Falend licht

Niet de liberale democratie maar het illiberalisme lijkt dertig jaar na het einde van de Koude Oorlog aan de winnende hand. Wat ging er mis? Toen in 1989 de Muur viel en het communistische Oostblok definitief uiteen viel was overal de verwachting dat het kapitalisme en de liberale democratie zich nu wereldwijd zouden verspreiden. Het westen, de democratie, het liberalisme en de kapitalistische economie hadden bewezen superieur te zijn. Dit systeem zou nu over de hele wereld worden uitgerold. De Amerikaanse socioloog Fukuyama schreef daarover zijn bekende boek: 'Het einde van de geschiedenis en de laatste mens'. Fukuyama heeft zijn stellingen later moeten relativeren. Het idee dat met de val van het communisme westerse waarden en praktijken universele geldigheid verwierven is in de loop van de tijd door velen bekritiseerd op grond van politieke en economische ontwikkelingen in de nieuwe eeuw. Ivan Krastev en Stephem Holmes leveren in Falend Licht; Hoe het Westen de Koude Oorlog won maar de vrede verloor een originele en plausibele analyse van deze ontwikkelingen. Ze citeren in hun inleiding uit de biografie van Barack Obama die bij zijn afscheid van het Witte Huis in een reflectief moment twijfels opgeworpen zou hebben over de juiste interpretatie van de periode na de Koude Oorlog. 'Wat, als we het bij het verkeerde eind hebben?' vroeg hij zich af. Krastev en Holmes laten in hun boek over de illiberale tendensen van Oost-Europese regeringen, over Poetin's antwoord op de pogingen van het westen de voormalige Sovjetstaat en zijn satellieten in te palmen, over de populariteit van Trump en -kort ook nog- over het Chinese staatskapitalisme, zien dat Obama's twijfels terecht waren. En dat na dertig jaar het kapitalisme misschien nog wel leeft, maar dat de liberale democratie in ernstig vaarwater is gekomen.

Door: Foto: Joan (cc)
Foto: Riccardof (cc)

Is religie een onderschatte factor in het buitenlands beleid?

In beschouwingen over buitenlands beleid speelt religie nauwelijks een rol. Is dat terecht?

Met 9/11 kwam religie weer even terug op de agenda. De discussie spitste zich vooral toe over de rol van religie in het publieke leven. Ook in Nederland is daar het nodige over gezegd en vooral geschreeuwd. De vraag of religie ook een rol speelt in het buitenlands beleid, wordt echter niet vaak gesteld. Er wordt wel gesproken niet Francis Fukuyama (einde van de geschiedenis), maar Samuel Huntington (botsen der beschavingen) gelijk heeft gekregen.

Toch gaat men er vanuit dat in de internationale diplomatie religieuze kleur er niet zo toe doet. Goed, de koningin wordt geacht om niet bloothoofds een moskee binnen te lopen, maar als het gaat om keiharde realpolitik, laten ook semi-religieuze bewindslieden de bidkettinkjes liggen. Een sterk voorbeeld is Iran. Naar binnen toe propagandistisch tot en met. Naar buiten toe sluw en berekenend.

Gods plan

Maar is dit terecht? In dat andere door en door religieuze land, de VS, woedt een discussie over het mormonisme van Mitt Romney. Nu was George Bush er al niet vies van om God aan zijn zijde te scharen, maar de bijbel van deze born again christian maakt geen bijzondere vermelding van de VS. Dat ligt anders voor mormonen. Een van de wezenlijke geloofsartikelen is dat Jezus Christus in de VS zal terugkeren.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.