Inwoners Bonaire krijgen prijs voor rechtszaak tegen de staat

De inwoners van Bonaire en Greenpeace Nederland zijn uitgeroepen tot winnaar van de Issue Award 2025. Met hun rechtszaak tegen de Nederlandse Staat vragen zij op krachtige wijze aandacht voor klimaatverandering en koloniale ongelijkheid. De prijs werd gisteren uitgereikt op het Issuecongres 2025. De Issue Award wordt jaarlijks uitgereikt aan een initiatief of organisatie die zich op opvallende en effectieve wijze inzet voor een maatschappelijk issue en dit weet te agenderen bij het brede publiek en/of de politiek. Een jaar geleden stapten acht inwoners van Bonaire met Greenpeace naar de rechtbank Den Haag voor een rechtvaardig klimaatbeleid. Net als bij de stikstofzaak die deze week door Greenpeace werd gewonnen gaat het om nalatigheid van de staat bij de bescherming van mens en natuur. Voor de inwoners op Bonaire zijn er nauwelijks plannen om hen veilig te houden in de klimaatcrisis. Een vijfde van Bonaire dreigt te worden opgeslokt door het water, door zeespiegelstijging richting het einde van deze eeuw. De gevolgen van klimaatverandering voor Bonaire zijn in kaart gebracht door onderzoekers van de VU. Grote delen van het eiland lopen het risico permanent onder water te komen. Zonder adaptatiemaatregelen zullen in 2050 alle wegen in het zuiden van Bonaire onbruikbaar zijn. Veel koraal en populaire duikplekken rond Bonaire kunnen in de komende decennia al verdwijnen. Dat betekent dat er aanzienlijk minder toeristen naar het eiland zullen komen. En toerisme is nog altijd een belangrijke inkomstenbron. Verder zullen inwoners door extreem weer en hittegolven te maken krijgen met groeiende aantallen ziekte- en sterfgevallen. Een 'symbool voor emancipatie en rechtvaardigheid' In september oordeelde de rechtbank in Den Haag dat  Greenpeace Nederland ontvankelijk is in de zaak die door de acht inwoners van Bonaire is aangekaart. In de zaak wordt geëist dat de regering de gevaren moet beperken door de CO2-uitstoot sneller terug te dringen. Daarnaast moet de regering samen met de gemeenschap op het eiland plannen maken voor de bescherming van Bonaire. De inhoudelijke behandeling van de zaak moet nog beginnen. 'Bonaire wordt vaak gezien als een vakantiebestemming,' schrijft de jury van de Issue Award, 'waardoor de dagelijkse uitdagingen van de inwoners, zoals extreme hitte door klimaatverandering, onvoldoende aandacht krijgen. Bovendien benadrukt deze rechtszaak de groeiende zelfbewustwording van gekoloniseerde gebieden binnen het Koninkrijk en hun strijd tegen achterstelling. Het feit dat de inwoners van Bonaire zich samen met Greenpeace verenigen in een bottom-up aanpak is bijzonder krachtig.' Het gaat in deze zaak volgens juryvoorzitter Joris Backer om klimaatrechtvaardigheid en gelijkwaardigheid. De keuze van Bonaire en Greenpeace is ook ingegeven vanwege de universele dimensie van deze onderwerpen. 'Ze staan symbool voor emancipatie en rechtvaardigheid.' De initiatiefnemers op Bonaire zijn blij met de prijs. Danique Martis, één van de eisers: 'Deze award winnen voelt als erkenning dat we dit probleem op de kaart hebben gezet. Het is heel belangrijk dat de Nederlandse staat de problemen van de eilanden eindelijk serieus neemt. We zijn te lang vergeten.' Greenpeace verklaarde eerder over de rechtszaak 'dat het beroerd is dat zoiets nodig is om de staat aan z’n eigen afspraken te houden. De staat mag niet met twee maten meten en burgers op Bonaire minder beschermen tegen de klimaatcrisis dan in Europees Nederland.' Bestuurlijke drukte De lokale overheid op Bonaire staat voor opgaven die het eiland onmogelijk alleen aan kan. Anjelica Cicilia is een in Nederland opgeleide gedeputeerde van het openbaar lichaam Bonaire, sinds ruim een jaar verantwoordelijk voor infrastructuur, water, natuur en milieu. 'We hebben veel achterstallig onderhoud, ook op het gebied van waterbeheer. We vangen denk ik maar vijf procent van het regenwater op.' Er is vooral een grote behoefte aan concrete data om in te kunnen grijpen, zegt ze. 'Ons ruimtelijk ontwikkelingsplan dateert nog uit 2010. Het juridisch kader is verouderd, waardoor de afgelopen jaren keuzes en beslissingen voor gebiedsontwikkeling vaak ad hoc zijn genomen. Met het nieuwe bestuur proberen we Bonaire tot een aantrekkelijk en leefbaar eiland te ontwikkelen.In welke gebieden ga je precies bouwen en in welke niet? We moeten met elkaar scherp krijgen welke gebieden we hoe dan ook beschermen.' Voormalig milieuminister Ed Nijpels kreeg van het vorige kabinet de opdracht om een 'klimaattafel' voor Bonaire voor te bereiden. Hij constateerde een grote 'bestuurlijke drukte'. 'Er is daar sprake van een invasie van bestuurlijk Nederland. Toen ik daar was, kwam ik twee hoge ambtenaren van verschillende departementen tegen, de baas van de politie was er, Kamerleden. Ik deed de deur van het kantoor van de gezaghebber open en sloeg bijna Thom de Graaf omver, de vicepresident van de Raad van State, en als kers op de taart was een week later het koninklijk paar er met weer een hele rits ambtenaren. Iedereen vindt dat er iets moet gebeuren, maar het komt er maar niet van. De eilanden worden omgeven door een zee aan goede bestuurlijke bedoelingen, maar je moet wel een kapitein hebben die de juiste koers houdt.' Eind vorig jaar is na veel strubbelingen de 'klimaattafel' gestart met de ontwikkeling van een klimaatplan voor Bonaire. Zon en wind Vier jaar geleden was ik op Bonaire en verbaasde ik me over het geringe aantal alternatieve energiebronnen op dit zonovergoten eiland waar de hele dag een flinke bries waait. De Rijksdienst Caraïbisch Nederland meldt nu (op een ongedateerde pagina) dat op Bonaire 'een gecombineerde wind-dieselinstallatie in gebruik is met twaalf middelgrote windturbines die het eiland op bepaalde dagen tot wel 50 procent van zijn elektriciteitsvraag kunnen voorzien. Een energie-opslagunit van 9 MW en computersturing vangen eventuele elektriciteitsschommelingen op.' Vier jaar geleden was Bonaire vooral nog druk met problemen rond de fossielebrandstofvoorziening. Daarvoor werd met steun van de Nederlandse overheid een nieuw bedrijf opgericht onder de naam Bonaire Brandstof Terminals. Inmiddels heet het bedrijf Bonaire Bon Transition en investeert het ook in zon- en windenergie. Maar een nieuwe fossiele brandstofterminal moet nu eerst nog worden gerealiseerd ten zuiden van het vliegveld . Die locatie is het handigst voor het bijtanken van de vliegtuigen waarmee de toeristen naar het eiland komen.

Closing Time | Shake, Rattle & Roll

Nu David Lynch is overleden, duiken er allerlei clipjes over de man in mijn tijdlijn op. Daaronder ook een met Willem Dafoe, die vertelt hoe Lynch hem tot het personage bracht van Bobby Peru in het misdaaddrama Wild at Heart uit 1990.

Lynch vond het belangrijk dat Peru tanden als stopjes had en stuurde Dafoe naar de tandarts om een prothese op te laten meten. Met de prothese in vond Dafoe al gauw een wellustig karakter. “Ik ging ineens anders praten, maar ook anders zitten. Gewoon door de stand van mijn mond,” aldus Dafoe.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: IoSonoUnaFotoCamera (cc)

Donald Trump is het nieuwe normaal

COLUMN - Sinds maandag is Donald J. Trump voor de tweede maal president van de Verenigde Staten. Konden we in 2016 nog volhouden dat dit een rare misstap was, waarna men met de keuze voor Biden naar de normale gang van zaken zou zijn teruggekeerd, ditmaal valt dat lastiger vol te houden.

Het Amerikaanse volk volgt een trend die overal in de Westerse wereld langzaam maar zeker manifest wordt. Op allerlei plaatsen valt de keuze van steeds aanzienlijker delen van de bevolking op nationalistische populisten, die een autocratische politiek voorstaan en een terugkeer beloven naar zogenaamd betere tijden: toen blanke Europeanen nog het straatbeeld bepaalden.

Illiberale democratie

We bevinden ons daarmee in een overgang van een liberaal-democratische orde, naar wat politicologen een illiberale democratie noemen. Het soort democratie dat men in Rusland en Turkije heeft, waar de staat bijeengehouden wordt door een sterke man, die aan de top staat van een nepotistische piramide, waarin baantjes en lucratieve opdrachten worden uitgedeeld aan wie het meest loyaal is, of het meeste kickbacks biedt.

Techmiljardair Peter Thiel sprak onlangs al triomfantelijk over de teloorgang van het “Ancien Regime”, waarmee hij de liberaal-democratische orde vergeleek met de heerschappij van de Franse vorsten tot de Franse Revolutie. Een van Thiels favoriete buikspreekpoppen, computerprogrammeur Curtis Yarvin, mocht dit weekend in de New York Times uitleggen waarom democratie niet goed functioneert, en een dictator die miljardairs en corporaties bedient veel effectiever is.

Foto: Utenriksdepartementet UD (cc)

Gaat het bestand een tweede fase overleven?

ANALYSE - Het Israëlische kabinet is dus uiteindelijk akkoord gegaan met de overeenkomst over het staakt-het-vuren met Hamas. Het had wat voeten in aarde, want nadat het “Veiligheidskabinet” zijn fiat had gegeven werd eerst gedacht dat het volledige kabinet dan wel na de shabbat oftewel op zaterdagavond, zou gaan stemmen. Maar omdat het ”over leven en dood” ging werd toch doorvergaderd. Pas na zeven uur praten was het kabinet – het was toen inmiddels 1 uur ’s nachts – eruit. Van de ministers waren er 24 vóór. Zoals verwacht stemden Itamar ben Gvir en zijn twee collega’s van Otzma Yehudit (Joodse Kracht) tegen. Hetzelfde geldt voor Smotrich van de Religieuze Zionisten en diens twee partijgenoten. Daarnaast waren twee Likudniks, Amichai Chikli en David Amsalem, ook tegen.

De deal is nu zondag met enige vertraging ingegaan. De 33 Israëlische gijzelaars worden, drie per dag, uitgewisseld tegen een veel groter aantal van een kleine 1.000 Palestijnen, over een periode van zes weken. Eén van de eersten is Khalida Jarrar die sinds oktober 2023 zonder vorm van proces in eenzame opsluiting zat. Een andere – omstreden – Palestijnse gijzelaar/veroordeelde zou Zakaria Zubeidi uit Jenin zijn, één van degenen die ooit via een spectaculaire ondergrondse gang uit de  gevangenis ontsnapte. Eerder was hij directeur van het Theater in Jenin.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

De bijstand is kapot

Mensen in de bijstand worden niet meer opgevangen vanuit het idee van collectieve solidariteit, maar juist institutioneel gestraft.

De Gemeente Utrecht heeft een opmerkelijk initiatief genomen om te voorkomen dat mensen in de bijstand die parttime werken gestraft worden. Onder de titel De Bestaansbalans is de gemeente een crowdfunding actie gestart voor een fonds waaruit boetes betaald kunnen worden, ‘een tijdelijke pleister op dat probleem én een aanklacht tegen het kapotte landelijke bijstandssysteem. ‘

Foto: tacowitte (cc)

Het jaar van de waarheid voor Amelisweerd?

Stikstof wordt ‘Chefsache’. Premier Schoof gaat zelf een ministeriële commissie leiden die met oplossingen moet komen voor de stikstofcrisis. De ministers van Landbouw (Wiersma), Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (Keijzer) en Infrastructuur en Waterstaat (Madlener) moeten de komende weken op zoek naar andere oplossingen dan BBB-minister Wiersma nu op tafel heeft gelegd. “We hebben een majeur probleem. Nederland mag niet stil komen te liggen”, aldus Schoof. Een infrastructureel project dat al jaren stil ligt is de aanpassing van de A12 en de A27 bij Utrecht. Daarin zit een verbreding van de A27 die ten koste gaat van een stuk bos bij Amelisweerd. Hoe groot is de kans dat dit plan ooit nog uitgevoerd gaat worden? In de regio stuit het al jarenlang op veel verzet. In november liep het Domplein vol met demonstranten. De dapperste demonstranten deden onlangs uit protest de Nieuwsjaarsduik in de Kromme Rijn.

De stand van zaken is nu in ’t kort als volgt. De Raad van State heeft in november het beroep van de Kerngroep Ring Utrecht (KRU) behandeld en doet naar verwachting eind maart of begin april uitspraak over alle ingebrachte bezwaren. Daarbij ook het alternatieve plan van de Provincie en de Gemeente Utrecht dat Amelisweerd spaart. Minister Madlener heeft dit plan afgewezen, maar zag zich gedwongen onder druk van de Kamer toe te zeggen ‘dat hij met de provincie en gemeente Utrecht in serieus overleg gaat over alle aspecten van het Alternatief Ring Utrecht (ARU) en hij zal de uitkomst van dit overleg terugkoppelen aan de kamer voor het eind van het eerste kwartaal 2025.’ De  KRU gaat er van uit dat dit betekent dat de Kamer de minister nog kan ‘terugfluiten’ en dus kan kiezen voor het ARU.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Closing Time | Sidi Mansour

De meesten van u zullen dit deuntje wel kennen, maar dan in de versie van Boney M’s Ma Baker. Een assistent van de Duitse muziekproducent Frank Farian kwam het Tunesische volkswijsje Sidi Mansour tegen, en werkte het om naar een disconummer.

Sidi Mansour werd in tal van versies uitgebracht, hier in een productie van de Nederlandse carnavalszanger en muziekproducent Cees Vermeulen Windsant, alias Mike Vincent.

Closing Time | Rustige Nacht

Viktor Tsoj is een nog altijd geliefd pop-idool in Rusland, al is ‘ie alweer bijna vijfendertig jaar dood. Hij volgde een kunstopleiding, maar werd weggestuurd omdat ‘ie nauwelijks z’n best deed.

Hij had meer met muziek. Tsoj schreef z’n eigen liedjes en speelde basgitaar in de band Палата № 6. Ook ging hij om met gelijkgestemden: jonge rockmuzikanten, die liedjes speelde in clandestiene concerten.

In 1981 vormde Tsoj met twee kompanen de band ‘Garin and the hyperboloids’, naar een roman van Tolstoi. De muziekgroep werd al gauw omgedoopt tot Kino, volgens Olaf Koens The Smiths van de Sovjet-Unie.

Closing Time | Knight Rider

Een van de dingen die de televisieserie Knight Rider uit de jaren ’80 zo goed maakten, was de herkenbare intromuziek. Het deuntje werd gecomponeerd door Stuart (Stu) Phillips, die ook muziek voor Buck Rogers en Battlestar Galactica verzorgde.

Closing Time | Money

Een week geleden werd het lichaam van Peter Forrest (alias P Fluid en Forrest Thinner) in The Bronx, NYC aangetroffen in een invalidebusje. Doodgeslagen vermoedelijk. Het motief voor het misdrijf is nog onbekend.

Forrest pionierde met Funkmetalbands als 24-7 Spyz en later met de op klassieke horror geschoeide cross-over band BLKVampires.

24/7 Spyz inspireerde op haar beurt bands als Living Color, Faith No More en de Red Hot Chili Peppers.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Volgende