Gebrekkige beeldvorming

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Beeldvorming is allesbepalend.

Heel veel mensen zullen nog wel de beelden van het Syrische jochie Aylan Kurdi herinneren. Levenloos aangespoeld en opgeraapt op een Turks strand wist het beeld de harten en zielen van vele mensen in het westen te raken. Het bracht het conflict in Syrië bij wijze van spreken in onze huiskamers.

Heel weinig mensen zullen het beeld herinneren van een naamloos Palestijns jochie (schokkend beeld alert) dat net ervoor met zijn vriendjes op het strand aan het voetballen was toen hij werd stuk geschoten. Een ultiem wreed beeld. Toen ik het zag was ik er kapot van, maar bijna niemand om me heen kende het beeld.

Het Palestijnse jochie is in mijn beleving vrij grondig weggehouden uit onze media, tenminste de media die ik dagelijks volg in Nederland, maar ook het merendeel van de internationale mainstream media. Ongetwijfeld speelt hierbij het gruwelijke karakter, want veel van onze media zijn nou eenmaal niet scheutig met beelden van kapotgeschoten mensen. En dat vind ik een probleem.

Want andere mensen krijgen de beelden wel te zien. En nog veel meer ellende. Google maar eens op barrelbombs en het menselijke leed is niet te overzien. Beelden van Syrische slachtoffers, alle leeftijden. Of zoek eens naar de menselijke ellende van slachtoffers in Jemen. Je moet er naar zoeken, want veel media hier laten het niet zien.

Mohammed Benzakour schrijft hierover in de NRC een goed stuk. Als mensen met een Arabische achtergrond dag in dag uit afgrijselijke beelden zien van slachtoffers in de regio daar, meestal burgers, kinderen, dan laat dat niet onberoerd. En als je dan bedenkt dat in een deel van de conflicten het westen de wapens levert en de daders steunt heb je het antwoord op de vraag waarom “wij” toch zo gehaat worden. Een vraag die b.v. Donald Trump niet begrijpt.

Maar ik gok dat Trump dan ook niet naar dit soort beelden kijkt, want dan heeft hij een antwoord op zijn vraag. En wij kijken ook niet. En dat is een probleem, want daardoor kunnen we de afkeer van mensen van “onze” politiek, van “het westen” ook niet begrijpen. Het weghouden van onaangename beelden draagt bij aan de eenzijdige beeldvorming over conflicten waarin wij zelf partij zijn.

Open artikel

Reacties (23)

#1 knelistonie

” Als mensen met een Arabische achtergrond dag in dag uit afgrijselijke beelden zien van slachtoffers in de regio daar, meestal burgers, kinderen, dan laat dat niet onberoerd. En als je dan bedenkt dat in een deel van de conflicten het westen de wapens levert en de daders steunt heb je het antwoord op de vraag waarom “wij” toch zo gehaat worden.”

Vergeet de joden even niet, zeg. Dat is vooral de bedoeling van die beelden daar.

#2 Joost

Vergeet de joden even niet, zeg. Dat is vooral de bedoeling van die beelden daar.

Leg eens uit?

#3 AltJohan

Alsof beelden van een kapotgeschoten jongetje bijdragen aan de beeldvorming. Ik kijk bijvoorbeeld ook geen onthoofdingsfilmpjes van IS omdat het geen meerwaarde heeft.

Die Molenbeekers zijn jongeren die zichzelf volpompen met haat door het kijken van anti-westerse oorlogspropaganda. Het resultaat is terrorisme en Hollande die IS gaat bombarderen.

#4 Joost

@3: vergelijk je Israël nu met IS? Maar buiten dat, natuurlijk heeft het zien van de gevolgen van bepaald beleid natuurlijk wél meerwaarde. Emoties zijn onlosmakelijk verbonden met mens zijn. Juist je afschermen van zulke gruwelen werkt gruweldaden in de hand.

#5 Lutine

@3

Daar heb je een goed punt. We kunnen natuurlijk wel klagen over ‘de media’. Maar het is de kijker zelf die al dat geweldsporno zo graag kijkt. En met internet kan je 24/7 geweldsporno kijken.
En zo verander je zelf onder invloed van al dat geweld.
Maar je doet het zelf!

Ik kijk geen onthoofdingsfilmpjes, maar ook niet dat filmpje waar FrankW naar linkt. Hij klaagt er wel over, maar hij verwijst zelf naar geweldsporno. Ik moet van hem zelfs op barrelbombs googelen.

Stel dat je de wereld helemaal volhangt met camera’s.
Dan kan je 24/7 overal ter wereld geweld zien in real life.
En dan kan je tegen wie dat niet doet roepen dat hij “zijn kop in het zand steekt”.

Beeldvorming is allesbepalend, maar je bent zelf degene die bepaalt…..

#6 AltJohan

@4: Je zou ook ook haat tegen automobilisten kunnen aanwakkeren door veel meer beelden van doodgereden kinderen te laten zien.

Alsof er een soort oorlog wordt gevoerd tegen de kinderen. We voeren een bepaald beleid door auto’s toe te staan en dat leidt tot veel collateral damage op het slagveld (de weg).

Inspelen op de emotie is geen vrijblijvende zaak. Beelden die leiden naar meer terrorisme zijn geen beelden die je wilt laten zien.

#7 AltJohan

Het “populistische” antwoord op het Syrische jongetje op het strand:

https://www.youtube.com/watch?v=44vzMNG2fZc

#8 Lutine

@6

Inspelen op emotie is zeker geen vrijblijvende zaak.
Maar het is de kijker zelf die bepaalt.
Doch in dit opinie stuk wordt er aangedrongen om geweldsporno te kijken.

Maar ik gok dat Trump dan ook niet naar dit soort beelden kijkt, want dan heeft hij een antwoord op zijn vraag. En wij kijken ook niet. En dat is een probleem

Schrijver speelt hier even rechter over goed en kwaad. Ik dien mijzelf bloot te stellen aan geweldsporno want anders kan ik niet ‘begrijpen’. Maar he…..waarom kijken ze in het midden oosten dan zo graag naar geweldsporno? Zou er een relatie zijn met al het geweld wat we daar zien?

Ik wens mijzelf niet bloot te stellen aan geweld.
Ik oefen geen geweld uit. En ik wens er ook niet naar te kijken.
Wie dat wel doet zegt daarmee misschien ook wel wat over zichzelf.

#9 Mario

@6

Inspelen op de emotie is geen vrijblijvende zaak. Beelden die leiden naar meer terrorisme zijn geen beelden die je wilt laten zien.

http://www.krapuul.nl/samenleving/media-blog/2537690/pvv-en-propaganda-via-rene-dercksen/

http://www.republiekallochtonie.nl/toename-van-moslimdiscriminatie-en-van-racistische-en-antisemitische-incidenten

Wat zei je? Je wil meer voorbeelden? Dat kan hoor.

#10 AltJohan

@Mario: krapuul en republieallochtonie zijn linkse propaganda-sites. Wat is het punt dat je wilt maken?

#11 6822

Ik kan mij herinneren, verbeter me als ik het fout heb, trips down memory lane kunnen namelijk verraderlijk zijn, daar de perceptie van een kind altijd anders is dan die van een volwassene, dat het nieuws “vroeger” grafischer (sorry voor ’t Amerikanisme) was dan tegenwoordig?
Als kind heeft de oorlog Iran-Irak grote indruk op mij gemaakt en is zij zo verantwoordelijk voor een deel van mijn morele ontwikkeling geweest. Ik kan mij herinneren dat er beelden waren van een bunker of een tank, die een granaat of bom te behapstukken kreeg, waarna er een brandend mens naar buiten rende. Voor de mens in kwestie onmenselijk, voor de cameraman een lucky shot en voor mij een afgrijselijk beeld op mijn jonge netvlies.
Tegenwoordig is het nieuws gekuist. Aylan Kurdi’s lichaam was “ongeschonden” en kon daardoor op alle voorpagina’s staan. De dode Palestijnse kinderen waren dat niet en krijgen daardoor die plek niet. Wellicht 30 jaar geleden wel, bedoel ik maar te zeggen.
Als Aylan Kurdi niet overal tegen de zin van zijn eigen vader tentoongesteld werd en je de kans kreeg hem toch te zien via een linkje met de waarschuwing erbij dat de inhoud zeer schokkend is, zouden veel mensen niet geklikt hebben, zoals ze nu niet klikken (ego incluis) op het linkje dat Frankw aanbiedt. Raar maar waar, als in ratio vs emo.
Media getuigt van tunnelvisie en wij krijgen de kans om door de zelfde tunnel de wereld te beschouwen. Arabische media is net zo goed tunnelvisie (al ken ik niet al de gegeven voorbeelden in het NRC stuk en wil ik vooralsnog alleen een uitzondering bij AlJazeera plaatsen) en levert net zo goed een beeld van de wereld aan zijn kijkers, door dezelfde koker. Zij het een stuk explicieter dan ons hedendaagse journaal.
De haat jegens het westen is een product van tunnelvisie, net zoals de haat jegens de moslim wereld en allerhande asielzoekers dat is. Alleen dan ieder met zijn eigen kokertje, zoals kleuters elkaar bekijken door hun zelfgemaakte en versierde verrekijker van wc rollen.

#12 Mitzi

@8:

Rambo is geweldsporno, maar oorlogsgeweld is oorlogsgeweld. Geen fantasie maar werkelijkheid. Het saneren van dat geweld is geen neutrale actie, maar het weglaten van informatie. De effecten van zo’n sanering zag je bij de eerste Golfoorlog. Die oorlog werd door westerse media weergegeven als een ‘schone oorlog,’ maar op de grond zagen de gevolgen ervan er volledig anders uit. In het pre-internet tijdperk bleef dat onderbelicht, ook bij niet-westerse media. De allochtone satellietschotelgeneratie van de jaren ’80 en ’90 kreeg een blik propaganda over zich heen, maar de beelden van de ronkende A-10’s werden gewoon van CNN overgenomen.

Tegenwoordig kan dat niet meer, want informatie is veel vrijer, vanwege het internet. Dat draagt bij aan radicalisatie, want extreme opvattingen worden geboren uit het onvermogen om twee werelden met elkaar te verzoenen. Mijn eigen ervaring met allochtone jongeren is dat de meesten daarvan zich sterk bewust zijn van het verschil tussen de informatie die ze van westerse en niet-westerse bronnen krijgen. De informatiebubbel is het hechtst bij de allochtone jongeren die zich -mede daardoor- bewust van het westen afkeren en bij de autochtone jongeren die zich van de multicultisamenleving afkeren, de geenstijl-generatie.

Ergens tussen zelfcensuur en wegsaneren ligt de balans. Je moet ontzettend voorzichtig zijn met emotionele beelden en een vorm van politiek-correcte (zelf)censuur toepassen, omdat emotionele beelden al snel te zwaar wegen. Maar je moet ze ook niet helemaal wegsaneren.

#13 Johanna

Wat deden Nederlanders op 13 november? We zaten urenlang gekluisterd aan de buis, hunkerend naar meer informatie, kijkend naar steeds weer dezelfde herhalingen van afschuwelijke gebeurtenissen, luisterend naar de zoveelste deskundige op zoek naar ordening in de chaos, wachtend op functionarissen die er hun afschuw over zouden uitspreken. In het Midden-Oosten gaat dat precies zo. Alleen is het daar elke dag 13 november.

Het is nogal oriëntalistisch om te suggereren dat wij beschaafde westerlingen niet naar die beelden kijken en zij wel, en dat er daarom meer geweld is. Alsof het niet het geweld zelf is dat die emotie oproept.

Mensen, niet alleen jongeren in Molenbeek, die in staat zijn om zowel Arabische als westerse media te volgen, kunnen zelf vaststellen hoe eenzijdig berichtgeving is, niet alleen die in het Midden-Oosten, maar ook hier. Zij zien wat wij niet zien. Wij zien en horen over de gruwelen van Daesh, zonder dat de gruwelen van Assad dezelfde aandacht krijgen. Wij horen over Israëlische doden en vergeldingsacties, zonder dat er ook maar enig moment aandacht is voor alles wat daaraan voorafging. Wij horen over precisiebombardementen op Daesh, maar niet over de al meer dan vierduizend doden die als gevolg daarvan gevallen zijn. Doden die hier in de categorie ‘collateral damage’ vallen, maar die mensen zijn zoals u en ik, onschuldigen, net als de slachtoffers van Parijs.

Laten we Joris Luyendijks ‘Het zijn net mensen’ maar weer eens herlezen.

#14 Lutine

@12

Het draagt helemaal niks bij aan mijn informatievoorziening als ik onthoofdingsfilmpjes of het linkje van Frankw ga kijken. Het kan alleen maar leiden tot -wat je heel terecht opmerkt- radicalisering. In Nederland zijn dat allochtone jongeren die zich identificeren met de radicalen in het MO enerzijds en de geenstijl-generatie anderzijds.

Ik heb er geen behoefte aan om emotioneel gestuurd te worden.
Noch heb ik er behoefte aan om te radicaliseren.

Ook zonder expliciete beelden weet ik wel dat onthoofden afkeurenswaardig is. Bovendien zien we aan allochtone jongeren en de geenstijl-generatie dat ze selectief gaan shoppen. Ze bekijken alleen geweld wat midden oosten-gerelateerd is. Iets wat FrankW ook doet. Hij haalt er een kwestie uit het midden oosten bij. En de wereld is groter dan alleen het midden oosten.

Zo zien we het gebeuren dat velen emotioneel betrokken zijn bij het midden oosten en zich onverschillig gedragen tegenover de rest van de wereld. Dan draagt de geweldsporno alleen maar bij tot een vertekend beeld bij jezelf.

En voor de duidelijkheid: dit soort video’ s is meer geweldsporno dan Rambo. Rambo is fake, dit is echt….

#15 Mario

linkse propaganda-sites.

Je ageert zgn. tegen propaganda, terwijl meerdere van je partij bedreven en bewezen propagandisten zijn. Zoals Dercksen. En in mindere mate jijzelf.

En dan ga jij nu maar eens onderbouwen waarom die twee sites “propaganda-sites” zijn. Inhoudelijk, dat is.

#16 McLovin

@8: “Maar het is de kijker zelf die bepaalt.” Als je onder een steen of in een grond woont wellicht, maar anders is dit statement een beetje onzin. Beetje westerse mens wordt stelselmatig geconfronteerd met beeld en info 24/7 minus het aantal uur dat je slaapt.

En btw: Stel dat je de wereld helemaal volhangt met camera’s. Zo heel erg hypothetisch als je het hier stelt is dat niet, feitelijk zijn we al aardig die kant op aan het gaan, bijna iedereen op deze aardkloot heeft een telefoon met film-opname-functie….

Dus begin aub niet met dat VVD-argument over “keuzes”…

#17 Tank

@8: Maar he…..waarom kijken ze in het midden oosten dan zo graag naar geweldsporno?

Als het in je eigen straat gebeurt kan je er moeilijk langs kijken he. Met je “zo graag”.

#18 Lutine

@16

Pertinent onwaar. Ik maak de keuze om geweldsporno niet te kijken. Maar ik begrijp dat in uw wereld alleen VVD’ ers mogen kiezen? Vreemde wereld…. Ik ben geen VVD’ er maar mag wel kiezen.

@17

Je doet nu net alsof in iedere straat in het midden oosten geweld gebeurt. Maar het kan natuurlijk ook dat er alleen maar VVD’ ers wonen;-)

#19 frankw

Zeg Lutine, als ik het goed heb geteld heb je het in dit draadje maar liefst negen keer over “geweldsporno”. Tegelijkertijd verwijt je me dat je van mij moet kijken naar jou onwelgevallige beelden.

Dat laatste is niet waar, want je moet van mij helemaal niets. Maar ik kan me niet voorstellen dat je een serieuze bijdrage aan enige vorm van discussie over Midden Oosten politiek of vluchtelingen problematiek kunt geven als je niet onder ogen kunt zien dat onze rol daarin tot hele nare omstandigheden leidt, met echte, onchuldige, menselijke slachtoffers. En dat het ook bijdraagt aan haat tegenover de hypocriete westerse houding. Wel wapens leveren, maar niet de gevolgen onder ogen willen zien, precies zoals jij doet.

Ik vind overigens de kwalificatie “geweldsporno” een grote misser als het gaat over de omvang van het menselijk leed.

#20 Lutine

Jij plaatst toch de link naar geweldsporno, FrankW?
Jij roept toch op te googelen op barrelbombs?
Jij schrijft toch:

En wij kijken ook niet. En dat is een probleem

Wat jij je al dan niet kan voorstellen (Maar ik kan me niet voorstellen …etc) dan interesseert mij niets. Iemand die beweert dat je eerst geweld tot je moet nemen om mee te mogen praten is zelf het probleem.

En dat het ook bijdraagt aan haat tegenover de hypocriete westerse houding.

Wat moet ik met andermans haat? Ja, het is mij bekend dat het westen behoorlijk wordt gehaat. Lijkt mij een prima onderzoek waard voor hen die haten. Ik heb niks met haat. Haat is een product van mensen die de weg kwijt zijn. En ten principale een probleem voor hen die haten.

Verder lijkt mij de analogie met porno uitstekend op zijn plaats. Met de kanttekening dat ik niets tegen normale porno heb. Doch mensen die bewust onthoofdingsfilmpjes kijken of jouw naamloos Palestijns jochie, daar zit een steekje aan los in mijn optiek.

Geweld is niet normaal om naar te kijken. Eigenlijk beledig ik het pornogenre nog met de kwalificatie ‘geweldsporno’.

#21 Inkwith Barubador

Het heeft niets te maken met geweldsporno, maar wel alles met de westerse media, die bepaalde vreselijke dingen wel en andere dingen juist niet laat zien. En daardoor een vertekend beeld van de realiteit schetsen. Mensen die de andere kant zien krijgen dan heel andere ideeën. En wij ons maar afvragen waarom mensen radicaliseren.

En maar meer bommen gooien, mensen. Bommen zijn altijd het antwoord. Dat hebben we van Vietnam wel geleerd.

#22 Lutine

@21

Die geradicaliseerde mensen zijn nu juist degenen die geweld uitoefenen.

#23 frankw

— foutje, verkeerd draadje

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

| Registreren

*
*
*