Hoe word ik gelukkig? Vijf tips

Geluk bestaat uit momenten, zeggen mensen vaak. Nou zeggen mensen wel vaker dingen, en vaak raken ze kant noch wal, maar dat geluk zich maar moeilijk laat rekken over een langere periode, dat lijkt dan weer wel te stroken met de werkelijkheid. Echt oprecht gelukkig zijn, tot in de diepste poriën van je wezen, tot in de verste uithoek van je brein, ja, zelfs gloeien van geluk, nee, dat duurt doorgaans maar een minuutje of wat. Vaak nog korter. U wilt voorbeelden? U krijgt voorbeelden! Het moment waarop je ontdekt dat ze M.A.S.H. weer herhalen! De shufflefunctie op je iPod die niet twee, niet drie, nee vier goede nummers achter elkaar je oren inpompt! Of wat te denken van de caissière die je meer zomerzegels geeft dan waar je recht op hebt! Dát soort momenten.

Geniet er van, zou ik willen zeggen, want daarna gaat geluk onherroepelijk over in tevredenheid, om vervolgens tot de orde te worden geroepen door leed. Klein of groot, het leed komt vroeger of later. Zoveel is zeker. En in tegenstelling tot geluk, wil leed zich nog wel eens uitstrekken over dagen, weken, maanden of jaren. Leed heeft namelijk een verdomd lange adem, en is maar weinig barmhartig van aard. En hoe vaker een mens van het geluk heeft mogen proeven, hoe bitterder het leed smaakt.

Goeie genade, wat een belabberde beeldspraak! Vergeef mij, maar ik probeer hier een gevoelige snaar te raken, en als harteloze bruut ga ik dan altijd stijlvormen gebruiken waar ik mij weinig raad mee weet. Waarom ik een gevoelige snaar wil raken? Tja, geen idee eigenlijk. Misschien omdat ik best veel affiniteit heb met leed. Of in ieder geval meer affiniteit met mensen die een goed glas leed kunnen waarderen, dan met de optimisten en tevredenen van deze wereld. Die laatsten zijn namelijk vreemd genoeg ook de mensen die zich opeens boos kunnen maken over misstanden en onrechtvaardigheid. Die bij tijd en wijle de barricades op gaan of vanaf de daken de maatschappij tot de orde schreeuwen. Niets zo vervelend als dat. Zelf noemen ze het trouwens idealen. Ik noem het saai. Geef me dan maar sarcasten die zich vrolijk kunnen maken over de tragiek van het leven. Liever hun scherpzinnige berusting, dan de uitgekauwde dromen van zelfverklaarde wereldverbeteraars.

Maar waar hebben we het eigenlijk over, want tot welke categorie we ook behoren, gelukkig mogen we ons allemaal graag voelen. En wat blijkt, beste lezer? Het leven is tegenwoordig maakbaar. Jawel, oh dolende ziel, sinds bladen als Viva, Esta en Psychologie Magazine hun intrede deden, is geluk opeens een keuze. Bereikbaar voor eenieder die bereid is een paar simpele adviezen op te volgen. Aha, en welke adviezen mogen dat zijn, zult u vragen? Welnu, uit een wekenlange inventarisatie van vele duizenden zelfhulpboekjes, specialistische sites en tijdschriftentests, heb ik u voor u de volgende vijf tips weten te destilleren. Het zijn de ultieme aanbevelingen. Dit, waarde lezer, is uw richtsnoer voor een beter leven. Uw gids naar geluk. En om de service helemaal te complementeren, heb ik ze eerst zelf maar eens uitgeprobeerd. Gaat u mee?

Tip 1: Neem het heft in eigen hand!
Zo is dat. In een wereld waarin geluk een keuze is, zul je wel gek zijn om je te laten ringeloren door futiliteiten als het lot, genetische aanleg of bezitterige wederhelften. Verdomme, het is úw leven, en ú bepaalt of en wanneer u gelukkig wilt zijn! Nu moet u weten dat ik ter voorbereiding op mijn queeste, het woeden der gehele wereld even gelaten had voor wat die was, en mij drie maanden lang had gestort in een diepdonkere depressie. Mijn enige metgezellen daarin waren een dik dekbed, een fles goedkope whisky en een slof sigaretten zonder filter. Pas wanneer ik tot de diepste lagen van het leed was doorgedrongen, zo was mijn overtuiging, kon ik pas echt testen of het geluk daadwerkelijk voor het grijpen ligt. En het moet gezegd worden: ik voelde mij inmiddels goed kut. Mijn wallen waren even donker als mijn geest mistroostig. Tijd voor verandering, dus. Tijd om het heft in eigen slappe hand te nemen!

Ik wierp de dekens van mij af, trok de gordijnen open en aanschouwde de wereld met waterige ogen en een vreemd soort opwinding. Ergens daar buiten, in de herfstige namiddag lag het geluk op mij te wachten, en nu ik de controle had over mijn leven, was het slechts een kwestie van tijd voordat ik het zou vinden. Alleen, waar te beginnen met zoeken?

Tip 2: Ga er eens even helemaal uit!
Ach, natuurlijk. Wie zich losrukt uit de vaste patronen, wie de voorgekookte situaties en de bekende koppen laat voor wat die zijn, die kan pas echt een frisse start maken. Een mens vervalt nu eenmaal snel in gewoontes, en als die gewoontes niet bijdragen aan het geluk, is het maar het beste om een hele nieuwe omgeving op te zoeken. Andere prikkels zorgen immers voor ander gedrag, en ander gedrag brengt misschien wel het geluk.

Ik stond inmiddels met gepakte koffers in het gangpad, en voelde me nú al beter. Frisser, helderder, meer monter vooral. Maar waar kan je er heden ten dagen eens even helemaal uit zijn? Ik bedoel: waar kan ik heen? Ik kan niet naar Duitsland. Ik kan niet naar Duitsland, daar zijn ze zo streng. Waar kan ik heen? Ik kan niet naar Chili. Ik wil niet naar Chili, daar doen ze zo eng. Ik wil niet wonen in Koeweit, want Koeweit dat is me te heet. En wat Amerika betreft: dat land bestaat niet echt.

Even overwoog ik dan ook koers te zetten naar België, maar alleen al de gedachte aan de rokende ruïnes van dat geïmplodeerde minderwaardigheidscomplex deed mij terugverlangen naar m’n bed. Nee, er is tegenwoordig nog maar één plek waar een man met een missie er even helemaal uit kan zijn, een plek die zowel ruimhartig kansen biedt als een getroebleerde ziel zonder omhaal van zijn demonen bevrijdt, en die plek luistert naar de naam Beetsterzwaag.

Nog geen drie uur later bevond ik mij in de Friese bossen. En oh, lezer: u had me eens moeten zien! Het was een en al heerlijkheid, zoals ik daar fier door de gevallen bladeren stapte, terwijl mijn aan fijnstof gewende longen zich volzogen met de louterende geur van beukennootjes, gestolde hars en hondsdolle eekhoorntjes. Mijn slepende tred had plaatsgemaakt voor een vrolijke dartel, mijn gebogen rug rechtte zich tot de stralende hemel en mijn onderdrukte frustraties vervlogen met de frisse zuidwestelijke bries.

Het geluk, bedacht ik mij toen en daar, in de helende bossen van Beetsterzwaag, het geluk zou zo maar eens voor mij weggelegd kunnen zijn. Het was pas op het moment ik eens om mij heen keek en wanhopig iemand zocht om mijn nieuwgevonden moed mee te delen, dat ik mij besefte: verdammt noch mal, ik heb niemand!

Tip 3: Begin een duurzame relatie!
Waarom alles alleen te lijf gaan, als je de last ook kan delen? Samen sta je sterk, gedeelde smart is halve smart en bla, bla, bla, kots, walg, braak. Maar het is waar: wie alleen zichzelf heeft, is snel uitgedeeld. Het voordeel van een duurzame relatie is voorts dat je niet al je geld op één paard zet. Je kan per slot van rekening ook gelukkig worden van het geluk van een ander. Je verdubbelt als het ware je kansen.

Uiteraard geldt hetzelfde voor het leed, maar fuck it, aan leed dacht ik inmiddels niet meer. Ik was alleen nog maar bezig met het zo snel mogelijk regelen van een duurzame relatie. Er was één probleem: mijn drie maanden van mistroostige afzondering hadden mijn sociale leven vakkundig te gronde gericht. Ik had letterlijk geen vrienden meer, laat staan dat ik ‘projectjes’ had lopen. Mijn oude ik had zich bij die wetenschap direct weer in een diep dal gestort, maar zo niet het blakende brok optimisme dat ik inmiddels was geworden. Ik zou dit verrekentje wel even wassen.

Omdat halve maatregelen voor volbloed mongolen zijn, besloot ik de kortste weg te kiezen; ik schreef me in bij DarwinDating.com, datingsite voor alleen de allermooisten. Mijn profiel zou worden voorgelegd aan de overige leden, en die konden dan stemmen of ik mooi genoeg was om toegelaten te worden, maar hé, zodra die chickies m’n foto zouden checken, met die Beetsterzwaagse blos op mijn wangen, en die blik van ik-neem-het-heft-in-eigen-hand in mijn vurige ogen, zou ik kunnen kíezen uit de duurzame relaties. Ja, ik zou kunnen kiezen.

Nu dit op de rails stond, had ik tijd om te anticiperen op een volgend probleem. Want als ik straks eenmaal dat wereldse lekkere wijf aan de haak had geslagen, moest ik natuurlijk wel zorgen dat we drie keer per jaar op vakantie kunnen, en dat ik na werktijd de energie en de inspiratie heb om impulsief van het nieuwverworven geluk te genieten. Even een lastminute naar Madrid boeken of ter plekke een sonnet schrijven, dat soort dingen. Maar met mijn baan als assistent-archivaris bij de gemeente Zoetermeer had ik het geld noch de joie du travail om buiten werktijd groots en meeslepend te leven. Er zat maar één ding op: ik moest een andere baan vinden. Een leuke baan.

Tip 4: Vind een leuke baan!
Precies, ja. Veertig tot vijftig uur per week zijn we aan werk. Als dat werk dan niet een beetje leuk is, ben je dus mooi wel veertig tot vijftig uur ongelukkig. Ook om die reden is een leuke baan gewenst. Maar hoe, wat en waar? Een lastige. Een leuke baan is namelijk ook een baan waarmee je een beetje R.E.S.P.E.C.T. oogst. Vooral bij je partner in je duurzame relatie. Maar wat is leuk werk én levert je respect op?

Omdat halve maatregelen voor volbloed mongolen zijn, besloot ik de kortste weg te kiezen; ik schreef me in bij Vacaturebank.nl, vacaturesite voor alleen de allerwanhopigsten. Wanhopig, ja. Want ik had inmiddels een inventarisatie gemaakt van wat ik de arbeidsmarkt allemaal te bieden heb, en het resultaat was op z’n zachtst gezegd weinig bemoedigend. Ik was zo hard op weg naar het geluk, maar verdomme, nu zat ik toch echt wel middenin een terugslag!

Tijd om terug te gaan naar de basis, dacht ik. Kom op, jongen: neem het heft in eigen hand! Maar wat kon ik doen? Ik was er reeds even helemaal uit geweest, en ik had geïnvesteerd in een duurzamer relatie en een leuke baan. Dezelfde stappen opnieuw herhalen dan maar? Geen optie! Ik had geen geld meer om er opnieuw even helemaal uit te gaan, mijn vrienden was ik kwijt, en van DarwinDating kreeg ik een mailtje dat de leden op mijn foto hadden gestemd, en in hun onmetelijke schoonheid hadden besloten dat ik niet knap genoeg was voor een lidmaatschap. Toen ik na wat een eeuwigheid leek ook nog steeds niets van Vacaturebank had gehoord, en de moed mij inmiddels in de afgetrapte schoenen was gezakt, wist ik dat het tijd was voor een laatste redmiddel.

Tip 5: Slik Prozac!
Waarom niet? Geluk zit in kleine dingen. In de synapsen bijvoorbeeld. Zodra die de serotonine eens wat langer vasthouden, is het gedaan met de zwaarmoedigheid. Ja, je kan het geluk wel blijven nastreven in de boze koude buitenwereld, maar uiteindelijk moet het toch van die warme elektrische lading van je bloedeigen neuronen komen. En je weet wat ze zeggen: mensen bestaan voor vijfenzeventig procent uit water, de rest zijn hersenen.

Ik was er in ieder geval klaar voor. Wat heet: ik was het kenkerzat. Mijn pogingen het geluk te bereiken waren vruchteloos en eerlijk gezegd behoorlijk pathetisch gebleken. Ik had behoefte aan een paardenmiddel. Ik had behoefte aan Prozac. Gulzig brak ik een stripje pillen open boven mijn mond en al kauwend en slikkend trok ik het dekbed over mij heen, schoof de fles whisky binnen handbereik en legde mijn hoofd te ruste op een slof sigaretten zonder filter.

En daar, in de duisternis van mijn veilige holletje, kwam ik tot de conclusie dat het geluk niet voor één gat te vangen is. In ieder geval waren mijn tips niet zaligmakend gebleken. En misschien lag het ook wel gewoon aan mij. Had ik beter mijn best moeten doen. Doortastender te werk moeten gaan. Opportunistischer moeten zijn. Of misschien had ik er gewoon meer dan één dag aan moeten besteden. Hoe dan ook: het was niet onopgemerkt gebleven, en kijk aan: de Prozac begon te werken. Er tekende zich een glimlach op mijn gelaat, ik strekte mij uit en viel in een diepe, vredige, ja, welhaast gelukkige slaap.