Buitenlandse onderzoeker graag in Nederland

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

DATA - Nederland trekt veel wetenschappers uit landen buiten de Europese Unie. Vorig jaar trok alleen Denemarken relatief meer onderzoekers. Internationale studenten  komen relatief weinig naar ons land, in dit lijstje staat Nederland op de tiende plek. Dat blijkt uit onderzoek van ANP, Sargasso en VPRO’s Tegenlicht.

De buitenlandse wetenschappers in Nederland zijn vooral actief in het technische onderzoeksveld. Aan de technische universiteiten in Delft en Eindhoven zijn de meeste onderzoekers werkzaam. ,,Nederland doet veel technisch onderzoek, maar Nederlandse techniekstudenten zijn zo aantrekkelijk voor het bedrijfsleven dat deze groep niet het onderzoek in gaat. Daarom halen we veel buitenlandse technici hierheen,” vertelt Elco van Noort, hoofd international office van de TU Delft.

Ten opzichte van 2008 nam het aantal wetenschappers uit landen buiten de EU in Nederland flink toe. In 2008 kwamen er 5,2 onderzoekers per 100.000 inwoners naar ons land, in 2010 ontvingen de Nederlandse universiteiten al 9 onderzoekers per 100.000 inwoners. Alleen naar Denemarken kwamen meer onderzoekers, afgezet tegen het aantal inwoners bijna twee keer zo veel. Zweden staat net onder Nederland. Van Noort: ,,Naast dat we veel technische mensen zoeken, is een verklaring vermoedelijk dat promovendi hier een hier een aanstelling krijgen. In Denemarken is dit ook het geval maar in andere landen regelt men dit via beurzen. Dat is minder aantrekkelijk.”

Andere Europese landen vallen ver buiten de top-3. Zo trekt Frankrijk, de nummer 4, relatief slechts de helft van het aantal mensen dat in Nederland werkzaam is.  Dit blijkt uit een analyse van cijfers van de Nederlandse vereniging van universiteiten VSNU en Europees statistisch bureau Eurostat door Sargasso en het ANP. Het Verenigd Koninkrijk scoort vermoedelijk ook hoog, maar hier waren geen cijfers over beschikbaar.

Nederland is een stuk minder aantrekkelijk voor buitenlandse studenten. In 2010 kwamen 64 studenten per 100.000 inwoners uit landen buiten de EU naar Nederland om te studeren. Daarmee komt Nederland op de tiende plek in het rijtje met de meeste buitenlandse studenten per 100.000 inwoners. Bovenaan staat het Verenigd Koninkrijk met 440 studenten met 100.000 inwoners in 2010, daarna komen Ierland (307) en Zweden (153). Van Noort: ,,Dat Nederland in dit lijstje laag scoort is goed te verklaren. Bij ons duurt een technische master twee jaar, in veel andere landen, zoals Engeland, is dit een jaar. Dat maakt Nederland onaantrekkelijk. Bovendien is ons collegegeld hoog, terwijl in Zweden studeren gratis is.”

VPRO’s Tegenlicht heeft maandagavond een uitzending over twee jonge ondernemers die buitenlands toptalent proberen aan te trekken voor Nederlandse instellingen en bedrijven.

Meer weten? Lees hier meer over deze data.

(Dit stuk is tot stand gekomen met hulp van Flip van Dyke)
(Featured foto van TU Delft)

Reacties (26)

#1 Yevgeny Podorkin

Nederland thans op 10e plek maar zal met stip stijgen: aantal ingelote buitenlanders is in vijf jaar tijd verdubbeld plus een toename van het aantal Britse studenten (nu collegegeld van max. 3.290 pond, per 2012 mogen universiteiten een tarief van max. 9.000 pond gaan vragen):

http://www.transfermagazine.nl/nieuws/onderwijs/veel-meer-britse-belangstelling-voor-studie-in-nederland

  • Volgende discussie
#1.1 vandyke - Reactie op #1

Er is een duidelijk verschil. Het aantal studenten wat jij noemt komt van binnen de EU. Het artikel gaat over wat wij van buiten de EU kunnen aantrekken.

#2 vandyke

Zie ook deze aflevering van afgelopen zondag o.a. over de kennismigranten:

http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2011-2012/kennis-en-innovatie.html

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Bismarck

De titel is wel optimistisch gesteld, gezien de situatie: Nederland heeft gewoon een enorm tekort aan studenten in technische opleidingen. Bij gevolg lukt het de technische onderzoeksinstituten gewoon niet om hun staf op peil te houden met eigen afstudeerders.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3.1 vandyke - Reactie op #3

Wat denk jij Bismarck, is het probleem doordat wij graag een universitaire titel hebben, maar dan wel met zo min mogelijk moeite. Of is er gewoon niet voldoende talent in ons land? Een blik PVV-volksvertegenwoordigers heb je zo opengetrokken, maar werkelijk inteligente mensen zijn schaars.

#3.2 Frank - Reactie op #3.1

@Flip vanDyke
Er begint inmiddels wel een en ander duidelijk te worden waarom beta het niet goed doet. Het ligt aan onder meer aan het vroege kiezen in profielen op de Middelbare school (waarbij meisjes vaak ontmoedigd worden om de natuur en techniek profielen te kiezen), het imago dat beta moeilijk is en het imago dat je een nerd bent als je beta doet. Er zijn meer redenen en het lukt de overheid en industrie maar nauwelijks om meer scholieren en studenten de betarichting in te krijgen.

  • Volgende reactie op #3.1
#3.3 vandyke - Reactie op #3.2

Het was een mentaliteit die we ons vroeger konden permiteren: de ‘derde wereld’ bleef toch ver achter bij ons.
Nu zitten we in de problemen. Het lijkt nog allemaal goed te gaan, maar het houdt op. Zie #2

#3.4 Bismarck - Reactie op #3.1

Ik denk best dat (sommige) Nederlanders zich ook wel wat moeite willen getroosten voor hun diploma. Maar velen nemen liever geen risico’s in verband met de snel oplopende schulden als de studie niet helemaal goed gaat. Technisch wordt in dit land nu eenmaal gezien als synoniem voor moeilijk, dus dat ga je alleen doen als je heel zeker weet dat je het aankunt.

  • Vorige reactie op #3.1
#4 Frank

Weet een van jullie hoe deze cijfers zich verhouden tot die van Amerikaanse topuniversiteiten?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Baron E

Ik kan dit beamen. Op mijn afdeling (natuurkunde) is zeker de helft van de promovendi en post-docs van buitenlandse afkomst.

Dit is een goede zaak. Er zijn erg veel onderzoeksplekken, en niet genoeg goede locale studenten om die in te vullen. Maar daarnaast verhoogt de buitenlandse instroom de standaard (want reken maar dat de Russen, Indiërs en Chinezen harder studeren), en verbreedt ze de wetenschappelijke blik.

Daarnaast ken ik persoonlijk meerdere gevallen van buitenlandse promovendi die vervolgens tot Nederlander nationaliseren, en/of hier blijven werken in of buiten de wetenschap.

Wetenschap is inherent een globale aangelegenheid en als je daar vooraanstaand in kan meedoen, ben je goed bezig.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5.1 jsk - Reactie op #5

Zou de instroom van hard(er) werkende buitenlanders het beta vak niet juist onaantrekkelijker voor nederlanders? Wat bertje zegt: er is niet zozeer een tekort aan beta’s, maar typische beta banen betalen slecht en hebben een lage status (relatief aan alternatieven zoals finance, consultancy). Ingevlogen gastarbeiders zullen dat wss verder verslechteren, lijkt mij.

#5.2 bertje - Reactie op #5.1

De ingevlogen beta’s maken het werk juist veel leuker! Je krijgt er gratis een wereldwijd netwerk van slimme mensen bij. Chinees of Russisch leren, of er achter komen dat Ghandi helemaal niet zo’n toffe peer was, best interessant.
Het probleem is echter dat Henk en Ingrid straks helemaal geen idee hebben waar wij mee bezig zijn, terwijl Henk en Ingrid met de juiste aandacht en prikkels wellicht in dezelfde branche hadden kunnen werken. In Eindhoven zie je bijvoorbeeld al spanningen ontstaan doordat de slimme arbeidsmigranten in de volkswijken worden gepropt, waardoor de huurprijzen exploderen, en dat kunnen Henk en Ingrid niet waarderen (geef ze eens ongelijk).

De status van natuurkundigen (o jij wordt dus boswachter) en beta’s in het algemeen is inderdaad wel een beetje aan de lage kant denk ik, maar dat vindt iedereen natuurlijk van zijn eigen baantje. Daar zullen we zelf ook aan moeten werken (liefst ongesubsidieerd).

  • Volgende reactie op #5.1
#5.3 Baron E - Reactie op #5.1

Ik vind het moeilijk om hierop te antwoorden, want wat voor de wetenschap goed is, hoeft nog niet voor de arbeidsmarkt goed te zijn en vice versa.

Voor een baan buiten de wetenschap heb je in feite nooit een doctorstitel nodig (geneeskunde buiten beschouwing gelaten, dat cultuurtje heb ik nooit kunnen bevatten). Desalniettemin kan een promotietraject enorm waardevol zijn buiten je vakgebied. Toch moeten promovendi in eerste instantie de wetenschap dienen en daarop geselecteerd worden. Voor de locale wetenschap maakt het niet veel uit of dat binnen- of buitenlanders zijn, een mix is het beste, het internationale netwerk is noodzakelijk.

Voor studenten is het een heel ander verhaal, maar ook daar is het niet verkeerd dat de verwende Nederlander (waar ikzelf ook onder val) onder druk gezet wordt door hardwerkende buitenlanders (pun intended).

  • Vorige reactie op #5.1
#6 vandyke
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6.1 Bismarck - Reactie op #6

Betalen ze er ook voor? Want ze hebben gewoonlijk letterlijk lopen copy-pasten (en ik zie geen bronvermelding).

#6.2 Laura Wismans - Reactie op #6.1

Dat we de Telegraaf halen komt doordat we dit samen doen met het ANP, zij zetten dit stuk ook op het net en media die daar een abonnement op hebben, zoals de Telegraaf, nemen het hier van over. Vandaar dat ze dus letterlijk hetzelfde hebben.

#7 bertje

Hier nog een natuurkundige, ook bij ons in de groep is 80% van de phd’s buitenlands. Enorme concurrentie om de Nederlandse afstudeerders die helaas vaak meteen de wetenschap verlaten voor het grote geld in de consultancy. Indiers en Russen zijn inderdaad zeer goede wiskundigen, maar de creativiteit en communicatieskills van de Nederlandse onderzoekers is nog altijd veel beter. Verder zijn de Nederlanders die uiteindelijk wel al die moeite gedaan hebben voor hun papiertje veel gemotiveerder dan bijvoorbeeld de Indiers, die vanuit de wieg gepushed worden om te presteren.
Als we als maatschappij wat meer zouden investeren in bijvoorbeeld de huisvestingsproblemen van toptalent met een wetenschapsinkomentje zou de output van deze groep talenten veel groter zijn. Toptalent kan nu in de consultancy 2 keer zo veel verdienen, waardoor je niet meer je eigen was hoeft te doen, en dus meer tijd in je ding kan steken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7.1 mark3000 - Reactie op #7

Electrotechniek, same issue.

Verder zijn er veel chinezen die een master-opleiding komen doen. Hun opleiding wordt dan gefinancieerd vanuit een bedrijf. Ik heb ze gevraagd waarom ze niet in China een opleiding doen, maar zij geven zelf aan dat het niveau niet zo hoog is als hier. Het praat zich ook rond, dus ik denk dat dit aantal nog wel kan gaan stijgen de komende jaren.

Opvallend is ook dat een aantal van hun aangeeft in Nederland te willen blijven na hun opleiding. Je moet je voorstellen dat er in China jaarlijks 1 miljoen mensen op een “universiteit” afstuderen, dus het is daar wat minder speciaal dan hier om universitair geschoold te zijn. (Geen bron van, maar werd mij verteld)

#7.2 bertje - Reactie op #7.1

Het tekort aan beta’s begint misschien ook aan de basis. Je kan op dit moment met een vrij eenvoudige opleiding leraar worden op de middelbare school. Vakinhoudelijke kennis staat daarbij niet in het hoogste vaandel. Dit heeft als gevolg dat sommige leerlingen al op de middelbare school de docent voorbijstreven. De leraren met HBO lerarenopleiding in mijn omgeving zijn niet in staat deze ‘wonderkinderen’ de weg naar kennis te leiden, waardoor deze leergierige jonge mensen hun tijd in andere dingen gaan steken.

#8 dr Banner

De crisis gaat de relatieve salarisverhoudingen voor betas wel weer wat gunstiger maken

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8.1 JSK - Reactie op #8

Vanwege de bezuinigingen op fundamenteel onderzoek bedoel je?

#8.2 bertje - Reactie op #8.1

eerder vanwege het feit dat beta’s wél werk hebben en de design/marketing/psychologen/sociologen/vul iets anders gezellig en leuks in/etc niet. Dan verdien je al snel een beetje meer.

#8.3 JSK - Reactie op #8.2

Wat heeft dat met de crisis te maken? Overigens zijn de werkgelegenheidscijfers van beta’s niet slecht maar ook niet goed als je ze vergelijkt met economen, bedrijfskundigen en juristen. Maar dat is een ander verhaal.

#9 Mark3000

Werkloosheid is niet heel hoog in ieder geval:

Percentage werklozen (universitaire bèta-opleidingen)
Fysische geografie 5,8
Biologie 4,4
Industrieel ontwerpen 4
(Technische) scheikunde 2,6
Technische aardwetenschappen 2,4
(Technische) natuurkunde 2,3
Bouwkunde 2,3
Technische bestuurs-/bedrijfskunde 1,9
Luchtvaarttechnologie 1,7
(Technische) wiskunde 1,7
Medische biologie 1,6
Elektrotechniek 1,6
Werktuigbouwkunde 1,5
Geodesie 1,5
Maritieme techniek 1,4
Sterrenkunde 1,4
(Technische) informatica 1,1
Civiele techniek 1,1
Farmacie 0,5
Bron: ROA, 2005

In Nederland lag gemiddeld de werkloosheid op iets meer dan 6% in 2005 (CBS)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9.1 JSK - Reactie op #9

Niet hoog vergeleken met de gemiddelde burger, wel vergeleken met juristen, economen etc. En vergeet niet het werken onder niveau. Ik ken een promovendus theoretische fysica die voor 2500 pm (bruto) systeembeheerder is bij KPN.