Er viel laatst een boeiende brief (pdf) bij Sargasso op de mat. Een soort dreigbrief. Van een advocaat. Haar cliënt, een bedrijf, wil niet dat haar naam wereldkundig wordt. En als we die naam tóch publiceren, dan houdt die cliënt ons ‘alsdan aansprakelijk’ – advocatenjargon voor “dan stappen we naar de rechter.”
Welnu, bij deze: dat bedrijf is Online Cleaning BV te Barendrecht.
Wat is er aan de hand?
Bezwaar
Sargasso vroeg met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) om inzage in bepaalde gegevens van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Het betrof de ‘incidentformulieren vervoer gevaarlijke stoffen’ waarin vervoerders moeten melden als er iets mis is gegaan met een transport. Daaronder viel ook een incident (pdf) rond Online Cleaning BV op 29 juni 2011.
Het ministerie vroeg de betrokken bedrijven of ze onderbouwd bezwaar hadden tegen openbaarmaking van de gegevens. Dat kan de overheid in bepaalde gevallen doen, het is niet verplicht.
Online Cleaning meldde zich en verzocht het ministerie hun gegevens niet te openbaren. Dat verzoek werd echter afgewezen: volgens het departement was er onder de Wob geen grond om openbaarmaking te weigeren. Online Cleaning had toen nog naar de rechter kunnen stappen om vrijgave te voorkomen, maar deed dat niet. Waarna de opgevraagde incidentformulieren werden geleverd.
Incident
Online Cleaning maakt (vuil)verbrandingsinstallaties schoon en gebruikt daarvoor explosieven. Op 29 juni 2011 raakte een vrachtwagen van het bedrijf van de weg op de A37 te Hoogeveen. De truck vervoerde 3,4 kilo ‘netto explosieve massa’: slagsnoer en ontstekers, verpakt in kartonnen dozen. Het betreft 3,35 kilo ‘UN 0065’ en 69 gram ‘UN 0456’, blijkt uit de formulieren. Die UN-codes worden gebruikt om chemische stoffen te classificeren.
Online Cleaning meldde het ministerie dat er sprake was van een stuurfout van de chauffeur, die als gevolg van aquaplaning van de weg raakte waarbij de vrachtwagen kantelde. Er was géén schade voor derden, de stoffen en de verpakking raakten níet beschadigd en er is geen enkel gevaar geweest voor personen of goederen, aldus de firma. Nergens in de vrijgegeven stukken staat ook maar de geringste indicatie dat de firma Online Cleaning de regelgeving heeft overtreden.
Heisa
Dus waarom dan al die heisa? Online Cleaning maakte via haar advocate, Karin Wörsdörfer-Nestby van kantoor Valegis in Rijswijk, een probleem van publicatie van haar gegevens, voordat daar zelfs maar sprake van was. (De volgende citaten komen uit de brief.)
‘Ik verbied u verspreiding en publicatie van voormelde gegevens omdat dit cliënte ernstige (reputatie)schade kan opleveren en veiligheidsrisico’s met zich meebrengt’, schrijft de advocate. ‘Het spreekt voor zich dat het voorgaande (bedrijfs)belang in dit geval prevaleert boven een eventueel journalistiek belang.’
Dat is een hele mooie. Mevrouw Wörsdörfer beslist dat de commerciële belangen van het bedrijf zwaarder tellen dan het in de wet verankerde recht op vrije nieuwsgaring. Stukken die in het kader van de Wob zijn vrijgegeven, zijn per definitie openbaar voor iedereen. Dat is nu net het leuke van dit voor journalisten zo belangrijke werktuig. En het staat ons – en andere journalisten – vrij om te controleren of de overheid toeziet op de geldende regelgeving rond bijvoorbeeld chemische transporten, èn daar over te schrijven. Dat weet mevrouw Wörsdörfer natuurlijk heel goed.
En als er toch over geschreven wordt, zo vervolgt de brief dan ook, ‘behoudt cliënte zich dienaangaande het recht voor aanpassingen te (laten) maken’. Of we dus de tekst van welke publicatie dan ook vooraf even willen opsturen zodat ze kunnen schrappen en redigeren. Oh ja, de advocate wil nog meer:
Cliënte verzoekt u deze informatie niet aan derden door te geven, kenbaar te maken of verder te verspreiden’. En ‘graag ontvang ik van u zo spoedig mogelijk een schriftelijke bevestiging dat u goede nota heeft genomen van deze brief en instemt met voorafgaande toezending van een eventuele publicatie.
Over wat de eventuele reputatieschade precies behelst, is de brief wat vaag. Volgens geldende regelgeving mogen bedrijven geen eigen opslag hebben voor explosieven, schrijft de advocaat. ‘Opslag moet daarom in het buitenland geschieden.’ Al is de volgende zin daarmee in tegenspraak:
Indien bij derden in Nederland wel opslagruimte kan worden gebruikt, zijn de mogelijkheden dermate schaars dat aanzienlijke reisafstanden met de explosieven moeten worden afgelegd. Cliënte is om voornoemde reden genoodzaakt verkeersbewegingen te maken waarbij explosieven worden vervoerd.
Gevaar heeft het ongeluk niet opgeleverd.’ Ook omdat dit praktisch gezien niet mogelijk zou kunnen zijn, omdat cliënte ontstekers en explosieven gescheiden vervoert’, aldus de brief. In het incidentformulier is sprake van twee kartonnen dozen in één vrachtwagen. Kennelijk wordt dat aangeduid als ‘gescheiden vervoeren.
Hoe dan ook:
Cliënte vindt het onwenselijk dat (vertrouwelijke) informatie over haar wijze van vervoer en opslag aan een breed publiek kenbaar wordt gemaakt danwel dat bij het publiek een mogelijk onjuiste indruk zou kunnen worden gewekt over eventuele veiligheidsrisico’s of de werkwijze van cliënte.
Grappige brief
We hebben mevrouw Wörsdörfer-Nestby laten weten dat ze een ‘grappige brief had gestuurd’, en dat we haar oekazes in de prullenmand werpen. ‘De kans dat we er verder induiken en nog meer documenten willen inzien is alleen maar vergroot nu,’ hebben we haar geschreven. En in lijn met de werkwijze van mevrouw de advocate hebben we haar ook maar meteen ‘gesommeerd om te bevestigen dat u de mail heeft gelezen en er mee akkoord bent.’
Maar de grote vraag blijft: waarom reageert een bedrijf dat volgens eigen zeggen niets te verbergen heeft en geen gevaar heeft veroorzaakt, zo spastisch? Advocate Wörnsdörfer: ‘Juist omdat cliënt niets verkeerds heeft gedaan en wil voorkomen dat er een verkeerd beeld ontstaat.’ We zoeken het verder uit, tips over de wereld van gevaarlijke stoffen zijn van harte welkom.
Reacties (33)
Volgens mij had de advocate het bedrijf erop moeten wijzen dat er geen mogelijkheden zijn om de publicatie te verbieden, als er geen bezwaar gemaakt is.
Als het bedrijf nu nog een rechtszaak aanspant, wordt alleen het advokaten-kantoor er beter van.
Medicijnen zijn chemische stoffen, bakstenen, microchips, of noemen we dit omdat chemisch eng is en dus gevaarlijk.
Waarschijnlijk omdat de overheid nogal streng controleert op de ADR wetgeving en als een bedrijf al dan niet terecht in een negatieve publicatie verschijnt dan gaat de overheid zo’n bedrijf over het algemeen onder een nog groter vergrootglas leggen en dat komt de bedrijfsvoering over het algemeen niet ten goede (lees als, dat kost ze tijd en geld).
Niet zo erg slim van Sargasso om dit alles online te gooien. Explosieven vallen onder de zogenaamde “diefstal gevoelige waren” omdat ze erg veel geld kunnen opleveren in de illegale handel, je kan zelf wel verzinnen waarom. Dat is dan ook de voornaamste reden waarom bedrijven die met dit soort explosieven werken of deze vervoeren daar zo weinig mogelijk ruchtbaarheid aan willen geven. Ook een beetje dom van mevrouw Wörsdörfer dat ze dat niet als argument heeft vermeld.
Wat dat bedrijf schreef over gescheiden vervoer klopt.
UN 0065 = Cord, detonating, flexible
UN 0456 = Detonators, electric, for blasting
De explosieven of chemicaliën zaten hier dus niet bij.
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_UN_Numbers#UN_0001_to_1000
Overigens kan dat gescheiden vervoeren best kloppen. Nou gaat mijn kennis niet heel veel verder dan Mythbusters en thrillers, maar voor zover ik weet exploderen diverse explosieve materialen niet, zelfs niet bij verhitting, tenzij ze echt door een ontsteker in gang gezet worden. En die ontstekers werken alleen in de zeer directe omgeving, dus als je de stof er echt omheen pakt. In aparte dozen vervoeren zou dan al heel goed voldoende kunnen zijn om te voorkomen dat de stoffen ook werkelijk tot explosies kunnen leiden – zelfs als de hele boel in de fik zou gaan.
Typisch geval van jurist die nog niet doorheeft wat Internet en social media tegenwoordig met je reputatie kunnen doen. Als je zo’n brief schrijft, moet je altijd eerst even nadenken over wat eventuele openbaarmaking van de brief zou kunnen betekenen voor je klant/bedrijf.
En hier lijkt niet eens te zijn nagedacht over wat er zou kunnen gebeuren als de gestelde eisen niet worden ingewilligd. Als je weet dat je geen enkel middel hebt om daadwerkelijk iets af te dwingen, heeft dreigen niet zo veel zin. Wat had ze gedacht dat een rechter van zo’n dreigbrief zou vinden? Gewoon een hele slechte jurist dus.
@5: UN0065 = detonation cord
oftewel Slagsnoer en dat spul is dus wel gevaarlijk
http://nl.wikipedia.org/wiki/Slagsnoer
Wikkel dat spul en stuk 20 keer rond een redelijke boom van een cm of 30 en je kapt die boom op die plek af.
Effectief heb je dan zo’n 3 kilo springstof en mijn kennis over ADR gaat niet zo heel diep maar volgens mij mogen slagsnoer en ontstekers niet in deze vrachtwagen vervoerd worden tenzij ze door middel van kluizen of iets dergelijks niet bij elkaar kunnen komen.
in slagsnoer zit trouwens pentaerythritol tetranitrate, dat is het hoofdbestand deel van kneedpringstof en in niet gebonden vorm heel onstabiel (er met een boek op slaan is voldoende om het te laten ploffen).
Primacord (slagsnoer) demo
http://www.youtube.com/watch?v=Cvp_prT_EUI#t=2m20s
Duitsers aan het ‘spelen’ met slagsnoer
http://www.youtube.com/watch?v=iGnhtFW7HnA
P.S.
Een ontsteker heeft genoeg kracht om als die afgaat in een gesloten hand om die hand af te rukken.
Wat een giller!
Die advocate moet toch minstens 1 liter advocaat hebben opgelepeld, voordat ze dat briefje schreef ;-)
Bolke: deze is leuker.
Dat bedrijf is inderdaad héél slecht geadviseerd in dezen. Zo’n ramp lijkt het helemaal niet wat er volgens dat incidentformulierdinges is gebeurd, valt onder de categorie “iedereen maakt wel eens een fout”. Een statistiekje, meer niet. Niemand zou het ze kwalijk genomen hebben. Hoogstens zou iemand hebben gezegd dat ze voortaan wat moeten oppassen met die spullen.
Maar dan komt mevroi de advocate de boel eens opblazen.
Boem.
Ze hebben zelf ook een filmpje met een paar miniknallen:
http://www.conservatorgroup.com/nl/diensten/detonatief-reinigen.html#
Lijkt me verder een keurig bedrijf dat zich nu behoorlijk in de vingers gesneden heeft.
@13: Die is ook leuk ja, gevaarlijk, maar wel leuk :D
HaHa! Mooi gevalletje Streisand-effect. Hoe harder je je best doet om iets uit de openbaarheid te houden, hoe meer aandacht je trekt.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Streisandeffect
Alvorens iets te publiceren zou je eerst moeten bedenken welk doel dat dient. Er worden dagelijks gevaarlijke stoffen vervoerd en natuurlijk gaat er af en toe wat mis. Maar dit is wel het meest goedaardige voorval dat je kunt bedenken: het gaat om 3 kilo explosieven met een totale energieinhoud van een pak suiker. Een halve liter Diesel bevat meer energie. Een volle Dieseltank of een gasfles (waar de snelweg vol mee zit) honderden keren meer.
Als bekend wordt dat genoemd bedrijf explosieven vervoert is het niet ondenkbaar dat de werknemers daardoor gevaar lopen (om overvallen te worden bijvoorbeeld). Ik vind dit vreselijk kinderachtig van Sargasso, je moet wel heel wanhopig zijn om hierover op de tamtam te gaan slaan. Mocht er een wagen overvallen worden dan ga ik er van uit dat Sargasso verantwoordelijkheid durft te nemen.
Het is wel gratis reclame voor dat bedrijf, dat dan weer wel. Ik had nog nooit van ze gehoord en zeker niet van hun schoonmaakmethode.
Het grootste gevaar van deze stof lijkt mij dat criminelen de explosieven stelen. Bij een normaal verkeersongeval lijken ze mij ongevaarlijk.
Bij brand wordt het een ander verhaal, maar auto’s vliegen meestal niet in brand bij een botsing.
Het is dom dat dit bedrijf zo panisch reageert.
@18: Het voorval is ook niet het vermelden waard, maar deze brief wel. Het is een voorbeeld van wat bedrijven allemaal proberen om publicatie van dit soort materiaal te voorkomen, ook al is het totaal onschadelijk.
En een aantal mensen hierboven verwijt Sargasso nu dat we die transporten onveiliger hebben gemaakt. Wat een onzin. Hoe veel groter is nu de kans dat zij overvallen worden op basis van de informatie hier?
Als je een vrachtwagen met het opschrift ‘Online Cleaning’ voorbij ziet rijden dan denk je: “Oh, die gaan zeker even het internet doorspuiten”. Blijken ze het internet te gaan opblazen! Goed dat Sargasso dit blootlegt.
@18: ”Als bekend wordt dat genoemd bedrijf explosieven vervoert is het niet ondenkbaar dat de werknemers daardoor gevaar lopen (om overvallen te worden bijvoorbeeld)”
Ahum, als je explosieven vervoert dan moet onderstaande sticker op de auto van alle 4 zijden zichtbaar zijn.
http://www.kmo-consult.nl/documents/adr.jpg
Ergo, elke jan lul kan zien dat er explosieven vervoert worden.
@20
Ik vind een brief waarin gevraagd wordt om iets dat niet het publiceren waard is niet te publiceren ook niet het vermelden waard.
Verder zo maar een tip:
Als je in de grote mensen wereld ooit echte problemen aan de kaak wilt stellen moet je tegen de stroom in gaan en dat vergt geloofwaardigheid. Die wordt hier aan diggelen gegooid door een non-issue op te blazen (no pun intended).
@22 Er zijn een hoop stoffen explosief dus dat label zegt niet veel. En auto’s met dat bord zoeken is een hoop werk. Iemand die de nieuwe Aage M wil worden wil natuurlijk wel een gebruiksvriendelijke kit om een brandkast open te blazen, bestaande uit springkoord en een ontsteker. En nu weet hij waar die ligt: in de auto van online cleaning. Heel verstandig, dit soort dingen publiceren.
@24: Er staat normaal ook nog een code onder die aangeeft wat voor explosief het is.
Dat is trouwens ook 1 van de redenen dat je explosieven en de ontstekers niet samen moet vervoeren.
http://commons.wikimedia.org/wiki/ADR_labels_of_danger
1.5 moet je dus hebben.
@24: Het vinden van een auto met explosievenwaarschuwingsstickers erop is altijd nog makkelijker dan het vinden van een auto van Online Cleaning. Bovendien doet het bedrijf niet bepaald haar best te verbergen dat het explosieven gebruikt (en dus vervoert). Zoals #15 aangeeft, maken ze er zowel op hun website als op YouTube reclame mee.
Wordt dit verder ook openbaar gemaakt behalve hier?
Als het alleen hier is dan zou die sherrydrinkendeplopadvocaat misschien een cursus media moeten doen want zo groot en mediatrekkend zijn we hier op Sargasso denk ik niet.
Verder: Wobben heeft wel degelijk zin om rommel boven tafel te krijgen en dat gebeurt hier wel maar het kan volgens mij wel meer en beter.
Het is treurig dat het zoveel tijd kost, waarom zijn alle gegevens niet gewoon openbaar en online?
Of zou dat met het ICT-beleid van onze mboniveau1regering te maken hebben dat zoiets (en wel in andere landen) niet te realiseren is vanwege structurele hersenbeschadiging ?
Maar wat zou Barbara Streisand hiervan vinden?
@18: Binnen de redactie hebben we lang en breed hierbij stilgestaan. Een aantal punten tegen publicatie speelden mee in de overweging:
– Het mogelijk toch onterecht indruk wekken dat het bedrijf foutief handelt (dat was niet bewezen)
– Het gevaar dat ineens meer mensen zien dat er over de weg springstoffen vervoerd worden
– Een mogelijke rechtszaak die alsnog gevoerd gaat worden tegen ons.
Aan de andere kant stonden de volgende punten:
– Dat het bedrijfsleven in staat zou zijn te bepalen wat journalisten wel of niet mogen schrijven
– Het feit dat de informatie door het ministerie zelf al publiek gemaakt was en dus (na het artikel van nu.nl) voor een heel breed publiek reeds beschikbaar was.
– Het feit dat transport van wapens, explosieven of andere gevaarlijke stoffen aan de orde van de dag is en dat dit geen uitzonderlijk interessant transport is
– Het ongemakkelijke gevoel dat een bedrijf gaat bepalen dat incidenten in onze leefomgeving niet bekend worden zodat burgers nooit weten dat er eigenlijk iets gebeurt dat potentieel een gevaar oplevert voor henzelf of de familie. En dus niet weten dat ze misschien protest zouden kunnen aantekenen (denk aan de chloortrein die heel lang nog door het centrum van Utrecht reed ’s nachts, tot het breed bekend werd)
En zo nog wat meer argumenten aan beide kanten.
Wat is dan het doel? Publiek maken dat er een doelbewuste poging werd gedaan de persvrijheid aan banden te leggen. Dat is in onze ogen belangrijker dan het hele kleine risico dat iemand iets met de verder gepubliceerde informatie zou kunnen doen.
@29:
En dat vervelende belerende toontje van zo’n kak-advocate… toch?
Waarom moet 4 KG springstof per vrachtwagen?
voor een tientje wordt het thuisbezorgt door de post.
@Marius Hoe belabberd gaat men wel niet om met veiligheid en bewaking bij cleantech?! Als publicatie van openbare gegevens tot risico leidt, verlies ik vertrouwen in zorgvuldige omgang van de explosieven.
Je wekt de indruk dat iedere idioot er nu met de explosieven vandoor kan gaan. Ik hoop toch van niet…
@29: Goede afweging (waarschijnlijk zorgvuldiger dan die bij Valegis Advocaten). Meest opmerkelijk vind ik dat de advocaat eventueel nog wel een journalistiek belang wil erkennen, maar er ergens blijkt van geeft dat zij ook het publieke belang in deze kwestie ziet. En uiteindelijk gaat het daar toch om bij de Wob.
De reputatie van het bedrijf is nauwelijks in het geding omdat er geen sprake was van schade. Je zou zelfs kunnen zeggen: hieruit blijkt dat de vervoerder zijn zaken goed op orde heeft gehad. En de veiligheidsrisico’s zijn toch niet groter dan bij andere vervoerders van gevaarlijke stoffen die allemaal als zodanig kenbaar zijn op de weg. Daarentegen zou het publieke belang ernstig geschaad worden als er over het vervoer van gevaarlijke stoffen niet gepubliceerd zou mogen worden. Die incidenten worden toch niet voor niets gemeld! De mogelijkheid van openbaarmaking moet vervoerders er juist toe aanzetten alle zorgvuldigheidseisen in acht te nemen. Gebrek aan openbaarheid: dat is pas echt gevaarlijk.