De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) wil dat rokers en mensen met overgewicht meer premies gaan betalen voor hun ziektekostenverzekering. Door hun gedrag verhogen ze immer de kosten die de samenleving maakt in de gezondheidszorg. Klinkt redelijk. Maar het is ook niet gek dat er direct een storm van kritiek opstak.
Als je begint met gedrag meewegen, waar stop je dan? Is een pakje per week minder erg dan een pakje per dag? En als roken en vreten bestraft worden, is er dan nog meer risicogedrag dat bestraft moet worden met een hoge premie? Zuipen, bijvoorbeeld? En wat doe je met mensen die door hun beroep sneller slijten, zoals verhuizers, schilders en buschauffeurs? Is hun beroepskeuze ook aan te merken als ongezond gedrag? Allemaal niet aan de orde op dit moment, uiteraard, maar aan het begin van een hellend vlak kan het nooit kwaad even naar beneden te kijken.
En dan nog dit: zowel bij roken als bij overgewicht spelen genetische aanleg een rol. Voor roken geldt zelfs dat de kans op kanker als gevolg ervan genetisch bepaald is. Kortom, wie rokers en vreters via de premies wil straffen voor het op kosten jagen van de gemeenschap, opent een doos van Pandora. Als je met een financiële prikkel roken en vreten verder wilt ontmoedigen, doe dat dan bij de bron: verhoog de belasting op sigaretten en snacks, en bestem de opbrengst voor het ziektekostenstelsel.
Reacties (6)
Ja, de campagne “Ziek worden? Dat doe jezelf!” draait op volle toeren.
De kernvraag is: pak je de ziektes bij de bron aan of bij de patiënt? Bij kwaaaltjes als de pest, is ooit de bron aangepakt. Mensen mochten blijven eten en drinken wat ze wilden, maar de aanleg van rioleringen en waterzuiveringen heeft aardig geholpen en zie: je kan iemand nog zo de pest wensen, het komt er niet meer van.
Als akkers vol opiumplanten en complete wietplantages vernietigd kunnen worden, dan lijkt het me even makkelijk tabaksplantages neer te schoffelen. Of zou dat niet mogen omdat ontbossing zo slecht is voor een gezond klimaat?
Inderdaad: waar is de grens?
Om dergelijke keuzes, die zich keer op keer weer zullen voordoen, te vermijden, is het misschien beter om over te gaan tot een vergoeding van behandelingen en medicijnen op ad hoc basis, waarbij mensen alleen nog maar betalen voor de zorg die zij zelf nodig hebben.
Het is bekend dat zwangere vrouwen een groot beroep doen op de medische zorg. Niet alleen omdat hun zwangerschap moeten worden gemonitord, maar ook omdat ze vaak geholpen moeten worden bij de bevalling. Kennelijk kunnen ze dit meestal niet alleen. Zwangerschap leidt daarbij in buitgengewoon veel gevallen tot de geboorte van een kind – de kindersterfte staat in Nederland immers op een laag peil – dat vanaf de geboorte vaak last heeft van kinderziektes. De inentingen die zo’n kind krijgt, kosten tamelijk veel (er zijn de laatste tijd ook steeds meer inentingen bijgekomen) en daarbij hebben veel kinderen op hogere leeftijd kans om ernstige ziektes te krijgen.
Daar betalen mensen die geen kinderen hebben en die ook niet willen krijgen via hun premie fors aan mee.
Een andere risicogroep zijn autorijders. Witte auto’s schijnen minder brokken te maken – zullen we dan maar de andersgekleurde-auto-bezitters beboeten? Beter nog: krijgt de man die door roekeloos rijden in het ziekenhuis belandt nog wel een behandeling, als hij vooraf niet eerst een extra premie betaald? En moet zijn premie nog extra verhoogd, als hij daarbij ook mensen heeft aangereden die behandeling nodig hebben?
Ik hoor de tabaksverslaafden weer hellend vlak huilen. Of dat terecht is, is maar de vraag.
@Bismarck Ik ben er zo eentje, maar huilen op een hellend vlak? Nee meneer, daar heb ik het veel te druk voor met roken.
Op zich zal het me worst zijn als die maatregel wordt ingevoerd. Bepaalde groepen burgers zijn wel vaker meer de pineut dan andere, gewone zaak hier.
Maar het klopt niet.
Niet dat ik vind dat het altijd maar gelijke monniken. gelijke kappen beleid moet zijn. Maar het is een drugogreden, flutargument.
Neem waar Ernest het hoerboven over heeft: zwangerschappen. Gaan ze de pil uit uit het basispakket halen. Groter risico op ongewenste zwangerschappen, waarvan een deel gewoon volbracht gaat worden. Wat kost dat?
En, ik heb er vaker over geschreven, de meeste ongelukken gebeuren in en rond huis. Dat triggert eerste hulp werk, eventueel opnames, ziekteverzuim, pijnstilers enzovoorts.
Wat kost dat? En schaffen we de zorg daarvoor af, omdat jou huis toch wel de ultieme eigen verantwoordelijkheidplek is?
En dat alles nog los van het feit dat ik in staat ben me met een aanvullden bij te verzekeren en lekker door kan paffen, maar een ander dat dan weer niet kan.
Hellend vlak. Precies. Sommige dingen zijn leuk en brengen tegelijkertijd risico’s met zich mee voor je gezondeheid. Roken is er een van. Excessief uitgaan ook. Zuipen. Blowen. Slaappillen. Klussen aan je huis, ook een mooie. Brommerrijden. Teveel eten is ook een leuke. Maarja dan kom je al snel op het vlak van de sport. Dat kost ook miljarden.
Nee, het lijkt me maar het beste om gedrag nooit te betrekken bij ziektekostenpremies. Voor je het weet kunnen bijstandskinderen de aanvullende verzekering voor het voetballen niet meer betalen en moet je bij de EHBO-intake eerst een formulier ondertekenen dat je blessure niet is ontstaan tijdens het beoefenen van een activiteit waarvoor je niet verzekerd bent.
Interessant aspect van roken is dan dat rokers de samenleving als geheel eigenlijk niet meer kosten dan niet-rokers omdat ze gemiddeld lekker snel onbehandelbaar doodgaan.
Als je het consequent doet en hetzelfde laat gelden voor awbz, aow en pensioenpremies dan ben ik voorstander.