Orde in chaos

In 1961 opperde wiskundige en meteoroloog Edward Lorenz dat de vleugels van een vlinder in Brazilië een tornado in Texas kunnen veroorzaken. Deze metafoor hanteerde hij om aan te geven dat een minuscule verandering in zeldzame gevallen enorme gevolgen kan hebben. Wanneer en of dit gebeurt, weet je niet. De beste wetenschappers kunnen het niet voorspellen. Volgens Jaap van Ginneken, massapsycholoog, vallen zulke gebeurtenissen buiten het heersende credo in de wetenschap ‘meten is weten, weten is voorspellen en voorspellen is beheersen’. Wat daarbuiten valt, beschouwden wetenschappers tot voor kort als ‘grillige’ aspecten van hun onderzoeksgebied. Inmiddels kunnen we er meer over zeggen. Bij de eerste lezing van de reeks De zwerm legde Van Ginneken de orde bloot die onder een schijnbare chaos schuilt.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.