hashtag

vrijheid van meningsuiting

Foto: David Stanley (cc)

De vrijheid van vergadering op de helling

OPINIE - De Nederlandse overheid verbiedt opnieuw een bijeenkomst met een ongewenste buitenlandse spreker op oneigenlijke gronden.

De Nederlandse overheid heeft opnieuw ingegrepen bij een bijeenkomst met een ongewenste buitenlandse gast. De burgemeester van Veldhoven verbood een conferentie in zijn gemeente waar een hoge functionaris van de Eritrese regering zou komen spreken op grond van de dreigende verstoring van de openbare orde. Hij kwam tot dit besluit na de demonstratie van tegenstanders van het Eritrese regime bij het conferentieoord. Zij belaagden de auto van een conferentieganger. Er waren ook signalen dat er later dit weekend nog meer demonstranten, zowel voor- als tegenstanders, konden worden verwacht. De organisatoren van de bijeenkomst spanden tevergeefs een kort geding aan. De burgemeester had geen minder zwaarwegende middelen om de openbare orde te handhaven, volgens de rechtbank.

De openbare orde is de enig mogelijke grond om in Nederland een vergadering te verbieden. Maar net als bij het verhinderen van een bijeenkomst van Nederlandse Turken met een Turkse minister enkele weken geleden lijken andere argumenten de doorslag te hebben gegeven bij het optreden van de overheid.

“Een vergadering is heilig. Zélfs als er problemen met de openbare orde dreigen, heb je nog geen poot om op te staan.” Volgens Jan Brouwer, hoogleraar Algemene Rechtswetenschap aan de Rijksuniversiteit Groningen, heeft de burgemeester van Veldhoven in strijd met de grondwet gehandeld. “Als we dit voortaan zo gaan doen, dan is het droevig gesteld met de vrijheid van vergadering.” En dat noemt hij juist een heel essentieel recht. “De burgemeester heeft alleen maar de plicht om de conferentie zo goed mogelijk te laten verlopen. Alleen als je kunt aantonen dat er sprake is van bestuurlijke overmacht, maar in deze tijden is het eigenlijk ondenkbaar dat er weinig agenten zijn.”

Foto: Metropolico.org (cc)

Duitse minister zet Facebook op de stoel van de rechter

ELDERS - De Duitse minister van Justitie Heiko Maas (SPD) heeft een nieuw ontwerp ingediend voor een wet tegen haatzaaien en andere ongewenste uitingen op het internet.

De Netzwerkdurchsetzungsgesetz die nog voor de zomer zou moeten ingaan verplicht sociale media mogelijk strafbare inhoud direct te verwijderen op straffe van hoge boetes. De minister heeft in de tweede, versie van het wetsontwerp  een groot aantal nieuwe ‘mogelijk strafbare’ uitingen opgenomen, ontleend aan al bestaande regels in de strafwet. Daaronder niet alleen haatzaaien, oproepen tot geweld en het voorbereiden van terroristische daden. Ook denigrerende opmerkingen over de Duitse president vallen er onder en de verspreiding van pornografie. De wet verplicht bedrijven die sociale media exploiteren ook inlichtingen te verschaffen over de identiteit van de gebruikers.

Mogelijk strafbaar zijn bijvoorbeeld uitingen die kunnen worden opgevat als valse informatie die de staatsveiligheid of de relaties met andere landen in gevaar brengt: Landesverräterliche Fälschung. In Duitsland kun je hiervoor zes maanden tot vijf jaar krijgen. De regering stelt nu voor dat mediabedrijven bij het vermoeden van dergelijk fake nieuws verplicht worden onmiddellijk dergelijke berichten te verwijderen.

De definitie van sociale media in de wet is zo vaag dat ook diensten als Whatsapp er onder zouden kunnen vallen. Een brede coalitie van organisaties uit de wereld van de journalistiek en de digitale media keert zich tegen de plannen van Maas. Het belangrijkste bezwaar betreft de ‘privatisering’ van de rechtspraak over de grenzen van de uitingsvrijheid.