NIEUWS - Een paar dagen geleden bracht oliemaatschappij BP haar nieuwe Statistical Review of World Energy uit. In dit overzicht van het wereldwijde energiegebruik vind je de nieuwste cijfers over het verbruik van fossiele brandstoffen en de CO2-emissies.
Ik heb eerst eens gekeken naar de Nederlandse cijfers.
Nederlands energieverbruik daalt verder
In 2013 nam de totale hoeveelheid energie, die wij Nederlanders jaarlijks verbruiken af met 1,6% tot 86,8 miljoen ton olie-equivalent. Dat is ongeveer evenveel als in het jaar 2000.
(Let op: de y-as in onderstaande grafieken begint niet op nul.)
Ondanks de strenge winter van 2013 hebben we in Nederland flink bespaard op ons energieverbruik.
Aardolieverbruik daalt ook verder
In 2013 verbruikte Nederland zo’n 898.000 vaten per dag. Dat is 4,9% minder dan in het jaar ervoor en bijna 16% minder dan in het piekjaar 2007.
Een lager verbruik van aardolie betekent dat de chemische industrie in Nederland krimpt. En er wordt minder benzine, kerosine en diesel gemaakt dan voorheen.
CO2-uitstoot daalt in 2013 met 1,8%
De CO2-uitstoot van Nederland bedroeg in 2013 nog 238,5 miljoen ton. Dat was 5,1 miljoen ton (ofwel 1,8%) minder dan in 2012.
De Nederlandse CO2-uitstoot daalt al sinds 2005, toen de hoogste CO2-uitstoot werd bereikt 269,1 miljoen ton. De CO2-uitstoot van 2013 is precies gelijk aan die van 1999.
Als de dalende trend van de afgelopen 8 jaar zich doorzet, dan zal de Nederlandse CO2-uitstoot in 2020 rond de 210 miljoen ton bedragen. Dat is 4% lager dan de uitstoot in 1990.
Peak-elektriciteit
Een van de opvallendste dingen in het overzicht van BP vind ik dat de hoeveelheid elektriciteit die in Nederland wordt opgewekt afneemt.
Tussen 1985 en 2010 verdubbelde de hoeveelheid in Nederland opgewekte elektriciteit van 62 TeraWattuur naar 118 TeraWattuur. Maar sinds 2010 is het opgewekte vermogen gedaald tot nog maar 95 TeraWattuur in 2013.
De grafiek hieronder laat die trendbreuk duidelijk zien.
Importeert Nederland meer stroom uit het buitenland? Of zijn we gestopt na 2010 met het exporteren van ons overschot?
Reacties (27)
Als je deze uitspraak wil doen, zou je dan niet eerst willen weten wat de factoren zijn die de afgelopen 8 jaar het verbruik hebben doen dalen? Je hebt het met geen woord daarover.
@1: majava, de belangrijkste factor is het duurder worden van aardolie en aardgas. Daardoor is ook steenkool duurder geworden.
Veel mensen, bedrijven en landen raken in financiële problemen door de dure fossiele brandstoffen. De staatsschuld is in veel landen opgelopen tot recordhoogte. De centrale banken van de OECD hebben een groot deel van die staatsschuld opgekocht. Daarmee is voorkomen dat de kredietwaardigheid van die landen sterk afgenomen is of dat die landen failliet zijn gegaan.
De winning van fossiele brandstoffen blijft doorgaan omdat de belangrijkste afnemers (de VS, Europa en Japan) op de pof leven. Zolang we goed vinden dat de schulden verder oplopen, zolang zal de CO2-uitstoot niet echt gaan dalen.
Je hebt je artikel behoorlijk clean gehouden, maar in comment #2 ga je weer je eigen theorie uitmelken. Zonde. Het kan ook zonder.
In feite zeg je daar als antwoord op mijn vraag alleen maar (in die eerste zin) dat mensen minder uit zijn gaan geven aan energie omdat de prijs omhoog is gegaan. Of wellicht omdat ze minder te besteden hebben, maar dat zeg je niet.
Voor mij is dit geen afdoende verklaring. En een analyse al helemaal niet. Dat zou zijn om bijvoorbeeld een tijdreeks met de energiekosten af te zetten tegen besteedbaar inkomen. Dat zou je (on)gelijk kunnen aantonen. Ik laat het hierbij, want ik stelde de vraag niet omdat ik zogenaamd het antwoord wel heb, maar ik stel slechts prijs op wat diepte en onderbouwing in een artikel.
@1: Ik zou eest eens wat andere zaken willen weten.
a. Waarom krijgen wij een ‘zoek het lekker zelf uit linkje van Hans?’
b. Is de interpretatie van Hans uit die gegevens wel juist ?
c. Waarom zegt CBS/PBL dat energieverbruik tussen 1990 -2012 met 20% is gegroeid?
d. Waar komt de vermeende CO2 daling vandaan indien energieverbruik is gegroeid?
e. Wie moeten wij geloven? Het CBS of Hans?
http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0054-Energieverbruik-per-energiedrager.html?i=6-40
@Hans “peakoil” Verbeek: “… de belangrijkste factor is het duurder worden van aardolie en aardgas. “
Dat lijkt vooral een Europees probleem, in de VS is vooral aardgas veel en veel goedkoper. Ik hoorde laatst iets van een factor 3!
Zijn het niet vooral de energie-intensive sectoren in Europa die krimpen?
Die de concurrentie uit goedkopere werelddelen niet konden volhouden?
Op google data kun je zien wat het energieverbruik is per nederlander (tot 2012): link
Persoonlijk vind ik dat veel interessanter. In de jaren 70 hadden we een vergelijkbaar energieverbruik per Nederlander als nu! Wat opvalt is een dip rond het jaar 1982. Ik zou het dus wel waarderen als de auteur een grafiek plaatst waarin gecorrigeerd is voor bevolkingsgroei en een grafiek over een iets langere periode (vanaf 1970).
Als de auteur dan ook nog een grafiek erbij plaatst met de (nominale) olieprijs vanaf 1970 kan hij zijn prijs/verbruik correlatie hardmaken aangezien in de begin-jaren 80 de olieprijs ook hoger lag.
@4:
ad a: je krijgt de link om zelf aan de slag te gaan met de data, je bent er slim en ijverig genoeg voor.
ad b: in het artikel interpreteer ik niets. In #2 geef ik een mogelijke oorzaak voor het vastlopen van de Europese economie sinds 2008.
ad c: in 1990 was het Nederlands energieverbruik 77 miljoen ton olie-equivalent. In 2012 was dat 88,4, ofwel 14,8% meer. (gebaseerd op de cijfers van BP)
ad d: ik denk dat we nu uit dezelfde hoeveelheid brandstof meer energie kunnen halen, Herman. We verspillen minder. Voor een klein deel wordt het hogere energieverbruik verklaard door het gebruik van duurzame bronnen.
ad e: geloof mij niet, Herman, geloof alleen de officiële woordvoerders van de overheid. Zij liegen nooit. ;-)
@5: klopt, in Europa zijn de makkelijk winbare fossiele brandstoffen vrijwel op.
Aardgas is erg moeilijk te transporteren. Op de plek waar het gewonnen wordt is het erg goedkoop. Hoe verder weg, hoe duurder het wordt. In de VS is momenteel een overschot aan aardgas en daarom is de prijs eigenlijk te laag voor de meeste schaliegasproducenten.
Idd. vooral de energie-intensieve sector wordt geraakt (zie Aldel)
@6:
Op het weblog van Gail Tverberg, Our Finite World, kun je meer vinden over de invloed van een hoge olieprijs op de koopkracht en op de groei van de economie.
Onderstaande grafiek is van Tverberg. Zij laat zien dat de lonen in de VS niet kunnen stijgen als de olieprijs heel hoog wordt.
Vier van de vijf recessies in de afgelopen eeuw vielen samen met een hoge olieprijs.
@9: thanks
“Een lager verbruik van aardolie betekent dat de chemische industrie in Nederland krimpt. En er wordt minder benzine, kerosine en diesel gemaakt dan voorheen.”
Nou, nee. De chemische industrie maakt geen benzine, kerosine en diesel. Die producten worden door olieraffinaderijen gemaakt en daar komt in principe geen chemie aan te pas, alleen fysische scheidingsprocessen (vooral destillatie). Overigens doen de meeste raffinaderijen tegenwoordig ook wel aan petrochemie, bijvoorbeeld met krakers en vergelijkbare installaties die zwaardere fracties in lichtere producten om kunnen zetten. Afhankelijk van de kwaliteit van de olie, en afhankelijk van vraag en aanbod (en dus de prijs) van verschillende producten (brandstoffen en grondstoffen voor de chemie) kan er meer van het een of meer van het ander worden gemaakt. Een lager verbruik van aardolie zou dus best samen kunnen gaan met een toename van de productie van benzine, kerosine of diesel. De echte wereld is een stuk gecompliceerder dan Hans Verbeek hem voorstelt.
@7: “dat we nu uit dezelfde hoeveelheid brandstof meer energie kunnen halen, we verspillen minder.”
Niet in de periode 1990-2005 toen de CO2 uitstoot flink steeg?
CBS: “In 2013 was het energieverbruik in Nederland 0,8% lager dan in 2012, door de teruggelopen economische activiteiten.”
De 1e grafiek toont een veel grotere daling, was is er mis met CBS?
@12: roland, ik denk dat we pas echt zuinig en eeficient geworden zijn, toen de aardolie duurder werd (vanaf 2005)
Voor mijn grafiek gebruik ik de gegevens uit de BP Statistical Review of World Energy. Dat standaardwerk gebruikt voor alle landen dezelfde rekenmethode al decennialang.
ik kan me voorstellen dat het CBS een andere rekenmethode gebruikt dan BP. Maar wel een methode, die vergelijking met andere landen erg ingewikkeld maakt.
Nog één opmerking om de discussie te eindigen.
Volgend jaar (in juni 2015) komt BP met een nieuwe editie van haar Statistical Review of World Energy. Daarin zal staan dat Nederland in 2014 nog minder aardolie gebruikte dan in 2014.
Ook de CO2-uitstoot en het totale energieverbruik zullen verder afnemen.
De makkelijk winbare fossiele brandstoffen zijn opgestookt in de 20e eeuw: it is gone for ever, mensen.
It’s all downhill from here. De Club van Rome gaat gewoon gelijk krijgen. Die fysieke realiteit kun je niet veranderen door op het duimpje omlaag te klikken.
@13: “.. dat het CBS een andere rekenmethode gebruikt dan BP. een methode, die vergelijking met andere landen erg ingewikkeld maakt”
– Ik vergelijk enkel de jaarlijkse verandering bij CBS en BP. De gebruikte rekenwijze staat daar los van. Vergelijk de jaarlijkse verandering bij beide, je ziet grote verschillen.
De opmerking over andere landen is niet ter zake.
@15
Ja, Hans Verbeek kan zich “voorstellen dat het CBS een andere rekenmethode gebruikt dan BP“, maar zeker weten doet hij dat blijkbaar niet. Het wekt de indruk dat hij wat getallen uit dat BP rapport in grafiekjes plempt, een beetje naar zijn vaste repertoire aan conclusies toe redeneert, maar niet de moeite heeft genomen om zich wat meer in die getallen te verdiepen.
Het is lastig om snel te vinden wat er nu precies achter die getallen van BP zit. Ik heb de indruk (maar weet niet zeker) dat het bij de cijfers over het totale aardoliegebruik gaat om de olie die naar Nederlandse raffinaderijen gaat. Als die indruk klopt, dan is het wel van belang dat de raffinage-capaciteit in Nederland aanzienlijk groter is dan het binnenlandse gebruikt van olieproducten. Er wordt dus het nodige geëxporteerd. En die export staat sinds enkele jaren onder druk, onder meer omdat elders in Europa verschillende nieuwe raffinaderijen zijn gebouwd.
Ook niet onbelangrijk: in Nederland wordt ongeveer net zo veel scheepsbrandstof verkocht, als brandstof voor het wegverkeer en de luchtvaart bij elkaar. (Pdf’je met gegevens uit 2006, ietwat verouderd maar het zal nu niet totaal anders zijn.) De markt voor die scheepsbrandstoffen is de afgelopen jaren behoorlijk ingezakt, door verschillende oorzaken. Overigens komt een aanzienlijk deel van die brandstof niet uit Nederlandse raffinaderijen, omdat die nog maar weinig zware stookolie produceren. Het meeste wordt omgezet in lichtere producten.
Hoe dit soort factoren doorwerkt in de getallen weet je pas als je uitzoekt hoe die getallen precies zijn opgebouwd. Zo lang je dat niet weet, zeggen wat in elkaar gedraaide grafiekjes weinig tot niets.
@15:
Als ieder land zijn eigen rekenmethode gebruikt, dan kun je ze erg moeilijk vergelijken, roland. Het voordeel van BP’s overzicht is dat voor alle landen dezelfde berekening wordt gemaakt.
In Nederland wordt afgewerkt frituurvet ingezameld en verwerkt tot brandstof. Misschien telt het CBS die brandstof wel mee in het totale energieverbruik en BP waarschijnlijk niet.
Als ik in mijn houtkachel snoeihout uit eigen tuin ga stoken, dan telt dat in geen enkele statistiek mee. Maar als duizend mensen dat doen verlaagt dat wel het Nederlands aardgasverbruik.
Ik denk dat steeds meer Nederlanders overstappen van aardgas naar een houtkachel.
Als je het zinvol vindt om je in dat soort details te verdiepen, ga dat dan vooral doen. Ik vind het voldoende om naar de macro-cijfers te kijken en laat het daarbij.
@15
Beste Hans, je kunt op de website van het CBS gewoon de gegevens over het brandstofverbruik terugvinden.
Ik blog er regelmatig over. Je kunt heel makkelijk actuelere cijfers vinden dat een PDF’je uit 2006.
Als je echt geïnteresseerd bent in detailcijfers, die niet interessant zijn voor Sargasso, dan ben je van harte welkom om te discussieren op mijn blog.
Steeph schreef afgelopen week ook over het nieuwe Statistical Review of World Energy, zonder dat hij uitzocht “hoe die getallen precies zijn opgebouwd.”
Vind je dat Steeph’s grafiekjes ook weinig tot niets zeggen?
@17: “Ik denk dat steeds meer Nederlanders overstappen van aardgas naar een houtkachel”
– Heb je enige rede voor deze gedachte of komt dat goed van pas, worden die houtkachels gestookt met hout uit eigen tuin?
Op mijn van jaar tot jaar vergelijking wordt weer genegeerd, dat maakt een reactie zinloos, dus stop ik.
@18
Nee, ik heb geen moeite met die grafieken van Steeph. Ten eerste omdat het daar om de getallen over de hele wereld gaat, en het daarom niet nodig is te kijken of en hoe import en export precies in die getallen zijn verwerkt. En ten tweede omdat Steeph geen kort-door-de-bocht conclusies verbindt aan die getallen.
Overigens heb ik nergens beweerd dat je overhaaste conclusies onjuist zijn. Ze volgen niet noodzakelijkerwijs uit de cijfers, maar het zou best kunnen dat je goed hebt gegokt.
Dat je regelmatig en al jarenlang over energie blogt is me bekend. Juist daarom is het zo pijnlijk dat het allemaal zo oppervlakkig blijft. Blijkbaar heb je in al die jaren nooit de moeite genomen om eens wat beter te kijken hoe de wereld van de energie in elkaar zit. Zolang je die complexiteit blijft negeren hebben je ‘analyses’ weinig of geen waarde.
@19: Als 10 Nederlanders overstappen op houtstook dan is de uitspraak “steeds meer” al waar. Alleen hebben wij aan dit soort uitspraken inderdaad niet zo veel. Heel toevallig heb ik deze winter eens gekeken wat een dag aardgas stoken nu kost op een koude dag. Heel erg veel dus. Allemaal energiebelasting. Daarna ben ik flink hout briketten gaan inslaan bij de supermarkt. Makkelijk en een stuk goedkoper dan aardgas. Een houtkachel had ik al staan. Maar een overstap zou ik het niet willen noemen, meestook op zijn best, als genot van belastingontwijking.
@21: leuk natuurlijk, maar als iedere nederlander hout gaat stoken wil je niet meer in nederland wonen wbt smog..
Over die elektriciteit: de invoer is inderdaad enorm toegenomen. Zie hier.
Heeft te maken met toenemend aandeel wind- en zonne-elektriciteit in Duitsland met lage marginale kosten (als je eenmaal een windmolen/zonnepaneel hebt, kost het bijna niks om hem te gebruiken) die duurdere centrales wegdrukken uit de merit order. Door de verbindingen met Duitsland voelen producenten met duurdere (gas)centrales in Nederland dat ook en produceren zij dus minder.
@20: Beste Hans.
Je hebt gelijk. Ik houd alleen het grote plaatje in het oog en laat me niet afleiden door details.
Het is een veel gebruikt truukie om door complexiteit een verschijnsel ondoorzichtig te maken en aan het publieke debat te onttrekken.
Overigens bedankt dat je de tijd neemt om mijn verhalen te lezen en op beschaafde manier te discussieren. Ik vind het leerzaam om van een tegenstander kritiek te krijgen.
@23: bedankt voor je aanvulling, eli.
@24,
Dus “het grote plaatje in het oog” houden en je niet laten “afleiden door details” is voor jou: zonder nadenken de getallen voor enkel en alleen Nederland uit een rapport over het wereldwijde energiegebruik in wat grafiekjes plempen. Doe je daarmee niet precies het omgekeerde van wat je beweert: je zo laten afleiden door details dat je het grote plaatje volledig uit het oog verliest?
@26: nee, het gaat mij puur om de cijfers en om de trend, Hans. De cijfers achter de komma zeggen me al veel minder dan de cijfers voor de komma.
Ik vind het wel leuk dat jij zoveel tijd aan mij besteedt, terwijl je ook leuke dingen zou kunnen doen ;-)
Je krijgt opnieuw een plusje van mij.