Correspondent in Ecuador (11) – Schizofrenie in Ecuador

Waar staat Ecuador? Waar het ligt weet iedereen, op de evenaar, maar waar het staat, dat kan niemand beantwoorden. Vanwege de Andes krijgt het snel een indianen sticker opgeplakt, vergetende dat ze een flinke lap kust hebben en een nog groter stuk Amazone. Geografisch gezien is Ecuador dus een zeer gevarieerd land en dien ten gevolge is de cultuur ook zeer gemixted. In de Andes is dat overduidelijk merkbaar. Quito, de hoofdstad, ligt in de Andiene vallei tussen de twee Cordilleras en daar komt alles samen. Mensen vanuit de kust die voor de overheid of NGO’s werken, mensen uit de Amazone die werk zoeken en indianen uit de bergen die hun geluk zoeken in de grote stad maar meestal ellende vinden. Die combinatie maakt Quito een interessante stad.

Waar staat Quito? Wat voor stad is het nu? In het noorden wonen de blanken en mestiezen die flink veel geld hebben en als westers gekwalificeerd kunnen worden. Iedereen heeft een dikke bak onder zijn kont, heeft een mobieltje, kleedt zich westers, heeft een opleiding op universitair niveau (die geen reet voorstelt) en een masters in het buitenland en spreekt Engels. In het zuiden woont de lagere middenklasse die wat opleiding heeft en in de marge kloot om te kunnen overleven en nog zuidelijker wonen de armen, de mensen die werken voor een honger loontje en de indianen met hun andiene cultuur die proberen een bestaan in de grote stad te vinden aangezien hun land in de Andes geen aardappel meer oplevert wegens uitputting van de grond.

Ondanks de westerse opvoeding van de lui in het noorden, de mestiezen in het centrum en de invloed van de indianen in het zuiden heeft iedereen ook nog een flinke injectie latino bloed. En daar komt alles samen, de rijke westers opgevoede mensen, de middenklasse die hen probeert na te doen en de indianen die er geen reet van begrijpen maar zich wel moeten aanpassen. Die laatste hebben het zwaar, die hebben hun eigen andiene cultuur, spreken Quichua, zijn geboren met hun land en zijn de oorspronkelijke bevolking van de Sierra van Ecuador. Nu zijn ze gemargenaliseerd en de weg kwijt. Ze spreken pas sinds een jaar of tien Spaans en kunnen nauwelijks lezen en schrijven. Hun land levert niets meer op en dus moeten ze wel naar de stad trekken om geld bij elkaar te krijgen om hun talrijke nageslacht van voedsel te kunnen voorzien (ze trouwen op 15 jarige leeftijd dus met hun 30e hebben ze 7 koters bij elkaar gesprokkeld). Diepe sociaal-economische ellende maar er gloorde hoop aan de horizon toen de indianen zich 5 jaar geleden organiseerden en een politieke macht van belang werden in het land. Maar zoals altijd met politiek in Latijns Amerika, eenheid duurt slechts kort en nu liggen de indianen ook met elkaar overhoop omdat de een communist is, de ander republikein en de ander evangelist.

En toch is Ecuador een land, een land zoals ieder ander waarin de ene streek herrie heeft met de andere maar zich verenigd als het national voetbal team speelt. En dat zal wel aan de latino achtergrond liggen. Of je nu geboren bent aan de kust naast het riool of in de Amazone met een guerrillera van de FARC als vader of uit een gat in de Andes als een van de dertien komt, latino zijt gij.

De latino mentaliteit laat zich overal gelden. Ze kunnen salsa dansen als geen ander en weten hoe te feesten en zuipen zich kachel maar van verkeer hebben ze weinig kaas gegeten. Het verkeer is een grote chaos, simpelweg omdat ze niet kunnen rijden en rete asociaal zijn. Niemand heeft een rijbewijs en dus snappen ze niet waarom een auto zoveel spiegels heeft. Zodra ze in een auto stappen worden het een stel beesten en vergeten ze dat ze ook een menselijke beschaafde kant hebben. Want normaal gesproken zijn ze vriendelijk en aardig en beleefd. In een auto gedragen ze zich als volwassenen klootzakken. Geen respect en ieder voor zich. Amsterdam mag een puinhoop lijken, het is niets vergeleken met Quito (en Caracas, Bogotá en Lima). De lui hebben lak aan veiligheid en het lijkt erop alsof ze zo snel mogelijk dood willen gaan. Ze rijden als een stel idioten. En daarmee verenigt zich een land en continent zo divers.

Ook al leeft de helft van de bevolking onder de armoede grens, ze hebben wel mooi de Miss Universe verkiezingen binnen gehaald. De mooiste vrouwen ter wereld zijn in het land en iedereen praat erover. We zullen ze niet te zien krijgen, een entree voor de show kost tussen de 200 en 2000 dollar. Maar trots is Ecuador wel, dat ze de verkiezingen hebben weten binnen te halen. En daar verenigd zich het land wederom. Latinos houden van lekkere wijven, dus de Miss Universe verkiezingen zijn zeer welkom, brood en spelen, dat laatste zullen ze krijgen.