Alle gekken achter slot en grendel?

Koninginnedag, de Dodenherdenking en misschien ook 5 mei, waren toch wat zenuwachtige dagen. Met verscherpte veiligheidsmaatregelen, omdat er heel wat verwarde mannen loslopen.  Waar hebben we eigenlijk nog een GGZ voor? Want wat doen al die onbegeleide projectielen op straat?

Er zijn heel wat verwarde mannen. Verwarde vrouwen zijn er ook, maar ze zijn in de minderheid. Een rondje nieuwsberichten vergaren, levert 54 verwarde mensen op. Gemiddeld 13 per maand. Zestien daarvan maakten trammelant in of rond de eigen woning, de overige 38 zochten de openbare ruimte op. Zesenveertig mannen en acht vrouwen haalden met hun verwardheid het nieuws. Gemiddelde leeftijd 39 jaar. De meesten zijn tussen de 30 en 55 jaar (27). Een overzicht in dit exceldocumentje, met links naar de berichten.

Ter herinnering: Karst Tates was 38, de Damschreeuwer was 40 en de waxinelichtgooier was 29 jaar. De Alphenaar  die een “normale’ dag als podium koos, was qua leeftijd een uitzondering: 24 jaar.

Er lijken dus veel verwarde mensen voor onrust te zorgen. Dat moeten we in het juiste perspectief zien. Die 54 verwarden zijn een fractie van het aantal mensen dat aan een psychische ziekte of stoornis lijden, die in potentie tot agressie kunnen leiden. Ongeveer 100.000 mensen zijn schizofreen, nog eens 100.000 mensen zijn borderliners en 500.000 mensen zouden een antisociale persoonlijkheidsstoornis hebben. Die cijfers zijn gemeten over de bevolking tot 65 jaar en dat betekent dat zo’n 4 procent van de bevolking aan deze ziektes lijden.

Zijn dat 700.000 tikkende tijdbommen? Nee. Toch stelde de PvdA voor een speciaal meldpunt in te stellen voor families en kennissen van verwarde mensen. Gaat er eentje op de loop, dan zou er één duidelijk meldpunt moeten zijn. Een meldpunt voor lopende tijdbommen, noemde het AD dat.

Zo’n meldpunt zou familie en burgers alleen rust geven, als een melding ook tot concrete actie leidt. Maar dan zou de wet drastisch moeten worden gewijzigd. Dat is een heikel punt. Ik kom dagelijks verwarde mensen tegen. Dat is gewoon geworden in de dak- en thuislozenopvang. En we melden wat af. Als we vermoeden dat iemand elk moment een ‘gevaar voor zich zelf of anderen’ kan zijn, nemen we contact op met de lokale GGZ. Als ons de dreiging erg groot lijkt, bellen we meteen het enige daarvoor bestemde meldpunt: 112.

Zowel collega’s uit de GGZ of de politie komen steevast poolshoogte nemen. In de meeste gevallen, volgt er echter geen actie. Want meneer of mevrouw doet niets en is zelfs soms prima aanspreekbaar. We moeten maar weer bellen als er echt iets fout gaat.

Dat is geen onwil van GGZ of politie. Zij hebben zich aan de wet te houden. Je kunt niet iemand achter slot en grendel gooien, alleen op basis van ongerustheid in de omgeving. Het creëert wel een dilemma. Als iemand duidelijk in een psychose lijkt te zitten, weten we dat het erg lastig wordt de  man of vrouw te bewegen hulp te accepteren of door GGZ en politie van straat te worden gehaald. Kenmerkend voor een psychose zijn de wisselende momenten van helderheid en verwardheid. Het ‘grappige’ is dat de momenten van helderheid juist optreden als een psychiater of politieagent in gesprek gaat met de patiënt.

Alleen als er wel duidelijke verwardheid is, wordt iemand meegenomen. Een paar uur later zien we iemand dan weer terug, omdat bij de observatie op politiebureau de helderheid zich weer volledig manifesteerde. Men is verplicht de man of vrouw te laten gaan.

Als het wel tot een opname in een GGZ-instelling leidt, zien we iemand naar ons idee iets te snel terug. Dat heeft met het huidige beleid te maken. “Gestimuleerd door de overheid en met het oog op de economische voordelen op de langere termijn, kiezen ook de zorgverzekeraars voor investeringen in brede maatschappelijke samenwerking en maatschappelijke participatie”, zegt het Trimbos-instituut.

Dat merken wij in de praktijk. De behandelingen moeten in zo kort mogelijke tijd worden afgerond, waarna de patiënt weer naar buiten mag en ‘participeert’ in, onder andere, activiteitencentra en daklozenopvang.     

Het beleid stoelt ook op de gedachte dat  “geestelijke gezondheidsproblemen worden gezien als behorend bij het leven”. De praktische vertaling daarvan is, dat familie en zorgketens de lasten van de zorg dragen en u meer verwarden op straat zult zien. Zolang families en zorgketens niet gekort worden op pgb’s, AWBZ- en WMO-financiering, kunt u de verwarden mooi bij ons aanmelden. Of wilt u ze liever permanent achter slot en grendel?