Bernard Mandeville, een groot Nederlands denker

De afgelopen maanden is het kapitalisme zowel in financieel als in publicitair opzicht enigszins onder druk komen te staan. In Nederland vergeten veel mensen daarbij dat het kapitalisme als ideologie in laatste instantie een Nederlandse uitvinding is. De eerste openbaar verhandelde aandelen waren van onze eigen Vereenigde Oost-Indische Compagnie. Maar ook een belangrijk vroeg ideoloog, Bernard Mandeville (1670-1730) was een Nederlander. Een geboren Rotterdammer, medicijnen gestudeerd aan de Universiteit Leiden, en in het kielzog van Willem III naar Engeland vertrokken, alwaar hij een boek schreef met de titel 'The Fable of the Bees'. Waar zijn voorbeeld Erasmus een boek schreef met de titel 'De Lof der Zotheid', zou dit boek 'De Lof der Zonde' kunnen heten. Adam Smith en zijn navolgers hebben er vooral een ding uit gedestilleerd: van consumptie wordt de maatschappij beter. Een dronkelap vernielt misschien zijn lever, maar de bierbrouwers worden rijk van hem. Op een macro-economisch niveau viel hij vooral het 'mercantilisme' aan, de filosofie waarbij staten proberen hun importen te minimaliseren, en hun exporten te maximaliseren. Mandeville draait het om: Hoe meer buitenlandse produkten wij kopen, hoe meer van onze produkten het buitenland kan kopen De boodschap: 'Geld moet rollen.' Het motto van de moderne maatschappij.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.