Ja, en niet ten goede. Want dan waren figuren als Wilders al veel eerder opgestaan.
Maar goed, misschien hadden we er dan al wel mee om leren gaan. Hmmm. Als ik naar België kijk betwijfel ik dat toch…
Niet doen dus.
#2
Jay
Geen van beide, maar opkomstplicht.
#3
spuyt12
Dat is hetzelfde, toch?
#4
spuyt12
Overigens was de vraag niet óf we het moeten doen, maar of nl er anders uit zou zien. :-)
#5
weerbarst
Een stemplicht zou wel goed zijn. imo.
Het voorkomt dat nietstemmers nog verder afzakken, en geeft ze weer recht van spreken.
#6
Sir Humphrey
@ weerbarst: recht van spreken hebben ze sowieso. Thuisblijvers zijn in wezen blanco-stemmers, alleen gaan ze iets efficiënter met hun tijd om: ze blijven gewoon thuis.
Als er een opkomst-/stemplicht zou zijn, zou er ook veel meer aandacht voor de blancostem en de ongeldige stem moeten zijn, en die stemmen zouden ook als een aparte categorie moeten worden meegeteld.
In België is dat steeds een 4 à 5% die blanco/ongeldig stemt. Inclusief vroeger met het rode potlood: “LEEVE HET VLAAMSBLOK MAKAKEN BOITEN SMEERLAPPE” over de stembrief geschreven.
#8
Peter
Als je naar de periode tot 1970 (afschaffing opkomstplicht) en daarna kijkt (voor 1970 gemiddeld een opkomst van zo’n 94%, daarna gemiddeld 81%), zie ik niet zo gek veel verschil in de soorten coalities die Nederland kende. Liberalen en sociaal-democraten hebben wel iets meer aan regeringen deelgenomen, maar wellicht heeft dat meer met de ontkerkelijking te maken gehad dan met de opkomstcijfers?
Hoewel er altijd er al een bont gezelschap van partijen aan verkiezingen deelnamen (dat was tijdens de opkomstplicht niet anders als daarna) lijkt het of nieuwe partijtjes de laatste 37 jaar wel meer kans hebben in het parlement te komen en soms zelfs zo groot worden dat regeringsdeelname er in zit. De opkomstplicht was nog maar net afgeschaft of DS’70 (van de jongeheer Drees) forceerde een plaats in het kabinet Biesheuvel I.
Behalve D66 en de LPF is dat verder geen enkele nieuwkomer gelukt (dacht ik).
Eigenlijk is dat dus het enige verschil. Maar in hoeverre dat nou met een stemplicht te maken heeft?
#9
Blammeke
Onderzoek zou hebben uitgewezen dat stem-recht of -plicht geen echt verschil maakt aan het einde van de rit.
Persoonlijk denk ik dat het wel een verschil kan maken. Alleen krijg je dan mss wel heel grote verschillen tussen 2 verkiezingen. Naar gelang het thema en de lijsttrekkers. Of de gebeurtenissen.
Kan me bijvoorbeeld voorstellen dat we met stemrecht een heel hoge opkomst zouden gehad hebben net na de zaak Dutroux maar dat voor de voorlaatste verkiezingen waar iedereen gelukkig was en paars gewoon voort mocht doen er weinig opkomst zou geweest zijn.
#10
DT
Sommige partijen zouden het recht moeten hebben om een stem te weigeren….
#11
Blammeke
Mss kan je proberen een dubbelstem systeem te maken.
Iedereen 1 stem pro en 1 stem contra.
Zodoende krijg je een soort beeld van wie willen we wel en wie zeker niet.
In Vlaanderen zou dit mss een dam tegen het VB kunnen opwerpen.
#12
zmc
Stemplicht stimuleert populisme.
Doe mij maar een democratietoets die je moet halen voordat je uberhaupt mag stemmen.
#13
Scientist of the Invisible
Nadeel: Nog meer PVV-zetels.
Voordeel: Minder SGP (die profiteren altijd van een lage opkomst).
Dat voordeel kan je ook bereiken door de verkiezingen op zondag te houden, dus ik ben tegen.
#14
Leftside
Opkomstplicht, ben ik voor. Is wat anders dan stemplicht, je kunt sowieso blanco stemmen. Maar met opkomstplicht moeten mensen nádenken over wat ze stemmen én, ook heel belangrijk, politieke partijen moeten zich beter profileren (ergo, ook erover nadenken) naar al die verschillende mensen en ‘groepen’. Probleem is nl. dat juist diegenen die belang hebben bij het stemmen al lang thuis blijven (‘Het maakt toch niets uit’) of zonder nadenken op populisten stemmen (ik noem geen namen). Zo onstaat langzaam maar zeker weer een soort censuskiesrecht. Want de dames en heren die het (economisch) voor het zeggen hebben, blijven écht niet thuis! Sterker nog, van partijen is bekend (zoals de PvdA) dat zij hun campagnes richten op juist die groep(en). Onze overgrootouders (even afhankelijk van leeftijd lezers, in mijn geval klopt dit wel aardig) hebben gestreden voor algemeen kiesrecht, laten we het nu niet verkwanselen. Dus, opkomstplicht en ach, als je er dan toch bent… stemmen maar!
In België zijn het vooral de socialisten die op elk moment hun veto stellen tégen de afschaffing van onze stemplicht.
#16
Cerridwen
Bij de tweede kamerverkiezingen zal opkomstplicht niet zoveel uitmaken, denk ik, aangezien de opkomst nog altijd behoorlijk hoog is. De niet opgekomen mensen stemmen echt niet allemaal extreem; dus misschien verschuivingen van een paar zetels.
Doorgeredeneerd: hoe lager de opkomst bij verkiezingen nu, hoe groter het effect. Dus misschien moeten we opkomstplicht gaan invoeren bij Europese verkiezingen….
Overigens hoeft van mij die opkomstplicht niet zo, de afgelopen jaren laat zien dat de opkomst ook omhoog gaat als er wat op het spel staat.
Blammeke, Sargasso heeft al eerder dit ideetje opgepikt.
En zmc, ik ben het zowaar volkomen en 100 % eens met jou: een simpele test omtrent democratisch kennis.
Meer nog, ik heb er enkele jaren geleden hier op Sargasso al een vurig pleidooi voor gehouden. Ik vind die post echter niet in onze database, wellicht het gevolg van mijn beroerd zoeken.
#18
Kroshka
Stemplicht getuigt niet van democratische vrijheid! Laat de politiek maar overtuigend genoeg zijn om de kiezer te lokken naar het stemhokje. Een lage opkomst is niet aan de kiezer te wijten, maar aan het politieke orgaan dat niet bij machte is een kiezer te overtuigen. Een hoge opkomst getuigt van een grote betrokkenheid die ingegeven is door het stimuleren van de interesse van de kiezer.
#19
Jay
Opkomstplicht is praktisch gezien hetzelfde, maar psychologisch niet. Bij een stemplicht moet je stemmen: partij 1, partij 2, partij x of blanco. Bij opkomstplicht kun je er ook nog voor kiezen niet te stemmen.
Dat is pas democratie: het recht om niet te kiezen.
Daarnaast zijn heel veel kiezers lui: niet gegaan omdat het regende, de hond ziek was of whatever. Verder wat Leftside zegt.
#20
Jay
Ik denk zelf dat NL er niet veel anders uit zal zien, aangezien de macht van het parlement veel te klein is en het kabinet nu het beleid bepaalt.
Bizar dat niemand het daar ooit over heeft: het parlement is gekozen en hoort de wetgevende macht te zijn, terwijl JP en consorte de plannen uitvoeren.
#21
spuyt12
Het is zelfs psychologisch hetzelfde. Je kan immers met stemplicht óók blanco stemmen.
#22
hemaworstje
iemand verplichten te stemmen is een teken van onvrijheid.
de grootste partij van nederland zijn de niet stemmers.
#23
Rmss
Stemplicht zou ik inderdaad nooit invoeren, daar je iemand niet kan dwingen ‘vrij’ te zijn (in wezen beperk je door een plicht in te voeren iemands vrijheid, maar dat terzijde). Nu zou zoiets minder erg zijn als een blanco stem ook echt blanco zou zijn, maar dat is niet het geval.
Een opkomstplicht zoals die vroeger was zou mij niet kunnen deren; prima wat mij betreft. Mensen die echt niet willen stemmen hoeven niet te stemmen, maar veel mensen die eerder gewoon te lui waren om te gaan zullen nu toch nog even de moeite nemen.
#24
Maggi
Ik denk dat bij invoering van een stemplicht politici (van links tot rechts) populistischer zullen worden. Immers, ze hoeven alleen nog maar een kiezer naar hún stem te lokken en niet meer naar het stemhokje in de first place.
Dat lijkt me voor de democratie een nadeel, de discussie over wat politiek betekent voor de samenleving in het algemeen is niet meer belangrijk, het vinden van onderwerpen waar je mee kunt scoren des te meer, met als gevolg een verarming van de politieke inhoud.
Verder denk ik dat het voor de zetelverdeling niet veel uitmaakt: iedereen van links tot rechts zal zijn tactiek moeten veranderen, hoewel de één (GL, D’66?) misschien meer moeite heeft dan de ander (VVD, SP) om de idealen even los te laten…
Persoonlijk heb ik een beter gevoel bij partijen met idealen dus wat mij betreft: laat maar zitten die stemplicht
#25
Peter
Hé, da’s een hele mooie van Rmss (#23) “(…) daar je iemand niet kan dwingen ‘vrij’ te zijn (….)”
Ik dacht dat vrij zijn ook wel eens de zachte dwange van de democratie werd genoemd……
Reacties (25)
Ja, en niet ten goede. Want dan waren figuren als Wilders al veel eerder opgestaan.
Maar goed, misschien hadden we er dan al wel mee om leren gaan. Hmmm. Als ik naar België kijk betwijfel ik dat toch…
Niet doen dus.
Geen van beide, maar opkomstplicht.
Dat is hetzelfde, toch?
Overigens was de vraag niet óf we het moeten doen, maar of nl er anders uit zou zien. :-)
Een stemplicht zou wel goed zijn. imo.
Het voorkomt dat nietstemmers nog verder afzakken, en geeft ze weer recht van spreken.
@ weerbarst: recht van spreken hebben ze sowieso. Thuisblijvers zijn in wezen blanco-stemmers, alleen gaan ze iets efficiënter met hun tijd om: ze blijven gewoon thuis.
Als er een opkomst-/stemplicht zou zijn, zou er ook veel meer aandacht voor de blancostem en de ongeldige stem moeten zijn, en die stemmen zouden ook als een aparte categorie moeten worden meegeteld.
In België is dat steeds een 4 à 5% die blanco/ongeldig stemt. Inclusief vroeger met het rode potlood: “LEEVE HET VLAAMSBLOK MAKAKEN BOITEN SMEERLAPPE” over de stembrief geschreven.
Als je naar de periode tot 1970 (afschaffing opkomstplicht) en daarna kijkt (voor 1970 gemiddeld een opkomst van zo’n 94%, daarna gemiddeld 81%), zie ik niet zo gek veel verschil in de soorten coalities die Nederland kende. Liberalen en sociaal-democraten hebben wel iets meer aan regeringen deelgenomen, maar wellicht heeft dat meer met de ontkerkelijking te maken gehad dan met de opkomstcijfers?
Hoewel er altijd er al een bont gezelschap van partijen aan verkiezingen deelnamen (dat was tijdens de opkomstplicht niet anders als daarna) lijkt het of nieuwe partijtjes de laatste 37 jaar wel meer kans hebben in het parlement te komen en soms zelfs zo groot worden dat regeringsdeelname er in zit. De opkomstplicht was nog maar net afgeschaft of DS’70 (van de jongeheer Drees) forceerde een plaats in het kabinet Biesheuvel I.
Behalve D66 en de LPF is dat verder geen enkele nieuwkomer gelukt (dacht ik).
Eigenlijk is dat dus het enige verschil. Maar in hoeverre dat nou met een stemplicht te maken heeft?
Onderzoek zou hebben uitgewezen dat stem-recht of -plicht geen echt verschil maakt aan het einde van de rit.
Persoonlijk denk ik dat het wel een verschil kan maken. Alleen krijg je dan mss wel heel grote verschillen tussen 2 verkiezingen. Naar gelang het thema en de lijsttrekkers. Of de gebeurtenissen.
Kan me bijvoorbeeld voorstellen dat we met stemrecht een heel hoge opkomst zouden gehad hebben net na de zaak Dutroux maar dat voor de voorlaatste verkiezingen waar iedereen gelukkig was en paars gewoon voort mocht doen er weinig opkomst zou geweest zijn.
Sommige partijen zouden het recht moeten hebben om een stem te weigeren….
Mss kan je proberen een dubbelstem systeem te maken.
Iedereen 1 stem pro en 1 stem contra.
Zodoende krijg je een soort beeld van wie willen we wel en wie zeker niet.
In Vlaanderen zou dit mss een dam tegen het VB kunnen opwerpen.
Stemplicht stimuleert populisme.
Doe mij maar een democratietoets die je moet halen voordat je uberhaupt mag stemmen.
Nadeel: Nog meer PVV-zetels.
Voordeel: Minder SGP (die profiteren altijd van een lage opkomst).
Dat voordeel kan je ook bereiken door de verkiezingen op zondag te houden, dus ik ben tegen.
Opkomstplicht, ben ik voor. Is wat anders dan stemplicht, je kunt sowieso blanco stemmen. Maar met opkomstplicht moeten mensen nádenken over wat ze stemmen én, ook heel belangrijk, politieke partijen moeten zich beter profileren (ergo, ook erover nadenken) naar al die verschillende mensen en ‘groepen’. Probleem is nl. dat juist diegenen die belang hebben bij het stemmen al lang thuis blijven (‘Het maakt toch niets uit’) of zonder nadenken op populisten stemmen (ik noem geen namen). Zo onstaat langzaam maar zeker weer een soort censuskiesrecht. Want de dames en heren die het (economisch) voor het zeggen hebben, blijven écht niet thuis! Sterker nog, van partijen is bekend (zoals de PvdA) dat zij hun campagnes richten op juist die groep(en). Onze overgrootouders (even afhankelijk van leeftijd lezers, in mijn geval klopt dit wel aardig) hebben gestreden voor algemeen kiesrecht, laten we het nu niet verkwanselen. Dus, opkomstplicht en ach, als je er dan toch bent… stemmen maar!
In België zijn het vooral de socialisten die op elk moment hun veto stellen tégen de afschaffing van onze stemplicht.
Bij de tweede kamerverkiezingen zal opkomstplicht niet zoveel uitmaken, denk ik, aangezien de opkomst nog altijd behoorlijk hoog is. De niet opgekomen mensen stemmen echt niet allemaal extreem; dus misschien verschuivingen van een paar zetels.
Doorgeredeneerd: hoe lager de opkomst bij verkiezingen nu, hoe groter het effect. Dus misschien moeten we opkomstplicht gaan invoeren bij Europese verkiezingen….
Overigens hoeft van mij die opkomstplicht niet zo, de afgelopen jaren laat zien dat de opkomst ook omhoog gaat als er wat op het spel staat.
Blammeke, Sargasso heeft al eerder dit ideetje opgepikt.
En zmc, ik ben het zowaar volkomen en 100 % eens met jou: een simpele test omtrent democratisch kennis.
Meer nog, ik heb er enkele jaren geleden hier op Sargasso al een vurig pleidooi voor gehouden. Ik vind die post echter niet in onze database, wellicht het gevolg van mijn beroerd zoeken.
Stemplicht getuigt niet van democratische vrijheid! Laat de politiek maar overtuigend genoeg zijn om de kiezer te lokken naar het stemhokje. Een lage opkomst is niet aan de kiezer te wijten, maar aan het politieke orgaan dat niet bij machte is een kiezer te overtuigen. Een hoge opkomst getuigt van een grote betrokkenheid die ingegeven is door het stimuleren van de interesse van de kiezer.
Opkomstplicht is praktisch gezien hetzelfde, maar psychologisch niet. Bij een stemplicht moet je stemmen: partij 1, partij 2, partij x of blanco. Bij opkomstplicht kun je er ook nog voor kiezen niet te stemmen.
Dat is pas democratie: het recht om niet te kiezen.
Daarnaast zijn heel veel kiezers lui: niet gegaan omdat het regende, de hond ziek was of whatever. Verder wat Leftside zegt.
Ik denk zelf dat NL er niet veel anders uit zal zien, aangezien de macht van het parlement veel te klein is en het kabinet nu het beleid bepaalt.
Bizar dat niemand het daar ooit over heeft: het parlement is gekozen en hoort de wetgevende macht te zijn, terwijl JP en consorte de plannen uitvoeren.
Het is zelfs psychologisch hetzelfde. Je kan immers met stemplicht óók blanco stemmen.
iemand verplichten te stemmen is een teken van onvrijheid.
de grootste partij van nederland zijn de niet stemmers.
Stemplicht zou ik inderdaad nooit invoeren, daar je iemand niet kan dwingen ‘vrij’ te zijn (in wezen beperk je door een plicht in te voeren iemands vrijheid, maar dat terzijde). Nu zou zoiets minder erg zijn als een blanco stem ook echt blanco zou zijn, maar dat is niet het geval.
Een opkomstplicht zoals die vroeger was zou mij niet kunnen deren; prima wat mij betreft. Mensen die echt niet willen stemmen hoeven niet te stemmen, maar veel mensen die eerder gewoon te lui waren om te gaan zullen nu toch nog even de moeite nemen.
Ik denk dat bij invoering van een stemplicht politici (van links tot rechts) populistischer zullen worden. Immers, ze hoeven alleen nog maar een kiezer naar hún stem te lokken en niet meer naar het stemhokje in de first place.
Dat lijkt me voor de democratie een nadeel, de discussie over wat politiek betekent voor de samenleving in het algemeen is niet meer belangrijk, het vinden van onderwerpen waar je mee kunt scoren des te meer, met als gevolg een verarming van de politieke inhoud.
Verder denk ik dat het voor de zetelverdeling niet veel uitmaakt: iedereen van links tot rechts zal zijn tactiek moeten veranderen, hoewel de één (GL, D’66?) misschien meer moeite heeft dan de ander (VVD, SP) om de idealen even los te laten…
Persoonlijk heb ik een beter gevoel bij partijen met idealen dus wat mij betreft: laat maar zitten die stemplicht
Hé, da’s een hele mooie van Rmss (#23) “(…) daar je iemand niet kan dwingen ‘vrij’ te zijn (….)”
Ik dacht dat vrij zijn ook wel eens de zachte dwange van de democratie werd genoemd……