Jos van Dijk

1.192 Artikelen
604 Waanlinks
3.613 Reacties
Achtergrond: Jay Huang (cc)
Was tot 2012 docent in het HBO.
Schrijft over Europa en over het vrije verkeer van informatie.
Publiceerde in 2007 "Dit kan niet en dit mag niet; een kroniek van belemmering van de uitingsvrijheid in Nederland." Voortgezet op de website: http://freeflowofinformation.blogspot.com/
Publiceerde in 2016 "Ondanks hun dappere rol in het verzet. Het isolement van Nederlandse communisten in de Koude Oorlog" voortgezet op de website http://nederlandsecommunisten.nl/#site-header

Trump benoemt klimaatscepticus tot hoofd milieuagentschap

Het gaat om Myron Ebell. Momenteel is hij directeur van het Centrum voor Energie en Milieu, onderdeel van het conservatieve Competitive Enterprise Instituut. Ebell moet Trumps plannen voor een radicaal nieuw energiebeleid straks gaan uitvoeren. De koers die Obama heeft gevoerd, met de focus op milieubescherming en inperking van fossiele brandstoffen, zal hiermee worden verlaten.

Foto: Peter Collins (cc)

Cyprus: nu of nooit

ELDERS - Verdeeldheid alom in Europa. Op Cyprus is de kans op hereniging van Turken en Grieken groter dan ooit.

In Zwitserland onderhandelen de Grieks-Cypriotische leider Nicos Anastasiades en zijn Turkse collega Mustafa Akinci onder leiding van VN-ambassadeur Espen Barth Eide over een vredesregeling. Het eiland is sinds 1974 verdeeld in een Grieks en een Turks deel. Het Turkse Noord-Cyprus heeft zich onafhankelijk verklaard, maar het wordt alleen erkend door Turkije dat een legermacht van 35.000 soldaten op het eiland heeft gestationeerd. Het Britse leger heeft er ook nog bases op grondgebied dat nog steeds toebehoort aan het United Kingdom. Sinds 2004 is Cyprus lid van de Europese Unie. Tot nu toe geldt de Europese wet alleen op het Griekse deel, waar inmiddels ook de euro is ingevoerd.

Ondanks de complexe situatie op het eiland is er nu toch een kans dat er een einde gemaakt kan worden aan de verdeeldheid. Anastasiades en Akinci hebben in principe overeenstemming bereikt over een federatief verband van een Griekse en een Turkse zone op het eiland. Onder toezicht van de VN worden nu in Zwitserland de details uitgewerkt. Turkije, Griekenland en het Verenigd Koninkrijk schuiven aan bij het overleg, met name voor het lastigste deel: de noodzakelijke garanties voor veiligheid en defensie.

Foto: olarte.ollie (cc)

De burger als detective

RECENSIE - Huub Dijstelbloem schreef een filosofische verhandeling over een ondergewaardeerd aspect van de politiek: de ogen van de burger.

Democratie is voor de meeste mensen op de eerste plaats een kwestie van spreken. Burgers stemmen en eisen inspraak en medezeggenschap. In het parlement eisen politici verantwoording van de regering. De naoorlogse politieke filosofie heeft zich voornamelijk aan ‘de stem’ opgehangen, schrijft Dijstelbloem. In zijn boek Het Huis van Argus vraagt hij in navolging van Jeffrey Green aandacht voor de ‘oculaire democratie’: de empowerment van burgers als toeschouwers die inspecteren, observeren en surveilleren. Een kritische blik en een waakzaam oog op de macht kunnen evengoed verandering bewerkstelligen als meepraten, meent Green. Dijstelbloem vult hem aan. Waar Greens model niet verder gaat dan een plebiscitaire democratie waarin de bevolking zich via referenda uitspreekt voor of tegen de macht, vindt Dijstelbloem dat van de burgers meer verbeelding gevraagd mag worden. Ze moeten als controleurs niet alleen naar het verleden kijken, maar ook oog hebben voor de toekomst. Hij verwijst daarbij onder andere naar het begrip contrademocratie van de Franse filosoof Rosanvallon.

Het Huis van Argus is geen makkelijk boek. Dijstelbloem verwijst in zijn betoog veelvuldig naar andere sociale en politieke filosofen, zoals Latour en Sloterdijk. Die nogal abstracte verwijzingen veronderstellen bekendheid met hun werk. Als je niet ingevoerd bent zijn Dijstelbloems beschouwingen vaak moeilijk te volgen en dat geldt dan ook zijn eigen standpunt ten opzichte van de filosofen die hij bespreekt.

BASF ontweek krap een miljard belasting

Het rapport Toxic Tax Deals laat zien dat het chemieconcern BASF in de jaren 2010 tot en met 2014 naar schatting 923 miljoen euro aan belastingen heeft ontweken in verschillende Europese landen.

“Nederland speelt opnieuw een hoofdrol in het faciliteren van belastingontwijking door multinationals, ditmaal door BASF een effectief belastingtarief van 0,035 procent te geven.” GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout reageert op een nieuw onderzoek naar belastingontwijking en winstverschuiving door het Duitse chemiebedrijf in opdracht van de Groenen in het Europees Parlement.

Foto: Antonio Marín Segovia (cc)

Rajoy blijft premier in Spanje

ELDERS - Rajoy blijft, maar verder is alles anders.

In Spanje is de politieke impasse dan eindelijk toch doorbroken. Het kostte bijna een jaar voordat er een nieuwe regering kon worden gevormd. Terwijl buiten het parlement duizenden tegen hem protesteerden werd Mariano Rajoy zaterdag ingezworen als nieuwe premier van de minderheidsregering van zijn conservatieve Partido Popular (PP). Met dank aan de socialisten van de PSOE die zich bij de stemming hadden onthouden.

Hoe het verder gaat in de Spaanse politiek is hoogst onzeker. Een minderheidsregering is een nieuw fenomeen. Tot nu toe regeerde ofwel de PSOE ofwel de PP alleen met een meerderheid van stemmen in het parlement. Na de verkiezingen van december vorig jaar bleef de oude regeringspartij PP weliswaar de grootste, maar Rajoy verloor de meerderheid. Een coalitie zat er niet in, ook niet na nieuwe verkiezingen in juni die een ongeveer gelijk resultaat te zien gaven. Uiteindelijk heeft een crisis in de PSOE en het vertrek van partijleider Pedro Sanchez voor een oplossing gezorgd. Een meerderheid van socialistische afgevaardigden koos na zijn aftreden voor gedoogsteun aan een nieuwe PP-regering. Met het argument dat Rajoy, die nu immers mede afhankelijk is van stemmen uit andere partijen, ook naar de PSOE zal moeten luisteren. “We hebben het gedaan voor het land, niet om je gehate hervormingen te steunen of je vrij te pleiten van alle corruptie”, waarschuwde de PSOE de nieuwe premier.

Foto: AJC1 (cc)

Ruimere bevoegdheden voor de AIVD

OPINIE - Privacy First noemt het een draconisch wetsvoorstel, de aanpassing van de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten die het kabinet gisteren heeft ingediend. Het wetsvoorstel vormt een acute bedreiging voor de privacy van iedere Nederlander, volgens deze privacy-waakhond, vanwege de mogelijkheid die de AIVD krijgt om massale internettaps uit te voeren of zoals het ook wel wordt genoemd, een sleepnet uit te werpen over al het internetverkeer. “Met de invoering van de sleepnetbevoegdheid,” schrijft David Korteweg van Bits of Freedom, “kunnen de geheime diensten straks alle communicatie van grote groepen onschuldige mensen – zoals alle appjes vanuit een bepaalde stad – in bulk verzamelen en vervolgens gaan analyseren.” Ze mogen de data drie jaar opslaan.

Voordat de gemoderniseerde bevoegdheden worden ingezet, is toestemming van de minister en een onafhankelijke commissie met rechterlijke en technische achtergrond nodig, de zogeheten Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB), staat in het persbericht van minister Plasterk. De minister verdedigt zijn plannen met termen als ‘modernisering’, die noodzakelijk zijn vanwege technologische ontwikkelingen, en benadrukt de onafhankelijkheid van de toetsing. Ook de CIVD, de commissie die achteraf het handelen van de AIVD toetst wordt versterkt en gaat fungeren als klachtencommissie.


De noodzaak van de nieuwe maatregelen die terroristische aanslagen moeten voorkomen is omstreden. Bits of Freedom:  “Na vrijwel iedere aanslag die de afgelopen jaren in Europa is gepleegd, blijkt achteraf dat de geheime diensten of opsporingsinstanties de aanslagplegers al in het vizier hadden of dat er al informatie over hen voorhanden was. Bits of Freedom roept daarom het kabinet op om te investeren in het benodigde mensenwerk en verbetering van de samenwerking binnen en tussen de diensten. Dit zal daadwerkelijk de slagvaardigheid van de diensten verbeteren, zonder dat de hooiberg aan data vergroot wordt met informatie over onschuldige burgers”.

Ceta-verdrag is nog niet rond

De Ceta-handelsovereenkomst komt nog tal van ravijnen tegen voordat alle afspraken definitief beklonken zijn.

De berichtgeving over Ceta wekt de suggestie dat het verdrag nu helemaal klaar is voor ondertekening. De Vlaamse premier Bourgeois vertelde op de radio dat de Walen na enkele verduidelijkingen toch akkoord waren gegaan. Maar zijn collega Magnette heeft niet voor niets zijn poot stijf gehouden. De ISDS regeling, over de speciale rechtbanken voor conflicten tussen multinationals en nationale staten, zal worden voorgelegd aan het Europese Hof. Dat is een belangrijk winstpunt. Daar was eerder al op aangedrongen door een groep Europese juristen en ook door GroenLinks in de Tweede Kamer.

Foto: 7th Army Training Command (cc)

Soldaten naar de oostgrens

ELDERS - Ontspanning in de relaties tussen het westen en Rusland is ver weg.

De NAVO heeft deze week besloten een enorme troepenmacht te stationeren aan de grenzen met Rusland. Canada neemt de leiding in Letland met 400 soldaten, aangevuld met troepen uit Italië, Albanië, Polen en Slovenië. In Litouwen krijgt Duitsland de leiding met 600 soldaten. Zij krijgen hulp uit België, Luxemburg, Nederland, Frankrijk, Kroatië en Noorwegen. Het Verenigd Koninkrijk gaat voorop in Estland met 800 soldaten. De Verenigde Staten sturen 900 man naar Polen.

In Roemenië komt een ‘Zwarte Zee’- brigade met 5000 soldaten uit een groot aantal landen, waaronder ook Nederland. Roemenië haalde eerder dit jaar de woede van Rusland op de hals toen het besloot een Amerikaans anti-raketsysteem op zijn grondgebied toe te laten. Een paar jaar geleden had president Obama daar tot tevredenheid van Poetin nog van afgezien.

Noorwegen gaat een paar honderd man huisvesten op de militaire basis Vaernes, in het midden van het land. Het is voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog dat het land vreemde soldaten permanent toelaat op het eigen grondgebied. De laatste keer dat buitenlandse soldaten in het land gelegerd waren was toen het Russische Rode Leger tegen de Duitsers streed.

Nederland blijft wapens leveren aan Midden Oosten

Van de totale wapenexport van ruim 870 miljoen euro ging zo’n 16% naar het Midden Oosten.

Dit staat in een kritische analyse van Stop de Wapenhandel van het Nederlandse wapenexportbeleid in 2015.

“Doorgaande leveringen aan de coalitie die onder leiding van Saoedi-Arabië oorlog voert tegen Jemen – waaronder de levering van Fennek verkenningsvoertuigen aan Qatar en de doorvoer van Canadese pantservoertuigen naar Saoedi-Arabië – zijn vanuit mensenrechtenoogpunt onbegrijpelijk. Nederland hecht op het terrein van wapenexportbeleid sterk aan Europese harmonisatie, ook om ‘undercutting’ (“als wij het niet leveren levert een ander het wel”) te voorkomen. Harmonisatie is echter nog ver weg: veel landen volgen hun eigen beleid, gerelateerd aan hun eigen strategische en/of economische belangen.”

Foto: WCN 24/7 (cc)

Schaliegas passé?

ELDERS - Je hoort niet veel meer over de omstreden exploitatie van schaliegas.

In Nederland heeft minister Kamp een moratorium op proefboringen naar schaliegas afgekondigd. Het Britse bedrijf Cuadrilla dat in de Noordoostpolder en bij Boxtel proefboringen wilde beginnen stapte vorige week naar de rechter. Cuadrilla bestrijdt dat het opschorten van de proefboringen ook zou inhouden dat de eerder gegeven licenties niet kunnen worden verlengd. Het bedrijf hoopt in de toekomst alsnog aan de slag te kunnen gaan. Volgens Milieudefensie is er na de Parijse klimaatakkoorden minder reden dan ooit om door te gaan met schaliegas. Het zou de afgesproken terugdringing van CO2-uitstoot ernstig in gevaar brengen. Van de kant van het ministerie werd betoogd dat proefboringen andere mijnbouwactiviteiten in het gebied zouden kunnen frustreren. Met name boringen naar aardwarmte in de diepe ondergrond zijn dan zo goed als onmogelijk. De  actiegroep Tegengas uit de Noordoostpolder wijst op de schade voor de landbouwsector.

In het Verenigd Koninkrijk heeft Cuadrilla meer succes. Daar heeft de regering ondanks de lokale bezwaren een vergunning afgegeven voor een nieuwe proefboring in Lancashire in het noordwesten van Engeland. De beslissing van de regering kwam een dag nadat er een meerderheid was bereikt voor ondertekening van de Parijse akkoorden ter beteugeling van de CO2 uitstoot. Kennelijk heeft de Britse regering geen boodschap aan deze internationale overeenkomst, reageert Kevin Anderson, hoogleraar energie en klimaatveranderuing aan de universiteiten van Manchester en Uppsala (Zweden).

EU stemming over CETA uitgesteld

De stemming over het vrijhandelsverdrag tussen de Europese Unie en Canada (CETA) is uitgesteld.

FNV, foodwatch Nederland, Milieudefensie, de Consumentenbond, SOMO en TNI reageren positief op het uitstel. “In Nederland hebben we ons laten opjagen en is onvoldoende geluisterd naar de zorgen in de samenleving”, stelt Jurjen van den Bergh namens de organisaties.

GroenLinks-Europarlementariër Bas Eickhout hoopt dat uitstel afstel wordt: “CETA is veel meer dan alleen een handelsverdag, het heeft grote nadelen voor onze democratie en rechtstaat. De sociaaldemocratische Waalse premier ziet dat in en is dapper genoeg om ondertekening voorlopig te blokkeren.”

Foto: Hennie Cuper (cc)

Een klok in de moskee

COLUMN - Het verkiezingsprogramma van de SGP bevat een opmerkelijk punt: de partij wil gebedsoproepen van de moskee verbieden. Fractievoorzitter Kees van der Staaij keert zich tegen de ‘islamisering van de publieke ruimte’. ‘Gemeentebesturen zeggen niets te kunnen doen’, zegt hij. ‘Dan wordt het tijd dat de Kamer in actie komt. Wat ons betreft klinkt de oproep helemaal niet, maar als daar geen meerderheid voor is, dring het dan zoveel mogelijk terug.’

Gemeentebesturen kunnen niets doen -dat moet Van der Staaij ook weten- vanwege de vrijheid van godsdienst en het respect voor gelovigen waardoor zijn eigen orthodoxe groepering ook alle ruimte krijgt om vrouwen te discrimineren en niet-gelovigen op zondag in bepaalde plaatsen te dwingen zich aan de voorgeschreven rust van kerkgangers te houden.

Van de vergelijking met klokgelui wil Van der Staaij niets weten. De islamitische gebedsoproep is ‘een geloofsbelijdenis’, en die wil hij niet horen. Beierende klokken zijn neutraal. Een opvallend argument voor een partij die, afgaand op haar uitingen, voor weinig anders bestaat dan het publiekelijk afleggen van geloofsbelijdenissen. Wat de immer rechtsstatelijke Van der Staaij hiermee doet is in feite de overheid oproepen om te discrimineren op grond van religie. Is hij misschien net als Rutte bang kiezers te verliezen aan de PVV?

Vorige Volgende