GC’s ZondagMatinee: This film is not yet rated

Wat is er heerlijker dan op zondag de tijd te nemen voor een onthaast stukje televisie? In GC’s Zondag Matinee elke week speciaal voor uw kijkgenot een fascinerende documentaire, een spraakmakend TV-programma of een bijzonder (leuk) cabaretfragment.

De documentaire/film ?This film is not yet rated? is een onafhankelijk geproduceerde docu van regisseur Kirby Dick over de Motion Picture Association of America (MPAA). De MPAA is de organisatie die ratings geeft aan nieuwe films, zodat het ouders kan waarschuwen voor het seks- en geweldgehalte. Een gewichtig instituut wiens beslissing óók een belangrijke financiële consequentie heeft. Krijgt een film namelijk een NC-17 rating, dan worden er geen kinderen tot zeventien jaar toegelaten, ook niet met begeleiding van een volwassene. Krijgt de film een R-rating, dan mag de film onder begeleiding van een volwassene worden bezocht.

Indien een film een NC-17 rating krijgt, betekent dat eigenlijk de financiële doodsteek voor de film. De film wordt dan door de meeste distributeurs en tv-zenders geweigerd. Doordat de MPAA erop aandringt dat áls de regisseur wat schapt hij een R-rating kan krijgen, valt er op zijn minst te spreken over een indirecte censuur.

Dick gaat op zoek naar de mensen achter deze rating. Want zowel de leden, de stemming en de reden om een film af te wijzen blijven strikt geheim. Met toch één onderscheid, zo horen we Matt Stone uit eigen ervaring vertellen: de MPAA geeft bij grote filmmaatschappijen redelijk expliciet aan wat er dient te veranderen, terwijl een ?onafhankelijke? maatschappij deze duidingen moet missen. En gezien de ratings lijkt het er sterk op dat extreem geweld makkelijker door de vinger wordt gezien dan sex. De MPAA wijst vier keer zoveel films af om seksuele dan om gewelddadige beelden. Heteroseks? Op het randje. Homoseks? Over het randje heen en een NC-17.

MPAA als moraal van de samenleving?
De MPAA blijkt directe banden met de filmstudio?s te hebben. Het is dan ook de vraag of de MPAA staat voor de Amerikaanse moraal of voor de belangen van de studio?s. Zo werd Jack Valenti, de overleden oud voorzitter, gezien als een van de machtigste mensen in Hollywood. Hij was de oprichter van de MPAA na het wegvallen van de censuurcommissie. Interessant: Valenti slaagde er tijdens zijn voorzitterschap in een aantal copyrightwetten goed te laten keuren. Iets om verder op door te graven, hoop je dan nog. Maar helaas laat Dick deze mogelijkheid links liggen.

Hij graaft wel verder door naar de anonimiteit van de ?raters?. Met behulp van een privé-detective gaat hij op zoek naar hun identiteit. Valenti noemt ze de ?ordinary parents?, die beoordelen vanuit het oogpunt van de modale Amerikaanse ouder. Dick vindt dan ook dat de ?raters? die zo?n grote invloed hebben op de publieke sfeer, hun functie in ?het publieke domein? moeten uitvoeren. Het excuus van de MPAA, dat men hen moet beschermen vanwege mogelijke represailles en invloed, lijkt dan ook aan de softe kant. Want, zo betoogt hij: dit geldt niet voor rechters en journalisten.

Het lukt Dick dan ook om op het eind met de namen te komen van enkele geheime beoordelaars. Maar daar blijft het bij. Dick wil hiermee het punt maken dat deze beoordelaars helemaal niet ?standaard zijn?. Want: de leeftijd van hun kinderen overschrijdt de voorgeschreven leeftijdsgrens (kinderen tussen de 5 – 17 jaar) van de MPAA én de beoordelaars zijn over het algemeen welgestelde personen uit de Valley. En dat is niet zoals Valenti ze omschreef.

Conclusie
Oké, point taken. Maar hoe zijn deze mensen eigenlijk bij de commissie gekomen? Wie mag wel meedoen en wie niet? Wat is hun relatie met de film-industrie (deels beantwoord door de namen op het einde)? En de belangrijkste vraag: zijn ze politiek en religieus neutraal en zo niet, welke voorkeur hebben ze dan? De informatie dat er altijd twee geestelijken aanwezig zijn tijdens de stemming is onthullend. Eén van hen is er al bij vanaf de oprichting. We horen Martin Garbus, die filmmakers die ontevreden zijn over hun rating representeert bij hoger beroep, zeggen dat de relatie tussen de kerkelijke groeperingen en daaruitvolgende censuur te verdedigen is. Maar dan houdt het ook op.

Ik vrees dat Dick tegen het hechte fort van de MPAA is opgelopen en het hem niet mogelijk werd gemaakt verder te graven. En dat is jammer, want dat er een (strikte) seksuele censuur is, is wel duidelijk. Interessant is ook Dick’s conclusie dat het vreemd is dat de MPAA kiest voor ?de gemiddelde ouder? en dat er geen psychologen in de commissie zitten. Het heeft er dan ook alle schijn van dat de MPAA niet voor niets zo lang mogelijk geheimzinnig wil blijven. De thematiek is interessant, de uitwerking geeft helaas (nog) niet voldoende inzicht. Of is het Michael Tucker, co-director van Gunner Palace, die eigenlijk al voldoende zegt? (1.07)

?One of these raters told me: If we dó rate Gunner Palace as PG-13, they would hear from pressure groups. So it is not about representing the majority of America, it is more about bowing the pressure?