Zo langzamerhand beginnen de veel bezongen “westerse waarden” een nare bijsmaak te krijgen. Verkeersgegevens moeten bewaard gaan worden, ook al kunnen de noodzakelijke gegevens met de huidige regelgeving al opgevraagd worden. De AIVD heeft echter bedacht dat ze aan data-mining willen gaan doen, zodat je verdacht kunt zijn voor je zelf ook maar ooit gedacht hebt aan het bedrijven van enige vorm van criminaliteit.
Politici en justitiebobo’s maken handig gebruik van de dreiging van terrorisme om die maatregelen erdoor te drukken. Zoals Tony Blair het uitdrukte bij een aantal vergaande voorstellen: “We moeten juist nu een eenheid vormen tegen het terrorisme.” Door alle voorstellen aan het terrorisme te koppelen, maakt hij het lastig om er kritisch over te zijn. Stiekem lijkt dat eigenlijk verdomd veel op het “Je bent voor ons of je bent tegen ons” van George Bush.
CDA, PvdA en VVD doen enthousiast mee. Per slot van rekening is het nu het moment om je te profileren als crimefighter. Dus komen de heren woordvoerders Van Haersma Buma (CDA), Van Heemst (PvdA) en Weekers (VVD) met het voorstel bij ernstige misdrijven van grote groepen mensen DNA af te nemen, waarbij anders dan tot nu toe gebruikelijk niet de mogelijkheid bestaat te weigeren.
Ze hebben hun argumenten al klaar waarom we het eigenlijk helemáál niet erg zouden moeten vinden. VVD’er Weekers spreekt sussend van afgebakende groepen. Dat zegt natuurlijk verdomd weinig. “Alle inwoners van Amsterdam” is ook een helder afgebakende groep. En jawel, meneer Weekers definieert het vervolgens als “Alle mensen die in de buurt waren of op de een of andere manier bekend zijn met het slachtoffer.” Dat is een definitie waarmee je wel heel makkelijk honderden mensen in zo’n onderzoek kunt betrekken. Alle mensen die wel eens in de stamkroeg van het slachtoffer komen? Al het personeel en alle klanten van de vaste supermarkt? Alle familie, schoonfamilie, vrienden, vage kennissen? Kortom, met zo’n definitie krijg je binnen de kortste keren een lekkere voorraad aan DNA-gegevens.
Nee hoor, zo bagatelliseert Van Heemst het vervolgens. PvdA en CDA willen de gegevens na het onderzoek laten vernietigen. Maar als personeel en bezoekers van een drukbezochte kroeg in Amsterdam na de zesde keer in twee maanden niet alwéér willen meewerken aan een DNA-onderzoek, zullen ongetwijfeld die regels “versoepeld” worden om “de samenleving niet onnodig te belasten”. En zo gaan we vrolijk op weg naar een databank met het DNA van 16 miljoen inwoners van Nederland.
Dat er sprake is van een grove inbreuk op de privacy wil van Heemst niet horen, want DNA gebeurt met een wattenstaafje in de wang. “Dat vind ik minder vergaand dan een bloedproef bij een alcoholcontrole.” Hij meldt heel subtiel niet dat je dan al verdacht wordt van een overtreding, namelijk door de uitslag van de blaastest, en dat je dan bovendien nóg kunt weigeren.
Het is weer een typisch staaltje van waan-van-de-dag-politiek, na het oplossen van een vier jaar oude moord, die gepleegd bleek door iemand die in eerste instantie een DNA-test had geweigerd. Dat een andere verdachte een tijd vast zat en de opsporing zich wellicht door tunnelvisie alleen op die verdachte concentreerde, dat is blijkbaar een bijzaak. Nee, hadden we dat DNA maar gehad, dan hadden we het meteen kunnen oplossen.
Wat ze daarbij vergeten is dat ze blijkbaar het oplossen van ernstige misdrijven weer aan alleen een DNA-test gaan ophangen, alsof dat het wondermiddel is om elk misdrijf in drie dagen opgelost te krijgen. Kunt u zich de Twee van Putten nog herinneren? Die hebben jaren ten onrechte vastgezeten. En waarom? Vanwege onbetrouwbaar DNA-“bewijsmateriaal”.
En zo krijgen we steeds meer grote systemen, met zoveel gegevens dat er wel vals-positieven uit móeten rollen. Dat de gegevens niets waard zijn wanneer ze onjuist worden verzameld of slecht worden geïnterpreteerd, dat laten we buiten beschouwing. In onze westerse samenleving zijn er immers zoveel waarborgen om zulke fouten eruit te halen dat dat best ondervangen wordt.
Tuurlijk. Dat dachten de Twee van Putten ook…
Reacties (17)
Je verhaal roept bij mij een aantal vragen op:
– Wat hebben de ‘westerse waarden’ te maken met de wens van overheden om databases te onderhouden met persoonsgegevens? Bestaat die wens dan niet in China, Iran, Indonesie of Brazilie?
– Waarom zou iemand automatisch verdacht zijn als de AIVD aan data-mining gaat doen? Wat impliceert dat?
– Wat is er precies slecht aan als de overheid een grote databank met DNA gegevens onderhoudt? Gelden bezwaren daarvoor dan ook niet voor de al bestaande databases van kentekens en bevolkingsregisters? Waarin zit het verschil?
– Zou je voor een wel voor een DNA database zijn als die 100% betrouwbaar is?
De ironie van dit alles is natuurlijk dat de ‘waarden’ en ‘verworvenheden’ van de westerse maatschappij die ‘de terroristen’ (ook weer zo’n helder afgebakende groep) proberen te bestrijden (vrijheid, recht van meningsuiting, kunnen gaan en staan waar je wil, etc) door dergelijke maatregelen de nek om worden gedraaid. Als dergelijke maatregelen doorgang vinden geven we alleen maar toe aan wat bijvoorbeeld extreem-fundamentalistische moslims willen. Dat kan toch niet de bedoeling zijn, lijkt me.
Hay: juist. De individuele vrijheid die ze hiermee zeggen te verdedigen wordt hiermee volkomen om zeep geholpen.
Habay: iemand kan op basis van patronen in internet- en telefoongebruik, DNA-gegevens en wat dies meer zij plotseling als mogelijke verdachte naar voren komen, terwijl hij niets gedaan heeft wat dat zou rechtvaardigen. Mijn grootste bezwaar is nog wel dat het gezond verstand vaak wordt uitgeschakeld als er zoiets wordt opgezet. Het systeem zegt het, dan is het toch waar?
DNA-gegevens worden per definitie gebruikt voor zware misdrijven. Dat is nogal wat anders dan adresgegevens of kentekens. Je DNA kan op allerlei manieren ergens terecht komen. Het is zelfs niet altijd sluitend bewijs dat je ergens geweest bent.
Om die reden, én omdat het werken met DNA-gegevens van meer afhankelijk is dan de vraag of de computer er een match bij kan vinden – is er zorgvuldig mee omgegaan? kan het op een andere manier op die plek beland zijn? – en daarom nooit per definitie een sluitend bewijsmiddel is, ben ik tegen het verzamelen van DNA voor een dergelijke database. Er wordt een schijnzekerheid ingebouwd die voor mijn gevoel tot alleen maar méér gerechtelijke dwalingen zal leiden. Ook integere speurders kunnen de fout ingaa, of het nou door tunnelvisie of verkeerd omgaan met het DNA-materiaal is.
Het ging al mis dat dat Haagsche tuig instemde met de identificatie [Ausweis] plicht… echt met allerlei drogredenen worden we gewoon 60 jaar teruggesmeten in de tijd. En dan hebben sommigen het over een achterlijke groepering als ze het over Islamieten hebben.
mja
kijk eens op de site van anderetijden.nl en zoek de afleveringen op over de RAF en luister dan goed wat de toenmalige bewindshebbers zeggen in de interviews. Juist, als je goed geluisterd hebt hoor je ze stuk voor stuk zeggen dat “speciale anti terroristen wetgeving” niet overwogen werd, aangezien je dan terroristen een basis van legitimiteit geeft.
Oftewel: als je speciale wetten uitvaardigd tegen hun erken je hun.
En wat zie je nu in alle paniek-politiek?
Juist.
“speciale anti terreur wetgeving”
Iets wat ze toendertijd juist niet wilden aangezien dan “het volk” meer te lijden had als die paar aanslagen. Maar ja nu moet iedereen m¡dus wel met een ausweiss rondlopen dankzij die nitwit van een balenellende c.s.
Lekker he, uitgeleverd worden door je eigen regering.
Maar ja de staat is er niet voor jou.
Jij bent er om de staat (of je wil of niet) te onderhouden.
Anyway: anderetijden.nl en ff zoeken op RAF enzo en goed luisteren en kijken hoe men terrorisme vroeger aanpakte.
– Waarom zou iemand automatisch verdacht zijn als de AIVD aan data-mining gaat doen? Wat impliceert dat?
Beetje een andere manier van zeggen:
waarom privacy? je hebt toch niks te verbergen?
antwoord daarop: zie ook “gelijk oversteken website”.
“Mijn privacy is belangrijker dan de mensen die omkomen bij een aanslag (die voorkomen had kunnen worden als de overheid data-mining technieken op grote schaal had mogen gebruiken)”
Ik weet het niet.
@Beasjt #5, Yatta #4: Mijn “Ausweis” bij me moeten dragen beschouw ik als een zeer klein offer.
@Q een klein offer.. aan wat? voor wat? het dragen van een identiteitsbewijs als amulet tegen terrorisme, denk niet dat dat werkt.
Aanslagen worden niet voorkomen door mijn data te mijnen, ik ben namelijk helemaal niet van plan om een aanslag te plegen. En nee, ik wil niet dat die griezels in den Haag of andere griezels met de goedkeuring van den Haag mijn doen en laten gaan lopen controleren. Als je niets misdoet heb je niets te vrezen is zo’n walgelijke dooddoener. Joden in de jaren 30 van de vorige eeuw dachten ook niet dat ze iets verkeerd deden. Als de waan wijzigt ben je voor dat je het weet fout.
De uitspraak “Mijn privacy is belangrijker dan de mensen die omkomen bij een aanslag (die voorkomen had kunnen worden als de overheid data-mining technieken op grote schaal had mogen gebruiken)” gaat nog een stapje verder en legt de schuld van de aanslagen bij diegene die belang hecht aan zijn/haar privacy. Gaat wel erg ver de verkeerde kant op. Of heb ik geen recht om in een rechtvaardige maatschappij te leven? (zo’n beetje de mooiste populistische uitspraak die ik ken – tot nu toe)
En weer wordt er wetgeving voorgesteld die potientieel misbruikt kan worden. En wat is weer het antwoord van de politici? Nee, je hoeft je geen zorgen te maken, het wordt niet misbruikt. Als de geschiedenis ons 1 ding leert is dat macht altijd corrumpeert. Nu hebben ze de intentie misschien nog niet om de databases te gaan misbruiken. Maar als je een database aanlegt wordt die per defenitie een keer misbruikt. Een maal aangelegd wordt hij nooit meer afgeschaft. Slimmere politieagenten aannemen is denk een betere stap tegen de criminaliteit.
Ik wil die Van Heemst wel eens wat DNA afnemen met een wattenstaafje in z’n wang. Dan reinig ik er wel eerst m’n oren mee, kijken of hij dan nóg zo voor is. Want ik heb al zoveel onzin van dat soort gasten moeten aanhoren dat mijn gehoorgangen kunnen wedijveren met de inhoud van een beerput. De verdere details zal ik u besparen…
Ik geloof dat mijn reactie hier overbodig is…
Als zo een database zo goed zal werken waarom is er dan nooit zoiets opgezet voor vingerafdrukken ?
Breng politici nou niet op ideeen zeg!
Er bestaat al lang een landelijke database met vingerafdrukken. In principe wordt van elke verdachte die in verzekering wordt gesteld (dus waarvan de hulpofficier van justitie beslist dat hij langer dan 6 uur voor onderzoek wordt vastgehouden) vingerafdrukken, foto en signalement vastgelegd. Deze vingerafdrukken worden vergeleken met liggende sporen (aangetroffen vingerafdruksporen op een plaats delict) en beschikbaar gehouden voor onderzoek naar toekomstige sporen en ter identificatie bij een nieuwe aanhouding. Vingerafdrukken van getuigen worden na onderzoek vernietigd en niet in de database opgenomen. Op dit moment is men al bezig van veroordeelden dna vast te leggen en op dezelfde manier als vingerafdrukken te vergelijken.
@Eric: De vragen die je stelt zijn terecht. Die vragen moeten ook beantwoord worden voordat een rechter tot een veroordeling over zal gaan. Aan de andere kant zijn technische sporen wel veel meer betrouwbaar dan (per definitie) subjectieve getuigen of verdachten die elkaar de bal toespelen.
En over misbruik van privacy-gevoelige gegevens: de overheid probeert regels op te stellen in welke gevallen welke gegevens door wie gebruikt mogen worden ten behoeve van de opsporing. In de huidige maatschappij worden er nu eenmaal steeds meer gegevens vastgelegd; we leven niet meer 50 jaar geleden. Het is niet de vraag OF deze gegevens gebruikt kunnen worden. Er is regelgeving nodig om een juiste afweging te kunnen maken tussen het privacybelang en het opsporingsbelang.
Als Albert Heyn een bonuskaart uitgeeft springt iedereen er op om een paar euro korting te kunnen krijgen, terwijl je weet dat dit bedrijf om commerciële redenen middels analyse van je kassabonnetjes heel veel over je vast gaat leggen. De regels daarvoor zijn vaag en van enige controle is geen sprake.
Als de overheid aan datamining wil doen om aanslagen te voorkomen en zware misdrijven te vervolgen, breekt de hel los…
Ik heb juist om die reden geen Albert Heyn kaart Sascha (noch mijn adresgegevens doorgegeven aan Orange om 10 euro extra beltegoed te krijgen). Dus ik heb wel recht van klagen! Daarnaast vergelijk je hier iets vrijwilligs met iets dwangmatigs. Dat is net zoiets als mensen vertellen: “Ach als er een autoweg naast uw huis komt te liggen levert dat een lager risico op longkanker op dan als u rookt.” Ook in dat geval pikken mensen (ook rokers) de argumentatie niet.
Verder ben ik van mening dat het huidige kabinet het privacybelang in de afweging met het opsporingsbelang zwaar onderschat. Zeker als de minister van Justitie uitspraken doet in de trand van veiligheid gaat altijd boven privacy ben ik op mijn hoede als diezelfde minister met wetsvoorstellen aankomt die de privacy verder in gevaar brengen.
Tenslotte levert datamining altijd de zgn. valspositieven op: Mensen die niet schuldig zijn aan delicten (of aan het plannen daarvan), maar die wel tot verdachte worden bestempeld. Ik heb liever tien boeven op straat, dan een onschuldige in de bak.
Ik ben het met je eens dat de minister niet altijd even handig is in zijn uitspraken. Het probleem is ook dat privacy meer een gevoel is dan een meetbaar begrip. Ook ik maak me zorgen over mijn privacy en de omgang met gegevens door de overheid. Ik moet niet denken aan een Big Brother-overheid die het gedrag van zijn burgers voortdurend analyseert teneinde een enigszins afwijkende mening direct in de kiem te kunnen smoren. Aan de andere kant, als het voortbestaan van de staat en de democratie wordt bedreigd, mag wat mij betreft het individuele belang daar wel ondergeschikt aan worden gemaakt.
Een ander verhaal is het opsporen van misdrijven. Door middel van bestandsanalyse zou best kunnen blijken dat je met je gsm gesprekken voerde op de tijd en plaats waar drie verschillende overvallen plaats vonden. Dat maakt je nog niet direct tot verdachte (redelijk vermoeden van schuld), laat staan dat je uitsluitend op deze gegevens veroordeeld zou kunnen worden. Er zal wel nader onderzoek naar je ingesteld worden om te kijken of er nog meer is of dat je juist uitgesloten kan worden. Is natuurlijk niet leuk, zelfs al weet je zelf dat je onschuldig bent en men niets zal vinden.
Waar ik bang voor ben is datamining om te proberen te voorspellen wie een misdrijf zal gaan plegen. Ik heb een bepaald inkomen, woon in een bepaalde wijk, heb een bepaalde gezinssamenstelling, schulden, bepaalde vrienden, hobby’s, whatever, en statistisch gezien blijk ik precies in het profiel te passen van iemand die volgend jaar een bank zal overvallen. Mijn “geval” wordt besproken in een commissie en men besluit preventief vast mijn telefoon af te gaan tappen en mijn werkgever te benaderen. Misschien een beetje gechargeerd, maar zeker een mogelijkheid die men ooit in overweging zou kunnen nemen.
Over de vergelijking vrijwillig en dwangmatig: gegevens die jij niet “vrijwillig” vast laat leggen, kan de overheid niet onder dwang opeisen. In hoeverre is het laten registreren van gegevens echter nog vrijwillig? Tuurlijk kun je afzien van een bonuskaart en een gratis beltegoed, altijd direct je salaris opnemen en alles contant afrekenen, voortaan bellen in een telefooncel, je krant en je tijdschrift in de losse verkoop halen etcetera. Doe je echter gewoon mee, dan wordt er steeds meer over je gedrag vastgelegd, gegevens onderling verhandeld en op een zeker moment komt ook de politie een keer langs om te kijken wie er allemaal belde ten tijde van die overval…
Waar gehakt wordt, vallen spaanders. Er zijn in het verleden ten onrechte mensen veroordeeld op vermeend DNA-bewijsmateriaal. Vreselijk. Ook met een schadevergoeding kun je dit nooit ongedaan maken. Er is echter wel van geleerd en DNA-technieken zijn inmiddels veel verder verfijnd, evenals de manier van het vastleggen van sporen. Er is maar één manier om te voorkomen dat er nooit iemand ten onrechte veroordeeld wordt: nooit iemand veroordelen. Is wél een christelijke gedachte…
Dit is géén christelijke gedachte: wie geen AH kaart heeft is automatisch verdacht.
@Sacha Mag jij raaien over de aanpak van Justisie in NL in 2010…