COLUMN - In de documentaire ‘Don’t shoot the messenger’ zagen we hoe Occupy Amsterdam het pispaaltje van de crisis was. Twee uur eerder leerden we in de Tegenlicht-documentaire The Wall Street Code over het monster dat de financiële whizzkids hadden gecreëerd.
Ergens in september 1995 stond ik op de Dam te kijken naar een groepje bezopen koorballen die, biertjes in de hand, iedereen die langskwam uitscholden voor pauper, zwerver, sloeber of arbeider. De meeste mensen fietsten snel door, een stel autonome punkers stapten echter van hun bakfiets en begonnen er op los te meppen. Toch goed dat er een God is.
Dezelfde reactionaire koorballenagressie zag ik gisteren in Don’t shoot the messenger, een verslag van binnenuit over Occupy Amsterdam. Achter het Beursplein, op de Warmoestraat, zit het hoofdkwartier van de Amsterdamse Studenten Sociëteit. Dus het was een kleine moeite voor de corpsleden om, wanneer ze daar zin in hadden, even een bezoekje te brengen aan hun buren om ze voor vieze zwerver uit te schelden. Ze deden pogingen hun tenten te slopen. En hun camera te molesteren. “Misschien moet je een krantenwijkje nemen in plaats van hier op de kosten van de samenleving je tijd te verdoen. Hoeven wij twintig procent minder belasting te betalen. Is iedereen gelukkig.” Of woorden van soortgelijke strekking. U moet de blikken van pure minachting er zelf bij bedenken. Dit zijn ze dan, onze toekomstige bankdirecteuren en topambtenaren.
Twee uurtjes eerder stond Tegenlicht in het teken van de tech-revolutie op Wallstreet. Hoe er tegenwoordig met de snelheid van het licht wordt gehandeld. Dat een goede deal een kwestie van nanosecondes is. Dit op ingewikkelde wiskundige algoritmes gebouwde systeem leidde in 2010 tot de zogenaamde Flash Crash, waarbij de Dow Jones binnen enkele seconden zo’n 1000 punten daalde, wat vervolgens binnen enkele minuten weer goed werd gemaakt. De schrik zat er goed in.
Hoofdpersoon in The Wall Street Code is Haim Bodek, voormalig ‘high frequency trader’, thans klokkenluider. Bouwde onder andere voor Goldman Sachs algoritmes waarmee men met de snelheid van het licht miljardendeals kon sluiten. Nadat de winsten van Bodeks eigen bedrijf als sneeuw voor de zon verdwenen (iets wat volgens hem onmogelijk was als het spelletje gespeeld werd zoals je het hoort te spelen), besloot hij te achterhalen wat de oorzaak was. En om vervolgens uit de school te klappen over wat er mis was.
Als ik het goed begreep (wat nog maar de vraag is, want zodra er wat financiële termen over de tafel vliegen, vindt er een soort kortsluiting plaats in mijn hersenen) beweert hij dat er tussen de beurs en de aandeelhouders een soort zwarte handel zit die nauw samenwerkt met de beurs, waardoor de beurs eigenlijk kan handelen met voorkennis. Om het uit te leggen gebruikte hij een metafoor van een Metallica-concert. Maar zodra hele slimme mensen iets wat voor hen vanzelfsprekend is, gaan uitleggen met behulp van een metafoor, raak ik helemaal lost in translation. Dus mocht u een heel andere lezing hebben, be my guest in de reactieruimtes.
De boodschap was in ieder geval duidelijk: er zat iets goed mis daar in de wereld van de high finance. Er was een monster gecreëerd, dat we onmogelijk in de hand kunnen houden. Ongeveer wat de Occupy-beweging aankaartte. Maar in plaats van werkelijk een verandering van denken teweeg te brengen, werd Occupy het pispaaltje van de crisis en kon de rest van de wereld doordraaien alsof er niets aan de hand was.
Reacties (14)
Ik heb het niet gezien, maar uit deze uitleg denk ik dat je het hebt over het volgende scenario (ik weet de naam zo even ook niet):
Handelaar stuurt opdracht naar tussenpersoon bij de beurs. Tussenpersoon bekijkt opdracht, handelt zelf en voert dan de opdracht pas uit.
Zeer versimpeld voorbeeld: ze weten al dat ING een aandeel KPN wil kopen voor 2,39 voordat het gebeurt en gooien er nog snel een opdracht “kopen 2,38” voor. Hoppa, 1 cent winst.
Is al illegaal maar schijnt toch te gebeuren.
@1
Ik heb het wel gezien, maar de uitleg in de documentaire was veel te beknopt om het echt te begrijpen. Ik had alleen niet de indruk dat er sprake was van een tussenpersoon, want als je afhankelijk bent van een tussenpersoon heeft het sowieso geen zin om een supersnel systeem te bouwen.
Het idee was geloof ik dat orders met een bepaald ordertype (een soort code die aan het bericht werd meegegeven) voorrang kregen, en dat het niet het recht van de snelste was.
Gelukkig, ik dacht al dat ik dom was dat ik het niet helemaal begreep wat die Bodek nou probeerde uit te leggen, ben gelukkig niet de enige :)
Gerard Reve verwijzing altijd plus heel veel.
De ene whizzkid bedenkt iets met algoritmes waarmee hij de handelaren op de beursvloer aftroeft. Maar hij wordt zelf ook afgetroefd door onbekenden die elektronisch voordringen. Onze held was een jaar bezig om dat raadsel technisch (codetaal) op te sporen. Zonder resultaat. Bij een borrel met collega’s hoort hij hoe het zit.
Hij trekt de vergelijking met zwarthandelaren in kaartjes in de rijen bij de kassa’s. Je wilt als eerste een kaartje voor bijv. Joep van ’t Hek. In alle rijen staan onder meer jongens met hetzelfde T-shirt. Voordat je beseft dat er iets gebeurt, staan al die jongens met hetzelfde T-shirt een paar plaatsen voor jou in de verschillende rijen. Als jij voor de kassa staat zijn de kaartjes een stuk duurder geworden.
Hij vermoedt dat de T-shirtdragers ook een relatie hebben met iemand achter de kassa of op een andere machtplek.
Ik kan het wel navertellen, maar als je me vraagt of ik het snap? Nee. Toch was het een intrigerend stuk. Vooral omdat de ‘held’ beseft dat hij een paria wordt als hij uit de school klapt en/of buiten de orde werkt. Toch gaat hij naar de politie. Dan gebeurt er verder niets. Of heb ik dat ook niet goed begrepen. Wanneer zijn de instituten weer onze beste vrienden?
@kevin: onder andere. Maar ook: als je de beleggingen doet voor twee partijen, waarbij er een aandeel X verkoopt, en de ander X koopt, dan kun je dat natuurlijk gewoon binnenskamers oplossen, zonder dat het je maar een cent kost. Je rekent natuurlijk wel de fees voor kopen en verkopen.
Je kunt ook nog een stapje verder gaan: als je weet hoeveel je fees zijn, dan weet je ook hoeveel de koers mag stijgen/dalen voor je gedwongen bent om te verkopen. Dus je hebt die dingen dan wel ‘verkocht’, maar ondertussen staan ze nog steeds op je balans — tot de koersmutatie te groot wordt of een ander ze koopt.
(en als je een hele grote jongen bent, dan is ‘geld lenen om de aandeelhouder te betalen’ ook niet zo’n issue..dat leen je dan tegen dagrentes van 0%)
Ik snap er geen bal van.
Maar dat kan want die was op TV.
Tegenlicht gekeken. Ik moet zeggen, qua docu vind ik het niet echt sterk. Maar waar het over gaat…
De uitleg van Haim Bodek gaat niet zozeer over de technische kant, meer over de effecten die hij waarneemt. Hij ziet sociale relaties, hij kent die mensen, hij ziet dat ze achter hem in de rij staan. Dan komt hij bij het loket en het loket zegt ‘sorry, alles uitverkocht.’ Maar hij ziet dat de partijen die later in de rij stonden, en die toevallig allemaal wel vriendjes van elkaar zijn en met elkaar te maken hebben, toch ineens de aandelen hebben die hij had willen handelen maar niet meer kon omdat hij te laat was.
Meer een beschrijving van de buitenkant dus dan van de technische kant.
Maar wat me veel meer bekruipt is hoe volslagen absurd het is, en ik kan niet bevatten hoe bevreemdend, om de wereldeconomie met alle reele gevolgen in honger, armoe, stabiliteit en veiligheid, af te laten hangen van een spel dat we niet beheersen of doorzien. In plaats van dat de markt een mechanisme is dat reageert op ons handelen, maken wij ons nu meer en meer ondergeschikt aan de markt.
Het maakt me net zo duizelig als het nadenken over de (on)eindigheid van tijd en ruimte: het gaat ver buiten mijn bevattingsvermogen.
“Ergens in september 1995 stond ik op de Dam te kijken naar een groepje bezopen koorballen … een stel autonome punkers stapten echter van hun bakfiets en begonnen er op los te meppen. Toch goed dat er een God is.”
Dit kan ik niet anders opvatten dan: “slaan is beter dan schelden”. Ik kan me overigens voorstellen dat wanneer er een “Koorbal” (wat je bewust verkeerd schrijft vermoed ik) zich zou vervoegen bij Vrankrijk of de Korsakov – we schrijven immers 1995 – er ook “commentaar” van autonome zijde zou volgen. En als de “Koorbal” zich opnieuw zou melden om er samen met enige bekenden op zijn beurt op los te meppen, was dit dan ook goddelijke gerechtigheid? Of was dat dan weer een uiting (en bevestiging) van het rechts repressieve gedachtengoed?
Maar goed dat Sargasso de subsidie kwijt is…. Links hypocriet is immers even erg als rechts hypocriet.
@9: Tja, als je als bezopen corpsballen op de Dam iedere passant staat uit te schelden, kun je heel wat reacties verwachten. Meppen als tegenreactie hoeft wat mij betreft dan weer niet gelijk. Maar ze hebben het wel over zichzelf afgeroepen.
@8: Volgens mij ( wat ik ervan begrijp) wordt uitgelegd dat alle high frequency traders algoritmes schrijven die “het handelssysteem ingeschoten worden”. Die algoritmes moeten in staat zijn om zeer snel de koersbewegingen te voorspellen en in fracties van seconden te handelen.
Bodek heeft nu onthuld dat er een paar high frequancy traders in staat zijn geweest om stukjes code aan hun algoritme toe te voegen waarmee ze een “voorkeursbehandeling” kregen van het systeem en daarmee sneller waren dan de rest. Hoe dat technisch kan begrijpt bijna niemand.
Wat mij vooral opviel is dat tegenlicht niet verder inzoomde op de gevolgen van deze onthulling. De voorkeursbehandeling (die stukjes code) moet toch door het systeem worden “herkend” zou je zeggen en de beurzen zijn volgens mij eigenaar van het handelssysteem. Er wordt gesuggereerd dat het frauduleus is wat er gebeurt, maar aan het einde van de docu zijn de whizzkids vrolijk bezig om een “nog slimmer algoritme” te schrijven. Misschien zat er gewoon een “gat in het systeem” maar dat blijft nu een beetje in het midden. Beetje wazig inderdaad.
In de uitzending werd ook gesproken om de voorkeursbehandeling te creëren door bij de beurswaakhond te lobby’en. Door te pleitten voor nieuwe regels die de boel moeten verbeteren, maar niet erbij te zeggen dat op er nu tegelijk een ruimte ontstaat voor de lobbyist om miljarden te verdienen.
Verder stel ik me bij de beurs voor dat er duizenden high frequency trading computers bestaan met nog eens duizenden verschillende en zeer complexe algoritmes. Omdat al deze systemen met elkaar communiceren, maar nét even anders werken, ontstaat een systeem wat kwa complexiteit niet onder doet voor het heelal en niet meer te bevatten valt.
Koorbal –> corpsbal. “Corps” uitgesproken op zijn Frans.
Dank voor de link naar de docu. Interessant.
Beurshandel is een zero-sum game, net zoals poker, dat betekent dat je alleen kunt winnen als iemand anders verliest. Als je aandeel in waarde stijgt is dat een stijging die degene van wie je het aandeel kocht, ontnomen is. De beste speler wint. En de bank/broker, die een % pakt.
Dat is niet oneerlijk ofzo, wel belangrijk om beurshandel te onderscheiden van andere handel waar wel waarde kan worden toegevoegd. Iemand koopt ijzer, omdat hij er iets van kan maken en de verkoper niet. De ijzer is voor de koper dus echt meer waard dan voor de verkoper, waardoor beide belng hebben bij de deal.
Dat betekent dus dat iedereen die in de beurshandel werkt geen waarde toevoegt. Het is dus doodzonde dat heel slimme mensen hun intelligentie laten gebruiken om geld van pensioenrekeningen af te romen en te herverdelen onder de 0.01% rijksten.
HFT is de overtreffende trap van normale beurshandel. HFT is een verzamelnaam van trucs om door snel traden of doen alsof je wil traden minimale fracties af te pakken van anderen, met name van gewone mensen. Bodek was een HFT-handelaar en verdient dus geen medelijden. Hij was een dief.
Next level is dat bepaalde HFT’s nu voorrang krijgen over anderen. Dat is gewoon de 0.01% die steelt van de 0.1%.
Het enige wat normale mensen hieruit mee moeten nemen: handel nooit zonder voorkennis in aandelen en dring er bij je pensioenfonds op aan ook nooit in aandelen (of afgeleide produkten te handelen).