Politiek Kwartier | Dik tevreden met de EU?

Wie zegt dat de EU slechts een samenwerking moet blijven van onafhankelijke staten, zegt eigenlijk dat hij dik tevreden is met de EU zoals deze nu is. Het is een populaire verzuchting, en we zullen hem de komende tijd nog vaak horen: waarom kunnen we met de EU niet terug naar het EEG model? Dus geen eurofederatie, maar gewoon een samenwerkingsverband, via handelsverdragen van onafhankelijke staten? Helaas, het grote probleem is nu juist dat de EU nooit veel meer dan dat is geworden. Ondanks de introductie van de Euro en de open grenzen ís de Europese Unie feitelijk niet veel meer dan een samenwerking van democratische staten. En dat heeft nogal wat consequenties.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022
Foto: Department for Business, Innovation and Skills (cc)

Cameron’s moeilijkste toespraak

ELDERS - De Britse premier David Cameron voelt zich door de groeiende onvrede in zijn conservatieve partij gedwongen een geruststellend gebaar te maken. Zijn visie op de Europese samenwerking daagt Europa uit een keuze te maken: houden we vast aan het beperkte eigen belang of zoeken we collectieve oplossingen?

Vandaag zou de Britse premier Cameron zijn visie geven op de toekomst van het Verenigd Koninkrijk in Europa. Cameron zou in Amsterdam spreken en dat was voor de Nederlandse politiek en de media een aanleiding om er meteen maar een binnenlands politiek item van te maken. Maar het gaat hier niet om Nederland, het gaat over Europa, en bovenal gaat het over het Verenigd Koninkrijk zelf en de positie van Cameron tegenover zijn kritische conservatieve achterban. De politiek commentator van de New Statesman, Ralf Behr, schrijft woensdag in NRC Handelsblad over de problemen die Cameron in zijn eigen partij moet zien op te lossen. Het EU-lidmaatschap heeft bij de Conservatieven altijd moeilijk gelegen. Cameron heeft tot nu toe een gematigd standpunt ingenomen, en moest dat ook wel sinds hij in 2010 een coalitie begon met de Liberalen, de enige echt pro-Europese partij in Engeland. Vanaf de start heeft een deel van de conservatieve parlementariërs het de coalitieregering lastig gemaakt. De critici van Cameron voelen in hun lokale kieskringen de hete adem in de nek van de UK Independence Party (UKIP), die liever vandaag dan morgen de EU verlaat. Cameron heeft onder dwang een referendum over de EU aangekondigd, volgens Behr niet omdat hij dat het beste vindt, maar omdat hij geen ander middel meer heeft om zijn achterban koest te houden. Zijn toespraak zal dan ook voornamelijk aan het thuisfront gericht zijn.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Halfslachtigheid overheerst in Grieks noodplan

Een gastbijdrage van econoom Arnoud Boot (Uva), overgenomen van Me Judice.

Het noodfonds biedt met een lagere rente perspectief aan Griekenland, maar het is te klein om alle problemen te verhelpen. Het komt neer op euro-obligaties, zonder dat daartegenover macht in Brussel staat. Indien de macht om in te grijpen bij lidstaten niet wordt gecentraliseerd dan hebben de Europese regeringsleiders met dit plan hek opengezet naar het opblazen van de euro, aldus Arnoud Boot.

Deal op nippertje
Je kunt veel zeggen over de Europese regeringsleiders, maar gevoel voor drama kun je ze niet ontzeggen. Een emergency summit op donderdag in Brussel, spoedoverleg tussen Sarkozy en Merkel op woensdagavond in Berlijn en commissie-president Barroso die die zelfde avond waarschuwt voor dramatische gevolgen van de eurocrisis in alle uithoeken van Europa als detop van die donderdag geen resultaat oplevert. En in Nederland op donderdagochtend, zomerreces of niet, spoedoverleg in de Tweede Kamer met minister van Financiën De Jager, om premier Mark Rutte diezelfde donderdag bij de top de speelruimte te geven om in te kunnen stemmen met het nieuwste Europese reddingsplan voor Griekenland en de euro.

Europa op tweesprong
Het lijkt effect te hebben gehad. Griekenland krijgt geld en tegen een veel lagere rente dan eerst. Maar het echte nieuws is dat de verklaring van de EU-regeringsleiders een centrale rol geeft aan het gemeenschappelijke noodfonds van 440 miljard euro dat vorig jaar was ingesteld. Het fonds – en de opvolger, het ESM – kan landen gaan financieren, banken redden en pro-actief optreden bij dreigende financieringsproblemen van de lidstaten. En de rentes waar tegen geleend wordt, gaan drastisch omlaag. Hoewel het fonds te klein is, is hier mee een majeure stap gezet naar een gemeenschappelijke financiering van de lidstaten. De precieze governance details – wie heeft wat te zeggen en wanneer – moeten nog uitgewerkt worden. Het is de vraag of dit werkelijk draagvlak heeft. Het wordt of een splijtzwam of een historische stap naar een gemeenschappelijk Europees begrotingsbeleid. Het zal de regeringsleiders niet slecht uitkomen dat bijna iedereen inmiddels op vakantie is.