ELDERS - In het verkiezingsjaar 2019 krijgt de EU een voorzitter met een twijfelachtige reputatie. Zoals de christendemocratische EVP het moeilijk heeft met het zwarte schaap Orbán hebben de Europese sociaal-democraten problemen met hun Roemeense partijgenoten.
Het roulerend voorzitterschap van de EU is van 1 januari tot 1 juli 2019 in handen van Roemenië. Premier Viorica Dancila (PSD, Partidul Social Democrat) zette deze week haar ambities uiteen in het Roemeense parlement. Het motto dat de regering voor haar bijzondere rol in de Europese samenwerking heeft bedacht is: “Cohesion, a common European value”. Roemenië, beloofde premier Dancila, zal zich het komende halfjaar inzetten voor het dichten van de kloof in de economische ontwikkeling tussen landen, het tegengaan van hiërarchieën in de onderlinge verhoudingen, het overwinnen van de verschillen tussen oude en nieuwe lidstaten, tussen Oost en West. Het gaat niet alleen om meer economische samenhang, maar ook om sociale cohesie, die alle burgers welvaart en gelijke kansen oplevert. Een ambitieus programma voor een regering die in eigen land en uit de rest van Europa in toenemende mate kritiek krijgt te verduren.
‘Een mooie speech voor Brussel’, reageerde oud-president, thans senator Traian Basescu van de oppositionele PMP. Maar wat heeft Roemenië er aan? Hij is bang dat Roemenië in de voorzittersrol niet veel verder komt dan het faciliteren van meetings van ambtenaren. De gezamenlijke oppositiepartijen laten de premier vandaag met een motie van wantrouwen weten dat ze van hun kant op geen enkele steun hoeven te rekenen voor het realiseren van haar Europese ambities.
Motie van wantrouwen
De motie van wantrouwen verwoordt in niet mis te verstane termen de onvrede over de politieke situatie in Roemenië. Die onvrede richt zich met name op de de sociaal-democratische leider Liviu Dragnea, die vanwege een veroordeling wegens corruptie van politieke functies is uitgesloten, maar die achter de schermen nog steeds de touwtjes in handen heeft.
“De dummy regering van wetsovertreder Liviu Dragnea moet vandaag vertrekken! Dit is geen gewoon verzoek van de oppositie, er is sprake een nationale noodsituatie! De groep criminelen geleid door Liviu Dragnea heeft de staat verzwakt om het land aan zich te onderwerpen (…) Het is gevaarlijk voor de nationale belangen dat het land in handen blijft van deze groep criminelen die de rechtsstaat vernietigt en de politieke en economische stabiliteit van Roemenië opblaast.”
Ook de partij van de etnische Hongaren UDMR wordt in de motie aangesproken, wat er volgens Romania Insider toe zal leiden dat deze partij de motie niet zal steunen waardoor er geen meerderheid voor is.
Kritische president
De huidige President Klaus Iohannis, geen vriend van de regering-Dancila, is vandaag op de EU-top in Brussel. Voordat hij uit Boekarest vertrok waarschuwde hij de regering voor onconstitutionele stappen. Het kan gewoon niet dat de regering een noodverordening aanneemt terwijl de wet nog in behandeling is bij het parlement, zei hij. Het is een voorbeeld van de verzwakking van de rechtsstaat waarvoor de PSD verantwoordelijk gehouden kan worden.
Strijd tegen corruptie gehinderd
Tot juni van dit jaar was Roemenië volgens deze reconstructie van onderzoeksjournalisten van BalkanInsight, goed op weg in de strijd tegen de corruptie. Dat zinde PSD-leider Dragnea, zelf slachtoffer van de vervolging, echter allerminst. Hij schetste op 9 juni op een betoging voor zijn aanhangers een beeld van een deep state met officieren van justitie, geheim agenten, journalisten en NGO’s die de aloude communistische Securitate benadert. We worden bedreigd, geblackmailed en aangezet om onze verwanten aan te geven, of ze schuldig zijn of niet, sprak Dragnea.
Enkele dagen later nam het parlement de laatste wetswijzigingen aan die het voor het OM een stuk moeilijk maakt politici te vervolgen. Dragnea werd nog wel verfoordeeld. Maar de directeur van het anti-corruptie onderzoeksbureau DNA Laura Codruta Kovesi werd, tegen de zin van president Iohannis, ontslagen. DNA was nog een overblijfsel uit de periode waarin Roemenië aspirant-EU-lid was. Het was de laatste jaren succesvol, zeker ook in vergelijking met andere EU-lidstaten die nog het nodige te stellen hebben met corruptiepraktijken. De Roemenen hadden ook veel vertrouwen in Kovesi, volgens een poll in 2015 zelfs meer dan in het hoofd van de orthodox-katholieke kerk en veel meer dan in hun eigen gekozen volksvertegenwoordigers.
De aantijgingen en verdachtmakingen tegen de DNA namen toe nadat de PSD in 2016 de verkiezingen had gewonnen en met de Liberaal-democratische partij ALDE een nieuwe regering had gevormd. Kovesi werd van alles en nog wat beschuldigd. Sinds haar ontslag zijn er nog slechts een paar kleinere gevallen door de DNA in behandeling genomen. Minister van Justitie Toader richt nu al zijn pijlen op hoofdaanklager Lazar, de voormalige baas van Kovesi en de laatste man die een onafhankelijk rechtssysteem in stand probeert te houden.
Timmermans
Frans Timmermans, net gekozen tot leider van de Europese sociaaldemocraten en ‘Spitskandidaat’ voor het voorzitterschap van de Europese Commissie betreurt de ‘druk op het rechtsstelsel van Roemenië in het algemeen en het DNA in het bijzonder, evenals een reeks andere maatregelen die de inspanningen om corruptie te bestrijden ondermijnen’. Gaat hij straks ook met zijn Roemeense partijgenoten campagne voeren voor een beter Europa?
Reacties (9)
Eigenlijk zit het probleem in dat Roemenië te snel lid is geworden van de EU. Dat vertelde een Europarlementariër mij een keer. Evenals Bulgarije. Geen volwassen rechtssysteem, corruptie, en dan maakt het niet uit welke partij aan de macht is. Het politieke systeem was nog niet klaar.
@1: Dat is waar. Maar moeilijk terug te draaien. In Roemenië had de bestrijding van corruptie de laatste jaren wel succes. Dat de PSD daar een einde aan heeft gemaakt mogen andere lidstaten en verwante partijen niet zomaar laten passeren.
@1: Het systeem misschien al wel. De cultuur echter niet. Zowel de EU als de eurozone (maar dat is een andere discussie) zijn veel te snel gegroeid. De enigen die het nog konden bijbenen waren de grootste multinationals en de banken. de bevolking van Europa, waar het toch om zou moeten gaan, heeft zich van Europa vervreemd. Daar gaat Timmermans nog een flinke kluif aan krijgen, vooropgesteld dat hij het ook als zijn taak ziet.
De overhaaste groei heeft ook kwaad bloed bij de Russen gezet, misschien meer dan nodig. Reken maar dat een land van schakers met een oud-KGB-er aan het hoofd vele zetten vooruit denkt.
@3.
Ik denk ook dat de uitbreiding zeker voor banken en multinationals erg gepushed is. Want bijvoorbeeld uniforme wet en regelgeving bij de lidstaten streven ze erg naar. Of de burger daar mee opschiet interesseert ze minder.
@1
Kon die europarlementariër dan uitleggen waarom landen als Griekenland en Italië (notabene een oprichter) wel lid zijn? Was die europarlementariër een PVV’er misschien?
@5.
De Europarlementariër was nog geen lid EP toen Italië en Griekenland bij de voorloper van de EU kwamen.
Het was een achteraf opmerking van lid van een Eu minded partij. Betere voorwaarden stellen, en daarop toezien.Minder gezeur achteraf.
@5: De vergelijking tussen Roemenië (lid sinds 2007), Griekenland (lid sinds 1981) en Italië (medeoprichter) kun je niet maken. De Kopenhagen criteria waar nieuwe lidstaten aan getoetst worden zijn vastgesteld in 1993. Ik denk dat voor Griekenland gold dat de toenmalige EEG-leden het land, nog maar net bevrijd van het fascisme, graag sterker wilden binden aan het westen. Iets dergelijks gold ook voor Italië. Economische motieven zijn altijd dominant geweest. Het waren totaal andere omstandigheden waarin Griekenland en Italië zich aansloten.
Hier lijkt het alsof de Commissie het sein op groen heeft gezet in 2904, voor toetreding in 2007. Want ze gingen er vanuit dat een aantal eisen nog wel ingewilligd zouden worden binnen die twee jaar.. Dat hadden ze dus mis.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Toetreding_van_Roemenië_tot_de_Europese_Unie
@7
Je maakt een punt dat de voormalige EEG landen indertijd van het fascisme bevrijdde landen aan zich wilde binden. En terecht ook wat mij betreft. Economische motieven zie ik hier niet in, we handelden ook al met landen met fascistische regimes. We gingen er zelfs naar toe op vakantie.
Het idee is volgens mij altijd geweest om de Europese landen in een goede verstandhouding met elkaar te laten handelen. Waarbij we de conflicten in de vergaderzalen beslechten en niet langer op het slagveld.
Voormalige fascistische landen als Griekenland, Spanje en Portugal hebben we opgenomen in de Europese familie. Voormalige communistische landen, dat waren er wat meer. Maar ik zie geen wezenlijk verschil tussen een voormalig fascistisch land of een voormalig communistisch land. Ook corruptie kan geen maatstaf zijn, landen die al vanaf het begin lid zijn (Italië) of later lid zijn geworden (Griekenland) zijn corrupt.
De voormalige communistische landen, dat waren er eigenlijk te veel. We hadden Bulgarije en Roemenië kunnen laten zitten, maar was dat beter geweest? Je kunt goed gedrag niet afdwingen, maar wel stimuleren. Daar blijft het bij. Griekenland is altijd al een mislukt land geweest, maar wie zijn wij om te oordelen? Ieder land zal zélf orde op zaken moeten stellen en anders zullen zij hun burgers naar betere landen zien vertrekken. Hetgeen dan ook gebeurd.