Nu-even-niet-land.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Min of meer per ongeluk liep ik laatst rond in vakantiepark Eson-stad in Flevoland. Om eerlijk te zijn was ik ook wel benieuwd. Het geheel nieuw opgetrokken ‘oude’ vestingstadje had veel stof doen opwaaien. En het was een eigenaardige gewaarwording om rond te lopen over perfecte klinkerstraatjes tussen de net voltooide Anton Pieck-geveltjes. Het wandelde zeker prettig, die straatjes en je verdwaalde er ook niet. Het was knus. Alleen was alles nèt iets te … nieuw en te nep.

Dat was voor de Kamerverkiezingen. Er was toen nog sprake van een nek-aan-nek race tussen Wouter en Jan Peter. Maar het liep anders dan we toen verwachtten. Toen ik daags na de Tweede Kamerverkiezingen de krant open sloeg, waren alle politieke commentatoren het erover eens: het politieke speelveld was uiteengespat. Extreem links en rechts hadden gewonnen en de midden-partijen hadden terrein moeten prijsgeven. Balkenende had verloren, maar minder dan verwacht. Dat kwam omdat het CDA net op tijd het roer om hadden gegooid richting behoudzucht: handen af van de hypotheekrente en pensioen. De vuile campagne richting Wouter Bos kostte de PvdA de winst. De VVD had meer dan genoeg aan zichzelf. En de SP enWilders gingen er dus met de winst vandoor.

Bij nadere bestudering bleek de grote gemene deler in deze verkiezingen echter niet extremisme, maar conservatisme. En wel conservatisme met een kleine c – behoudzucht. Het meest zichtbaar was de culturele behoudzucht – nationalisme in feite: Balkenende’s VOC-mentaliteit, de geschiedenis-canons, Marijnissen’s pleidooi voor een Nationaal Historisch Museum. De tegenstem tegen de Europese Grondwet, tegen verdere Europese eenwording en uitbreiding.

En al sinds Fortuijn was er natuurlijk sprake van sociale behoudzucht: tegenstand tegen immigratie en multiculturaliteit; pleidooien voor meer samenhang en binding in de gemeenschap, voor meer fatsoen. Daarbij ging het niet om aantasting van de ‘grote’ vrijheden: homohuwelijk, abortus, euthanasie, maar om de ‘kleine’ regels: hoe gedraag je je op straat? Hoe voed je je kinderen op?

Maar het meest pregnante in deze verkiezingen was de economische behoudzucht. Het CDA, dat moet je ze nageven, zag net op tijd in dat ze even moest ophouden met hervormingen of liever verschralingen. Want er was de afgelopen paar jaar vrijwel geen Nederlander voor wie de arbeidsvoorwaarden niet verslechterden. De lonen werden gematigd, de pensioenen versoberd, de werktijden geflexibiliseerd zonder dat daar meer loon tegenover stond. In de neo-liberale uitwerking van globalisering gaan de aandeelhouders vóór investeringen in bedrijf en personeel. Dat hebben we allemaal gemerkt, behalve degenen met top-inkomens. Het zou politieke zelfmoord zijn om nu nòg verder te gaan met het aantasten van de sociale zekerheid en met marktwerking in de publieke sector. De SP begreep dat al jaren; het CDA heeft het nu ook door. Op alle fronten maakt Nederland even pas op de plaats.

Dat vakantiepark Eson-stad, waar ik rondliep, is niet de enige plek waar Nederland er anders uit begint te zien, al is het – dat kan ook met een vakantiepark- wel een extremere vorm. Sinds enkele jaren is ons land in de greep van neo-traditionalistische architectuur. De nieuwbouwwijk Brandevoort in Helmond met haar jaren-dertig woningen riep nog verbijstering en verontwaardiging op. Maar de huizen vlogen weg. In de Enschedese wijk Roombeek moesten na de vuurwerk-ramp Riek Bakkers grote plannen wijken voor een bottom-up benadering voor de herbouw van de wijk. De welstandcommissie nam bewust afstand, de vormgeving van de woningen werd vrij gelaten en er werd veelvuldig teruggegrepen op historische, Enschede-eigen elementen.

Het lijkt alsof deze wijken bestaan uit puur behoudzucht, uit teruggrijpen naar vroeger. Maar het is belangrijk verder te kijken de buitenkant. De trapgeveltjes, klinkertjes en jaren-dertig gevels zijn slechts -letterlijk en figuurlijk- een façade. Wezenlijk kenmerk van deze wijken is veel groen, ruimte voor individualisme maar ook een menselijke maat. Het zijn plekken waar je je als mens weer goed voelt. Het is er gezellig, zeggen mensen dan. Je kunt er je kinderen buiten laten spelen, je kent je buren weer. En, niet onbelangrijk: de huizen zijn niet eenvormig maar er is veel ruimte voor eigen ontwerpen.

Het is leerzaam, om te proberen de kern te pakken van waar mensen naar terug verlangen en waarom, om die als uitgangspunt maken van je nieuwe arrangementen. Zowel Bos als Balkenende hadden voor deze verkiezingen grote visioenen – van economische en sociale dynamiek waarin mensen zelf hun weg zochten in een steeds groter wordende wereld. ‘Eichvrantwoor’keid’ noemde Balkenende dat; Wouter Bos had het bij de Algemene Politieke Beschouwingen over zijn ‘Nederlandse Droom’. Grote woorden, waarbij de één het afbreken van beschermende arrangementen voor ogen had en de ander het toppunt van emancipatie. Beiden doen een groot beroep op eigen initiatief, op het vermogen om te leren, op flexibiliteit en de durf om risico te nemen en onzekerheid te trotseren. Is het gek dat mensen zoeken naar geborgenheid?

Het zou dom zijn om niet te leren van wat er zich voor onze ogen afspeelt. Je kunt je laten verblinden door de façades van het conservatisme – door de trapgevels en het jaren dertig-uiterlijk van de woningen en verstikkende normen-en-waarden. En denken dat het mensen erom gaat zich weer tussen de dijken te nestelen en terug te verlangen naar een hypothetisch ‘vroeger’. Maar ik geloof niet dat dat de clou is. Het is de menselijke maat, die nu zo aanspreekt, de geborgenheid die daarbij hoort, de mogelijkheid elkaar te ontmoeten, gepaard aan de meer individualistische vormgeving van de huizen. Je kunt niet veel vragen van mensen zonder ook geborgenheid te bieden -alleen zal die geborgenheid van de toekomst er anders uit moeten zien dan die van vroeger. En omdat mensen nog niet weten hoe de toekomst eruit ziet, verlangen ze ’terug’ naar wat in feite nooit geweest is. Trapgeveltjes zijn niet de oplossing. Nieuwe vormen van geborgenheid zijn dat wel.

De uitdaging is om tot een productief compromis te komen tussen enerzijds bescherming en anderzijds economische dynamiek en de bereidheid om zich te ontwikkelen en risico’s te nemen. Tussen enerzijds de menselijke maat en anderzijds een open, op de wereld gerichte maatschappij. Tussen aan de ene kant voorspelbaarheid en aan de andere kant openheid voor wat anders is. Vooral voor links, gewend aan grote visies, ruime vergezichten en grote projecten is dat een opgave. Maar kom, dit kunnen we toch niet aan rechts overlaten.

Deze column verscheen vandaag ook in de nieuwsbrief van de linkse denktank Waterland.

Reacties (37)

#1 Pepijn

Ja dat Nederland gaat er goed anders uitzien nu de Lauwersmeer al in Flevoland blijkt te liggen. Hogere school ruilverkaveling :)

Verder heb ik trouwens niets te klagen over het artikel.

  • Volgende discussie
#2 Sikbock

haha1 Brechtje ondekt de IKEA!!

hulde voor je visie! ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Snaporaz

“Nu even niet land” : geweldige titel. Mijn eerste reactie was : dat gaat over Verdonk en de regularisaties, de tijdelijke amnestie, heel eventjes geen Fort Europa, enz.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Bontenbal

Dit artikel gaat uit van een foute aanname: dat als je traditioneel wil wonen, je ook wel traditioneel zal denken. Iedereen die in de Amsterdamse grachtengordel woont, zal beamen dat dat een fout axioma is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 mescaline

Ik lees het er eigenlijk nog steeds in. Links misgunt het volk de smaak van een Oud-Zuidbewoner. Blij dat dat onomwonden blijkt. Nu nog gunnen, mensen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 prometeus

Goed constatering, maar…
Brechtje laat een veel kwalijker fenomeen dan “trapgevels” in de hedendaagse bouwcultuur liggen, nl. “gated communities”. Toen ik de titel las, moest ik meteen daaraan denken.

En ten tweede: “Daarbij ging het niet om aantasting van de ‘grote’ vrijheden: homohuwelijk, abortus, euthanasie, maar om de ‘kleine’ regels: hoe gedraag je je op straat? Hoe voed je je kinderen op?”

Sorry? Er zijn wel engere “kleine vrijheden” opgegeven de afgelopen periode. Ik hoorde laatst nog een CDA-kamerlid zeggen dat “de mensen” een deel hun privacy op zouden willen geven voor meer veiligheid. Dat is toch de grootste vrijheid van allemaal?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Nette Heer

Linkse Denktank: hahaha! Contradictio in terminis. Vooral denken over de eigen navel, want van de economie heeft u weinig kaas gegeten. Typisch voorbeeld van elitair gesloten denken.

En wie zijn het conservatiefste van allemaal? Bos en de FNV. ‘We gaan dit terugdraaien, we gaan dat terugdraaien’. Vier jaar lang heeft Bos een vuile oorlog gevoerd tegen de broodnodige aanpassingen in Nederland en in de verkiezingstijd loopt hij ineens te janken.

Gated communities: dat zijn flats. Wijken mag je helaas niet afgrendelen, zodat we nu particuliere bewakingsdiensten moeten inhuren. Toen Joego’s onlangs een familie in een lokale villawijk gijzelden kwam de politie pas 30 minuten na de telefonische melding. Van de golf inbraken is niets opgelost, men neemt niet eens meer vingerafdrukken. Dit zijn wel de bewoners die samen meer belasting betalen dan de hele Bijlmer bij elkaar, en die Nederland op de been houden zonder één cent subsidie van PvdA-stichtingen en zelfhelpende lokale bestuurders.

Grappig dat dit stukje verschijnt na het nieuws dat iedereen er drie procent op vooruit gaat, welk nieuws weer na de verkiezingen bekend werd. Dankzij: goed kabinetsbeleid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Crachàt

Ik heb een vermoeden dat “nette heers”s egaa meermaals per dag te horen krijgt: “hou je derbuiten, Cok”.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Kristian

@Nette Heer, 7
Ik ben niet links, maar “links” is op zichzelf niet onverenigbaar met goed economisch beleid. Ik denk dat “populisme” daar eerder de vijand van is.

een econoom

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Nette Heer

@Crachàt: je tekent beter dan je denkt.

@Kristian: klopt, toen Kok eenmaal verantwoordelijkheid voor de centjes moest dragen deed hij het ook erg goed. Hij had een goede opleiding en begreep dat voor iedere uitgave een dekking moest bestaan, liefst zonder veel schulden te maken.

Mijn probleem met typetjes als Brechtje is dat het weer van die typische ongebonden luchtfietserij is van iemand die waarschijnlijk van gemeenschapsgeld leeft maar die echt niet weet waar de centen worden verdiend. Zelf zeggen dat links moeite heeft met verantwoord veranderingen doorvoeren, maar dat je dat zeker niet aan rechts kan overlaten.

Welnu: rechts heeft het de laatste jaren uitstekend gedaan, én de broodnodige veranderingen in de sociale zekerheid en in de zorg doorgevoerd, én iedereen er op vooruit laten gaan (terwijl stabiliteit eigenlijk wenselijker is), én onze overheidsfinanciën laten kloppen. Balkenende profiteert nu van een rechts succes, en Bos gaat het ongetwijfeld verzieken. Maar dat is een dynamiek die we al vaker hebben gezien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 mescaline

Wat moet ik daar nou mee @Nette Heer ? “De centen worden verdiend” door rechts wilt u zeggen? Niks mis mee, maar de bulk van het het klotewerk wordt niet gedaan door rechts. Bepaald niet.

En dan heb ik het nog niet over mijn lokale buurtsuper, waar het echtpaar dag in dag uit naar de Knorr en de macaroni moet kijken tegen een een minimumloon.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Rob

Jaren 30 woningen, Bah! Het magische wachtwoord voor een succesvolle verkoop.

Heeft de VPRO ook een keer een uitzending aan gewijd. Wakkert verlangens aan van hoe het vroeger allemaal beter was. Spreekt dan ook met name Nederlanders aan, een ontsnapping uit het heden. Weet je ook zeker dat je er geen niet-Nederlanders in zult aantreffen als buren. Gezellig, toch zeker wel met luiken voor de ramen? Met gezellige valgordijnen en met planten vergeven vensterbanken. En vergeet de gehaakt hoesjes om de toiletrol op de hoedenplank van de auto niet! Hoort er wel bij….

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 mescaline

Die gevoelens ga ik eens lekker absorberen @Rob. Gewoon omdat ik dat wil. En stop die moraalvinger maar waar die hoort. ;)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 arieT

Hahahahaha. Ik moet zeggen dat ik het wel een goeie vind, de jaren dertig woning koppelen aan conservatisme. Zou het misschien ook iets met esthetiek te maken kunnen hebben? Ik vond zelf die wijk in Helmond nogal vooruitstrevend. Gevarieerd bouwen, dat is wat nieuws, ten opzichte van de walgelijke eenheidsworst van de jaren 60, 70 en 80 nieuwbouwwijken. Ikzelf woon ook in een jaren dertig woning, in een zeer gemeleerde buurt, overigens. En nee, ik ben geen conservatief.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Nette Heer

@Rob:

Goed zo, vertel jij even lekker wat de mensen mogen denken, voelen en willen. Hoe durven ze zomaar planten in de vensterbanken te zetten!

@Mescaline:

Klotewerk is een keuze! (ik verwacht overigens niet dat dit de QdJ gaat worden).

In Nederland heeft zo langzamerhand iedereen die sinds eind jaren zestig is opgegroeid de kans gehad om een goede opleiding te volgen. Je kan ook een eigen bedrijf beginnen. Je kan ook niets doen en je hand ophouden. Immigranten doen klotewerk, maar ze vinden dat kennelijk beter dan thuis blijven, en ze proberen vaak hogerop te komen. En als dat oude echtpaar in loondienst is krijgen ze iedere maand hun centjes zonder risico. Als het hun eigen winkel is: ook daar hebben zij voor gekozen.

Waar het om gaat: het geld wordt niet door rechts of links verdiend, maar door personen en bedrijven. Maar de onverantwoordelijke vergezichten (plannen zonder dekking) komen bijna altijd van links, en in het bijzonder van linkse studenten, ambtenaren, subsidievreters etc. Verantwoordelijkheid kweekt gevoel voor haalbaarheid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Eric

Gut Nette Heer, kun je nog meer cliché’s oplepelen? Je vermogen tot kritisch denken heb je er blijkbaar mee om zeep geholpen. Argumenten ho maar, alleen maar Grote Woorden om het gebrek aan argumenten te verdoezelen. “Slaap zacht” zong Boudewijn de Groot al eens over zulke simpele retoriek.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Nette Heer

@Eric: cliché’s zijn cliché’s omdat ze waar zijn.

Ik zeg tenminste nog iets dat te staven valt en dat door niemand wordt ontkend, bijvoorbeeld over opleidingen voor iedereen of Kok als goeie MvF. Jouw tekst blijf beperkt tot een mening. Juist ik denk erg kritisch over maatschappelijke processen, maar spreek me ook positief uit als zoiets groots als de zorgherziening zonder al te veel rafelrandjes slaagt.

Je zal je toch niet persoonlijk aangesproken hebben gevoeld?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Eric

Ah, de “waar rook is, is vuur”-redenering. Nette Heer, blijf jezelf maar voor de gek houden. Je zegt van alles dat niet ontkend wordt, maar dat is voornamelijk omdat het zó onzinnig is dat niemand zin heeft erop in te gaan…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Maria

Ik ben geneigd om het opkomend conservatisme vooral aan de stemwijzers te wijten. Bij mezelf constateerde ik dat ik de tweede keer radicaler antwoordde. Ben je tegen vervroegd ontslagrecht? Nee, vond ik eerst. De tweede keer was het ‘ja’. Ik moest toch nagaan wat ik er zélf van vond? Ik kreeg daarna wel een ander advies.

Wat ontbrak in de stemwijzers waren vergezichten. Ben je ervoor dat ook jongeren kansen krijgen op de arbeidsmarkt, oid.

De rol van de kijkwijzerredacteuren (of forums) zou ook controlerend moeten zijn. Of de vraagbeantwoording overeen komt met de desbetreffende programma’s. Iedere partij zal zich groen noemen. En zelfs de SGP vond zichzelf diervriendelijk. En de vvd noemde de SP asociaal en de eigen partij sociaal.

Ik zou me er meer in moeten verdiepen om mijn verhaal helder te onderbouwen. Maar ik zou willen dat er kritischer wordt gekeken naar maatregelen sec en dat de eronderliggende vergezichten meer aandacht krijgen.

Marijnissen zegt het simpel. Aantasting van hypotheekrente, huurliberalisatie, belastingverlaging, alles is bespreekbaar, maar de inkomensverschillen moeten verdwijnen. Zo’n vraag zou je moeten terugzien in kijkwijzers. Ben je voor of tegen verlaging van inkomensverschillen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Freek

Sowieso is het raar dat zo’n stemwijzer een totaal andere stemadviesverdeling geeft dan de uiteindelijk stemverdeling, dat geeft al aan hoever de stemwijzer af zit van het matchen van iemands politieke mening aan een partij.

Daarom is het ook zo raar dat er één stemwijzer overal wordt gepropagandeert op de publieke en commerciele zenders. Gelukkig was er deze verkiezingen iets meer diversiteit maar de stemwijzer.nl is nog steeds veruit de meest geraadpleegde.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Maria

Ik wist niet dat er grote verschillen zaten tussen stemwijzeradviezen en de uiteindelijke kiezersuitslag. Misschien moet ik er dan anders naar kijken.
Ik dacht intussen dat variaties op 21minuten.nl wellicht meer impact hebben op de eigen stemkeuze, maar ook op de debatten. Gaandeweg maak je al keuzes voor een bepaalde koers en zie je de consequenties. Alhoewel die aanvechtbaar zijn, ook bij 21minuten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 mescaline
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Nette Heer

@ Eric: dus Kok een goeie MvF noemen is onzinnig?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Eric

Nette Heer, blijf jij nou maar lekker jezelf vertellen dat je het als enige allemaal snapt en ons moet opvoeden (!), dan ga ik weer iets zinvols doen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Maria

Dank Mescaline. Ik plaats de link een tijdje tussen mijn favorieten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Jordi

@Brechtje. Een erg leuke invalshoek.

Natuurlijk kun je zoals arieT stellen dat het alleen een kwestie van esthetiek is. Ik vind het echter wel een interessante gedachte dat aan beide voorkeuren (politiek en bouwstijl/ woonomgeving) wellicht hetzelfde verschijnsel ten grondslag ligt. Persoonlijk herken ik er wel wat in.

Mijn ouders zijn ooit uit de stad verhuist naar een groeikern. Zij zagen het verhuizen naar een rustiger omgeving (of beter het verlaten van een stad) als een stap vooruit. Mijn vader reageerde redelijk verbijsterd toen ik jaren later bij mijn huizenjacht op zoek ging naar een huis in zijn oude volksbuurt. Je zag het “dan zijn we weer terug bij af” in zijn ogen. Datzelfde zie ik wanneer verworvenheden zoals ontslagrecht, vut, prepensioen ed. ter sprake komen.

Maar dit is niet alleen iets van de oude generatie. Ik zie bij mezelf ook een verandering. Vroeger konden mij niet genoeg nieuwe hoge spiegelglazen torens opgetrokken worden, nu vind ik ze soms vreselijk. En vergelijkbaar: Toen bekend werd dat de europese binnengrenzen in 1992 open zouden gaan, kon mij dat niet snel genoeg komen. Hoewel ik weet dat dit veel groei gebracht heeft, ben ik nu wat minder euro-enthousiast omdat ik vind dat er wel erg gedetailleerde regels uit europa komen.

Ik denk dat er meer aan de hand is dan alleen behoudzucht. Volgens mij is de onderliggende trend niet alleen behoudzucht, maar vooral het alles tegelijk willen. We willen eerder stoppen met werken, maar wel met behoud van salaris. We willen groei maar ook bescherming. We willen een sterk europees economisch blok, maar we willen onze autonomie niet opgeven.

De oudbouw is misschien wel een metafoor voor niet goed willen of kunnen kiezen. De oudbouwprojecten zijn inderdaad een soort compromis tussen oud en nieuw, maar eigenlijk meer nog een optelsom van voorkeuren. Deze “best of both worlds” projecten komen bovenop de al bestaande oude steden en de jaren 60, 70, 80 en 90 nieuwbouw. De keuzemogelijkheden nemen toe en verworvenheden worden met dit compromis dan ook niet aangetast.

Ik denk dat het anders ligt bij het zoeken naar een “ compromis tussen enerzijds bescherming en anderzijds economische dynamiek en de bereidheid om zich te ontwikkelen en risico’s te nemen…”. De oude situatie kan hier niet naast het compromis blijven bestaan. Tenzij je bijvoorbeeld ouderen buiten hervormingsmaatregelen laat vallen, gaat iedereen in het nieuwe project wonen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Arnoud B.

Zelf woon ik in een huis uit de jaren dertig, met glas-in-lood. Ben ik nu conservatief, behoudzuchtig of vind ik het gewoon gezellig?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Maria

Een mooi stukje Jordi. Ik wou dat ik het geschreven had ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Nette Heer

@Eric: ik begrijp dat de logica je teveel is geworden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 TRS

“De vuile campagne richting Wouter Bos kostte de PvdA de winst.”

Misschien voor mensen die de schuld altijd buiten zichzelf zoeken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Eric

TRS: waarom is dat de schuld buiten zichzelf zoeken? Je kunt moeilijk volhouden dat er géén vuile campagne is gevoerd door het CDA. Daarmee is niet gezegd dat Bos dat niet beter had kunnen pareren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 esgigt

@TRS : Als die “vuile campagne” van PvdA richting CDA was gevoerd met omgekeerde resultaten had het een “succesvolle campagne” geheten.

Het is dus ook vanuit welk persectief er gekeken wordt.

Feit blijft dat Wouter Bos campagne-technisch gezien gewoon de verkeerde persoon is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 esgigt

… overigens, en dit vergeet ik nog te zeggen, Sharon Dijksma als lijsttrekker van de PvdA lijkt me een nog slechtere optie. Zij kijkt namelijk helemaal verkeerd uit haar ogen en heer vinnige reacties stoten al helemaal af.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 Eric

esgigt: ik ben geen liefhebber van vuile campagnes, van welke partij ook. Ik heb me bijvoorbeeld meermalen uitgesproken tegen de eng-populistische campagne van de SP bij het referendum over de Europese Grondwet.

Hoe iemand uit zijn ogen kijkt lijkt me een merkwaardig criterium voor het lijsttrekkerschap. Dat de dame een enge carrièrepolitica is vind ik een beter argument tegen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 Isaac

Het is zoeken naar een goede balans. Het idee om naast de euro een lokale munteenheid in te voeren om zo een sterkere lokale economie te creëren spreekt mij erg aan. Er zijn praktijk voorbeelden waar dit goed werkt en het zorgt voor een hechtere gemeenschap. Zo kan je zelf een balans zoeken tussen de lokale economie en de wereldeconomie. Door bepaalde eigenschappen te geven aan die nieuwe munteenheden kan je gewenste effecten stimuleren. Je kan gespecialiseerde hulpmiddelen maken naast de alles-in-een Euro.

De euro is net een Zwitsers zakmes waar ook een schroevendraaier op zit en dergelijke. Je kan er wel schroeven mee vastdraaien, maar met een losse schroevendraaier gaat het een stuk beter. Met die schroevendraaier kan je dan alleen weer geen appeltje schillen, maar dat is meestal geen probleem. Zo is dat ook met geld, met de euro kan je alles kopen, maar soms is het helemaal niet nodig om er alles mee te kunnen kopen. Soms is het ook prima om geld te hebben waar je slechts bepaalde dingen mee kan kopen. Je kan dat geld dan de eigenschappen geven die het geschikt maken voor die taak. In Japan hebben ze dit bijvoorbeeld ingevoerd voor de ouderenzorg. Uit de praktijk blijkt dat dit beter werkt.

Op deze manier wordt men ook minder afhankelijk van de staat en de wereldeconomie. Je hebt de extra bescherming en zekerheid van de lokale economie en de economische dynamiek van de wereldeconomie.

Op www.complementarycurrency.org is meer informatie over dit onderwerp te vinden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#36 Manyang

Ik denk ook dat de reden voor jaran 30 woningen eerder in de estethiek gezocht zou mogen worden. Het ziet er knus en vertrouwd uit. Dit zijn dan ook direct de associaties wanneer je die wijk binnenkomt. Hierdoor krijgt de wijk een bepaalde sfeer mee en wordt het dus prettiger wonen daar.
Of je daaruit conservatisme moet afleiden weet ik niet maar een mooie kapstok voor het verhaal is het zeker. Goed geschreven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#37 esgigt

@Eric “Dat de dame een enge carrièrepolitica is vind ik een beter argument tegen.”

Dat straalt haar blik ondermeer uit…. De ogen zijn tenslotte een venster op de ziel.

  • Vorige discussie