Vlammend betoog van Gerd Leers vanochtend in de Volkskrant voor een kiesdrempel. Met minder kleine partijen in parlement en gemeenteraden wordt het land weer regeerbaar. Bovendien krijg je minder profileringsdrang op flauwekulonderwerpen, die er nu voor zorgen dat burgers politici wantrouwen als zwetsers dan wel prutsers.
Het klinkt mooi, maar werkt het ook? Duitsland blijft er lekker overzichtelijk bij. Turkije gebruikt hem om de Koerden uit het parlement te weren. België voerde de kiesdrempel in 2003 in, om de redenen die Leers aandraagt, maar niet iedereen is daar blij mee. Want het mag dan werken in de zin dat je kleine partijen buiten de deur houdt en het land allicht bestuurbaarder maakt, maar het parlement wordt zo wel minder een afspiegeling van de wil van het volk.
Om een kiesdrempel in te voeren is een kongsi van grote partijen voldoende. Die kunnen zo de kleine concurrentie de mond snoeren. Echt zuiver is dat niet. Het meest logisch zou het dan ook zijn om een kiesdrempel te onderwerpen aan een andere vernieuwing waar het er maar niet van komen wil: het referendum. Dan kunnen de burgers zich direct uitspreken of ze hun volksvertegenwoordiging zo pluriform mogelijk willen houden of liever wat fusies zien om sneller coalities te kunnen smeden na verkiezingen.
Reacties (3)
Goh, zo’n referendum levert waarschijnlijk geen andere uitslag op dan de kongsi van grote partijen. Desondanks een slecht idee, juist met in het achterhoofd dat democratie niet de dictatuur van de meerderheid is. De bescherming van minderheden begint in het parlement en daarom moet die kiesdrempel niet omhoog en al zeker geen referendum daarover beslissen.
Daarnaast wil ik graag iets te kiezen hebben bij verkiezingen (daarom heten die evenementen ook zo). Hoe minder partijen (want dat is wat zo’n kiesdrempel doet, zeker gecombineerd met de kandidaatsdrempel, die we ook nog een opwerpen), hoe minder keuze. Straks eindig je nog met het Angelsaksische model: maar twee smaakjes, die nauwelijks te onderscheiden zijn. Het grappige is juist dat dan nog harder geschreeuwd wordt om de verschillen maar te benadrukken, terwijl de verschillen juist kleiner zijn, dan met meer partijen.
Op Duitse toestanden zit ik tenslotte niet te wachten. Daar blijft de regering zitten, ongeacht wat ze fout doet. Dat is niet de stabiliteit waar ik op zit te wachten.
Het coalitiestelsel heeft in NL inderdaad wel lang gewerkt. Maar de vraag is of het dat blijft doen en of een kiesdrempel dan niet een oplossing vormt. Een onbestuurbaar land zit ook niemand op te wachten. Zie de kabinetten Balkenende…
@2: Daarop gefocust: Wie vormen een probleem voor de coalitievorming? Bij mijn weten vooral de (iig in de peilingen) grote partijen: PvdA, CDA, PVV. Die willen niet met elkaar en daarom gaan we straks 4 partijen nodig hebben. Met minder partijen los je dat niet op (maak je het probleem alleen groter, want dan is er geen meerderheid zonder 2 van die 3 meer te vinden).
Daarnaast, waarom moet je de problemen rond coalitievorming oplossen met een kiesdrempel? Mij lijkt een staatsrechtelijke aanpassing om een opportuun politiek probleem op te lossen ongeacht de werkzaamheid ongepast. Je zou net zo goed kunnen aandragen de 2e Kamer af te schaffen en de koningin de ministers laten aanstellen, daarmee los onbestuurbaarheid, demissionaire kabinetten en moeilijke coalitievorming helemaal op.