De eerste jaardag na de drievoudige catastrofe is voorbij. Een verademing. De zielen van de doden zijn nu immers volgens boeddhistische traditie te ruste gelegd. Zo geschiedde in Japan voor de bijna 20.000 mensen die in de aardbeving en de tsunami van 11 maart een jaar geleden omkwamen. Waardig, bescheiden, respectvol, gedempt en vaak privé gebeurde dat in het rampgebied. Met concerten en kleinere demonstraties op weer andere plaatsen.
Om 14.46 uur, het precieze tijdstip van de aardbeving, was een minuut stilte in het land gepland. Aangevoerd door de keizer vanuit het Nationale Theater in Tokyo en live op tv. Ik neem aan dat veel mensen thuis mee hebben gedaan. Ik neem ook aan dat langs de hele noordoostelijke kust van Japan de bewoners eerbiedig hun ogen sloten en de handen vouwden. Maar daar waar ik was, in een commercieel hart van Tokyo op een groot kruispunt met veel reclameschermen, luidsprekers en vooral mensen, daar zag ik slechts vier jonge schoolmeisjes die de handen bij elkaar brachten en het hoofd bogen. De honderden anderen in mijn blikveld, de taxi’s en bussen, de tetterende reclameboodschappen, ze leefden zonder onderbreking verder. 311 (san-ichi-ichi) staat voor altijd in Japans geschiedenis gegrift, ook al is het voor minstens een half miljoen Japanners nog een moeilijk te dragen heden. Japan tikt echter zonder adempauze verder. Is het net als voor de ramp, of is het met nieuwe inzichten? Dat is na dit harde eerste jaar absoluut niet in te schatten. Politiek, economie, energievoorziening … ze wankelen op het scherpst van de schede.
De drievoudige catastrofe in een paar cijfers:
| Aardbeving M9
14.46 uur lokale tijd
|
Grootste aardbeving uit Japanse geschiedenis. De aardbeving was niet alleen zwaar, hij duurde een ongekende 6 minuten lang, met dan weer harde, dan weer minder aardstoten. Daartegen waren zelfs hoge gebouwen ver van het epicentrum en kunstmatige grond (inpolderingen) niet tegen bestand. |
| Tsunami
15.20 ~ 15.45 uur |
Na pakweg een half uur bereikt de eerste tsunami de Japanse oostkust. Meer dan 500 km kustlijn is betroffen. Na de eerste tsunami volgden nog twee vloedgolven. De rollende watermuren hadden in het zuiden een hoogte van 2,8 meter. Verder naar het noorden torenden de tsunami tot 40 meter hoog. Drie prefecturen in Tohoku (Noordoost-Japan) zijn zwaar getroffen: Iwate, Miyagi, Fukushima. |
| 19.131
doden en vermisten |
Nog altijd zoekt men naar de 3155 mensen die als vermist zijn opgegeven. Niet dat men denkt dat één van hen nog leeft. Pakweg 90% van de slachtoffers zijn in de tsunami omgekomen. De andere 10% in de aardbeving of bij branden die daarna ontstonden. Pakweg 60% van alle slachtoffers waren ouder dan 60. |
| 500
vierkante kilometer |
Ongeveer 500 vierkante kilometer land is bij de tsunami ondergelopen. Het gaat hier met name om de delta’s van rivieren waar het wat vlakker is, en dus makkelijker bewoonbaar. |
| Fukushima Daiichi
4 reactoren total loss
|
De aardbeving had de elektriciteitstoevoer naar de kerncentrale Fukushima Daiichi verbroken. De 15 meter hoge tsunami had 6 reactoren onder water gezet. In drie reactoren smolten de brandstofelementen waardoor grote hoeveelheden radioactief materiaal in de omgeving terecht kwamen. Er waren nog drie kerncentrales in Tohoku betroffen, maar de crises daar waren relatief snel onder controle. |
| 343.935
geëvacueerden (de helft in Fukushima; de andere helft in het tsunami-gebied ten noorden daarvan) |
Dit officiële cijfer is niet accuraat, maar geeft een indruk van de enorme hoeveelheid mensen die in een improvisorium leven. In het tsunami-gebied trekken met name jonge gezinnen weg om stabiel werk en een degelijke woning te vinden. Anderzijds hebben veel meer mensen de prefectuur Fukushima verlaten dan de cijfers weergeven. De broodwinner is vaak alleen achtergebleven, terwijl een ouderdeel met kinderen elders heil zocht. |
| 0
slachtoffers door radioactiviteit |
Bij de kernramp heeft niemand acute stralingsziektes opgelopen. Ook is onder de werkers rond de kerncentrale of onder de bevolking tot nu toe niemand ziek geworden als gevolg van radioactiviteit. Het is nog te vroeg om te zeggen of de radioactieve contaminatie van omgeving en levensmiddelen op den duur tot ziektegevallen zullen leiden. Wel lijden veel mensen onder de economische en psychologische ‘fall-out’: werkeloosheid, angst, stress, eenzaamheid, toekomstloosheid, enz. |
| 800 vierkante kilometer | De radioactieve fall-out heeft een gebied van 800 vierkante kilometer zodanig besmet dat wonen er voorlopig niet mogelijk of aan te raden is. |
| 10 jaar puin | De tsunami heeft een ravage achtergelaten die nu als bergen puin langs de kust en langs straten zijn ‘opgeruimd’.
Waarheen met het afval dat zo veel is als de steden en dorpen in tien jaar tijd produceren. Daarbij komt ook nog het normale dagelijkse afval. Het is één van de grootste hindernissen in het wederopbouwproces. Andere prefecturen willen het afval niet opnemen, omdat het radioactief stof zou kunnen bevatten. |
| 28 miljoen ton radioactief besmet afval | Afgegraven grond, opgeveegde bladeren, afgekeurde groente, fruit, vlees, vis, slib uit riolen, as uit vuilverbrandingsinstallaties. In Fukushima wordt het gecontamineerde afval nu provisorisch in kuilen en onder plastic zeilen opgeslagen tot er een tijdelijke (voor 30 jaar) opslagplaats is bestemd. In dit cijfer zit niet het afval dat op de kerncentrale is ontstaan: van de witte beschermingspakken van personeel tot het puin van de geëxplodeerde gebouwen. |
| 30 jaar | Werkzaamheden om Fukushima Daiichi op te ruimen zullen naar schattingen 30 jaar duren. |
| 300
miljard euro |
De opgelopen schade van aardbeving en tsunami wordt geschat op 300 miljard euro. Het zou ook het dubbele kunnen worden, want de kosten voor de ontmanteling van Fukushima Daiichi en voor compensatieregelingen zijn niet bekend. |
| 2
oorzaken |
Er zijn tot nu toe drie serieuze rapporten van onderzoekscommissies verschenen over de kernramp. Verder hebben de IAEA en ook Greenpeace eerste evaluaties uitgebracht. Ook binnen Tepco, de eigenaar van Fukushima Daiichi, is een in-house onderzoek gedaan, maar maakt dit niet openbaar, omdat het zich juridisch niet wil bloot stellen.
Eigenlijk komen alle tot dezelfde conclusies. De kernramp is weliswaar door een natuurkatastrofe uitgelokt, welgevallen (complacency) aan de kant van Tepco en toezichthouders (de staat) hebben ervoor gezorgd dat de nodige voorzorgsmaatregelen niet waren getroffen. Samengevat: er was eigenlijk maar één oorzaak – het menselijk tekort. |
Reacties (9)
Ik vind dat een stoere conclusie van een stoer “volk”. Als je dit afweegt tegen, noem maar wat, vuurwerk in Enschede. Hoe staan we daar dan tegen de lat?
Mager.
Een kanttekening..die vinger hey..alsmaar..die vinger..ik zou hem zo maar afhakken..if u get my drift…kijk naar je eige alvorens..
うせろ, どけ
Larie, hou je het wel netjes?
/onderdrukt glimlach
@Frank….Die mensen aldaar dragen hun lot op grootse wijze en erkennen ook wat er niet goed ging en handelen vanuit dat inzicht.
Ik noemde Enschede omdat daar de vinger die wees afgehakt werd en in de doofpot gestopt werd.
Alweer..in andere regio is openheid een beter beschermd goed dan in “ons” vingerwijzende speldeprik op de aarde.
Heel mooi verhaal van die schoolmeisjes. Ontroerend. Al heb je zelf waarschijnlijk ook niet dat respect betuigt door dat plaatje te schieten (of wie dan ook). Eén van die meisjes lijkt ook wel een beetje boos te kijken. Evengoed een waardevol document om ‘het plaatje’ compleet te krijgen.
waarvoor mijn dank.
Nog een getal: 2
Van de 54 kernreaktoren in Japan zijn er momenteel nog 2 in bedrijf. De Japanse bevolking bespaart massaal op stroom om dit te kunnen bewerkstelligen. De stroom wordt nu hoofdzakelijk opgewekt met kolen en aardgas.