KSTn = Selectie uit recente Tweede KamerSTukken.
Soms valt je oog op een nieuw begrip. Voor mij was dat deze keer de “brede school”. Ik heb de definitie nog niet helemaal goed onder de knie. Maar het komt er op neer dat verschillende “functies” gerelateerd aan school en kinderen bij elkaar (fysiek danwel organisatorisch) onder gebracht worden. Wist ik niets van. Dus maar eens door het jaarverslag heen gebladerd.
Daarin bekroop me toch een akelig gevoel. Misschien heeft u hetzelfde als u dit leest:
De wens tot samenwerking is voor scholen en instellingen veruit de belangrijkste aanleiding om in brede scholen te participeren. Daarnaast worden ook huisvestingsaspecten (bijvoorbeeld mogelijkheden voor multifunctioneel ruimtegebruik, behoefte aan verbetering van bestaande gebouwen of mogelijkheden voor nieuwbouw) door de sectoren regelmatig als aanleiding benoemd. Kwaliteitsverbetering van het eigen aanbod is een andere belangrijke drijfveer om samen met andere instellingen
een brede school op te starten.
De sectoren geven aan dat zij hun expertise willen inbrengen, daarmee kunnen bijdragen aan de kwaliteit van de andere instellingen en omgekeerd, dat de brede school kan bijdragen aan hun eigen kwaliteit. Tenslotte beschouwen de sectoren ook de noodzaak om ontwikkelingskansen voor kinderen te verbeteren als een aanleiding om met de brede school te starten.
Ziet u wat er achter “tenslotte” staat? Waarom komt dat op de laatste plaats.
Het gehele stuk lezende, kan ik me niet aan de indruk ontrekken dat het allemaal om schaalvergroting (fabrieken!), efficientie, geldbesparing en de apenrots te doen is. En dat het ook wel erg handig is voor ouders (hoeven minder te “zeulen” met hun kinderen).
Maar dat uiteindelijk het resultaat voor het kind gaat tegenvallen.
En ik ga weer over tot de orde van de dag.
NB: De links naar de kamerstukken wijzen naar een aparte site. Omdat het nog steeds niet mogelijk is rechtstreeks te linken in Parlando, moeten we tijdelijk deze optie gebruiken. Vindt u dit ook raar, steun dan de actie voor een meer moderne en open democratie.
Reacties (28)
Het is minder ‘erg’ dan jij denkt. Het is niet de bedoeling dat het een fabriek wordt of dat ouders de gelegenheid wordt geboden hun kind(eren) van 8.00 -19.00 uur te ‘dumpen’, maar is juist vooral bedoeld om achterstanden bij kinderen tegen te gaan of te zorgen dat bijvoorbeeld peuters d.m.v. leerprogramma’s (op peuterniveau) makkelijker aansluiting op de basisschool kunnen vinden (met name op het gebied van taal en sociale vaardigheden).
In Den Haag zijn ze al een tijdje bezig met het opzetten van Brede Scholen, zo ook met zogenoemde voorscholen. Wat betreft de voorscholen, is het ook nog de bedoeling dat (met name de) moeders kansen krijgen geboden zich te kunnen ontwikkelen t.b.v. de arbeidsmarkt (bijvoorbeeld d.m.v. het volgen van een (taal-)opleiding gedurende de tijd dat hun kind wordt opgevangen).
Ja, ja, in de stad Den Haag zijn ze nog niet zo slecht bezig…
Ah, zo vlak voor het kerstreces nog even een stukje uit de kamer.
Ik deel de zorg van Steeph. Ik heb nu sinds de invoering van de mammoetwet zoveel verschillende scholen de revue zien passeren dat ik me nog steeds afvraag wat de bedoeling is. En hoewel Lilith duidelijk nog positief is, deel ik de scepsis van Steeph: het onderwijs in Nederland gaat niet meer primair om het overdragen van (alpha, beta en gamma) kennis aan een volgende generatie maar het zijn primair instituten die een generatie op moeten bergen zodat ze het functioneren van de maatschappij – lees de geldverdienende klasse – niet verstoren. En dat opbergen moet zo rustig en efficient mogelijk verlopen tegen zo min mogelijk kosten. Leuk als we in dat proces ook nog wat kennis over kunnen dragen. Het maken van steeds maar nieuwe scholen – elk jaar een nieuwe poging – is niets anders dan het failliet van dat beleid vanaf de mammoetwet.
“In Den Haag zijn ze al een tijdje bezig met […]
Ze zijn altijd al een tijdje bezig alleen komt er nooit iets uit omdat het onderwijs niet centraal staat waaruit het functioneren van de maatschappij volgt maar het functioneren van de maatschappij staat centraal waarbij men probeert een onderwijsvorm te vinden die erbij past. Omdat er per definitie altijd een generatie verschil zit tussen hen die behoeften in de maatschappij hebben en hen die onderwijs behoeven en er dus altijd een vertraging in de terugkoppeling zit, is dat – het vinden van onderwijs bij een samenleving ipv omgekeerd dus – een doodlopende weg.
In een kenniseconomie dient de kennis centraal te staan en verder niets. En sinds 1968 is dat al niet meer het geval.
@Lilith: Wat ik dan graag zou zien is een meting of onderzoek waaruit blijkt dat het ook daadwerkelijk goed is voor het kind.
Ik snap best dat de intenties goed zijn. Maar vertalen de intenties zich ook naar de juiste resultaten met deze aanpak.
Ook als ik de stukken lees die staan bij de school waar je naar verwijst kom ik voornamelijk veel “kansen” en “mogelijkheden” tegen.
Lees je stukken conclusie, krijg je echter dit:
Hoewel kinderen zelf rapporteren dat ze op het domein van de activiteit vooruitgang hebben geboekt, laten de resultaten van de ISI (Interesse-schoolvorderingen-
intelligentiereeks), van het CITO en instrumenten
die sociaal-emotionele vaardigheden meten, geen duidelijke verbeteringen op cognitief en sociaal emotioneel terrein zien. Er werd (voorlopig) geen bijdrage aan toenemende cultuurparticipatie
waargenomen.
De conclusie luidde dat de veronderstelling dat het buitenschoolse aanbod bij de kinderen zou leiden tot een gunstiger algemene motivatie om te leren en een positiever zelfbeeld ten aanzien van de eigen schoolprestaties niet door het onderzoek wordt bevestigd.
Afstemming van binnen- en buitenschoolse werkwijzen bleken in de praktijk beperkt. Er waren aanwijzingen dat leerkrachten wat de leerlingen in de programma’s meemaken nauwelijks integreren in hun dagelijkse lessen. De VSD lijkt al met al een door leerlingen
gewaardeerde, maar niet in het onderwijs geïntegreerde activiteit.
De onderzoeker komt tot de volgende eindconclusie:
‘Het project heeft niet in alle opzichten de doelstellingen (verbeteren basisvaardigheden en schoolloopbanen en het verhogen van de cultuurparticipatie) naderbij gebracht. Omdat er tussen de scholen duidelijke verschillen bestaan wat betreft bereikte resultaten verdient het aanbeveling met het oog op formulering van beleidsaanbevelingen naast de hier gepresenteerde generaliserende analyses ook op schoolniveau na te gaan welk werkwijzen rendement opleveren.’
Het feit dat ze het zo beroerd geformuleerd hebben, wil niet zeggen dat brede scholen niet deugen of dat kinderen niet gewoon het belangrijkste zijn (op brede scholen).
Overigens zijn naar mijn weten alle stukken van de Tweede Kamer gewoon te vinden via overheid.nl, doorklikken op officiële publicaties. Tenminste, daar vind ik altijd alles wat ik wil vinden.
“Tenslotte” is overigens verkeerd gespeld door de jaarverslagtypert. Het moet zijn “Ten slotte”.
@Mark: Als dat de nieuwe spelling is, dan gaat die pas augustus volgend jaar in. Dus dan zit het jaarsverslagtypert nog goed.
@Arnoud: Het punt is niet dat de stukken niet te vinden zijn. Het punt is dat je er geen vaste link naar op kan nemen. Probeer het maar eens (via de tweede kamer of overheid.nl). Zoek een stuk en maak een link. Kijk dan de volgende dag nog eens of die link je naar hetzelfde stuk stuurt. Je zult dan zien dat dit niet zo is.
En dat is niet handig als je op het internet stukjes schrijft over die stukken en er naar wilt verwijzen. Dan moeten mensen die dus iedere keer opnieuw opzoeken aan de hand van het stuknummer.
Vandaar de tijdelijke duplicaten op een andere site.
Dan meer on-topic. Ik beweer ook niet hard dat de brede school slecht is (alleen maar omdat ze zo beroerd uit hun woorden komen). Ik wil aangeven dat ik daar zo mijn twijfels over heb. En dat ik graag wat onderbouwing zie ipv mooie woorden.
En als die niet komt, vraag ik me af of je dan met droge ogen kan beweren dat een brede school goed is.
Zou best kunnen, hoor Hans. Ik kan alleen teruggrijpen op mijn eigen ervaringen uit de dagelijkse praktijk (werk bij één van de grootste kinderopvangorganisaties in hartje Den Haag, die vanuit sociaal-maatschappelijk oogpunt ‘opereert’ en hier veel mee te maken heeft). Dat kan natuurlijk afwijken van jouw ervaringen.
Ik ben het eens dat scholen zich primair bezig moeten houden met het overdragen van kennis. Maar uit de praktijk blijkt dat veel kinderen (voornamelijk uit achterstandswijken) niet kunnen meekomen en grote kans lopen een ‘drop-out’ te worden (ook omdat de ouders – gezien hun eigen niveau – veelal niet in staat blijken te zijn hun kinderen te begeleiden in het leerproces – op gebied van taal en sociale vaardigheden). Dit kan voor een groot deel worden voorkomen door vroegtijdig in te grijpen en zaken te combineren. Door bijvoorbeeld programma’s te bieden op een peuterschool (sociaal-emotionele ontwikkeling bij kinderen tussen hun eerste levensjaar tot hun vierde levensjaar kan gezien worden als een soort basis voor het verdere leven). Helaas blijkt er een steeds grotere toeloop te zijn van kinderen naar speciaal basisonderwijs; niet omdat ze ’te dom’ zouden zijn maar omdat ze opvallen door gedragsproblemen. Het bieden wat ze thuis missen en kinderen juist o.a. sociaal-emotioneel voor te bereiden op de kenniseconomie (die jij noemt), is niet alleen belangrijk voor het kind maar ook voor de maatschappij (bijvoorbeeld stilstand kenniseconomie omdat kinderen van laag opgeleide ouders minder geneigd zijn voor de exacte vakken en natuurprofielen te kiezen). Opvoeding is een voortdurende wisselwerking tussen kind, ouders en omgeving (waar school en opvang dus ook bij hoort).
Lilith: De argumenten die je aanvoert zijn zeer steekhoudend. De genoemde aspecten verdienen zeker aandacht. Maar de conclusies die ik citeerde geven nog niet aan dat deze vorm daar ook een bijdrage in levert.
En verder maak ik uit het oorspronkelijke verslag op dat de brede school door het hele land ingevoerd wordt, niet alleen in achterstandswijken.
Steeph, ik denk dat het (profijt van het bieden van dergelijke programma’s) wel goed is voor kinderen, maar dat het niet altijd wordt uitgevoerd hoe het bedoeld is. Je kunt het al een beetje lezen in de conclusie: ‘…tussen de scholen duidelijke verschillen bestaan wat betreft bereikte resultaten…’. Resultaten hangen (veelal) af van een goede samenwerking, en daar ontbreekt het nogal eens aan.
@Lilith: Maar maak je (algemeen bedoeld) het jezelf dan niet moeilijker door je te focussen op het maken van zoveel mogelijk brede scholen ipv op het zorgen dat de specifieke programma’s goed werken?
Is dan juist alle bestuurlijke energie die gestoken wordt in brede scholen niet zonde. En valt het dan mogelijk in de categorie “de klok horen luiden maar niet weten waar de klepel hangt”?
En verder maak ik uit het oorspronkelijke verslag op dat de brede school door het hele land ingevoerd wordt, niet alleen in achterstandswijken.: klopt, maar dit naar aanleiding van voorlopers uit de praktijk (lees: gemeenten), in 2003 al een stuk of 500 scholen, veelal gestart om ontwikkelingskansen van kinderen uit achterstandswijken te vergroten, zie ook geschiedenis brede school. Daar kun je trouwens ook wat vinden over (knelpunten in) de samenwerking.
@HansR,
In Why Nerds are Unpopular vergelijkt Paul Graham het (amerikaanse) Schoolsysteem met een gevangenis.
@Crachàt,
Zie je ook in dit geval (net als bij Europa) meer voor dan nadelen bij schaalvergroting?
@Lilith: Alle verwijzingen die je geeft, kunnen nog steeds niet aangeven wat nou daadwerkelijk het effect is.
Sterker nog, als ik het goed begrijp is er nog nooit echt onderzoek gedaan omdat het moeilijk is:
Kwaliteit en opbrengsten meten van de brede school. Er wordt steeds meer om gevraagd, maar hoe doe je dat? De bundel Breed uitgemeten poogt een antwoord te geven.
http://www.bredeschool.nl/02_bibliotheek/b-beleid_onderzoek/006-breeduitgemeten.htm
Hoe meer ik lees hoe meer ik het gevoel krijg dat dit een initiatief is gevuld met goede intenties (‘met zijn allen voor het kind’) dat organisch groeit omdat het goed lijkt te gaan (of vanuit bestuurlijk oogpunt wel makkelijk is) maar waarvan niet aangetoond kan worden of het ook werkt.
Maak je je daar geen zorgen over?
@Toni: Crachat??? Die heeft hier nog niet gereageerd. Naar wie verwijs je?
Het hangt allemaal een beetje samen: Brede School en bijvoorbeeld VVE (voor- en vroegschoolse educatie). Op onderwijsachterstanden.nl valt o.a. te lezen Voor- en vroegschoolse educatie werpt veel vruchten af. Uit onderzoek dat in Nederland en in het buitenland is uitgevoerd blijkt dat vve-programmma’s een groot effect hebben op de cognitieve en de taalontwikkeling van kinderen. Dit geldt met name voor kinderen in achterstandssituaties. en In de vier grote steden is het vierjarige Onderwijskansentraject inmiddels afgesloten. De ervaringen zijn positief, het Onderwijskansenplan draagt duidelijk bij aan een doelgerichte en planmatige aanpak van onderwijsachterstanden. Leerkrachtvaardigheden zijn verbeterd en de school heeft een duidelijker visie.. Dat zijn volgens mij best goede resultaten ?
Maar dat er veelal geen duidelijke rapportages voorhanden is wel duidelijk, bijvoorbeeld t.a.v. GOA (Gemeentelijk Onderwijsachterstandenbeleid). Uit een voortgangsrapportage GOA uit 2004 blijkt dat bijvoorbeeld taalachterstand (blz 6) of achterstand bij begrijpend lezen (blz 7) van verschillende achterstandsleerlingen afneemt, maar de gemeente onvoldoende rapporteert over de resultaten (blz 8). Eindrapport is in 2006 te verwachten.
In ‘Jaarplan 2005, Brede School in Zuid-Holland’ valt te lezen ’… Daarnaast bleek uit één meting dat deelname aan bredeschoolactiviteiten door kinderen op zich geen voorwaarde is om te komen tot een beter sociaal functioneren van de kinderen, maar dat de positieve waardering van de activiteiten wel tot meer zelfvertrouwen, welbevinden en sociale integratie leidt. Voor het doen van ‘harde’ uitspraken over effecten is onderzoek op grotere schaal en over een langere periode nodig waarbij eveneens vergelijkingen worden meegenomen met niet-brede scholen. …' en In de tweede en vierde rapportage was de aandacht gericht op de deelname van de kinderen en de samenhang daarvan met het sociaal en cognitief functioneren. Uit de tweede deelstudie bleek dat leerlingen die deelnamen aan bredeschoolactiviteiten en deze leuk vonden, betere resultaten behaalden voor de vakken rekenen, lezen en schrijven dan de leerlingen die deze activiteiten minder leuk vonden. Ook bleek dat de leerlingen die aan bredeschoolactiviteiten meedoen sociaal beter functioneerden: zij scoren hoger op zelfvertrouwen, welbevinden en sociale integratie. Omdat het hier slechts om een momentopname ging is niet vast te stellen of de hogere resultaten daadwerkelijk tot stand zijn gekomen door deelname aan bredeschoolactiviteiten.. Link: http://www.pzh.nl/images/126_126902.doc
En via link: http://www.oberon-o-a.nl/publicaties/pdfs/bsvo2005.pdf valt dit te lezen over de tot nu behaalde resultaten: Brede scholen zien resultaat
Slechts enkele scholen hebben nu al een evaluatie
afgerond. Toch zijn brede scholen overtuigd
van de meerwaarde van hun aanpak. Hoewel zij
dat nog nauwelijks met gegevens kunnen
onderbouwen, ziet driekwart van de brede
scholen al resultaten, vooral bij leerlingen. De
brede school draagt volgens veel scholen bij aan
de binding van leerlingen met school en hun
betrokkenheid bij de gang van zaken. Ook de
persoonlijke ontwikkeling en sociale competentie
van leerlingen en het schoolklimaat, dat wil
zeggen de omgang tussen leerlingen onderling
en tussen leerlingen en docenten hebben volgens
de respondenten baat bij een brede school
aanpak. Daarnaast spreken scholen van een
gunstig effect op de schoolloopbaan van leerlingen,
inclusief afname van verzuim en hogere
slagingspercentages. Ook wijzen scholen op
organisatorische effecten, met name op nieuwe
inspiratie en dynamiek in het team, op verbeterde
samenwerkingsrelaties met externe partners
en op een verbeterde zorgstructuur voor risicoleerlingen.
(allereerst excuses voor de lap tekst, maar je ontkomt er niet aan … het was aardig wat spitwerk (door de rapportages) naast het zoeken van bruikbare informatie. Maar het wordt er in ieder geval wel wat duidelijker door: ook voor mijzelf)
Er zijn al 25 jaar zo onnoemelijk veel beleidsstukken, rapporten, onderzoeken, krantenstukken, werkoverleggen, inspecties, en droefgeestig gekakel in onderwijsland. Niemand leert er iets van.
Zie #2. Ik loop wat acjhter in de draad, even bijlezen, pfuhhh.
@Lilith
Erg veel tekst inderdaad (ik weet niet of ik alles goed heb gelezen) en toch daarmee ook een beetje een onderbouwing van mijn punt: onderwijs is een systeem op zichzelf waar de maatschappij allerlei dingen mee doet en is geen systeem waar de maatschappij op gebouwd is.
@mescaline
35 jaar. Verder: I rest my case.
@Steeph 17,
https://sargasso.nl/?p=1758 opmerking 34.
@Lilith: Dank voor het spitwerk! Het geeft een klein beetje positiever beeld. Maar het neemt nog niet de angst weg dat het middel (brede school) een doel op zich wordt en dat het echte potentiele resultaat ondergeschikt wordt. Een beetje zoals met de schaalvergroting binnen het HBO.
@Toni: Ah! Mmmm, ik zie wel voordelen van grotere schaal. Maar een ministerie is ook al iets dat op grotere schaal kan fungeren voor heel veel zaken. Nu is er veel eerst naar beneden geduwd en nu wordt het op gemeentelijk niveau weer bij elkaar geveegd. Levert dat een goed resultaat? Zonder begeleiding en visie in ieder geval niet.
School zou inderdaad in de eerste plaats onderwijs moeten bieden (typte ik al eerder: primair overdragen van kennis) en, ik ben het wel met Steeph eens, de brede school moet niet een doel op zich worden. Maar omdat in Nederland kinderen pas vanaf 4 jaar naar de (kleuter)school gaan, krijgen de eerste levensjaren (van een kind) tot vier jaar niet de aandacht die ze verdienen en missen daardoor veel kinderen de boot qua taal- en sociale vaardigheid. Natuurlijk is de school daar niet verantwoordelijk voor (is ook het geluid vanuit de schoolbesturen & loopt daardoor in sommige gevallen de samenwerking stroef), maar door bepaalde vormen aan te bieden (door bijvoorbeeld het vestigen van een peuterspeelzaal, naast een kleuterschool, in een basisschool) kunnen puzzelstukjes in elkaar vallen (waardoor kansen van kinderen worden vergroot).
@Lilith: Bij dat laatste punt kan ik me wat voorstellen. Zeker bij sommige groepen hebben de jonge kinderen te weinig interactie met de omgeving.
@Lilith & Steeph
Mee eens. Is er dan niets meer te zeggen? Saai. Nee, toch: Lilith, je hebt het over grotere kansen voor kinderen en achterstand voorkomen. Het is op zich duidelijk, dat aanbieden van onderwijs in de moderne wereld noodzaak is om geen achterstand op te lopen. Maar het is toch ook duidelijk, dat er altijd een deel (zo’n 10%) van de populatie achter zal blijven en niet mee zal kunnen. Ik krijg soms de indruk – nergens op gebaseerd – dat men alleen maar probeert die onderkant mee te slepen. Trekken aan een dood paard is dat. Biedt gewoon onderwijs aan. Zij die kunnen gaan mee, die niet kunnen blijven achter. Dat is altijd zo geweest. Het enige waarvoor gezorgd moet worden is dat de toegang goed is. Niet afhankelijk van kleur, inkomen of religie. Maar dat heeft op zich niets met het onderwijssysteem te maken.
@HansR: Daarmee raak je wel een gevoelige snaar (bij mij). Te lang is een te groot deel van het onderwijssysteem gericht geweest op gelijke kansen. Voor mijn gevoel is daardoor ook een groot deel van het potentieel aan de bovenkant niet goed benut. En juist het invoeren van grotere scholen (of samenwerkingsverbanden) vergroten de kans op focus op de middelmaat. Dus waarschijnlijk ook de komende jaren onvoldoende stimulans voor zij die nog een stapje extra zouden kunnen zetten.
Struin ik op deze min of meer doiordeweekse donderdag doorheen de comments: duikt mijn naam op!
Mara een mooie doorsteek, Toni.
Ik zal bekennen dat ik geen ENKEL zicht heb op de Nederlandse schoolsituatie.
Weet dat in België er 3 (!) grote onderwijsnetten bestaan.
De Katholieke, de Gemeentelijke, en de Staats.
Het is het duurste systeem ter wereld, maar, en daar gaat elke politicus prat op, ook het beste.
Het resultaat is dat er op enorme schaal onderwezen wordt, maar opgedeeld in zeer, zéér veel verschillende fractietjes.
Toegespitst op zowat elk denkbare noodzaak, van top tot bottom.
@Steeph
OK. Toch een beetje onduidelijk: ben je het nu eens met mijn stelling dat we gewoon aan moeten bieden met gelijke toegang (== gelijke kansen) en moeten accepteren dat er een deel afvalt? Ik proef dat een beetje maar lees het niet duidelijk.
Je begint nl. over gelijke kansen en koppelt dat aan het niet goed benutten van potentieel, het bevoordelen van de middelmaat. In de praktijk wordt het argument gelijke kansen wellicht misbruikt maar gelijke kansen bij de instroom houdt niet in dat iedereen hetzelfde diploma heeft. Of constateer je dat er een kentering is maar dat de brede school dat risico weer in zich draagt?
@HansR: Ja, ik was het met je eens, maar stapte gelijk door naar een ander effect (aan de bovenkant).
Dus gelijke toegang, maar niet het hele systeem krampachtig inrichten zodat iedereen altijd binnenboord kan blijven (onder het mom van gelijke kansen).
Dat vraagt waarschijnlijk wel om aanvullende zaken om de afvallers op de een of andere manier nog wel een pad te bieden.
@Steeph
prachtig eens dus.