Nu de verkiezingen alweer een paar dagen voorbij zijn en we voorzichtig aan het vooruitzicht wennen dat Dubya nog vier jaar het Witte Huis zal bewonen kunnen we misschien proberen de uitslag objectief te bekijken. Ook wij maakten ons schuldig aan de algehele polaristatie van de Amerikanen en hun politiek. Daar werd ik pas geleden op gewezen en ik geef ze (gedeeltelijk) gelijk. Zonder polarisatie is er namelijk geen goed standpunt mogelijk, maar teveel polariseren kan de waarheid geweld aan doen. Mea Culpa.
De reden dat wij Europeanen zo hartstochtelijk voor Kerry waren is vooral ingegeven door Bush zijn buitenlands beleid. En inderdaad, vanuit Europees oogpunt is dat een rampzalig beleid geweest. Maar wat weten we van Bush en zijn binnenlands beleid? Ja, we horen wel eens iets via de media, maar dat zijn de uitwassen die vergelijkbaar zijn met dingen die in Europa ook wel gebeuren. “40 miljoen Amerikanen zonder ziektekostenverzekering, schandalig!” wordt er in Nederland geroepen. Wij hebben in Nederland gekozen voor iets anders, maar het zijn wel de Amerikanen zelf die democratisch voor dat systeem hebben gekozen, en er blijkbaar mee kunnen leven. Waarom moeten wij ons er dan mee bemoeien?
Ik denk dat veel Amerikanen ook vinden dat het buitenlands beleid van de Amerikaanse regering beter kan. Maar dat zegt nog niet dat ze daarom tegen Bush zouden moeten of willen stemmen. Veel Amerikanen hebben namelijk niks met het buitenland te maken. Waarom je stem baseren op iets dat je toch niet raakt? Als Europeanen met onze kleine landjes worden we gedwongen internationaal te denken. We kunnen ons iets anders niet voorstellen. Amerika is anders, groot, op veel punten zelfvoorzienend. Zouden wij in de zelfde situatie anders stemmen? Ik denk het niet.
In de grote Amerikaanse steden, vooral aan de kust, waar meer contact is met het buitenland en de mensen dus ook internationaler georiënteerd zijn laat men hun stem wel gedeeltelijk bepalen door de buitenlandse politiek. Er zijn daar dan ook meer Kerry-stemmers.
Je ziet
dan ook dat het binnenland vooral stemde voor Bush en dat de kuststaten vaak voor Kerry waren. De “redding” van Kerry was duidelijk dat er relatief veel mensen aan de kust wonen.
Een ander punt dat in het voordeel heeft gewerkt van Bush is de voortdurende oorlog in Irak. Amerikanen kiezen in oorlogstijd vaak voor de zittende president. Dat is gedeeltelijk ingegeven door vaderlandsliefde, hetgeven van een signaal van vastberadenheid aan de vijand. Maar objectief gezien geef je ook daadwerkelijk dat signaal. Het zou goed kunnen dat als Kerry was gekozen het geweld in Irak verder zou zijn opgelaaid, in de (ijdele) hoop dat Amerika zich zou terugtrekken. Tevens is het, zeker in oorlogstijd, niet verstandig om het complete bestuur van een land te vervangen, ervaring gaat verloren en fouten worden dan onvermijdelijk gemaakt.
Een laatste punt dat Bush heeft geholpen is de opkomst. Het is een feit dat Bush de belastingen zo heeft verlaagd dat vooral de midden- en hoge inkomens daarvan hebben geprofiteerd. Het gat tussen arm en rijk is daardoor de afgelopen vier jaar groter geworden. Maar in Amerika zijn het vooral de midden- en hoge inkomens die stemmen. De lage inkomens laten het afweten. Niet stemmen ontneemt je het recht te klagen over het voortzetten van dit beleid. Blijkbaar interesseert het de overgrote meerderheid van de mensen met een laag inkomen niet wie er in het Witte Huis zit.
Is het verkeerd dat Bush is herkozen? Vanuit Europees opzicht waarschijnlijk wel, maar ik denk dat vanuit Amerikaans oogpunt de goede president is gekozen.
Maar dat ontneemt mij niet het recht om, wederom vanuit Europees opzicht, Bush nog steeds een slechte president te noemen. Maar misschien moeten we stoppen met Bush te bekritiseren om het bekritiseren. Het kan wel iets genuanceerder.