COLUMN - De dominantie van het westerse wereldbeeld lijkt af te nemen. De oorlogen in Israël en Oekraïne worden niet overal volgens het geijkte westerse patroon beoordeeld. Maar dat dringt hier nog maar langzaam door. Ongeloof en verontwaardiging overheersen de reacties als er elders in de wereld geluiden te horen zijn die niet aansluiten bij wat in het ‘vrije westen’ wordt gehoord.
Zo kreeg VN secretaris Guterres de wind van voren toen hij in Moskou op een conferentie van BRICS landen verscheen en daar ook een gesprek had met Poetin. Israël krijgt elders aanmerkelijk minder steun dan in Europa en de VS. De genocide die plaatsvindt in Gaza werd bij het Internationaal Gerechtshof aangekaart door Zuid-Afrika, niet door westerse landen zoals Nederland die zich altijd hard hebben gemaakt voor mensenrechten.
In grote delen van de wereld is het initiatief van Zuid-Afrika toegejuicht. Maar in Europa en in de VS worden pro-Palestijnse stemmen veroordeeld, gecanceld en met pek overgoten. Poetin is fout en iedereen die met Poetin praat is dus ook fout. Israël is goed, verdient onze steun en er valt daarom niet te praten over sancties of boycots. In Duitsland, een leidende natie in de EU, is het lot van Israël als ‘staatsraison’ onvoorwaardelijk verbonden aan dat van de Bondsrepubliek. De holocaust lijkt een veroordeling van een nieuwe genocide te verhinderen.
Economisch gezien domineert het westen misschien nog wel. Het grote geld zit nog altijd hier, al zien we ook een opmars van landen als China, Saoedi-Arabië en de Emiraten. De eeuwenlange overheersing van grote delen van Azië, Afrika en Latijns Amerika door de westerse landen was echter ook gebaseerd op bewondering, respect en vertrouwen van de nationale elites in de weg die het westen hen wees. En dat verandert.
Dat een nieuwe generatie sceptisch staat tegenover het volgen van het westerse voorbeeld is begrijpelijk. De oorlogen die de VS en bondgenoten in de afgelopen decennia hebben gevoerd in voorheen koloniale gebieden hebben velen de ogen geopend. En naarmate de economische afhankelijkheid van het westen minder dwingend wordt, mede dankzij de nieuwe kolonisator China, zal ook de houding tegenover het westen en het westerse wereldbeeld veranderen. We zien dat in het Midden-Oosten, maar ook in Noord-Afrika.
De constatering dat ze ‘tegen ons’ zijn mist de erkenning dat er een verandering van de geopolitieke verhoudingen in de lucht hangt. Het wordt dus de hoogste tijd voor een serieuze poging om te begrijpen wat er elders in de wereld speelt zonder de vooringenomenheid en de arrogantie van een tanende wereldmacht.
[overgenomen uit het Vredesmagazine, nr. 1 2025]
Reacties (3)
Raar he dat de wereld ons niet meer serieus neemt, de ‘internationale rechtsorde’ prediken maar die zelf compleet aan de laars lappen.
De rest van de wereld ziet de door het westen gepredikte ‘internationale rechtsorde’ als : “regels voor jou, maar niet voor mij” en dus als een nieuwe vorm van kolonialisme.
Wat veel mensen niet beseffen is dat landen als Groot-Britannië en Frankrijk nog decennia na de dekolonisatie van Afrikaanse landen hun invloed deden gelden, om zo goedkoop grondstoffen te kunnen exploiteren.
Meer dan één staatsgreep in Afrika is bedisseld omdat deze grootmachten een sterke leider die nationalisering van de exploitatie van natuurlijke hulpbronnen voorstond als bedreigend zagen voor hun eigen belangen (en die van Britse en Franse corporaties).
In Frankrijk heette die post-koloniale invloedssfeer ‘France-Afrique‘, en daar zat een vrij corrupte schaduwzijde aan. Een bekende grap is dat France-Afrique klinkt als ‘France à fric’ (poen voor Frankrijk).
Die invloed is inmiddels meer dan tanende. Zo hebben bijna alle voormalige koloniën van Frankrijk inmiddels besloten dat de bescherming door Franse legereenheden (tegen bewegingen als Boko Haram bijv.) met een te hoog prijskaartje komt.
Ivoorkust is het meest recente voorbeeld in een hele reeks landen waar men inmiddels genoeg heeft van Franse bemoeienis.
En landen met voormalige Franse instituten op universiteit voor taalcursussen, uitwisselingen en andeee Franse culturele evenementen zijn ingewisseld voor Russische.
Die Russische culturele instituten waren er al in de Koude oorlog, sommige landen hadden goede banden met de Sovjet-Unie. Slimme studenten mochten een opleiding in Moskou volgen.