Midden jaren negentig werkte ik, naast mijn schoolopleiding, een paar avonden per week bij ‘de PTT’. Een perfect bijbaantje. Veel verdienen, veel pauzes en gezellige collegae. Hoe eerder de post de deur uit was, hoe vroeger je naar huis kon. Op de tweede verdieping sorteerden honderd huisvrouwtjes gezellig kettingrokend ‘de handpost’. O wee, als je daar moest zijn! Door de ondoordringbare rookgordijnen konden de dames altijd ongestoord hun gang gaan. Gespannen leverde ik daar dagelijks mijn poststukje af en keerde ik met betraande oogjes weer terug op mijn werkplek. Nostalgie! En wat lijkt het lang geleden. Paffende dames, handsortering, PTT, het is allemaal al lang verboden, voorbij of veranderd.
Megalomaan sorteercentrum
Nadat ik vertokken was, ging het snel bergafwaarts met de PTT. Ze begonnen met een naamsverandering; het spreekwoordelijke begin van het einde van ieder bedrijf. Daarna volgde de verzelfstandiging in 1998, het centraliseren van de sorteercentra en het rookverbod. In mijn studententijd hielp ik in de drukke kerstperiode nog eenmaal op het ongezellige, lelijke en megalomane sorteercentrum te Nieuwegein. Het compacte sorteercentrum hartje Utrecht was opgeheven. Weg gezelligheid. Niemand mocht meer eerder naar huis. Geen lange pauzes meer en misschien nog wel het ergste van alles: geen ondoordringbare rookgordijnen. Nee, in plaats daarvan was alles zakelijk en zichtbaar, en daar werd ik op zijn zachtst gezegd niet vrolijk van. Die kerstperiode betekende dan ook het einde van mijn ‘postcarrière’.
Loonsvermindering van 15%?
De huidige problemen van het voormalige staatsbedrijf komen niet onverwacht. De postmarkt loopt al jaren terug door de voortschrijdende digitalisering. Goedkope concurrenten maken het TNT lastig. Kortom, het bedrijf heeft structurele problemen: te hoge loonkosten, toenemende concurrentie én een teruglopende markt. Valt het tij te keren? Ik zie met geen mogelijkheid hoe. Het personeel moet nu kiezen tussen twee kwaden: 15% minder loon of massaontslagen. Geen keuze om blij van te worden. Als het de loonsvermindering wordt, kan ik alleen maar hopen dat die geldt voor alle lagen van het bedrijf. Dus óók voor de grootverdienende wereldverbeteraar CEO Peter Bakker.
Privatisering zinvol?
Door de huidige problemen vraag ik af of de privatisering van het postbedrijf en het vrijgeven van de postmarkt wel zo zinvol was. Goed, er werkten veel spreekwoordelijke luie ambtenaren, maar de post kwam op zijn plek terecht en duizenden mensen gingen met plezier naar hun werk. Nu biedt de sector aan minder mensen werk, die minder plezier in hun werk hebben én de post wordt door de concurrentie minder secuur afgeleverd. Waar zit de winst? Dat betekent overigens niet dat een staatsbedrijf met monopolie nu géén problemen zou hebben. Papieren post is nu eenmaal ouderwets, want een email sturen is zo goed als gratis en een stuk sneller. In 2011 wordt de postmarkt in heel Europa geliberaliseerd.
‘Hoeveel ex-PTT’ers uit de jaren negentig zullen dan hun baan nog hebben?’
Reacties (15)
“Het personeel moet nu kiezen tussen twee kwaden: 15% minder loon of massaontslagen.”
Maak u geen illusies over ‘kiezen tussen’.
Het is kiezen voor 15% loonsverlaging en vervolgens massaontslagen.
Dat laat de overblijver nl met een lager loon achter.
Dat is beter voor het bedrijf.
Ken uw geschiedenis.
Volgens mij valt het nog wel mee met de problemen bij de post. Als ik rondom mij heen verschillende mensen hoor die aangenomen zijn als postbezorger, dan valt het wel mee. Wat er volgens mij speelt is dat men af wil van de ‘dure’ oudere postbode en ze wil vervangen door goedkopere postbezorgers. Nu geeft men het personeel de keuze, of 15% inleveren of ontslagen worden en weer opnieuw naar je eigen baan soliciteren maar dan met een veel lager salaris.
Wat er bij de PTT aan banen verdwijnt komt er grotendeels bij de concurenten weer bij. De rest is zoals gezegd het gevolg van de afnemende hoeveelheid post, dan kan je uit nostalie wel een duur,log en ouderwets apparaat op poten houden maar er is eigenlijk niemand die daar bij gebaat is. Of de post nu door een postbode in een oranje of een blauwe jas wordt gebracht zal de consument een zorg zijn.
Maar oranje is zo’n spuuglelijke kleur! Gadver.
‘Of de post nu door een postbode in een oranje of een blauwe jas wordt gebracht zal de consument een zorg zijn.’
Hoe nieuwer de postbezorger, des te slechter de kwaliteit van de bezorging. De hoeveelheden fout bezorgde post die ik in mijn handen gedrukt krijg (ik werk naast m’n studie op zaterdag als postbode) wat verkeerd is bezorgt door voornamelijk Sandd gedurende de rest van de week, is verbazingwekkend. En veel van die mensen reageren verbaast als ik ze erop wijs dat die post wel door Sandd verkeerd is bezorgd, niet door TNT. De kleur van het jasje doet er blijkbaar inderdaad weinig toe, maar als de ene kleur geassocieerd gaat worden met een slechte kwaliteit, dan misschien wel.
Bij mij wordt de post ook door TPG verkeerd bezorgd, ligt echt niet alleen aan de nieuwe, de concurrentie wordt blijkbaar op prijs en niet op kwaliteit gevoerd
Tsja de liberalisering he…
over de verdeling van oudere postbodes kan je wel leuk discussieren, maar begrijp goed dat voor iedereen dienstjaren tellen voor welke loonschaal je hebt. Het is met de huidige demografische opbouw ook niet onlogisch om meer oudere werknemers te hebben. Laat er eerst aan de top gesneden worden; de vrije markt werkt als volgt: als je het goed doet krijg je bonus, als je het niet goed doet dan is de consequentie oprotten. Iedereen is het vergeten, ook de bankiers.
De post, de journalistiek, de spoorwegen… Allemaal producten van de negentiende eeuw en allemaal volkomen ten dode opgeschreven. Is dat erg? Welnee. Dat heet vooruitgang!
Tsja, als je het fysiek bezorgen van poststukken als je missie ziet, moet je niet gek opkijken dat het in een tijd van digitalisering misgaat. Diversificatie is dan noodzakelijk, niet navelstaren op kosten.
Tragisch, ik stel een commissie onder leiding van Brinkman voor.
@10 als meer mensen dat zouden doen…. dan zou er tenminste iets gebeuren.
@2,3,8
Het gaat om 11 duizend werknemers. Tienduizenden gezinnen die hierdoor geraakt worden in hun bestaan. Zij hebben in de jaren 70, 80 en 90 gekozen voor een ‘zekere’ baan en konden niet voorzien dat ze ooit ‘overbodig’ zouden worden. Nu dreigen ze in een zeer moeilijke tijd op straat te belanden. Dat schouderophalend afdoen als ‘een marktkwestie’of ‘modernisering’ vind ik egoististisch.
Een structurele oplossing voor TNT heb ik natuurlijk ook niet. Een beetje meer menselijkheid mag van dit bedrijf wel geeist worden.
De huidige postmarkt is weer een van de vele mislukkingen van het kapitalisme. ‘Er moest geprivatiseerd worden’, schreeuwde (en schreeuwt) de geldkerk van de kansel. Dat was goed want overheid is altijd fout. En daar kwamen ze, de bedrijfjes die ook nog profiteerde van een gat in de wetgeving door mensen niet in dienst te nemen, met wat voor contract dan ook, maar alleen stukloon te geven. De berekening was ingewikkeld en niet voor iedereen te begrijpen. Als je helemaal rot rende dan kon je 70% van het minimumloon krijgen, heb ik een paar jaar geleden becijferd. Gevolg was dat die nieuwe bedrijven goedkoper konden werken en trokken daardoor grote klanten weg bij TNT, die wel zijn mensen een fatsoenlijk loon betaalde. Er kwam ook wel werk bij: meer direct mailing, alsof je op dat soort rotzooi zit te wachten.
Ik kan me best wel voorstellen dat er wat gedaan moet worden. Misschien moet men over naar een driedaags bezorgingssysteem. Dat zal ten kostte gaan van banen, dat is wel duidelijk, maar veel beter zou het zijn om direct een einde te maken aan de oneerlijke concurentie.
wat 13 zegt. nu lopen er drie onderbetaalde types een wijk waar vroeger 1 goedbetaalde pro liep. dat heet dan vooruitgang.
en @ 8, wat de spoorwegen en journalistiek hiermee te maken hebben is me nogal duister. kromme vergelijking alleen al omdat de spoorwegen jaarlijks meer reizigers trekken en journalistiek een ontzettend ruim begrip is.
Toen ik een kleine jongen was, werd de post twee keer per dag bezorgd.
Toen ik in de leeftijd kwam van baantjes, was het wel duidelijk dat je geen betere parttime baan kon krijgen dan bij de PTT. Op een gegeven moment werd er door de PTT weer een sollicitatieprocedure opgestart en iedereen die gedurende de kerstperiode van 1978 bij de PTT wilde werken, kon zich op een bepaalde datum op een bepaald adres melden. Mij was al verteld dat ik er die dag vroeg bij moest zijn.
Heel argeloos kwam ik om 7.00 uur ’s ochtends aan, de aanmeldingen begonnen om 8.00 uur, maar het was er waanzinnig druk. Ik denk dat er zo’n 700 tot 800 gegadigden stonden. Door handig manoeuvreren voor de deur en waarschijnlijk vriendelijk gedrag tijdens het vijf minuten gesprek, kreeg ik een paar dagen later een uitnodiging om gedurende drie weken op de afdeling zeepost te werken. Salaris was uitstekend, maar eerlijk gezegd, er was bijna geen werk. Met de binnenkomende zeepost waren we zo klaar en er waren dagen dat helemaal niets binnenkwam.
Raar was ook dat het vaste personeel het klaarspeelde om over te werken. Dat had wel wat voorbereiding nodig en hield voor ons in dat we helemaal niets mochten doen. Wij gingen dan om vijf uur naar huis, het vaste personeel was al bezig de menukaart van de chinees te bestuderen want die zouden van zeven uur ’s avonds ons werk gaan doen. Ervaring leerde ons dat het vaste personeel deze klus in ca 45 minuten zou gaan klaren.
Na enkele dagen werden we in ploegjes van 4 ingedeeld en in archiefruimtes neergepoot om dozen met enveloppen na te tellen. Na een dag waren er achter dat dit geen werk was en heb ik me gedurende drie weken kunnen specialiseren in het klaverjassen.
Daar heb ik nu nog steeds veel lol van.
Desalniettemin vroegen we ons af waarom we in dienst genomen waren en op een gegeven moment vroegen we aan een oudere medewerker waarom men ons in dienst had genomen. We kregen als antwoord dat de afdelingschef een promotie zou maken als hij op de peildatum meer dan een bepaald aantal mensen onder zich had, inclusief parttimers.
Dat was in de tijd dat de Pvda nog een grote serieuze partij was. Nu zijn er nog eind veertigers, begin vijftigers die zich hard maken voor de Pvda.
Zelf werd ik wantrouwig na die bekende televisietoespraak van Joop den Uijl in 1973 tijdens de bekende energiecrisis.