ANALYSE - Alles wat je doet tijdens een avondje uit kan vastgelegd worden en je lange tijd achtervolgen. Wat is de implicatie van die altijd aanwezige zichtbaarheid?
Drie studentes vertelden dat ze bij het uitgaan rekening houden met het feit dat hun gedragingen en uitlatingen kunnen worden gefilmd. Ik ben zo blij dat ik studeerde in het pre-sociale mediatijdperk. Wat blijkt? Groepjes vriend(in)(en) hebben WhatsApp-clubjes waarop in no time beelden, foto’s en geluidsfragmenten worden gedeeld. ‘Iedereen weet altijd direct alles,’ verzuchtte een van mijn studentes. Getuige zijn is voldoende om voor eeuwig te worden vastgelegd in compromitterende posities op, aan, op of onder bars, stoelen, bedden of benen. Sporen van ontsporingen zwerven rond en worden zelfs bezongen.
Vreselijk, lijkt mij het, zo’n leven op de handrem. Bij elk biertje kijk je over je schouder. Anderzijds: toezicht, of dat nu van papa en mama komt of een anonieme massa waarbij je moet vrezen voor je imago, werkt. Je laat, moe van het over je schouder kijken, eens een biertje staan.
Het zal niet lang meer duren en dan is het voor leden verboden om een mobiele telefoon mee te nemen naar een studentenvereniging. Of je gaat bij de deur door een poortje en dat wist, met een sterk magnetisch veld, alle data van je hand held. Binnen staan verstoorders van contact met je netwerk. Fysiek of technisch: er zullen binnen nu en slechts enkele jaren onneembare barrières opgeworpen worden om clubgenoten binnen te filmen. En wie dat doet (wat eenvoudig is vast te stellen), krijgt een maatregel of schorsing aan zijn broek. De norm dat je niet uit de school klapt, geldt binnen studentenverenigingen immers al en de wil om vooral te blijven feesten is sterker dan de vrees daarbij ernstige imago-schade op te lopen. Dus stoppen we niet met feesten, maar met elkaar vastleggen.
Theoretischer bekeken lijkt zichtbaarheid een nieuwe sociologische categorie te worden. Zoals cultuur, sociale verandering, werk, organisatie of identiteit. Zichtbaarheid is scheppend (het creëert nieuwe (on)mogelijkheden, een nieuwe cultuur); het heeft normatieve, kwalitatieve en kwantitatieve consequenties (we doen dingen vanuit de optiek van die zichtbaarheid anders of veel meer/minder); zichtbaarheid anonimiseert de normering van gedrag. Onttrok je je vroeger aan toezicht, nu is de ander jouw toezicht en kan je je daar niet meer aan onttrekken. Misschien ontken je het een of twee keer. Maar dan ga je anticiperen en strategisch gedrag vertonen. Of naar een semi-publieke ruimte waar technologie jou uitlogt door communicatie met buiten tegen te houden. De deksel gaat dan weer op de beerput. En iedereen mag weer op zijn kop de kroonluchters in.
Via VanderLubben.
Reacties (29)
Whatsapp is privé binnen je eigen kring, en studentenverenigingen hebben nu al regels om rotzooi binnen te houden (en hadden dat ook al in het analoge tijdperk).
Het toekomstbeeld dat je schetst is er duidelijk eentje van iemand die er niet in is opgegroeid. Het is ondenkbaar je mobiel af te staan.
Ach, met of zonder sociale media, de mensen lullen toch wel over je.
Als bijna iedereen in je sociale groep in eenzelfde compromitterende situatie heeft verkeerd dan wordt dat vanzelf de nieuwe norm. Als er dan niks over je te vinden is dan ben je niet helemaal normaal.
Zou toch een keer handig zijn als er betere wetgeving komt; heb nu een werkgever die al het personeel een linkedin account verplicht, ondertussen word je ook nog een google plus account aangesmeerd en verwacht hij van zijn personeel dat ze op het bedrijfsaccount van facebook elke reactie leuk vinden en dat het personeel actief vrienden zover probeert te krijgen dat ook te doen. Als je zegt dat je werk en privé gescheiden wilt houden en dat je geen digitale bedrijfshoer bent is dat blijkbaar verdacht en heb je wat te verbergen.
Wetgeving om personeel hier tegen te beschermen is vaag of ontbreekt.
Deze bar uit Seattle weert nu al mensen met een Google Glass op hun hoofd: http://the5pointcafe.com/google-glasses-banned/
En terecht! Wanneer mensen zich niet meer op hun gemakt voelen in een bar, is de meerwaarde van een bar verdwenen.
Sowieso ontbreekt vaak iedere context van foto’s die geplaatst worden op whats-face-internet. Net knipperen met je ogen en je staat als dronkenlap op de foto.
Iedereen is tegenwoordig super sociaal, maar volgens mij is het contact nog nooit zo oppervlakkig geweest.
@4.
Jemig, blij dat ik niet zo’n werkgever heb.
We zijn wel eens gedwongen geweest te experimenteren met het een en ander op de sociale media, allemaal achter de rug zonder gevolgen. Sommigen zitten er nog wel op, en pronken met het bedijf, dat doen ze geheel op eigen keuzen.
@5: Roeien tegen de stroom in. En tegelijkertijd ook prima. Een foto van jou dronken rondhossend is misschien nog nieuwswaardig, maar als er van iedereen zo’n foto te vinden is boeit het ook niet meer.
Safety in numbers. En dat concept wordt vaak onderschat als het gaat over het sociale verkeer. Wat overheden en grote bedrijven kunnen met die informatie is weer een ander verhaal.
@4: Helaas herkenbaar. De oplossing is ook wel weer eenvoudig, gewoon een LinkedIn account maken met minimale gegevens en er verder nooit meer naar omkijken. Of uitkijken naar een andere baas.
Ik moet sterk denken aan de “disciplinering” die Foucault beschreef met het concept van het panopticum. En eigenlijk is het een nieuw voorbeeld van sociale controle, maar nu niet meer in een dorp maar in het “global village”. “Stadslucht maakt vrij” gaat niet meer op.
@7: Dit is echt zo’n dooddoener. Bovendien spreek je jezelf direct tegen in de zin “Wat overheden en grote bedrijven kunnen met die informatie is weer een ander verhaal.”.
Privacy is de controle die je hebt over wat mensen van je weten. Die controle valt weg. Dat is kwalijk en heeft grote gevolgen.
@7 Eens met @10 . Als je jezelf hebt gewapend is het misschien niet erg maar kijk bv naar de sociale situatie op een middelbare school waar onfortuinelijken gelijk digitaal en op het schoolplein achtervolgt kunnen worden met dingen die we liever vergeten. We hebben denk ik allemaal wel van dat soort situaties meegemaakt. Toch fijn dat je toekomstige werkgever dat dan niet meer van de youtube af kan plukken ooit.
Wel grappig om een ruimte waar “contact met buiten” door technologie verstoord wordt als semi-publiek aan te duiden.
Ik ervaar de ruimte die ingenomen wordt door whatsappende en facebookende medeburgers en van overheidswege wordt gadegeslagen via CCTV juist steeds meer als semi-publiek.
@10, @11: Mwah. Natuurlijk, de zichtbaarheid is groter, maar de dingen die we zien zijn gewoon de uitzonderingen. De meeste van die filmpjes staan weg te rotten op een site totdat zelfs google niet meer de moeite doet het te indexeren of te tonen.
En zelfs al is het door duizenden mensen gezien, die weten weer niet hoe de hoofdrolspeler heet. Denk zelf maar eens terug aan al die filmpjes die je gezien hebt. Kan je de gezichten voor je halen? Weet je hoe de persoon heette? Kan je het filmpje nog vinden? Man, ik heb al moeite om een twee van mezelf van vorig jaar terug te vinden.
De grootste nasleep van “iets doms” zal als vanouds in de eigen kring zijn, en die mensen zullen het (net als nu) misschien jaren later weer eens op een verjaardag oprakelen.
Het gevaar dat een potentiële werkgever zoiets vindt of dat je er door anderen mee wordt achtervolgd is zo goed als nihil, tenzij je er zelf op je profiel een linkje naartoe zet. Of dat je iets gedaan hebt wat op het collectieve netvlies staat gegrift. En laten we wel wezen, dat zijn wederom de uitzonderingen. Ook hier denken mensen dat ze belangrijker zijn dan ze zijn: het spotlight effect.
Je ziet overigens al een tendens naar meer privé, waarbij foto’s en video’s gedeeld worden onder slechts een beperkte hoeveelheid mensen. Dat zal alleen maar toenemen. Dat iedereen standaard alles met iedereen deelde was meer een fout van het prille social-netwerkbegin dan by design.
@13 Vind wat je vind maar ik ben wel blij dat van mij geen kinderfoto’s of domme pubercomments online staan en dus van voor die generatie ben. Maar toegegeven men zal zich in de toekomst denk ik wel veel beter bewust zijn van hoe je met informatie moet omgaan ( tenminste dat hoop ik dan maar )
En als die online zouden staan, zouden die nog vindbaar zijn? En als die vindbaar zijn, zou je daar niets aan kunnen doen? Bij Sargasso krijgen we soms verzoeken binnen om comments (of artikelen) weg te halen, soms jaren oud.
Dat doen we nooit, maar we anonimiseren wel. Internet is veel minder eeuwig dan mensen vaak denken.
Nog een aanvulling: Iedereen feest al met de handrem erop. Niemand gedraagt zich 100% vrij op een feestje. Dat heb je niet door omdat het vanzelf gaat. Zo zal het straks ook gaan in het digitale(re) tijdperk.
Het bestaat nu al, maar ik zie een gouden toekomst voor digitale Sherlocks, die juist gespecialiseerd gaan worden om op allerlei manieren oude troep boven te krijgen. Het gezegde ‘eenmaal op internet, altijd op internet’ is niet onwaar. Bv een bedrijf dat alleen maar namen koppelt aan waar het voorkomt op het internet en daar een lange index van maakt. Volgens huurt een toekomstige potentiele werknemer dat bedrijf in voor een ‘profiling’ van de persoon.
Kan nog interessant worden om het pubergedrag van onze toekomstige ministers later opgegraven zien te worden (internetarcheologie als nieuwe term? :P ).
@17: Tja, die zal je altijd houden. Net zoals ze bestaan in het offline leven.
@15: Toch staan je vakantiefoto’s uit 2008 nog online: http://www.flickr.com/photos/yoast/ Niet dat er iets bijzonders tussen staat en het is ook maar 5 jaar geleden, maar waar het me om gaat is dat ik foto’s van je kan vinden door heel even te zoeken. De website geencommentaar.nl is niet meer online, maar je berichten uit 2004 zijn nog steeds te vinden: http://web.archive.org/web/20041112115637/http://www.geencommentaar.nl/
En jij zet misschien niet alles online, maar via je LinkedIn-, Twitter- en Facebookpagina’s kan ik precies zien wie je contacten zijn. En misschien hebben die wel foto’s van je online gezet waar jij geen controle over hebt.
Van mezelf zijn er nog zaken te vinden die ik 13 jaar geleden op internet heb geplempt. Internet is misschien niet eeuwig, maar met een eenvoudige zoekopdracht krijgt je dus gegevens over een periode van 13 jaar naar boven. Nu heb ik die gegevens er zelf op gezet, maar wanneer iedereen maar vanalles online zet wordt je niet blij.
Tja. Aan de andere kant, ik zou het toch ook wel prettig vinden als blijkt dat de zeer bekwame, integere, ernstige, loyale, punctuele, collegiale collega ook gewoon feesten kan. Dat zou niets afdoen aan zijn integtrriteit, loyaliteit, punct… – enfin, eerder iets toevoegen.
Ik weet niet of je wel eens naar een kroeg bent geweest, met bier enzo, maar na een biertje of 3, 4, 5 rijdt 90% van de aanwezigen gewoon vol gas met de handrem erop weg, de bijbehorende brandlucht negerend.
@T: Joh, Sherlock. Mij googlen kan iedereen, en die foto’s heb ik er zelf opgezet en kan ik er binnen no time afhalen.
Dat illustreren doet niets af aan mijn eerdere punt.
@9: In deze lijn: Byun-Chul Han (Duits-Koreaanse filosoof), De transparante samenleving. Niet makkelijk, wel veel rake en kritische typeringen van wat hierboven beschreven staat.
Bij Boingboing was deze discussie ook al een keer voorbij gekomen.
Een van de conclusies was dat er op den duur over iedereen wel wat te vinden is en het uiteindelijk niks meer uitmaakt. Het word eerder verdacht als er niks over je te vinden is.
Zie het als alle bekende mensen die zonder schandaal niet voor heel worden aangezien.
@22: “Joh, Sherlock. Mij googlen kan iedereen”
Ehm dat is ook m’n punt…
Als iedereen bepaald gedrag vertoont, wordt het vanzelf de norm ? Sinds wanneer wordt er zo met normen omgegaan. Da’s een recept voor normvervaging ! Amoreel !
School en opvoeding door ouders zijn er voor om kinderen gedrag in de openbare ruimten aan te leren, en de laatste x dat ik keek , hoorde foto’s maken van zatte uitgaanders en online gooien, daar niet bij. Het is wat het is, amoreel gedrag. En dat het door veel mensen normaler word bevonden, is juist een bron van zorg. Het toont wat mij betreft aan dat the global village de verkeerde afslag heeft genomen.
Ik hoor dan ook bij de club die social media, altijd bereikbaar en altijd online bewust naar zich neer leggen. Gelukkig zijn we een groeiende groep.
@22: correct voorzover het de door jezelf geposte items betreft, maar niet correct indien het de door T bedoelde info is die via je sociale netwerk online komt.
Op een gegeven moment is de controle weg.
Security by numbers is slechts bescherming tegen oppervlakkige mensen (de meerderheid overigens), maar niet tegen serieuze speurders.
@10: Nee, die controle valt niet weg: je geeft die controle zelf weg.
@28: Dus wanneer iemand een foto van me maakt en die online zet is het mijn eigen schuld?