COLUMN - En nu moet er een staatssecretaris vervangen worden.
Je hebt soms van die nadenkertjes. Een zinnetje waar je even mee bezig kunt zijn. Zo’n zinnetje waarvan je denkt: daar zit iets in. En als je erover nadenkt, weet je niet precies wat er dan in zit, maar het blijft wel hangen.
Ik kwam er een tegen in de roman 1q84, Boek één van Haruki Murakami. De auteur heeft iets met Kafka, het menselijk (on)vermogen en bizarre fantasie. Wat ik tot nu toe van hem heb gelezen, leest als literaire thrillers. Een genre dat moeite doet hoogwaardige literatuur te zijn, maar dat net niet haalt. Naar mijn mening dan. Maar die is natuurlijk even makkelijk te ruilen voor die van een ander. Zo zit de wereld nu eenmaal in elkaar.
Als de wereld vol was van mensen die niet vervangen kunnen worden, zitten we met een geweldig probleem.
Dat was dus dat zinnetje. Ik kon even niet verder lezen.
Wat er dan in een paar seconden aan gedachten door het hoofd raast, kan ik nu nog niet beschrijven. Ja, dacht ik, Goed geschreven, dacht ik. De relativiteit van het leven in een notendop, dacht ik. Om depressief van te worden, dacht ik ook. Ik vroeg me ook nog af: Is dit nu prachtige filosofie of wandtegeltjeswijsheid?
En ik dacht ook: daar moet ik op dit blog iets over schrijven. Het zinnetje verdween echter snel in de waan van de dag. Nu ik er aan terugdenk vind ik het nog steeds een sterk zinnetje, maar meer kan ik er niet over zeggen.
‘Niemand is onmisbaar’. ‘Iedereen is vervangbaar’. Het zijn gezegden die tamelijk gemakzuchtig worden gebruikt. Wellicht om je eigen bestaan te relativeren. Of om juist het bestaan van een ander tot nietige proporties terug te brengen.
Het is waar. Onze individuele existentie heeft als uiteindelijk doel de dood. Het voortbestaan van de mensheid moet dus wel aan die vervangbaarheid te danken zijn.
Het is waar. Ik zou niemand willen missen, maar als er eentje sterft, weet ik dat op de lange duur zelfs de herinnering aan iemand steeds vager zal worden.
Het is niet waar. Want er zijn inmiddels ook wat mensen verdwenen, waarvan ik denk dat de wereld ze heel hard nodig heeft.
Waarmee ik overigens die staatssecretaris niet bedoel.
Reacties (12)
Ik neem aan dat @0 met ‘doel’ niet ‘eindpunt’ bedoelt, want dat is een open deur waar je ‘u’ tegen zou zeggen. Ik vroeg me daarom af: Is dit nu prachtige filosofie of wandtegeltjeswijsheid? Ik houd het op de laatste. Volgens mij is er geen doel. Wat is het doel van de planeet Mars? Wat is het doel van een aardappel? Ik laat het voorlopig bij een tegeltjeswijsheid van een Australische komiek, die ooit zei:
Ja, complex zinnetje, al was het alleen maar om de impliciete logica.
Het probleem hier is dat je denkt dat ons bestaan een doel heeft. En dat doel bestaat niet. Daarmee is het misbaar of onmisbaar een zinloze claim. Alles wat er gebeurt in ons bestaan is doelloos buiten het doel dat we er zelf aan geven. Maar als we overlijden is dat doel verdwenen, puur en alleen omdat het door onszelf gegeven was. En als het doel weg is, is ook de zingeving weg. Dat er anderen zijn die voortbouwen aan werken die jij bent begonnen is hun zingeving. En niets anders, het blijft zin- en doelloos.
Het voortbestaan van de mensheid is louter gebaseerd op individuele overleving en voortplanting. Niet op doelen en doelgerichtheid.
De wereld is een nihilistisch gekkenhuis.
-edit-
Net geen ‘first’, wat Arduenn zegt dus…
Maar gelukkig eindelijk wel weer eens een logje dat ergens anders over gaat dan de PVV, vluchtelingen of transgenders…
@1 en @2: gaan jullie er van uit dat een doel alleen door mensen wordt geformuleerd? Een doel kan er toch ook zijn, zonder dat we er zelf iets nadrukkelijks voor moeten doen om het te halen?
Maar goed, het gaat om ‘vervangbaarheid’. Alleen de dood al zorgt ervoor dat mensen vervangen moeten worden, wil de mensheid (haar gehele productie van waan en werkelijkheid incluis) blijven voort bestaan.
Verder zie ik het probleem nog niet dat in het citaat van Haruki Murakami wordt genoemd. Hooguit zouden we iets aan de voortplanting moeten doen om overbevolking te voorkomen.
Maar stel dat “de wereld vol was van mensen die niet vervangen kunnen worden”……?
@0 @4 ; maar waarom zou je dat stellen als de stelling overduidelijk een onzinstelling is?
Nonproblemen oplossen daar hebben we vast wel voldoende capabele onvervangbare mensen voor :-/
@4: non-computable
Waaruit volgt dat de mensheid op zich ook existeert met als doel de dood…..
Zo bezien is oorlog, broeikaseffect en noem maar op geen enkel probleem. Dat is als een dodelijke kanker hebben en beseffen dat je leeft dankzij de dood.
Amen!
Wat betekent dat eigenlijk, niet vervangen kunnen worden? Kan bijvoorbeeld Bob Dylan vervangen worden? Wellicht niet: bij zijn dood verdwijnt er iets dat nooit meer terugkomt. Is dat erg? Ik denk ook van niet. Er komen weer anderen die kunnen voortborduren op zijn werk, of juist niet.
Het leven is een proces van verandering, van schepping en vernietiging.
@1
We ZIJN (existentie) het doel. En omdat ZIJN op zich zo onbevredigend is verdelen we de boel in uitersten. (licht en donker, dag en nacht, goed en slecht, geboorte en dood)
Alle uitersten zijn slechts ter doelstelling van het ZIJN.
Voorbeeldje: op dit forum zitten veel linkserikken. Maar waar zouden ze zijn zonder rechts? De tegenpolen komen samen in het ZIJN. Het ene bestaat uit het andere. En dankzij het andere.
@3
Ja, ik ben helemaal blij. Eindelijk iets interessants op Sargasso.
Maar het interessante (dit onderwerp) kan alleen bestaan dankzij het oninteressante (PVV, vluchtelingen of transgenders)
Maak er beter van:
“Als er op de wereld een onmisbare mens is die niet vervangen kan worden, zitten we met een geweldig probleem.”
Gelukkig nog niet gebeurd, vooral omdat niemand onmisbaar bleek.
“Onze individuele existentie heeft als uiteindelijk doel de dood. Het voortbestaan van de mensheid moet dus wel aan die vervangbaarheid te danken zijn.”
Dat komt omdat niet de dood, maar die vervangbaarheid (of beter, het vervangen) het doel van al het leven is. Propagatie maakt leven (en zelfs semi-leven, zoals prionen en virussen) tot wat het is.
@3 Iedere ongelovige is vervangbaar !! Lang leve de Islam massa !! Allah Akhbar !! https://www.youtube.com/watch?v=ovao4gq-O8Q
http://www.nu.nl/buitenland/4124489/merkel-pareert-kritiek-vluchtelingenbeleid.html