De Europese consensus over het conflict tussen Spanje en Catalonië gaat voorbij aan de principes van de rechtsstaat, betoogt Albena Azmanova van de Universiteit van Kent.
Zij bekritiseert commissaris Timmermans die met de Spaanse premier Rajoy zei dat het referendum van 1 oktober ongrondwettelijk was. Het daadwerkelijk uitroepen van de onafhankelijkheid is dat misschien wel gezien de Spaanse grondwet, maar een verbod van het referendum en de bijeenkomst van het parlement ter bespreking van de uitslag is in strijd met zowel de grondwet als het EHRM. De acties van de Spaanse regering
are in violation of the right to peaceful assembly and the freedom of speech – two principles embodied by referendums and parliamentary deliberations. These rights are protected by Articles 10 and 11 of the European Convention on Human Rights, by Articles 19 and 20 of the Universal Declaration of Human Rights, by Article 2 of the basic law of the EU (Lisbon Treaty), as well as the Charter of Fundamental Rights of the European Union and the Spanish Constitution. The violation of basic rights and freedoms protected by international and EU law cannot be an internal affair of any government.
Het klopt niet dat Europa enerzijds Polen en Hongarije de maat neemt als het gaat om principes van de rechtsstaat en zich anderzijds afzijdig houdt bij het conflict in Spanje omdat het een puur interne aangelegenheid zou zijn.
Reacties (6)
Ze heeft natuurlijk een punt, het houden van een referendum per se is niet ongrondwettelijk, maar het uiteindelijk daadwerkelijk uitroepen van de onafhankelijkheid werd volgens mij door vriend en vijand als een gegeven feit beschouwd. In hoeverre moet je een uitgesproken intentie dan geheel buiten beschouwing laten?
Ik weet verder niet in hoeverre je in dit geval het houden van een referendum (c.q. recht op samenscholing en vrije meningsuiting) los kunt zien van het recht op interne soevereiniteit, rechtsstatelijk had men deze situatie dan ook voorzien in hiervoor procedures in de grondwet verankerd, toch? Wat mij betreft is het wel wat appels en peren. Vergelijk het dan met Europa’s reactie op de Krim.
De Catalaanse referendumwet was ingevoerd met eenvoudige meerderheid. Wijzigingen in de relatie tussen Catalonië en Spanje moeten steun hebben van een tweederdemeerderheid in het Catalaanse parlement. Een van de redenen waarom het Spaanse hof verklaarde dat referendum onconstitutioneel. Een referendum is toch niet in eerste plaats een “peaceful assembly”of uitoefening van ” freedom of speech”maar een volksraadpleging om te komen tot een wetswijziging of constitutionele wijziging of tot het uitroepen van de souvereiniteit.
@1: Ik zou zeggen dat intenties alleen betrokken kunnen worden bij overtredingen als de overtreding heeft plaats gevonden. Niet vooraf. Het Spaanse constitutionele hof heeft grondwettelijke vrijheden als vrijheid van vergadering en vrijheid van meningsuiting volkomen genegeerd bij het uitvaardigen van verboden. Ik vind dat Azmanova hier wel een punt heeft.
@2: De essentie is raadpleging. Het referendum zelf is geen onafhankelijkheidsverklaring (maar een stukje uiting van mening) en een bijeenkomst van het parlement om een referendum te bespreken is dat ook niet (maar een bijeenkomst). Beiden zijn door de Spaanse regering verboden. Dat is overigens niet de eerste keer. Ook de vorige Catalaanse premier is (op Kafkaeske gronden) veroordeeld omdat hij een consultatie hield onder de Catalaanse bevolking (en daarbij zelfs voor twee jaar politiek uitgeschakeld). Het Europese gebrek aan aandacht voor dit Spaanse handelen in vergelijking met bijvoorbeeld Hongarije is inderdaad schrijnend, er is in Spanje iets grondig mis met de rechtsstaat.
@1: “hiervoor procedures in de grondwet verankerd, toch?”
Nou nee. De Spaanse grondwet respecteert enerzijds wel dat internationale verdragen (die wel iets zeggen over de mogelijkheid van onafhankelijkheid) boven de grondwet staan, maar geheel in tegenspraak daarmee stelt die ook expliciet dat afscheiding van een deel van Spanje onmogelijk is. Op die laatste grond heeft men in Catalonië alles verboden waaruit zelfs maar de intentie daartoe zou kunnen (gaan) blijken. Daarmee wordt de wet een beetje naar believen geïnterpreteerd. Uit de uitspraken van het constitutioneel hof blijkt verder dat de onafhankelijkheid van dat hof twijfelachtig is, omdat die uitspraken keer op keer wel haast op maat besteld lijken door Rajoy.
Spanje heeft (onder Rajoy) een wet aangenomen die het filmen van politie-optredens verbiedt.
Ik denk dat ook dit volgens de Europese wetgeving een illegale wet is (want het verspreiden van een opname kan onderdeel zijn van het recht op vrije meningsuiting. Het filmen lijkt mij normaal journalistiek werk)