Hoe de politie duizenden risicokinderen produceert

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-11-2022

In drie maanden tijd is Nederland bijna vierduizend risicokinderen rijker geworden. Deze kinderen zijn van september tot en met december 2010 geregistreerd in het nieuwe profileringssysteem van de politie: ProKid. Wat is dit voor een systeem en hoe werkt het?

Het softwareprogramma ProKid is ontworpen om kinderen tot twaalf jaar die risico lopen op problemen vroegtijdig op te sporen. Als een kind als dader, slachtoffer of getuige betrokken is bij een delict, komt er een melding in het systeem. Die kijkt of het kind vaker wordt genoemd en of er ook politie-informatie beschikbaar is over zijn thuisadres.

Het kind krijgt vervolgens een risicoscore: wit, geel, oranje en rood. Hoe vaker en heftiger betrokken bij een delict, hoe hoger de kleur. Ook de antecedenten op het huisadres tellen flink mee. Bij geel, oranje en rood moet er altijd opvolging plaatsvinden. Een kwaliteitsmedewerker van de politie controleert handmatig of de melding klopt en stuurt de casus zo nodig door naar Bureau Jeugdzorg.

Oud-minister Guusje ter Horst (Binnenlandse Zaken) was een aantal jaren terug zo enthousiast dat het systeem over heel Nederland uitgerold moest worden. Toch is er eerst een pilot gekomen bij drie andere korpsen: Amsterdam-Amstelland, Brabant Zuid-Oost en Hollands-Midden. De evaluatie van die pilot is opmerkelijk om verschillende redenen.

Het eerste dat opvalt is het grote aantal meldingen van risicokinderen. De drie pilotkorpsen met aanvulling van Gelderland voerden 3849 kinderen in, in drie maanden tijd. De ‘witte’ kinderen kunnen vooralsnog genegeerd worden. In dat geval blijven er 2444 ProKids over.

Ruim een derde van deze meldingen bleek niet terecht (36 procent). Die werden veroorzaakt door systeem- en registratiefouten. De incidenten waar de kinderen bij betrokken waren (als dader, slachtoffer of getuige) bleken irrelevant. In Amsterdam-Amstelland bleek zelfs meer dan de helft van de meldingen onjuist. Dat zijn wel meldingen die allemaal handmatig gecontroleerd moeten worden.

ProKid verwerkt de gegevens van de kinderen automatisch: een algoritme bepaalt in welke categorie de kinderen vallen. Het algoritme werkt alleen goed als er lang genoeg teruggekeken kan worden, minimaal twaalf jaar. Bij een aantal korpsen is dat echter niet mogelijk. Ook de irrelevante meldingen worden meegewogen.  In de praktijk blijkt alleen Amsterdam-Amstelland de kleurcodes te gebruiken voor doorverwijzing. ‘Rode’ kinderen worden automatisch bij Jeugdzorg aangemeld.

Toch is lang niet alle hulp nodig. Bij 18 tot 24 procent van de kinderen is er niets aan de hand. Van de 2444 ProKids, bleken er tussen de 115 en 205 tot onbekend te zijn. Of die kinderen daadwerkelijk hulp nodig hadden, is niet helemaal duidelijk.

Ik blijf na het lezen van de evaluatie nog wel met een paar vragen zitten. De eerste is wat gebeurt er met de foute meldingen? Blijven die kinderen in het systeem staan en zo ja, in hoeverre heeft dat dan gevolgen voor hun toekomstige risicoscore? Hoe lang blijven deze gegevens bewaard, of anders gezegd, hoe lang achtervolgen de gegevens (en de score) het kind nog? Daarover heb ik geen duidelijkheid kunnen vinden.

De tweede vraag is in hoeverre je dit proces van risicoprofileren kunt automatiseren. Het klinkt altijd heel flitsend en modern om dit soort problemen met behulp van software in kaart te krijgen, maar de praktijk is lastig. Er is een probleem van incompatibele systemen waardoor de profilering niet klopt. De ingevoerde informatie blijkt geregeld niet te deugen, waardoor ook de uitkomst van het profileren onbetrouwbaar wordt. En ten derde kun je je afvragen of de wetenschappelijke onderbouwing wel zo sterk is. Een van de wetenschapper erachter, waarschuwde in een ingezonden brief in Trouw nog voor al te boude conclusies. Toen ik hem later sprak, slikte hij die kritiek weer in. Waarschijnlijk had hij op zijn kop gekregen.

Die profilering heeft echter wel gevolgen voor het kind en het gezin, dat misschien onterecht met Jeugdzorg in aanraking komt. Mochten er fouten worden gemaakt, hoe kun een gezin zich daar dan tegen verweren?

Als hulpmiddel kan ProKid wellicht helpen om inzicht te krijgen in een lastige problematiek, maar een groot vertrouwen in deze geautomatiseerde registratiedwang lijkt me vooralsnog volkomen misplaatst. Kinderen zijn niet automatisch risicokinderen omdat een algoritme dat zegt.

Foto cc: Punkmedia.nl

Reacties (18)

#1 esgigt

Bevestigt toch ook weer het vermoeden dat Guusje Nadorst volledig incompetent is.

Dit soort “profilerings” tools zijn in beginsel al onbetrouwbaar. Ter vergelijk, als je het SDM VI naast iedere Nederlander zou houden blijkt ook ongeveer de helft van de bevolking matige tot ernstige psychische problemen te hebben.

Tools als ProKid (naam is m.i. ook fout gekozen, omdat alleen het “hulpcircuit” er baat bij heeft) horen daarom in de vuilnisbak… Sterker nog: ze zouden als zijnde maatschappijvijandig cq. geestelijkegezondheidschadelijk verboden moeten worden.

  • Volgende discussie
#1.1 Zwarte Os - Reactie op #1

Pertinente onzin, hoogstwaarschijnlijk afkomstig van een techniek angstig personage. Profileringtools werken doorgaans heel goed, echter moet ook de gebruiker, zoals Jos al snerend neerzet, hier enigzins het risico inschatten.

Profilering tools zijn programma’s om risico’s mee in te schatten niet om als de waarheid afgeschilderd te worden, zoals ook ooit de CITO toets bedoeld was om mensen te helpen met het meten van cognitieve prestatie, wat het uiteindelijke advies kan ondersteunen. Niet de techniek maar het onbenul zorgt voor het falen van een dergelijk systeem.

  • Volgende reactie op #1
#1.2 aynranddebiel - Reactie op #1.1

De hier beschreven problemen zijn helemaal niet inherent aan een dergelijke tool, en die is dan ook niet “in beginsel al onbetrouwbaar”.

Als het een probleem is dat er irrelevante incidenten meegenomen worden, dan moet je zorgen dat daarop gefilterd wordt. Dat broninformatie niet correct is, is sowieso een probleem, ook als er een agent zelf een oordeel moet vormen op basis van een dossier.

Als het niet mogelijk is om dit soort problemen met de implementatie op te lossen zou je wel kunnen concluderen dat een risicoprofileringstool in dit specifieke geval niet geschikt is, maar dat is wat anders.

  • Volgende reactie op #1.1
#1.3 esgigt - Reactie op #1.1

Niks techniek angstig… ik zit er midden in en weet precies hoe mensen techniek mis-/ge-bruiken.
Daarnaast is het zo dat dit soort tools werken op basis van aan modellen gerelateerde algorithmen. Veel modellen zijn een soms ernstige versimpeling van de realiteit (wat laat een algorithme dan nog over?) waardoor de resultaten met een behoorlijke schep zout genomen moet worden.

En dat helemaal als, zoals aynranddebiel terecht opmerkt, zo’n systeem met vervuilde info gevuld wordt.

  • Vorige reactie op #1.1
#1.4 Sanne Kreuze - Reactie op #1

Het is niet SDM IV maar DSM IV, en inmiddels zitten we al bij DSM V

  • Vorige reactie op #1
#1.5 Olav - Reactie op #1.4

DSM-5 is toch nog in behandeling?

  • Volgende reactie op #1.4
#1.6 salvatore - Reactie op #1.4

DSM v ,zou ik 2011 komen;maar is er nog steeds niet; de hoge uitverkoren heren belast met het samenstellen;wereldwijd,werken voor farmacie,aan datgene we zogenaamd dan middellen voor op de markt kunnen storten; meer is het niet dan een handleiding;uitsluitend bedoeld,
als globale structuur,meer niet.

Waar het beroepsziekten, met terechte schadeclaims,en verzekeringsgelden betreft…zijn ze heel wat zuiniger;
Mishandeld en verkracht,/werkzaam in buitensporige extreme ervaringen= is geen dsm catagorie; die verzinnen we er wel bij in plaats daarvan…
DSM is bovendien achterhaalt en op grote schaal misbruikt; voor financiele rugzakjes, over diagnotisering door mensen dat niet eens mogen en kunnen toepassen;en andere schadelijke holle nietszeggende toepassingen;beter dast heel die dsm verdwijnt; en plaats maakt voor common sense; onderzoeken wie je voor je hebt;
en waar die al of niet aan lijdt/anderen aan diens karakter en gedrag.
Ondescheidingsvermogen is een GROOT en HELIG goed;
Wat zich niet leent voor exploitatie,opportunisme,generalisering,en dubieuze zakken vullers belangen…”het maakbaarheidssyndroom” om bakken met geld los te krijgen.

Ziekelijk gestoord.Overhyped,misused abused. In het beste geval, voor de “zorgindustrie” kliek hen bestaansrecht te profileren;
MILJARDEN gaan er in om;op elk vlak; kinderen als ordinair handelsproduct; bah,bah en nog eens bah!

In ecuador;kan je tenminste nog, verweesde kinderen zelfredzaam maken,zonder elk initiatief en de kinderen opgaan en kapot gaan onder bureacratie,en het dienen,van geld en machtsbeluste,missionarissen,met een redders narcistisch alwetend syndroom/sublimatie.
En dat gaat prima puur natuur;wat nodig is,zonder die zwaar belastende geld genererernde afstempel technieken;geen mens mee gediend is;
en er geen minuut per uur over blijft voor de kinderen/doelgroep in kwestie; maar geheel opgaat aan paparassies,en vooraal veel on/waanzin.

Weg ermee! leer zelf kijken onderzoeken,ontmoeten en iemand/iets kennen…maatgericht.stelletje robots!Misfits,in eengeld en machtverslindende doorgedraaide industrie;en ieder daar diens graantje uit mee pikt.De meeste persoonsstoornissen vind men in die dicipline;
dat begon al met freud,en diens ziekelijke projectie;van oversextheid,hij verwarde; dat ieder mens zo ziekelijk geobsessioneerd zou zijn;naar zichzelf gemeten;
de bolderkar affaire vergeten?

Ik meen het bloedserieus;als men 1 dicipline van de aardbodem mocht laten verdwijnen; dan de ziekelijke ” hulpverleningskliek” ( en dan bedoel ik zeker niet politie,ambulance,brandweer etc…

  • Vorige reactie op #1.4
#2 Jos van Dijk

Het automatiseren leidt in dit geval tot risico-agenten, gemakzuchtige types die alleen op het systeem afgaan en niet meer nadenken, laat staan fouten corrigeren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 Martijn - Reactie op #2

De vraag is of de risico-agent hiermee gecreëerd wordt. Het lijkt me eerder dat hij er al was en anders ook gewoon een halfbakken proces verbaal ergens onder in een la had gestopt en er nooit meer naar omgekeken.

#3 v rijs

pro-kid zou ook kunnen betekenen kinderen die het praktijkonderwijs bezoeken. Ongelukkig gekozen naam.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 salvatore

Wat is hier “pro kid ” aan?

Het ersgte is nog dat reeds decennia lang! Kinderen e.a die uitsluitend slachtoffer zijn/waren van (extreme) (geweldadige) ernstige delicten,niet alleen nog ergers be/mishandeld worden als daders, en bij voorbaat crimineel; en hoog risico zouden zijn.
Ook voor volwassenen geldt dat, en deze attitude is nog schadelijker en ersntiger, dan de meest extreme daden je aangifte van doet.
het maakt je kapot,en ik spreek uit ervaring;
Naast je juist door aangifte; vogelvrij bent voor de daders en diens steunsysteem/handlangers/familie/vriendjes;
Daar door aangifte, al je personalia levenslang in hen handen is…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 L.Brusselman

Minority Report in the making.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5.1 L.Brusselman - Reactie op #5

Mensen die nog vertrouwen op instellingen,zoals jeugdzorg, zijn van een naiviteit die niet meer van deze wereld is.

#5.2 esgigt - Reactie op #5.1

Vinger op de zere plek!
Het hoofddoel van dergelijke instellingen is een X-aantal dossiers per jaar te produceren en dat aantal te laten toenemen (“kijk eens hoe hard we nodig zijn?” ) waardoor de banen in die sector behouden blijven en mogelijk kunnen toenemen (ten koste van belastinggeld).

Feitelijk dus een overrated nut en economisch schadelijk….

#5.3 L.Brusselman - Reactie op #5.2

Precies,het hoofddoel van dat soort instellingen is de suprematie van de instelling zelf en het bestrijden van ieder die die suprematie ter discussie stelt.Daarbij het belang van het kind,en de ouders van dat kind,volledig ondergeschikt makend aan het hoofddoel.

#5.4 esgigt - Reactie op #5.3

Mensenrechten zijn in dat streven een lastig detail dat omzeild dient te worden….
Deze instanties hebben bovendien de eigenschap alle “normale” juridische normen rond informatiewinning etcetera compleet ter zijde te schuiven.

  • Volgende reactie op #5.3
#5.5 L.Brusselman - Reactie op #5.3

In de rechtbank zelf lijken zij ook boven de wet te staan ,daarin vaak gesteund en bevestigd door de (kinder)rechter zelf.Meineed is een veelgebruikte tactiek,en de rechter vindt dan ,als het bewijs daarvoor geleverd wordt,dat de medewerker van jeugdzorg zich heeft laten meeslepen door haar of zijn betrokkenheid bij het belang van het kind.En laat dit verder niet meewegen in zijn eindoordeel dat vrijwel altijd ten gunste van jeugdzorg uitvalt.Dit gegeven is bekend bij de advocatuur,maar die zien geen mogelijkheid wat aan deze situatie te veranderen.
Eerlijke rechtsgang bestaat niet in Nederland,en al helemaal niet als er kinderrechters bij betrokken zijn.

  • Vorige reactie op #5.3