Wat global warming is voor de milieubewusten van nu, was biodiversiteit in de jaren tachtig. Als lid van de rangers, de jeugdstorm van het WNF, hield je je bezig met wilgen knotten of percelen bos ontdoen van gedumpt afval. Je meest trotste bezit was het rangers handboek, een groengekaft werkje van 276 pagina’s met het logo van de reuzenpanda voorop. Erin stonden prachtige zwart/wit tekeningen van tragisch uitgestorven diersoorten als de trekduif, de reuzenalk, Stellers zeekoe en de Kaapse quagga. Ook bedreigde soorten stonden erin (vrijwel alle walvissoorten, de reuzenpanda, de knoflookpad) en daar deed je het allemaal voor: natuurbehoud is zelfbehoud, zo leerden wij. En er verdwenen dagelijks soorten!
Bij het verdwijnen van soorten dachten we aan het kappen van het regenwoud en het doodknuppelen van zeehondjes, maar op een dag werden we geconfronteerd met bedreigingen van een geheel andere orde: invasieve soorten. Het ging concreet om de wasbeer, die op de Veluwe niks te zoeken had, maar er via import toch terecht was gekomen en zich vervolgens, als vreemdeling zelf geheel onbedreigd, ongans vrat aan de broedsels van bedreigde roof- en weidevogels, bijzondere hagedissen of zeldzame salamanders.
Een reis naar het beeldschone merengebied van Argentinië, tussen de plaatsen Bariloche en San Martin de los Andes, schudde de world wildlife ranger weer even wakker. De bergen stonden in een hardgele bloei die het prachtig deed op foto’s met blauwe lucht en groene bomen. Bedrieglijk mooi, want die gele plant was zonder twijfel brem, de kanker onder de planten, die overal ongeremd woekert. Als invasieve soort is brem berucht in bijvoorbeeld Nieuw-Zeeland en zijn er programma’s om de plant te bestrijden. Brem werd in de negentiende eeuw naar het land gehaald omdat het zo’n mooie en makkelijke plant was.
Het introduceren van planten- of diersoorten loopt zelden uit op een succes. Australië worstelt met het konijn, in Nieuw-Zeeland zijn herten een plaag en Zuid-Amerika telt inmiddels meer Eucalyptusbomen dan Australië. Wat leefde en groeide er voor die tijd, is de vraag? Ongetwijfeld veel soorten die jammerlijk het onderspit dolven. Vergelijk het met de locale broodjeszaak die kapot geconcurreerd wordt door een McDonalds of de buurtkruidenier die het aflegt tegen Albert Heijn.
Is het erg als een soort verdwijnt? Mist iemand de blaauwbok of het oerrund, de hibiscadelphus of de waternoot? Nu, niet direct, maar gaan we ook niet liever winkelen in de negen straatjes met hun unieke aanbod dan in de Kalverstraat met zijn aaneenschakeling van Hema’s, Etossen, V&D’s en andere uitwisselbare ketens? Misschien moeten we het behouden van soorten gaan zien als een lakmoesproef van beschaving. Dat we soorten behouden, gewoon omdat het kan.
Reacties (13)
Biodiversiteit is een merendeel misbruikt en onbegrepen meting en daarom eigenlijk fout (hoewel ik zelf wel meen te begrijpen wat er goed is aan biodiversiteit maar daar heeft niemenad wat aan, ik dus eigenlijk ook niet).
Maar echt fout is het WNF dat met Prins Bernard de marketing heeft ingezet om de wereld te redden. Dat leidt tot misinformatie en foute maatregelen.
Overigens ben ik het niet eens met: Wat global warming is voor de milieubewusten van nu, was biodiversiteit in de jaren tachtig.
Global warming van nu is de zure regen van toen.
Ga je daar maar eens op stukbijten.
Die zure regen is ook zo’n marketing product.
En wat denk je trouwens van de Amerikaanse Vogelkers in NL? Niet geel maar toch ook zoiets. En de douglas?
Hè die exotendiscussie is net zo oud als de zure regen. Misschien wel ouder.
Ik denk bij het gele gevaar aan iets heel anders.
Chinese oesters op de Wadden, poema’s op de Veluwe. En niet te vergeten; de hele bruine eekhoorn / grijze eekhoorn saga. Tsk tsk tsk.
Zure regen? Zure CO2 zul je bedoelen!
http://noorderlicht.vpro.nl/noorderlog/#item41137614
Jongens – webmaster, of wat daarvoor doorgaat – ik krijg filesysteem-paden op mijn scherm als onderdeel van een error stack-trace uit php. Ik zal de info hier niet herhalen, for security’s sake, maar dat hoort niet.
@Rene
Jaja, nu misschien, maar eind 70 begin 80 was het de zure regen hoor, geloof me. Toen keken we ook nog naar andere zaken dan alleen CO2. Maar we hadden ook minder gelijk toen de marketingjongens het overnamen Whahaha…
Ach, over 50 jaar is men in Nederland ook weer gewend aan wolven, beren, en poema’s.
http://nl.youtube.com/watch?v=adoU9IUY2k8
Hé, doet me denken aan die zwarte poema/panter oid. van een paar jaar terug. Ziet er wel spectaculair uit toch… Echt? Is het in het nieuws geweest of worden we hier gefopt?
Rododendrons dan?
Dit is toch gewoon een kwestie van natuurlijke selectie? Niet al te druk over maken, er ontstaat vanzelf weer een nieuw evenwicht.
@10: Niet bepaald. Neem IJsland: dat zag er ooit ongeveer uit als Ierland, totdat de Vikingen kwamen met hun schapen. Gras weg, vruchtbare vulkanische as weggewaaid en de huidige steenwoestijn resteerde. Egypte is ook niet bepaald meer de graanschuur die het was in de Romeinse tijd.
@11: Een steenwoestijn is toch ook een evenwicht? Het punt is wel begrijpelijk (en #10 een tikkeltje flauw), de kans is groot dat er een onwenselijke situatie ontstaat.
In Nederland valt het probleem volgens mij wel mee want poema’s, brulkikkers etc komen alleen maar in de komkommertijd in Nederland voor. :)
In NZ zijn er nog wel wat meer probleemgevallen dan alleen herten. Geiten, opussums (uit Australie), ratten, katten en nog wat meer gespuis.
Een paar weken geleden was ik met een bioloog op een vrijwel onbewoond eiland en daar waren ratten, katten en kiwi’s. Nu lijkt het erop dat er een evenwicht is ontstaan. De katten eten ratten en jonge kiwi’s. De ratten ook jonge kiwi’s. De katten lijken de ratten te prefereren en daardoor hebben de jonge kiwi’s een kans. Leerzaam dagje uit.