Geen bal op tv | Minimalism

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022 copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

­­‘I’m a hugger, brother’, zeggen de mannen in de documentaire Minimalism de hele tijd. Waarna ze een hug geven. Soms nodigen ze de hele zaal uit om hen een hug te geven. Cause we are huggers. Het lijkt een integraal onderdeel van hun filosofie te zijn: je hebt bijna niks nodig om gelukkig te zijn, behalve de broodnodige kleren en wat menselijke warmte. En een mogelijkheid om die broodnodige kleren zo nu en dan te wassen natuurlijk, want niemand geeft graag een hug aan iemand die een uur in de wind stinkt.

De minimalisten die in Minimalism aan het woord komen, zijn zonder uitzondering welgesteld. Meestal hebben ze in het verleden hard gewerkt en veel verdiend, waarna ze tot de conclusie kwamen op een doodlopend spoor te zitten. Ze hadden altijd de nieuwste iPhone, maar werden er niet echt gelukkiger van.

Op de een of andere manier val ik steeds in slaap als ik de documentaire probeer te bekijken. Zojuist ook weer. Ik was pas op de helft en kon twee dingen doen: naar bed gaan of dit stukje tikken. Ik besloot dit stukje te tikken, in de hoop dat ik tijdens het tikken niet in slaap zou vallen. Dat gebeurt namelijk weleens. Dan zit ik knikkebollend te kijken naar de letters die mijn handen op het scherm toveren. En langzaam maar zeker worden de letters vager en vager, beweeg ik mijn handen zonder dat ik de letters nog zie en begin ik een letters te tikken die niks meer met zinnige woorden te maken hebben. 

Ooit las ik in een interview met David Lynch dat hij de sleutels van zijn films vaak vindt in dat schemergebied tussen slapen en wakker zijn. Dat gebied waarin het onderbewuste zich mengt met de tastbare wereld om je heen. Sinds ik dat heb gelezen, probeer ik die staat ook wel eens te bereiken in een hoop een briljant idee op te doen. Tot op heden tevergeefs.

De minimalisten zijn op zich niet tegen consumeren, ze zijn tegen dwangmatig consumeren. Ze vinden ook niet dat we minder materialistisch moeten worden, maar juist materialistischer, zij het in een iets andere betekenis van het woord, namelijk die waarin je respect hebt voor materie. Zodat je zuinig bent op je shirts, investeert in een goede bank en de juskan van je grootmoeder koestert alsof het de heilige graal is.

Hoewel ze dwangmatig consumeren tegen willen gaan, krijg ik stellig de indruk dat de meeste mensen met een modaal inkomen dergelijk minimalisme niet kunnen financieren. De minimalisten hebben misschien niet zo belachelijk veel, maar wat ze wel hebben, lijkt me aan de prijzige kant. Zo’n jongen zegt wel dat ie bijna geen spullen heft, maar de bank die hij heeft is wel een designbank. Ik ben blij voor ‘m, daar niet van, maar hij heeft makkelijk praten. Woont waarschijnlijk ook in een leuke buurt, met meelevende buren. Heeft ouders die zo nu en dan naar ‘m informeren.

O nee, dat laatste net niet. Ik weet het weer. De moeders van de hoofdminimalisten waren allebei alcoholist. Of was dat de moeder van David Sedaris? Iemand zei laatst dat het onzin is om rijke mensen te vervloeken als ze zeggen dat geld niet gelukkig maakt. Je moet immers rijk zijn (geweest) om te weten dat geld niet gelukkig maak. Iedereen die niet rijk is geweest, kan wel zeggen dat geld niet gelukkig maakt, maar zij hebben eigenlijk geen recht van spreken. Want ze weten dat nooit uit eigen ervaring. Of zag ik dat citaat in deze documentaire? Ik weet het niet meer. Wat maakt het ook uit eigenlijk. Waarom zou je meer recht van spreken hebben als je iets zelf heb ondervonden? Alsof observeren geen enkele waarde heeft. Afijn, mijn oogleden worden weer zwaar. Ik brei er een eind aan.

Reacties (6)

#1 Michiel de Pooter

De aard van het menselijk geluk is gelegen in een eindeloze cyclus van oplopende behoefte en bevrediging, gestuurd door lastig controleerbare intuities en lage instincten. Daarom is stuurbaar geluk een illusie. Dat de meeste minimalisten rijk zijn geweest, voorspelt niet veel goeds.

  • Volgende discussie
#2 Prediker

Op de een of andere manier val ik steeds in slaap als ik de documentaire probeer te bekijken.

Ik ben wel benieuwd wat Max zou maken van The Rachel Divide (Netflix-documentaire over de ’transraciale’ Rachel Dolezal).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 zmooooc

(Het ontwikkelen van) minimalisme lijkt me de som van gierigheid, intelligentie, discipline en zelfreflectie. Eigenschappen die doorgaans ook tot welgesteldheid leiden. Als je je minimalisme vroeg genoeg ontwikkelt, is het helemaal niet moeilijk om na een paar jaar werken en bijna niks kopen een duur huis met een designbank over te houden.

Ik hou zelf niet zo van minimalisme als doel op zich. Maar vooral het bewustzijn dat vrijwel alles wat je hebt ten koste gaat van je vrijheid is wel heel handig. Auto naar de garage brengen, boekenkast opruimen, huis stofzuigen, dakgoot schilderen, verlengsnoer aanschaffen, tuinstoel boenen, gazon maaien, cd-speler op marktplaats zetten, wachten op de update van je playstation, de klok goed zetten, naar Ikea om een kast te kopen om je rotzooi in te douwen etc. etc. En dan ook nog eens fulltime werken om het allemaal te kunnen financieren en onderhouden. De logica is ver te zoeken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Joop

Steve Jobs was een minimalist. Met zijn kale huis. Zijn manier van leven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Jip Beneck

Er gebeurt dus niks dan? Ik heb in de staat van halfslaap soms de meest wonderlijke en koortsige fantasieën waarvan na veel wikken en wegen uiteindelijk 95% niet geschikt bleek voor enige publicatie. Daar zal nooit niemand weet van hebben verder. Bovendien ontbeer ik elk schrijverstalent. Tja…en ik ben ook geen wonderdokter, misschien een periode van veel stress met slecht eten en drank of drugs of zo? Relationele problemen en slaapdeprivatie kunnen je dan ook net dat broodnodige zetje geven. Totale uitputting en dito aan de grond? Fantastische visioenen zullen zich aan je openbaren. Is tenslotte in de psychologie maar ook De Kunst een probaat middel gebleken om nieuwe diepere persoonlijke inzichten te verwerven. Ja, je moet er wel wat meer voor over hebben om eeuwige roem te verwerven. Anders ben je in je wanhoop te produceren soms veroordeeld tot het schrijven van dit soort minimalistische stukjes…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 anoniem

@3: De logica is ver te zoeken.

Mooie reactie.

Als je de logica in jezelf zoekt heb je denk ik gelijk.
Als je de logica om je heen zoekt wordt het snel duidelijk.

Je komt al snel bij de voordelen voor de een en de nadelen voor de ander. Economie is zero sum, wat anderen ook roepen. Zero sum houdt wel in dat er mensen zijn die er [veel] beter van worden.

Hoezo geen logica?

En als je je daaraan onttrekt, dan wordt je een verward mens met alle gevolgen van dien.

Freedom is just another word for nothing lef to lose. (hier de versie van Christofferson zelf)

  • Vorige discussie