VERSLAG - Dit is het laatste zomervakantiebericht in de serie ‘de drie van’. Hiervoor heb ik de trein gepakt naar Amsterdam. Voor Kunst op Zondag bezocht ik daar Museum STRAAT, Art Zuid en Museum van Loon. Inhoudelijk drie totaal verschillende bezoeken. Museum STRAAT viert de Braziliaanse zomer. Amsterdam Sculptuur Biënnale, ARTZUID 2025 viert Amsterdam 750 jaar en in Museum Van Loon strooit de Amerikaanse Kehinde Wiley met bloemen.
Museum van Loon, Flourish met Kehinde Wiley © foto’s Wilma Lankhorst.
Flourish van Kehinde Wiley
Velen zegt de naam Kehinde Wiley in ons land nog niet zo veel. Maar als ik zeg dat hij de maker is van het portret van voormalige VS-president Barack Obama, gaat er vaak een lichtje branden[*]. Flourish is de eerste solotentoonstelling van Wiley in ons land. Wiley kreeg van het museum de opdracht om acht nieuwe portretten voor deze tentoonstelling te maken. Hij geeft met zijn schilderijen een visueel antwoord op de portretcollectie en de historische interieurs van Museum Van Loon. Wiley verbindt de westerse portretkunst, het Nederlandse koloniale verleden en de hedendaagse kunst.
De VOC en de WIC
De familie Van Loon, sinds 1884 eigenaar van het grachtenpand, heeft in het verleden het grote geld verdiend met onder andere handel in Suriname. Willem van Loon was in 1602 een van de oprichters van de VOC. Een eeuw later was Jan van Loon bewindhebber van de WIC.
Museum van Loon Kennismaking met Kehinde Wiley © foto’s Wilma Lankhorst.
Museum van Loon en Suriname
Wiley heeft Suriname bezocht en heeft met verschillende familieleden van tot slaafgemaakten gesproken. Wiley ‘ontmoet’ zijn modellen op de straat, hij sprak ze aan en nodige ze uit voor een fotosessie. Op de kleurrijke doeken zie je de Surinaamse inwoners omgeven door kleurrijke lokale bloemen en planten. De werken van Wiley hangen in de historische kamers van het grote grachtenpand aan de Keizersgracht. Dat maakt deze tentoonstelling ook bijzonder. In de kelder van het museum worden doorlopend video’s gedraaid over de geschiedenis van Museum Van Loon, de familie Van Loon en afstammelingen van Surinaamse families.
Flourish van Kehinde Wiley is nog tot en met 31 augustus 2025 te zien in Museum van Loon. Kijk hier voor de details. MK is geldig.
[*] Er is nog een andere reden waardoor er bij mensen nu een lichtje gaat branden als ze de naam Kehinde Wiley horen. In het Museum Tijdschrift las ik dat de Amerikaanse kunstenaar wordt beschuldigd van (seksueel) grensoverschrijdend gedrag. Citaat Museumtijdschrift: “Kun je ‘Flourish’ dan nog wel met goed fatsoen bezoeken? Wel als je vaart op het morele kompas van museumdirecteur Schunselaar, die ‘gelooft in onschuld totdat het tegendeel wordt bewezen’ en geen ‘trial by museum’ wil voeren”.
Museum STRAAT sfeerbeelden © foto Wilma Lankhorst.
Vier de Braziliaanse zomer in Museum STRAAT
Voor street art en graffiti Museum STRAAT steken we met de pont het IJ over. Op de voormalige NDSM-werf in Amsterdam-Noord vind je Museum STRAAT in een oude scheepsloods. De vloeren zijn er ongelijk, de ruimtes hoog en breed, het hele complex telt 8.000 m2. Jaarlijks nodigt het museumteam nationale en internationale street art en graffiti artiesten uit om life in het museum een werk te maken. De vaste collectie met meer dan 180 werken, van meer dan 170 verschillende kunstenaars, worden er tijdelijke tentoonstellingen georganiseerd. Er zijn op dit moment drie tijdelijke exposities, twee ervan laten je kennismaken met de Braziliaanse zomer: Pixacão, Resistance & Rebellion en Brazilian Soul, NALATA x STRAAT.
Museum STRAAT Braziliaanse zomer met Pixaçao © foto WilmaLankhorst.
Pixação: Resistance and Rebellion
De tijdelijke exposities vind je aan de rechterkant van de loods. Ze zijn ondergebracht in de zogenaamde Groundwork-Space. Pixação ontstond in Brazilië als een vorm van volksuitdrukking aan het begin van de 20e eeuw. In de late jaren ’70 groeide dit initiatief in Rio de Janeiro uit tot een jeugdbeweging afkomstig uit de stedelijke rafelranden. Begin jaren ’80 verspreidde het zich naar São Paulo. In deze wereldstad ontwikkelde de (vaak jeugdige) straat artiesten een eigen kenmerkende vorm: monochrome, rechte en hoekige letters. Op de video’s zie je hoe met gewaagde technieken zoals klimmen en abseilen, de pixadores van de stedelijke architectuur een strijdtoneel voor symbolisch verzet maakten.
Pixação: Resistance and Rebellion is nog tot en met zondag 31 augustus te zien in de Groundwork-Space van STRAAT Museum. De expositie is toegankelijk met een regulier toegangsticket.
Museum STRAAT Braziliaanse zomer © foto Wilma Lankhorst.
Brazilian Soul: NALATA x STRAAT
Om de Braziliaanse zomer nog meer luister bij te zetten is op 15 augustus jl. een tweede expositie geopend, Brazilian Soul. Het idee voor deze expositie komt voort uit de samenwerking van Museum STRAAT tijdens de 5de editie van het internationale street art festival NALATA 2024 in Sã0 Paulo. Een festival als NALATA kennen wij in ons land niet. Tijdens dit jaarlijkse acht dagen durende artistieke festival transformeren de publieke ruimtes in São Paulo tot een openlucht museum. NALATA viert de Zuid-Amerikaans urban art met nationale en internationale artiesten en met nationale en internationale bezoekers. Tijdens de afgelopen vijf edities zijn 64 street art werken gemaakt in de straten van São Paulo
Banana Cósmica (2024) © Zehpalito STRAAT Museum © foto Zephalito
Nu komt Brazilië naar Amsterdam
Speciaal voor de 5e editie is een NALATAxSTRAAT House, een pop-up museum gebouwd. Hier ontstond een mix, noem het een ‘fusion’ van de artistieke werelden van São Paulo en Amsterdam. Een jaar later is het tijd voor een tegenbezoek. NALATA-curator Luan Cardoso selecteerde tien kunstenaars die eerder deelnamen aan het festival in São Paulo. Van Dolores Esos, Mag Magrela, Pri Barbosa, Deco Treco, Enivo, h Lobot en Mundano is werk te zien dat in 2024 het pop-up museum Casa NALATAxSTRAAT werd getoond. Daarnaast maken Speto en Tinho in Amsterdam in het museum nieuwe, locatie gebonden werken. Het tiende werk de opblaasbare sculptuur Banana Cósmica (2025) van Zéh Palito was te zien tijdens het openingsweekend.
Brazilian Soul: NALATA x STRAAT is tot en met 31 oktober 2025 te zien in Museum STRAAT. Kijk hier voor de details.
Welkom op ARTZUID 2025 © foto’s Wilma Lankhorst.
Amsterdam Sculptuur Biënnale, ARTZUID 2025
Voor onze derde expositie reizen we van noord naar zuid. Tijdens de negende editie van de Amsterdam Sculptuur Biënnale, ARTZUID 2025 wordt de 750ste verjaardag van Amsterdam uitbundig gevierd. De twee centrale thema’s van deze editie zijn vrijheid en tolerantie. Begrippen waarom Amsterdam eeuwen lang bekend staat, of moet ik zeggen stond. Helaas neemt de factor ‘tolerantie’ de laatste jaren wat af volgens het meest recente PRIDE-onderzoek. Op ARTZUID ervaar je hoop, liefde en warmte. Het Informatiepaviljoen vind je op Minervalaan 1. Het is handig om hier een plattegrond te kopen. Je kunt natuur ook thuis de ART ZUID app (tegen betaling) downloaden.
ARTZUID 2025 in het Gelderlandplein © foto’s Wilma Lankhorst.
Extra locatie Gelderlandplein
Een blik op de kaart leert ons direct dat de negende editie veel ruimer is opgezet dan de voorafgaande edities. Op Station Amsterdam Zuid huren we een OV-fiets. We fietsen eerst naar het Gelderlandplein. Let op dit is geen plein maar een winkelcentrum. In en om de beveiligde ruimtes van dit winkelcentrum vind je sculpturen van onder andere Alicia Kwade, Ai Weiwei, Erwin Wurm, Daniel Firman en Kaws.
Water (2023) © Ronald Westerhuis © foto’s Wilma Lankhorst.
Glanzende waterdruppels
Op de route terug naar Amsterdam Zuid staan we oog in oog met de sculptuur ‘Water’ (2023) van Ronald Westerhuis. De gestapelde waterdruppels staan glimmend voor The Pluse of Amsterdam een gecombineerd appartementen- en kantoorgebouw met een stadsbos op hoogte https://vorm.nl/the-pulse-stadsbos-op-hoogte. Voor Station Amsterdam-Zuid richting stad, heten de Mensbloemen van Adelheid en Huub Kortekaas ons andermaal welkom. Iets verderop in het groen staat de Kettingreactie van Isa van Lier. Van Lier omschrijft dit werk als een poort naar een andere wereld. De handgemaakte bollen, in alle kleuren van de regenboog en voorzien van smileys, vormen een cirkel, een metafoor voor de vele schakels van een oneindig bewegende cyclus.
Horizons © Jean Marie Appriou © foto’s Wilma Lankhorst.
Ruimteschip en aliens
Op het grasveld bij het ART ZUID informatiepaviljoen richting het Hilton hotel sta je oog in oog met Nachhut (2011) van de Duitse kunstenaar Neo Rauch. Je ziet een hybride wezen half man, half dier, sjokken met twee jerrycans in zijn handen met een blik op oneindig. Rechts schuin achter dit beeld ontdek je Horizons (2013) een groot aluminium schip van de Fransman Jean Marie Appriou. Het schip zeilt de lucht in, de roeispanen hangen hulpeloos in de lucht. Aan boord staan twee figuren met een astronauten-helm op. De kunstenaar noemt ze exonauten, een samengesteld woord van exoot en astronaut.
ARTZUID 2025 Aliens in Amsterdam? © foto’s Wilma Lankhorst.
Samurai
Als je nu rechts de Apollolaan inloopt, sta je even verderop oog in oog met wat ik, in eerste instantie, interpreteer als twee aliens ‘Respect’ en ‘Integrity’ van Carin Scholten. Scholten zelf zegt hierover: “Respect en Integriteit zijn twee sculptuur uit de serie van zeven die geïnspireerd zijn op de waarden van de Samurai. De traditionele Japanse principes die richting geven aan de gedachten en acties van de Samurai. Naast respect en integriteit zijn dat eer, loyaliteit, eerlijkheid, compassie en moed.
An Olympic Forest © Cristobal Gabarron © foto Wilma Lankhorst.
Mijn omfiets-tip
Als je toch een fiets hebt, trap dan even om voor ‘An Olympic Forest’ (1996) van de Spaanse kunstenaar Cristobal Gabarron. Wie meerdere edities van Art Zuid (2013 – 2017) heeft gezocht, herkent zijn kleurrijke werk.
Amsterdam Sculptuur Biënnale, ARTZUID 2025 is nog tot en met 21 september 2025 te bezoeken. Kijk hier voor de details.
Deze beeldenroute is 24/7 geopend en in principe gratis te bezoeken.
Wie een routemap of catalogus wil kopen, ondersteunt met deze aankoop de financiering van het tweejaarlijkse evenement. De map (€ 4) en de catalogus (€ 10) zijn hier online te koop of in het Informatiepaviljoen.
De ARTZUID app kun je hier downloaden.
© tekst en foto’s Wilma Lankhorst.
© gebruik van de afbeeldingen met dank aan en met toestemming van Museum van Loon, Museum STRAAT, ARTZUID, alle genoemde kunstenaars en bruikleengevers.