Hierbij het derde deel van de behandeling van de voorstellen van de Nationale Conventie. (Zie toelichting bij deel 1)
3. Experimenteer met de invoering van burgerfora.
Toelichting Nationale Conventie:
Nieuwe vormen van burgerparticipatie kunnen burgers directer bij de politiek betrekken. De Nationale conventie adviseert te experimenteren met de instelling van ‘burgerfora’ die burgers in de beleidsvoorbereidende fase een rol geven.
Burgerfora verschillen van referenda omdat nooit de hele bevolking aan de politieke besluitvorming in een forum kan deelnemen. Bovendien hebben burgerfora geen besluitvormend karakter. Daar staat tegenover dat burgerfora veel mogelijkheden bieden voor inhoudelijk debat, een grondige belangenafweging en afgewogen oordeelsvorming.
De term ‘burgerfora’ is een verzamelnaam voor een methode, waarbij:
– een groep burgers wordt uitgenodigd na onderling debat een oordeel te geven over een publiek vraagstuk;
– burgers de mogelijkheid hebben experts en belanghebbenden te horen;
– na intensieve informatie- en argumentenuitwisseling, burgers een afgewogen oordeel vormen en advies uitbrengen aan de besluitvormers.
Onder burgerfora vallen allerlei innovatieve vormen van burgerparticipatie, zoals burgerpanels, burgerjury’s en deliberatieve peilingen. Een burgerjury bestaat uit een representatief panel van burgers. Zij komen voor kortere of langere tijd bijeen om onderwerpen op verschillende beleidsterreinen te bespreken en te beoordelen.
Daarna brengen zij een advies uit. Een deliberatieve peiling vindt plaats onder een representatieve groep burgers die éénmalig bijeen komt om over een specifiek onderwerp van gedachten te wisselen en te adviseren.In het buitenland, waaronder Canada en Denemarken, zijn al veel positieve ervaringen opgedaan met burgerfora, zowel op nationaal als lokaal niveau. In Nederland hebben we minder ervaring met burgerfora. Het Burgerforum Kiesstelsel, waarin 140 burgers adviseren over de toekomst van het kiesstelsel, is het eerste experiment op nationaal niveau.
De kracht van burgerfora is dat burgers niet worden benaderd als klant of als kiezer. In een burgerforum zijn zij een serieuze gesprekspartner die in staat is (op grond van goede informatie) belangen af te wegen en een afgewogen oordeel te vormen. Burgers krijgen de mogelijkheid hun politieke interesse en betrokkenheid te tonen. De methode doet een beroep op de persoonlijke kennis en ervaring van de deelnemers.
De aselecte aanwijzing van deelnemers zorgt ervoor dat mensen bij de politiek worden betrokken die zich daar anders wellicht nooit mee zouden bemoeien. Dit is een belangrijk verschil met andere gangbare vormen van burgerparticipatie. Zelfselectie van de deelnemers kan er bij die vormen al snel toe leiden dat alleen “beroepsinsprekers” deelnemen. Evaluaties van burgerfora uit het buitenland leren bovendien dat de deelnemers betrokken blijven. Meer dan 90% gaf aan nog eens deel te willen nemen aan een burgerforum.
Daarnaast doen burgers, door hun deelname aan een burgerforum, democratische vaardigheden op. De uitwisseling van argumenten nodigt de deelnemers uit verder te kijken dan hun eigen belang. De mogelijkheid informatie en argumenten uit te wisselen, schept ruimte samen te werken aan de oplossing van problemen. De oordeelsvorming vindt plaats zonder dat daarbij strategische motieven, opdrachten van kiezers en partijbesturen (en fractiediscipline) een rol spelen. Deelnemers aan burgerfora hebben geen last van machtsrelaties met uitvoerders en lobbyisten. Ook ontbreekt de druk van electorale overwegingen. En deelnemers zullen zich minder druk maken om het media-effect.
Voor politici heeft het advies van een burgerforum meerwaarde, omdat burgers vaak een verfrissend perspectief hebben. Ervaring uit het buitenland leert dat burgers heel goed in staat zijn relevante vragen te stellen en een ter zake doend advies te geven.Bij het advies te experimenteren met burgerfora, hoort wel een waarschuwing.
Door de instelling van burgerfora schenkt de politiek vertrouwen aan burgers.
Dit vertrouwen kan echter snel beschaamd worden als adviezen nauwelijks worden opgevolgd en onduidelijk is waarom dat niet het geval is. Daarom is het van belang voorafgaand aan de instelling van burgerfora duidelijk te maken welke rol de uitkomsten in de formele besluitvorming zullen spelen.
Uitvoering:
Kan zonder (grond)wetwijziging.
Persoonlijk ben ik een zeer groot voorstander van dit voorstel. Al was het maar vanwege het effect dat het heeft op deelnemers. Die kijken na deelname vaak met veel meer betrokkenheid naar de politiek en de samenleving. Ze begrijpen dat besluitvorming en besturing complexe zaken zijn met veel belangenafwegingen. Daardoor krijg je een realistischer discussie.
Maar….. De crux van dit voorstel zit in de laatste alinea van de toelichting. De politiek moet namelijk wel wat doen met de voorstellen. En het eerste experiment, het burgerforum voor de vernieuwing van het kiesstelsel, is volledig genegeerd door de politiek. Dus wie heeft er nog zin om zijn/haar vrije tijd tegen schamele vergoeding op te offeren?
Geen flauw idee hoe je de politiek zover kan krijgen dat ze hier ook daadwerkelijk iets mee doen. Maar je hebt maar twee mislukte experimenten nodig om het voor de komende 30 jaar onmogelijk te maken. En 1 kans hebben we al gehad.
– Het volledige advies van de Nationale Conventie
– Voorstellen Nationale Conventie – 1
– Voorstellen Nationale Conventie – 2
Reacties (10)
Twijfel. Niet zozeer vanwege de burgerfora, maar vanwege het experimenteren. Als je burgers op deze manier invloed wil geven, dan moet je dit vanaf het eerste moment gewicht in de schaal leggen. En dus niet de status geven van experiment. Dan zijn de burgerfora hun geloofwaardigheid als weer kwijt nog voor je er goed en wel mee begonnen bent. Daarom werkt het burgerforum kiesstelsel ook niet: het was een speeltje om de kleinste regeringspartij zoet te houden en niet iets dat door een grote meerderheid in Den Haag serieus genomen werd.
Met Oplawaai eens. Wild idee: maak burgerforums met de leden van politieke partijen. Een voordeel is dat die elkaar dan ook nog eens spreken op een iets hoger nivo.
Hoezeer ik de intentie ook waardeer, de Tweede Kamer kan zicht, bij het serieus nemen van dergelijke fora niet anders dan achter de oren krabben. Want gaan die burgers niet op de plaats van de volksvertegenwoordigers zitten? Geroemd wordt de “mogelijkheden […] voor inhoudelijk debat, een grondige belangenafweging en afgewogen oordeelsvorming”. Mogelijkheden die het parlement ook heeft, maar misschien niet genoeg benut.
Dat het parlement die mogelijkheden niet benut heeft vermoedelijk te maken met de ingegraven posities van de traditionele partijen. Zij zullen deze fora niet serieus nemen, of met hun eigen manschappen innemen en dan ben je nog nergens…
Als ik de beschrijving lees:
De term ‘burgerfora’ is een verzamelnaam voor een methode, waarbij:
– een groep burgers wordt uitgenodigd na onderling debat een oordeel te geven over een publiek vraagstuk;
– burgers de mogelijkheid hebben experts en belanghebbenden te horen;
– na intensieve informatie- en argumentenuitwisseling, burgers een afgewogen oordeel vormen en advies uitbrengen aan de besluitvormers
Dan denk ik, dat lijkt verdacht veel op een parlement of een gemeenteraad. Minus het gekozen element dan. Het is erg naïef om te denken dat gekozen volksvertegenwoordigers dergelijke adviezen zomaar over zullen nemen. Of sterker nog je kunt betwisten of ze dat vanuit hun verantwoordelijkheid gezien moeten. Voor de betrokkenen is het vast een positieve ervaring, maar verder zie ik niet goed in wat je ermee opschiet als je op deze wijze de ene groep georganiseerde leken (politici) moet laten luisteren naar de andere groep georganiseerde leken (leden burgerfora).
@Apparadsjik: Het is ook een kwestie van “kunnen” in dit geval voor de Tweede Kamer. Het zijn slechts 150 mensen en als je de stroom documenten ziet die ze dagelijks moeten verwerken, is het maar de vraag of ze nog rustig één specifiek onderwerp kunnen uitdiepen als een burgerforum.
En de vraag is waarom dit experiment in landen als Denemarken en Canada wel schijnt te lukken. Zit hun parlement daar zo anders in elkaar of is de cultuur zo anders?
Work until it works, and inbetween #3 & #5 (waar ik mij bevind) moet er een oplossing mogelijk zijn. Nodig. Ook omdat er te weinig talent tot de politiek wordt aangetrokken / door de politiek wordt opgevist en benut.
#5 i.e. “maatschappij” = werkwoord, ahw, je ware. Neen aan stasis-meningen, en dus ook aan binaire peilingen, vandaar ’twijfel’ gestemd. (Eerder wel unequivocally.)
“De aselecte aanwijzing van deelnemers”
Niet alles wat de man op de straat vind is een goed idee!! Je wilt inhoudelijk wat bereiken, democratie is een goede bestuurvorm, maar ze is niet heilig in de zin dat iedereen maar gehoord dient te worden.
(Lezers van dit forum zijn deze test glasrijk doorgekomen, u hoeft zich niet persoonlijk aangevallen te voelen) Maar de gemiddelde ongefundeerde kul-mening (“het zijn allemaal zakkenvullers in den haag” ; “de euro heeft alles twee keer zo duur gemaakt” (u mag het wel vinden want u kunt het beargumenteren)) hoef ik er echt niet in een burgerforum (tegen hun zin in) bij!!
Maar verder vind ik het plan om er meer mensen bij de politiek te betrekken wel een goed idee. Het systeem van indirecte democratie, met 150 volksvertegenwoordigers en de rest van de bevolking die 1 keer in de 4 jaar zijn stem uitbrengt, stamt al uit de 19de eeuw, is achterhaald en vertelt ons vooral iets over de mogelijkheden van die tijd. Die mogelijkheden zijn sindsdien veranderd, vandaag kan er meer.
Wil je mensen mee laten beslissen, moet mensen wel de kans geven ervaring om te doen, kennis te vergaren en daarbij moeten die mensen toch ook nog wel een soort van verantwoording dragen en afleggen. Ze besluiten immers wel ergens over.
Het handigst zou zijn als je honderd handtekeningen (van mensen die je steunen) inlevert bij het gemeentehuis, krijg je een paswoord van een bepaald forum op internet. Daar worden onderwerpen besproken, over sommige onderwerpen wordt dan vervolgens een raadgevende stemming gehouden op dat forum, voor andere onderwerpen een besluitvormende stemming (liefst in plaats van de eerste kamer)
Max 150.000 man kunnen lid zijn van dat forum (100x 150.000 is immers 15 miljoen). Als je ergens een heftige mening overhebt kun je diegene (vriend, oom, of buurman) direct aanspreken dat jij dat onderwerp belangrijk vindt. Eens in de twee jaar zal de vertegenwoordiger weer nieuwe handtekeningen moeten inleveren. En als we een beetje een volwassen systeem van DigID hebben (kwestie van tijd), heb je helemaal geen handtekeningen en gemeentehuis meer nodig. Met uitvinding van het internet is directe(re) democratie weer mogelijk.
Als er 100 man in een bedrijfkantine zitten, lullen er 90 nergens over. 5 hebben het over voetbal, 2 over klassieke muziek, 2 over temptation-island en eentje over politiek en de aanstaande verkiezingen. Je hoeft die 100 man niet om de beurt uit te nodigen (99 zitten daar ook niet op te wachten), die ene moet je hebben. Die kan dan ook zijn mening uiteenzetten en de besluitvorming verdedigen, daarbij heeft die die honderd man wel nodig om zijn inspraak te behouden.
Zo houd je de verbinding volk-politiek lekker kort en krijg je toch alleen politiek geintresseerde, die zich er vrijwillig mee bemoeien.
Eigelijk bestaat een dergelijk systeem al, de site heet alleen nog http://www.mauricedehond.nl, daar wordt de inhoud van het wekelijkse vragenuurtje bepaald en steekt de politieke wint op waar Wilders op zeilt en Bos zich door laat omwaaien. Dat moet iets uitgebreider en iets democratischer!
Burgerfora waar burgers bij elkaar komen zie ik meer zitten dan de fora op het internet waar burgers kunnen reageren. Dat laatste leidt doorgaans tot niets of hooguit verwarring bij de bestuurders.
Zelf zit ik in 3 klankbordgroepen (oa. voor een regionaal verkeers en vervoersplan) en als ik geen nee-zeg hadden dat er 10 kunnen zijn. Zo’n klankbordgroep is ook een soort burgerforum, maar dan met vertegenwoordigers van belangenorganisaties en omwonenden.
Misschien is het ook iets om de bij Bommel http://www.omroep.nl/nps/bommel/ even de Zwadderneel (uit 1957) te beluisteren waar Bommel door de bestuurder aangezocht wordt om te participeren.
@Xiwel: Volgens mij zijn er op lokaal niveau inderdaad wel veel vormen van burgerfora te vinden.
Maar juist op landelijk niveau niet.
Valt nog een wereld te winnen. En fysiek bij elkaar komen (in ieder geval met enige regelmaat voor een deel van de besprekingen) verdient de voorkeur.
@meester: Interessante variant!