Erfgoedwanbeheer

Ik begon ooit te bloggen om de reden waarom ik ook aan de Livius Nieuwsbrief begon: om dingen te delen die ik mooi of leuk of interessant vond. Het intellectueel gewicht van mijn reeks museumstukken mag dan gering zijn, ik beleef er meer plezier aan dan aan de stukjes waarin ik uitleg wat er nu weer niet deugt. Die stukjes horen er echter wel bij. Ik doe immers niet aan public relations van de humaniora maar probeer mensen uit te leggen wat het van vakken zijn.

Het irritante van stukjes waarin je uitlegt wat er verkeerd zit, is dat je vaak in herhaling moet vervallen, bijvoorbeeld omdat kwakarcheologen net als andere archeologen hetzelfde nieuws enkele keren publiceren. “Waarom zou je iets één keer naar buiten brengen,” zoals de zandwroeters plegen te zeggen, “als je ook twee keer naar publiciteit kunt hengelen?” Of drie keer, zoals in het geval van het onlangs gevonden gebeente van Cervantes.

Cervantes

De auteur van de Quichot was in juli 2011 al in het nieuws, en in januari 2015, en ook afgelopen 17 maart. Dus laat ook ik dan maar in herhaling vervallen en opnieuw schrijven wat ik al heb herhaald: waarom zou je de grafrust van een geliefde schrijver verstoren?

Worden de grappen van Sancho Panza er leuker door? Gaan we de tekst anders lezen? Vergeten we de bibliofiele ridder en veranderen de zogenaamde realisten uit het verhaal nu ineens in helden?

Dit jaar is het vier eeuwen geleden dat Cervantes overleed, hij zal dit jaar wel worden herbegraven – al durf ik daar na een kleine vier jaar lijkschennis niet al te zeker van te zijn – en ondertussen zal dit jaar niet duidelijk worden welk geesteswetenschappelijk doel gediend is geweest met deze exercitie.

Richard III

We hebben iets meer duidelijkheid over de motieven voor het opgraven van het gebeente van Richard III, dat, zo lezen we, deze week opnieuw wordt bijgezet. In dit geval gold namelijk dat het laatmiddeleeuwse grafveld waar de koning lag begraven, plaats moest maken voor een hedendaags stedenbouwkundig project. Het was dit keer niet de opzet een graf te schenden maar een noodzakelijk kwaad. Evengoed wordt er naar publiciteit gehengeld:

In Leicester … wordt hij donderdag met veel ceremonie bijgezet in de kathedraal. De plechtigheden rond de herbegrafenis gaan gepaard met typisch Britse toeters en bellen. … Komende zondag wordt hij uitgeleide gedaan uit de universiteitsgebouwen, waar afgelopen jaren alle mogelijke onderzoeken op het skelet zijn uitgevoerd. In processie gaat het dan naar de kathedraal … De 21 saluutschoten die onderweg klinken passen bij een man van Richards statuur … In de kathedraal zijn de hele week speciale diensten voor de koning, die uiteindelijk op donderdag zijn laatste rustplaats vindt op een prominente plaats in de kathedraal, in aanwezigheid van drie leden van de koninklijke familie.

Het is dus de bedoeling dat u uw vakantie deze zomer boekt in Leicester.

Rijksmuseum

Mijn derde berichtje is van geheel andere aard. Het betreft ons eigen Rijksmuseum. Als voormalig kolonisator van Nederlands-Indië en als erfgenaam van de Verenigde Oostindische Compagnie bezit ons land een van ’s werelds belangrijkste collecties van islamitische kunst, en er wordt al langer gezegd dat we een museum voor islamitische kunst zouden moeten hebben. Een soort Institut du monde arabe dus, maar dan gericht op het geheel van de islamitische wereld.

Nou, we krijgen het hoor: het Rijksmuseum, zo lezen we, zal voortaan twee vitrines hebben met islamitische kunst.

Twee.
Vitrines.

You had one job

Hoe moeilijk kan het zijn om, als wetenschappelijk medewerker van een archeologische dienst of een museum, te doen wat wetenschappelijk zin heeft? Je graaft geen dode schrijvers op, je verleent geen medewerking aan de plannen van de plaatselijke VVV en je gaat er niet mee akkoord dat een belangrijke collectie wordt gereduceerd tot twee vitrines. Ik zou zo graag onvoorwaardelijk positief kunnen schrijven over de geesteswetenschappen, maar het is lastig door het opportunisme van de geesteswetenschappers.

Dit artikel verscheen eerder op Mainzer Beobacher.