Quote du Jour | Makkelijk zoeken op foute familie?

Anderen tonen juichend hun screenshots van de achternamen van de mensen door wie ze geobsedeerd zijn. Duk! Niemöller! Blommestijn! Zie je wel! Het zal wel familie wezen! NSB-genen! Het Nationaal Archief, NIOD en aanverwante organisaties zijn bezig het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) digitaal openbaar te maken. Oorlogsarchief over collaboratie Volgens eigen zeggen is dit het grootste en meest geraadpleegde archief over de Tweede Wereldoorlog in Nederland, "met 30 miljoen pagina’s over personen die verdacht werden van samenwerking (collaboratie) met de Duitse bezetter. Naast juridische documenten bevat het CABR getuigenverklaringen, persoonlijke brieven en verhalen van slachtoffers." Bedoeling is dat het hele archief op termijn van enkele jaren online beschikbaar wordt. Het gaat om 485.000 zaken van ongeveer 425.000 Nederlanders die destijds van collaboratie werden verdacht en in dat kader werden onderzocht. Sinds enkele dagen kan iedereen in dat archief zoeken of daar wellicht een familielid o.i.d. tussen zat. Niet inzichtelijk Wil je meer weten, dan zul je vooralsnog naar het Nationaal Archief in Den Haag moeten afreizen om de dossiers in te zien. Nou ja, als de belangstelling wat is afgenomen, want inmiddels kan het Nationaal Archief de toeloop niet aan. En daar ligt nog wel een heikel punt, want als je familienaam in dat bestand opduikt, kunnen vreemden je zomaar aanwrijven dat je opa of oom wel fout zal zijn geweest in de oorlog. En omdat ze inmiddels zijn overleden, hebben zij maar een beperkt recht op privacy. Slechtste van twee werelden Priester en fervent twitteraar Jan-Jaap van Peperstraten vindt dit eigenlijk van alle uitkomsten de slechtste: je kunt via een familienaam wel in verband worden gebracht met mogelijke collaboratie, maar je kunt niet uitzoeken hoe het precies zat, laat staan de onschuld van deze of gene aantonen. Zo zijn we uit knulligheid de slechtste van twee werelden ingerommeld. Je familienaam wordt genoemd, zonder mogelijkheid om (op afzienbare termijn) duidelijkheid te krijgen over het hoe en wat. Schijn van verdenking De kans op een onterechte schijn van verdenking is aanzienlijk, aldus Van Peperstraten: Veel verdachten zijn immers nooit voor de rechter gekomen en er zijn er ook behoorlijk wat vrijgesproken. En er waren heel veel verdachten, want het net werd wijd uitgeworpen. Miljoenen Nederlanders worden hier dus mogelijk op enigerlei wijze door geraakt. Rommelig uitgevoerd dus, en het zal in elk geval tot 2027 duren voordat het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) echt inzichtelijk is.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.