo-Fijise signatuur afzette.

Het curieuze is dat al die coups er waarschijnlijk nooit geweest waren, als Fiji niet zo gretig had meegedaan aan vredesmissies van de Verenigde Naties. Toen Fiji in 1970 onafhankelijk werd, telde het leger 200 man. Vanwege missies in de Sinaï en Libanon groeide het aan tot 3500. De eerste coup vond dan ook plaats, toen het leger terugkeerde van zijn missie in het Midden-Oosten en de soldaten niks te doen hadden. Het leger kondigde deze week aan haar rangen te willen versterken.

Vorige Volgende