In de discussies over de mogelijke gevolgen van de opwarming van de aarde speelt de zeespiegelstijging een grote rol. De redenering is immers dat als de temperatuur stijgt er ijs smelt en er dus meer water in de oceanen komt. En dan stijgt de zeespiegel. Dit verhaal gaat natuurlijk alleen op voor het ijs dat op land ligt. Het smelten van de Noordpool maakt voor het gemiddelde wereldzeeniveau niets uit natuurlijk. Wel voor het lokale niveau i.v.m. verandering in zwaartekracht.
Maar goed, Antarctica, Groenland en de vele gletsjers in de bergketens in de hele wereld, zouden wel een bijdrage moeten leveren.
Antarctica speelt daar een grote rol in. Even plat gezegd, als heel Antarctica zou smelten, hebben we een zeespiegelstijging van 60 meter te pakken. Dat gaat niet zo snel gebeuren. Maar over het al dan niet smelten van het ijs op en rond Antarctica is al een hele tijd discussie. Oppervlakkig gezien lijkt er namelijk geen sprake van afname. Het ijsoppervlak blijft rond het gemiddelde schommelen of zelfs stijgen. En afbrekende ijsschotsen zouden te wijten zijn aan specifieke golfslagpatronen.
En toch stijgt de zeespiegel stevig door:
De metingen van de universiteit van Colorado geven heel duidelijk de stijging aan. Er is zelfs in december een stevig nieuw record gevestigd.
En nee, dat komt niet door El Nino. De grafiek is namelijk al gecorrigeerd voor de schommeling in de atmosferische druk. Dit plaatje (via) laat het ongecorrigeerde effect zien.
Update (25-2-2010): De piek komt wel door El Nino. Maar de grafiek is wel gecompenseerd voor de druk en de trend blijft staan.
Recente onderzoeken naar met name westelijk Antarctica geven een mogelijke verklaring voor de stevige stijging.
Het mag dan zo zijn dat het ijsoppervlak nauwelijks verandert, de massa van het ijs neemt wel degelijk af. Vrij vertaald, van boven ziet het er nog hetzelfde uit, maar het wordt wel steeds dunner.
Onderzoek met satellieten en ter plaatse laat zien dat met name de laatste acht jaar het tempo van massaverlies stevig toeneemt. En dat het afbreken van grote ijsschotsen (denk in vele kilometers) het fenomeen alleen maar erger maken. De ijsschotsen, zolang ze nog vast zitten, houden namelijk de beweging van de gletsjers op het land tegen. Maar als die ijsschotsen wegvallen, versnelt de stroom van de gletsjer plots.
Een ander onderzoek (pdf) toont trouwens aan dat dit ook voor Groenland geldt.
Jaarlijks stijgt de zeespiegel met ongeveer 3 millimeter tot nu toe. Met 1 millimeter per jaar van Antarctica en Groenland zijn die dus goed voor 33%. Maar de onderzoeken geven nu dus aan dat het inmiddels 1,2 millimeter per jaar is voor die twee factoren en dat het versnelt. Het tempo van de totale zeespiegelstijging zal dus verder toenemen. Zoals men overigens al had verwacht.
En met het terugtrekken van onderzoeken die dachten aan te tonen dat de schattingen van het IPCC overdreven waren en de constatering dat we nog steeds aan de bovenkant van die schattingen zitten, moeten we ernstig rekening gaan houden met een stijging van 75 centimeter tot 2 meter tot 2100. Dat is dus aanzienlijk meer dan de scenario’s waar men tot nu toe mee werkte. En maakt alle uitspraken over welk percentage van Nederland onder water komt te staan uitermate betrekkelijk.
Reacties (47)
http://www.weer.nl/nl/home/weer/weer_in_het_nieuws/weernieuws/archive/2010/february/ch/7829e444ae/article/winter_bij_ons_koud_maar_elders.html
De wereldtemperatuur stijgt ook lekker door. Wat dat betreft geen tegenstrijdigheden..
Alsof je het leuk vind, AB. Lekker doorstijgen, daar kan je toch niet blij van worden! Of ben je een idealist die alleen blij is als de klimaat-pessimistische kijk op de toekomst waarop hele partijprogramma’s zijn gebaseerd, uitkomt?
Je zou toch verwachten dat ze dit soort dingen wat preciezer kunnen duiden, tegenwoordig ?
@Steeph
Gevaarlijk grafiekje, van dat ijs.
Zo op het eerste oog lijkt er de laatste 9 jaar niets veranderd. Eerste paar jaar wat massa erbij, en nu eraf…
Nog even en Hapgood/Einstein gaan hom of kuit krijgen.
@chinaman: Eens, ik twijfelde er ook over. Maar de trend gaf de doorslag.
De vraag is: waardoor komt dat? En nou niet meteen CO2 roepen he!
@3 u wilt het preciezer? preciezer dan in tiende millimeters per jaar?
Iets wat ik drastisch mis in dit verhaal is de temperatuur van de zee zelf. warmere gemiddelde watertemeratuur zorgt dat water uitzet. Volgens mij is wel eens berekend dat dit ook een zeer significante factor is van zeespiegelstijging
@omepas: Staat in de artikelen ook aangegeven dat het een factor is (weet even zo snel niet voor welk deel).
Hier een overzicht van zeetemperatuurmetingen:
http://climate4you.com/SeaTemperatures.htm#Sea%20surface%20temperatures
Relatieve zeespiegelstijging.. wel correct blijven;)
Doet ’t al een tijdje overigens:
http://www.natuurinformatie.nl/ndb.mcp/natuurdatabase.nl/i000410.html
plaatje weg:
Wat is de nieuwswaarde van het laten zien van de laatste 20 jaar van een 10.000 jaar oud trendlijntje?
@Anton: Als dat het enige was in dit artikel, zou je een punt hebben.
Verder hoeft iets niet altijd “nieuws” te zijn hier.
In die link van Ab @1 naar weer.nl
Op geen enkele breedtegraad was het kouder dan normaal in januari 2009. Dus ook niet op de 52ste.
Opmerkelijk ook (vind ik) de warmte op de polen en dat alleen bij de kreeft- en de steenbokskeerkring de temperatuur normaal was.
Alsnog het plaatje:
@15 Dat van kreeft- en de steenbokskeerkring is natuurlijk niet waar het is bij de 60 graden, zeg maar bij ons.
@Steeph, #10: Thermale expansie was rond de eeuwwisseling verantwoordelijk voor ongeveer de helft en zal naarmate de tijd vordert een relatief grotere bijdrage leveren.
Bron: http://ipcc-wg1.ucar.edu/wg1/Report/AR4WG1_Print_Ch05.pdf pagina 419.
(via http://en.wikipedia.org/wiki/Current_sea_level_rise)
Met de “Antarctic Mass Variation” zou ik vooralsnog niet teveel pochen; hoewel de grafiek toont het equivalent van 0.3 a 0.4 millimeter zeespiegelstijging per jaar toont, iets wat goed aantikt, zou ik een trend van 6 jaar zou ik geen klimaattrend durven noemen. We weten maar bar weinig weten over de ijsmassa voor 2003. Bovendien zitten er fluctuaties in de data die soms in enkele maanden een groter verschil in massa veroorzaken dan de trendlijn in 6 jaar.
Deze data als argument gebruiken brengt het risico met zich mee dat sceptici jouw argument tegen je gaan gebruiken als de massa weer mocht toenemen. Dat zou jammer zijn, want de massa hoeft maar weinig te maken te hebben met wat er aan de kusten van Antarctica gebeurt. Het zou interessant zijn als NASA met een kaartje kwam waarin inzichtelijk is gemaakt waar op Antarctica de afname en toename plaatsvinden.
Iets wat wel met grote zekerheid te zeggen is, is dat de randen van Antarctica afbrokkelen als nooit tevoren.
@zmoc,
Zover ik het begrijp zijn de projecties beschreven in AR4 verouderd.
Het artikel Velicogna beschrijft dat de ijsmassa van Groenland en Antarctica versneld afnemen.
“We showed that a detailed analysis of the GRACE time series over the time period 2002–2009 unambiguously reveals an increase in mass loss from both ice sheets. The combined contribution of Greenland and Antarctica to global sea level rise is accelerating at a rate of 56 ± 17 Gt/yr^2 during April 2002–February 2009, which corresponds to an equivalent acceleration in sea level rise of 0.17 ± 0.05 mm/yr^2 during this time. This large acceleration explains a large share of the different GRACE estimates of ice sheet mass loss published in recent years. It also illustrates that the two ice sheets play an important role in the total contribution to sea level at present, and that contribution is continuously and rapidly growing.”
Zie figuur 1 en 2, duidelijk niet lineair.
“One option is to fit a linear trend, as done in most prior studies. For the period April 2002–February 2009, we obtain a trend of -230 ± 33 Gt/yr for the Greenland Ice sheet and of -143 ± 73 Gt/yr for the Antarctica Ice sheet. This corresponds to a total 1.1 ± 0.2 mm/yr sea level rise from the two ice sheets. The uncertainty in our estimate is calculated by taking the root-sum-square (RSS) of the errors in the GRACE gravity field solutions, errors in the fit, in the GIA correction, in the leakage and in the averaging process.
A second option is to fit the data with a higher-order regression. Prior studies were limited in that approach by the length of the time series. The time series was too short to allow a robust trend analysis. The GRACE time series of ice mass-loss from both ice sheets in Figures 1 and 2 clearly exhibits curvature that distinguishes it from a linear regression and indicates an above-linear change in ice mass. We therefore fit a quadratic trend to the smoothed monthly time series. The best fitting estimate for the acceleration in ice sheet mass loss for the observed period is -30 ± 11 Gt/yr^2 for Greenland and -26 ± 14 Gt/yr^2 for Antarctica. This corresponds to 0.09 ± 0.03 mm/yr^2 of sea level rise from Greenland and 0.08 ± 0.04 mm/yr^2 from Antarctica. This rate is not affected by uncertainties in GIA correction, as GIA rate remains constant over the satellites lifetime, hence the low error.”
“skeptici” beweren wel eens dat er niets gebeurt op Antarctica en Groenland (ze verwijzen dan vooral naar het zee-ijs oppervlak), deze gegevens werpen toch een ander licht daarop. De vraag is natuurlijk of de versnelling zich doorzet. Als je dat integreert over een periode van 100 jaar is het toch een flinke toename. En er is ook nog een kans dat door instabiliteit veel grotere stukken afbreken.
Heel lastig, dat de zeespiegel niet stil wil blijven staan. Volgens mij vinden ze nog regelmatig fossielen van vissen in bergen en woestijnen, dus echt van de laatste tijd is die zeespiegel fluctuatie niet. Gelukkig zijn wij de beste dijkenbouwers ter wereld en heb ik er alle vertrouwen in dat onze ingenieurs 1 mm per jaar kunnen bolwerken.
“Volgens mij vinden ze nog regelmatig fossielen van vissen in bergen en woestijnen, dus echt van de laatste tijd is die zeespiegel fluctuatie niet.”
Ehm, wel eens van plaattektoniek gehoord, AntonB? Of wil je nu beweren dat de zeespiegel eens een paar kilometer hoger lag.
Straks ga je nog beweren dat de aarde maar 6000 jaar oud is :-)
@15: Op het noordelijk halfrond hadden die twee in januari met elkaar te maken: Polaire lucht ontsnapte richting de gematigde zone. Daardoor werd de eerste dus minder en de tweede meer afgekoeld.
@21: mompelmompelzondvloedmompel.
2 the point..de relatieve zeespiegel stijgt de laatste 18K jaar.
Of proef ik hier we’r doomed..zure regen..dode bossen..Mexicaanse griep ?
Ik zeg de zee de zee laten.
Stijgt al eeuwen ( oa tektoniek ). Holgate et al 2007, GRL http://climateaudit.org/2007/02/11/holgate-on-sea-level/
Ook geciteerd door Kirkby;
“Steady rise of sea-level; mean rate = 1.7 mm/yr
• No increase in rate during recent decades
incl grafiek, pdf Pag 20
ps plaatje sealevel vanaf 1900
http://img269.imageshack.us/img269/2033/holgate2007sealevel.png
Die Holgate, die gedragen wordt door de sceptici, zegt overigens het volgende in een Times artikel (n.b!) “One key problem cited by Holgate is that much of the 1881-2001 sea-level rise came from small glaciers melting in regions such as the Alps and Himalayas. Such glaciers are, however, disappearing fast and will be largely gone by 2050.”
Wow, 2035 is waanzin, maar 2050 is best wel weer OK. Het is dus niet wat je zegt, maar wie het zegt bij de ontkenners.
PS Holgate 2007 is natuurlijk niet het enige paper dat is gepubliceerd over de zeespiegel.
@27: Jij begrijpt dat verkeerd: Holgate de zeespiegelwetenschapper is een integer man die gedegen onderzoek heeft gedaan en valide resultaten presenteert. Holgate de gletsjerlengtewetenschapper daarentegen is een charlatan die ongefundeerde uitspraken doet op grond van volledig vertekend onderzoek.
@27 Volgens mij is CA juist kritisch over Holgate. Het gaat ook niet om de persoon maar om de grafiek met iets meer historie en de constatering dat toen het verbruik van fossiele brandstoffen minimaal was en de populatie een fractie van wat het nu is de zee ook steeg en net zo snel. Je kan wel regelmatige tempowisselingen (rechter grafiek) zien in de stijging.
@seven,
Wat is je punt? De temperatuur is ook gestegen toen het verbruik van fossiele brandstoffen minimaal was.
Citaat @27 is dus juist niet van Holgate; meer context.
” Another critic is Simon Holgate, a sea-level expert at the Proudman Oceanographic Laboratory, Merseyside. He has written to Science magazine, attacking Rahmstorf’s work as “simplistic”.
“Rahmstorf is very good at publishing extreme papers just before big conferences like Copenhagen when they are guaranteed attention,” said Holgate. “The problem is that his methods are biased to generate large numbers for sea-level rise which cannot be justified but which attract headlines.”
One key problem cited by Holgate is that much of the 1881-2001 sea-level rise came from small glaciers melting in regions such as the Alps and Himalayas. Such glaciers are, however, disappearing fast and will be largely gone by 2050. It means further rises in sea levels would have to come from increased melting of the Antarctic and Greenland ice sheets.
These hold enough water to raise global sea levels by more than 200ft, but their recent contribution to sea-level rise has been negligible. ” http://www.timesonline.co.uk/tol/news/environment/article6982299.ece?print=yes&randnum=1151003209000
Waar komt die rechter grafiek vandaan, seven?
Holgate 2007 is het enige peer reviewed paper die naar boven komt als de ontkenners in dit geval de zeespiegel willen ontkennen (consequent blijven, want ‘klimaatonkenners’ is krom, maar wel degelijk in gebruik, dus worden dit nu even ‘zeespiegelontkenners’.) De rest waar men mee aankomt is gewoon niet wetenschappelijk. Dat Holgate 2007 nog niet ver genoeg gaat voor hen, dat wil ik best geloven.
Maar ik kan zo een hele rits andere publicaties boven de waterlijn toveren, waarvan een aantal nog meer recent.
@Bismarck: Ik snap die gasten toch al nooit, dus joe heb gelijk. Maar vandyke heeft niet zo lang terug ergens een leuke pdf gezet en wat daar in staat verklaart een hoop. Ben het nog aan het doornemen.
Daarbij kan Holgate gewoon afgaan op ander onderzoek voor de gletsjer-anekdote in een krant (dus geen pub.), of is hij zo breed qua research dat naast sealevels hij ook zelf gletsjers onderzoekt? Te zien aan de cred. in dit art puur sealevel exp.
@MP De zee is diep de oppervlakte warmt makkelijk op en zet dan uit, maar diepere delen ?
ps
Zelfs agw loving wiki heeft 2 grafiekjes, een van iets meer dan een eeuw http://en.wikipedia.org/wiki/File:Recent_Sea_Level_Rise.png (komt globaal overeen met @26) en een met duizenden jaren historie waaruit blijkt dat we nog in een post glaciaal qua tijdperk zitten en de sealevels veel sneller zijn gestegen. (steile delen vd grafiek. http://en.wikipedia.org/wiki/File:Post-Glacial_Sea_Level.png
http://en.wikipedia.org/wiki/Current_sea_level_rise
@seven: Over Holgate: http://solveclimate.com/blog/20100218/ipcc-errors-fact-and-spin
“As lucidly analysed by Tim Holmes, there appear to be a few active leaders of this misinformation parade in the media. Jonathan Leake is carrying the ball on this, but his stories contain multiple errors, misrepresentations and misquotes. There also is a sizeable contingent of me-too journalism that is simply repeating the stories but not taking the time to form a well-founded view on the topics. Typically they report on various “allegations”, such as these against the IPCC, similar to reporting that the CRU email hack lead to “allegations of data manipulation”. Technically it isn’t even wrong that there were such allegations. But isn’t it the responsibility of the media to actually investigate whether allegations have any merit before they decide to repeat them?
Leake incidentally attacked the scientific work of one of us (Stefan) in a Sunday Times article in January. This article was rather biased and contained some factual errors that Stefan asked to be corrected. He has received no response, nor was any correction made. Two British scientists quoted by Leake — Jonathan Gregory and Simon Holgate — independently wrote to Stefan after the article appeared to say they had been badly misquoted. One of them wrote that the experience with Leake had made him “reluctant to speak to any journalist about any subject at all”.“
@35 Wellicht een idee om hoofdzaken van bijzaken te onderscheiden. Dat gedoe over personen en wie wat wanneer en waar heeft gezegd interesseert mij niet. Ik ken Holgate niet eens, dat als ik een grafiek met bron post mensen direct als een gek de agw sourcewatchbijbels openslaan om een persoon te bashen om maar niet naar het feit te kijken is vooral grappig. Het is dat hij een grafiek heeft gemaakt die in de cern pdf @25 opduikt anders had ik niet eens van zijn bestaan geweten. Het gaat puur om het feit ( “onafhankelijk” los van Holgate door wiki bevestigd ) dat het sealevel al eeuwen in een gelijk tempo stijgt. De rest is bijzaak en afleiding. De tien jaar hierboven zegt zo weinig als de vorige 100 jaar identiek was qua stijging.
of zelfs meevalt als je echt ver teruggaat.
@seven:
Grappig, je geeft aan dat sinds de massale menselijke uitstoot van CO2 (de eerste olieput was geslagen in 1859) de zeespiegel stijgende is. Wil je het nog een keer proberen?
@JSK Elk olielampje kwam toen dan ook met de waarschuwing; voor elk uur verzuipt er een ijsbeer. Verbruik is verduizendvoudigd maar trend blijft kennelijk gelijk. ps klik ook eens op de link @36 onder “ver teuggaat”
Interessant verhaal uit 2007 . http://www.geo.uu.nl/ngv/geonieuws/geonieuwsnr.php?nummer=134#783
“Er is dus duidelijk sprake van een afnemende snelheid van zeespiegelstijging, in tegenspraak tot wat het International Panel on Climate Change (IPCC) voortdurend beweert.” prof. dr. A.J. (Tom) van Loon
@seven,
Waar komt dat smeltwater van Antarctica en Groenland precies terecht? De ijsmassa neemt op beide versneld af, wat betekent dat voor de zeespiegelstijging?
En de temperatuur stijgt al vanaf 1910, het is dus logisch dat de zeespiegel ook stijgt vanaf dat moment. Waar het om gaat is dat de stijging niet stagneert maar doorzet omdat de temperatuur door blijft stijgen, ondanks dat de zonneactiviteit sinds 1960 afneemt.
Verder is het stijgen van de zeespiegel, de versnelde afname van de ijsmassa op zowel Groenland en Antarctica en de afnemende omvang van het zee-ijs op de Noordpool onafhankelijke indicatoren voor een opwarmende aarde, los van de (historische) temperatuurreeks die steeds in twijfel wordt getrokken door “sceptici”
Om een idee te krijgen van de mate van uitzetting van de oceaan door temperatuurverhoging en de tijdschaal van dit proces zie dit artikel van Marcelja The timescale and extent of thermal expansion of the oceans due to climate change. Hieronder het tijdsverloop van de zeespiegel na een stapsgewijze verhoging van de temperatuur van 1 °C. De halfwaardetijd tijd is ongeveer 100 jaar, er komt dus nog meer stijging zelfs wanneer de temperatuur vanaf nu constant zou blijven.
Berekende stijging op basis van GISS temperatuurreeks.
“Thermosteric sea level change resulting from the depths 0–700m as calculated from
annual sea surface temperatures (red line) and in situ measurements (Domingues et al., 2008,
blue line, shown as a 3-year average with one sigma error).”
En een ander recent artikel van Domingues in Nature over de verschillende bijdragen aan de zeespiegelstijging (blauw/cyaan afsmelten van ijs en rood/oranje thermische uitzetting, let op de grafiek start bij 1960):
“a, The components are thermal expansion in the upper 700 m (red), thermal expansion in the deep ocean (orange), the ice sheets of Antarctica and Greenland (cyan), glaciers and ice caps (dark blue) and terrestrial storage (green). b, The estimated sea levels are indicated by the black line (this study), the yellow dotted line28 and the red dotted line (from satellite altimeter observations). The sum of the contributions is shown by the blue line. Estimates of one standard deviation error for the sea level are indicated by the grey shading. For the sum of components, we include our rigorous estimates of one standard deviation error for upper-ocean thermal expansion; these are shown by the thin blue lines. All time series were smoothed with a three-year running average and are relative to 1961.”
Uit deze studie blijkt dat de relatieve bijdrage van landijs aan het toenemen is.
@seven:
Elk olielampje kwam toen dan ook met de waarschuwing; voor elk uur verzuipt er een ijsbeer. Verbruik is verduizendvoudigd maar trend blijft kennelijk gelijk.
Kolen seven, kolen. Je hebt toch economie *en* chemie (naar mijn weten geen opleiding, maar goed) gestudeerd? Dit zou je moeten weten hoor.
http://www.youtube.com/watch?v=ghY8jV760yc
@zmoc,
Ik heb nog even naar de tabel gekeken waar je naar verwees, volgens mij is de relatieve bijdrage van ijs groter geweest in de periode 1993-2003 dan in de periode daarvoor 1961-1992. In de tabel staat in de linkerkolom de gehele periode 1961-2003 en niet 1961-1992.
bijdragen/periode 1961-1992 1993-2003
—————————————–
thermische uitzetting 73.7 42.0
afsmelten ijs 26.3 58.0
—————————————–
100% 100%
Zit ik hier een beetje mijn best te doen komt DrBanner met bloemkølûh :P
@JSK Hoe oud zijn die kolenmijnen JSK? Zo oud? http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1d/Post-Glacial_Sea_Level.png
@seven, trolla, je slaat andermaal de plank mis.
Alleen aan het begin van ieder post-glaciaal tijdperk heb je snelle zeespiegelstijging. In ons huidige geval liep die tot ca. 5000 jaar geleden. Darna is ‘postglacial sea level rise’ teruggevallen tot een minieme achtergrondwaarde. Dat laat door jou aangehaalde ‘postglacial sea level rise’ keurig zien. Vanaf 7500 jaar geleden drastisch teruglopen van stijgsnelheid, en vanaf 5000 jaar een vlakke lijn, aangekomen op ongeveer huidig niveau (‘ongeveer’ als in minder dan een meter er vanaf).
Neem 20-cm/eeuw zoals uit uit de tidegauges gemeten in de laatste ~140 jaar, trek dat door naar 5000 jaar geleden, en je zeespiegel van toen zou toen 10 meter onder huidig hebben gestaan (wereldwijdgemiddeld). Dat is dus 10 meter onder de curve in het grafiekje.
Dus: zeggen dat 20-cm/eeuw normale post glacial sea level rise is is klinkklare onzin. Slechts 5% van de totale waargenomen stijging kan je aan ‘achtergrond’ toeschrijven. De rest is accelleratie, en die startte kort na de industriele revolutie.
(voor @44)
+1 @DrBanner