De regering voerde het referendum in. Dat werd onmiddellijk gekaapt door een stel grappenmakers voor een onderwerp dat niemand werkelijk boeide. Dus werd het een soort populariteitspoll voor de regering. Toen vreesde de regering dat het referendum een kermisattractie zou worden in plaats van een serieus democratisch instrument. Nu wil ze het weer afschaffen.
Er komt nog één referendum, over de sleepwet. Volgens het hologram van Lilian Marijnissen moeten we ook dit referendum zien als een vraag over meer dan bevoegdheden van de inlichtingendiensten. Het gaat ook over het referendum zelf. Het is wachten op iemand die zegt dat het gaat over de vraag of we meer of minder moslims willen in dit land. De regering krijgt haar gelijk op een zilveren schaaltje gepresenteerd. Met zulke voorstanders heeft het referendum geen tegenstanders nodig.
Reacties (30)
Mooi toch? Lillian Marijnissen geeft het referendum het laatste zetje de afgrond in. De sleepwet doet er al niet meer toe, het gaat er nu om of we voor of tegen het referendum zijn. En vooruit, willen we meer of minder moslims in dit land? Ieder zijn eigen referendum, vul maar ja of nee in.
De sleepwet gaat sowieso wel door.
Dus Marijnissen heeft gelijk, laten we dat laatste referendum dan ook maar goed verknallen.
Zelf zou ik liever 1x per jaar stemmen op thema’s en de uitkomst vervolgens uit laten voeren door politici. Belangrijke themas kunnen vooraf worden bepaald mbv bijvoorbeeld enquetes of marktonderzoek. Dat heeft natuurlijk de nodige nadelen, maar zou de bevolking wel veel meer invloed geven. Nu worden teveel verkiezingsbeloften niet nagekomen wat niet goed is voor het vertrouwen in de democratie.
@1: De afschaffing van het raadgevend referendum is een domme zet. Koren op de molen van degenen die de overheid en de gevestigde partijen al lang niet meer vertrouwen. Het is verder een compromis van de tegenstanders van referenda in de huidige regeringscoalitie met een opportunistisch D66 dat liever een correctief referendum wil, maar weet dat daar geen meerderheid voor is. De regering wil voorts een referendum over de wet die de afschaffing van het referendum regelt verhinderen.
Het is niet helemaal zuiver van Marijnissen om het referendum over de sleepwet tegelijk ook in te zetten als referendum over de referendumwet zelf. Maar dat zij in deze context dit middel de afgrond in duwt vind ik zwaar overdreven. Dat doet de huidige regering al.
@3
Wat Marijnissen doet is het onderwerp waar over gestemd dient te worden wijzigen. Dat is heel gewiekst, want later kan ze altijd beweren dat het over de sleepwet ging. Die sleepwet wordt uiteraard gewoon aangenomen, dus het referendum gaat bij voorbaat al nergens over. Maar Marijnissen kan in de debatten steeds aanvoeren dat “het volk” tegen de sleepwet is.
Het mooie bestaat er uit dat de intelligente SP-achterban dit allemaal wel doorziet. (Jij ook als ik je zo lees) De wat minder intelligente SP-achterban is gevoeliger voor de mooie woorden van Baudet en die haalt Marijnissen naar zich toe omdat ze op deze wijze een beetje in de slipstream blijft van FvD.
Voor de SP is zoals Marijnissen het presenteert een win-win situatie, mede omdat het referendum toch nergens over gaat. Buma heeft al aangegeven zich er niks van de uitslag aan te trekken. En Rutte vind wel weer een smal paadje om de sleepwet er toch door heen te krijgen.
De opkomst zal ook wat hoger liggen door de gelijktijdigheid met de gemeenteraadsverkiezingen. Volop voer voor de SP (en PVV, FvD) om het het kabinet eens flink lastig te maken.
Shila Sitalsingh schreef in de Volkskrant dat het beste protest voor behoud van referenda is:
massaal komen stemmen bij het referendum!
En daarbij maakt niet uit of de stem vóór of tegen de sleepwet is.
@5 Ook dat is onzin. Dat is als niet aan de Tweede Kamerverkiezingen deelnemen omdat het kiesstelsel je niet aanstaat.
We hebben in NL momenteel referenda en die maken deel uit van het democratisch proces. Als je daar niet aan meedoet, gaat jouw mening verloren.
@4: Een politicus die de eigenlijke bedoeling van een referendum kaapt voor eigen gewin vind ik persoonlijk niet echt sjiek, net als de al even bedenkelijke uitspraak van Buma. Ik vind het zelfs een extra reden om dan maar te kappen met deze referendumwet. Te veel ruimte voor dit soort populisme, waardoor het niet eens meer duidelijk is wat de uitslag van zo’n referendum nou zou moeten betekenen: beantwoorden kiezers nu de vraag op het stembiljet, of de vervangende vraag, voorgekauwd door kapers als Marijnissen, GeenPeil of wie ook?
@7
Laten we er geen doekjes om heen winden, Lilian Marijnissen is een rasopportunist. Met het Oekraïne referendum ging het over van alles en nog wat, behalve het desbetreffende verdrag. Ook een Jan Roos bleek niks tot weinig van het verdrag te weten. En nu heeft Marijnissen al vast weer een voorschot genomen om de aandacht naar het eigenlijke onderwerp (de sleepwet) te verleggen. Het is iedere keer het zelfde liedje: een referendum is een uitlaatklep tegen de regering (Balkenende), tegen Brussel en de EU en nu dus wederom tegen de regering.
De SP zit nog altijd in de anti-kramp. Het zal nooit of te nimmer wat worden met die partij, ze zet gewoon de lijn van Marijnissen sr. voort. Toch sta ik er wel achter, want ik zie liever een stem op de SP dan op FvD.
Een referendum is een prima middel voor een modern land met de grootte en de structuur van Nederland. Zwitserland bewijst dat het kan, immers. Goed, je moet het leren serieus te nemen, maar de voorwaarden zijn heus streng genoeg en om dat nu al na 1 poging de nek om te draaien heeft iets heel koudwatervrezerigs en conservatiefs. Van het soort conservatiefs waar ik niet zo van ben. Ik had graag gezien dat het was gebleven.
Oh, en wie gaat D’66 hierna nog serieus nemen? Dit kan op de lange termijn alleen maar heel slecht wezen voor die partij. Sowieso, in mijn ogen is dit wel een heel raar uitruil-spel geweest met de ‘wet van Pia’. Was die wet dat werkelijk waard? En wie is er eigenlijk de baas daar binnen dat clubje?
Oh, en de PvdA heeft natuurlijk kilo’s boter op het hoofd met hun oppositie tegen het afschaffen – hebben die niet ooit een kabinet laten klappen op dat hele verschijnsel ‘referendum’?
@9
Volgens mij was dat Wiegel die in de eerste kamer tegen was.
Heeft hij toch nog wat goeds gedaan. Ik vind het juist weer netjes als een partij ziet dat ze een wangedrocht op de maatschappij heeft losgelaten, ze op haar schreden terug keert. Waren er maar meer partijen zo niet-dogmatisch.
Dat weet ik ook niet. En dat staat me juist wel aan. Bij de PVV weet ik precies wie de baas is en dat staat me ontzettend tegen. FvD gaat als dezelfde kant op. En wie er de baas is bij de SP mag je aan Sharon Gesthuizen vragen.
Ik ben echt benieuwd wat demense op 21 maart gaan doen.
Stemwijzers en discussies zeggen nu werkelijk helemaal niets.
@10: Je hebt gelijk – ik haal hem door de war met Van Thijn.
Er is niemand die kan claimen dat het referendum in Nederland een serieuze kans heeft gehad.
Yeah right.
@12: Inderdaad kreeg het referendum geen goede kans.
Met name doordat als een tegenstemmer ging stemmen, juist de kans groter kon worden dat het verdrag wél aangenomen werd.
@13 andersom toch?
@14
Ja, andersom. Als de voorstemmer thuis blijft daalt de opkomst mogelijk tot onder de 30%. Het referendum wordt dan het referendum van de tegenpartij. Vandaar ook dat PVV, SP en FvD zo gek zijn op referenda. Die bedrijven anti-politiek. En zo wordt door het referendum de boosburger juist gescheiden van de politiek ipv dat het referendum de politiek dichter bij de burger brengt. Totaal mislukt en het lokt alleen opportunisme uit, zoals Marijnissen ook nog eens bij het scheiden van de markt bewijst.
@14: en @15:
bedankt voor de correcties.
Schrijver heeft de essentie totaal gemist. Vriend en vijand was het erover eens dat het referendum ging over de EU. Het schoppen tegen dat heilige huis werd niet op prijs gesteld, en daarom moest de wrr weg.
@17
Ik denk dat je zelf de essentie mist. Het referendum ging over de associatieovereenkomst tussen de EU en Oekraïne. Maar zoals je zelf al schrijft, in de praktijk ging het over EU, Brussel, het kabinet Rutte2 en zo ongeveer alles waar een populist tegen is.
Wat we gezien hebben is een maatschappelijk polariserend debat wat in wezen nergens over ging, mogelijk gemaakt door de referendumwet. Het raadgevend referendum geeft slechts voeding aan populisten. (Zo konden we ook goed zien wie dat waren, dat was dan weer een voordeel)
Hetzelfde verschijnsel hebben we ook al gezien in Rusland en Oekraïne zelf, rond dit zelfde verdrag. Rusland oefende zware druk uit op een autonoom land om het verdrag niet te tekenen. Maidan, doden, annexatie van de Krim, duizenden doden in Oost Oekraïne. Allemaal voorkomend uit het feit dat een soeverein land een overeenkomst met de EU wil sluiten.
Ik ben niet helemaal blind en heb op populistische media gelezen hoe ‘het volk’ deze oorlog toejuichte en hoe Verhofstadt en van Baalen als kop van Jut werden uitgekozen tot het gepeupel. (En Timmermans meen ik, maar dat weet ik niet zeker meer)
En over deze hele toestand moet het gepeupel zich uitspreken middels een raadgevend referendum? Wat niet eens over het verdrag zelf gaat, maar over blinde haat jegens de EU? En godbetert adoratie voor het bewind wat oorlogen ontketent in een buurland?
Flikker op met dat referendum. Het enige wat we wijzer zijn geworden is dat er 2.509.395 idioten in ons land wonen. (de tegenstemmers) Daarmee vergeleken stelt die zogenaamde ‘islamisering’ van Wilders niks voor. (Maar dat deed het toch al niet)
Zo blind is die haat helemaal niet.
Eerder hadden we een referendum over de “Europese Grondwet” – Nederlanders stemden tegen, Fransen ook en toen had de EU genoeg gehoord. De grondwet kwam er tóch. De Nederlanders zijn dat niet vergeten en hebben met het Oekraïne-referendum kunnen zien hoe de hazen werkelijk lopen: Nederland heeft niets te vertellen, de Nederlanders dus ook niet en de Regering laat de oren meer hangen naar de vriendjes in Brussel dan naar de “vijanden” in Nederland. Alleen: voor wie is de EU nou eigenlijk? Voor de belangrijke heren en dames in de onverkozen EU-top, of voor de burgers? Referendum na referendum wordt duidelijk hoe Haagse leiders de prioriteiten stellen en ik begrijp heel goed dat daar een mat overheen moet.
@19
Die grondwet is er nooit gekomen, die is vervangen door het verdrag van Lissabon. Je praat dus het frame van de populisten na. Het verdrag van Lissabon was er een in het rijtje van Nice, Dublin, Maastricht en anderen.
Het eerste referendum wat Nederland kende is dus óók al misbruik voor anti-EU propaganda. Het raadgevend referendum heeft tot heden alleen maar populisme aangewakkerd. Daarnaast kan ik me niet herinneren ooit voor de Nederlandse grondwet te hebben gestemd. Ergo: om de Nederlandse grondwet te wijzigen is er wel wat meer nodig dan een lullig referendum. Het wordt nog gekker, zelfs voor Nederland heb ik nooit gekozen. Dat wat we Nederland noemen is niet meer dan een administratieve eenheid waar wat rechtsgekkies nationalisme aan ontlenen. En ongevraagd wordt die administratieve eenheid als de leidende norm gezien op rechts en de SP.
Ik zie alleen maar opportunisme rond het raadgevend referendum. Marijnissen heb ik al genoemd, maar ook mede-iniatiefnemers PvdA en GL hebben boter op het hoofd. Ze stemden tegen de intrekkingswet, maar het vereist niet zo veel intelligentie om te zien dat de referendumwet slecht in elkaar is gestoken. Daar waren PvdA en GL mede debet aan. Ook al ben je voorstander van het raadgevend referendum, de huidige wet deugt niet. Dat is het voordeel van de oppositie, je kan met een gerust hart tegen stemmen als je weet dat de SGP steun verleent. Niemand kan mij wijs maken dat er bij GL en PvdA niet de intelligentie zit om te zien wat er fout is aan de referendumwet. Maar men ziet handenwrijvend toe hoe D66 de electorale schade oploopt. (VVD en CDA waren toch al tegen) Om vervolgens ooit zich weer af te vragen waarom de burger cynisch is geworden.
@20:
En jij hebt je in de luren laten leggen. Op de website van GroenLinks lees ik dit:
Kortom, die Grondwet is er wél gekomen. Men heeft alleen geprobeerd dat aan het oog van de Europeaan te onttrekken en dat is goed gelukt.
Ik weet wel waarom je dat zegt, maar zelfs al zou dit zo zijn, lag het dan niet meer voor de hand de wet te repareren of te vervangen door een betere?
@21
Het pijnpunt ligt hem in de term ‘grondwet’. Grondwet is de tekst waarin de organisatie en de grondrechten zijn vast gesteld. (Er zijn zelfs staten die niet eens een grondwet hebben. ) Europese grondwet zou een organisatiegraad en grondrechten dienen te bevatten.
Een verdrag is een overeenkomst tussen twee of meer staten. In juridisch opzicht maakt dat inderdaad niet uit. Maar dat deed het voordat men over die grondwet sprak ook al niet! Grondwet is niks anders dan een constitutie (staatsinrichting van de EU) waar binnen de deelnemende staten kunnen worden aangesproken op (vermeend) wangedrag. Polen en Hongarije zouden nu met de grondwet in de hand, gemakkelijk aan te spreken zijn. Juridisch zal het wellicht niet uit maken. (Ik ben niet juridisch onderlegd, dus dat soort zaken moet ik aan nemen)
Een grondwet had ook een einde kunnen maken aan alle opt outs.
Dat zou kunnen als daar werkbare meerderheden voor te vinden zouden zijn. Maar door de versplintering en mede gezien het feit dat VVD en CDA sowieso tegen referenda zijn, lag de opheffingswet voor de hand. Een kleine geste van D66 in het formatie circus. Wat ook de mogelijkheid schept om een geheel nieuwe variant van raadgevend referendum te scheppen, in constructief overleg met links en populistisch rechts. (en SP)
@22: D66 heeft tegen de referendumwet gestemd, in plaats van een betere referendumwet in te dienen. Dat is geen kleine geste, dat is het weggeven van de kroonjuwelen.
@19: De referendum-procedure was zo slecht dat ik het niet eens raar vind dat de regering de uitslag negeren wilde.
(met name omdat voorstanders van het verdrag niet wisten wat ze het beste konden doen: stemmen of wegblijven).
Hoe dan ook valt moeilijk te stellen dat het nederlandse volk benadeeld is door het associatie-verdrag met Oekraïne.
Wel vind ik dat de ratificatie van een internationaal verdrag dezelfde procedure doorlopen moet al een grondwetswijziging.
Want een internationaal verdrag is sterker dan de grondwet.
@24: “Wel vind ik dat de ratificatie van een internationaal verdrag dezelfde procedure doorlopen moet al een grondwetswijziging.”
Dat is wel een potje onwerkbaar, met de hoeveelheid internationale verdragen die Nederland tekent. Ik zou dat dan eerder beperken tot die verdragen die tot grondwetswijzigingen nopen.
@23
D66 zal de terechte conclusie hebben getrokken dat de huidige referendumwet totaal mislukt is. Dat zullen ze niet zo hard zeggen omdat ze zelf aan de wieg stonden van die wet. Een betere referendumwet hebben ze misschien aan de onderhandelingstafel ingebracht. Maar het lijkt me duidelijk dat CDA en VVD, welke toch al geen voorstander waren van het referendum, dit van tafel hebben geveegd.
Daarnaast was te verwachten dat men een referendum over de intrekkingswet wilde houden. Juridisch is dit niet noodzakelijk. Maar mogelijk zou dat niet gelden voor een verbeteringswet.
Nee, het is het beste zoals het nu is gegaan. Een slechte wet wordt ongedaan gemaakt. En in de toekomst kunnen er wederom voorstellen worden gedaan voor het raadgevend referendum. Dan worden populistisch rechts en SP gedwongen tot een constructieve opstelling, terwijl bij een verbeteringswet obstructie van populistisch rechts en SP voor de hand ligt. Met partijen als PVV, FVD en SP ga je nu eenmaal op een andere manier om dan met constructieve partijen.
@24
Als alle landen dat gaan doen, dan komt er geen internationaal verdrag meer van de grond. Dat bracht het Oekraïne referendum ook naar voren. Hoe is het mogelijk dat een paar miljoen mensen een verdrag willen tegenhouden wat een half miljard mensen aan gaat? De proporties waren ook helemaal zoek.
@25:
Toevallig komt dat praktisch overeen met het standpunt van de SGP:
https://www.sgp.nl/standpunten-abc/d/democratie
En op dit punt ben ik het met de SGP eens.
@25: en @27:
Als het verdragen betreft die niet controversiëel zijn, zal de procedure niet moeilijk zijn. Wel lang: een wijziging van de grondwet treedt pas in werking na Tweede-Kamerverkiezingen.
Een principiëel puntje is dat de grondwet niet strijd mag zijn met internationale verdragen. Daarom vind het verkeerd als makkelijker een verdrag gesloten kan worden, dan de grondwet gewijzigd worden kan.
(hypothetisch: als Nederland in de grondwet zou willen opnemen dat de strijdkrachten alleen mogen optreden in landen waarvan de wettige regering toestemming geeft, lijkt mij dat in strijd met de verplichtingen volgens het NAVO-verdrag)
@29: “Wel lang”
Dat bedoel ik, loop je dus met een beetje pech verdragen al snel 5 jaar op te houden (beide Kamers moeten immers eerst in meerderheid instemmen met een overwegingswet, dan ontbinden en dan nog eens met 2/3e meerderheid voorstemmen. Gezien de agendazetting/vergaderfrequentie van de EK, zou de overwegingswet al snel wel eens kunnen blijven liggen tot na de volgende verkiezingen en dan moet je daarna dus nóg eens 4 jaar wachten).
“Een principiëel puntje is dat de grondwet niet strijd mag zijn met internationale verdragen.”
Er zijn (ook binnen de EU) landen waar van dat principieel puntje geen punt gemaakt wordt. Maar goed, Nederland hoeft niet zo slordig te zijn. Dus wat mij betreft prima door de SGP bedacht.