'statiegeld'

Recycling is altijd wat lacherig behandeld in de grotemensen economie. Het was meer iets voor overjarige hippies en de geitenwollensokken brigades. Want het is toch veel goedkoper om weg te gooien dan om te hergebruiken. En hierbij dacht men dan vooral aan verpakkingsmateriaal zoals flessen. Maar nu weten we dat we zonder economische crisis ongeveer op dit moment tegen een blijvend tekort aan koper aan hadden kunnen kijken. Een tekort dat er binnenkort hoe dan ook komt met al die elektrische auto’s van morgen. Vandaar ook het blijmoedige verhaal vorig jaar in een krant van een afvalscheider die zijn investering wel rendabel dacht te krijgen als de grondstoffenprijzen verder zouden stijgen. Op dit moment dalen de grondstoffenprijzen echter, zodat recycling nog verder achter de waarnemingshorizon van beleidsmakers verdwijnt. Volkomen ten onrechte, want recycling wordt een van de belangrijkste aspecten van duurzaam beleid en zeker ook een bloeiende bedrijfstak.

Recycling is meer dan terug-naar-de-statiegeld-melkfles, waar ik zelf overigens niet zo’n voorstander van ben, want ik sjouw al genoeg met die bierkratten. Laten we de verpakkingsmaterialen even voor wat ze zijn, dan is het eerste belangrijke aspect van recycling het terugwinnen van kostbare grondstoffen. Nemen we koper als voorbeeld, dan zie je nu al veel activiteiten om dit materiaal uit de afvalstroom te halen. Maar in de praktijk blijken er nogal wat beperkingen. Koper zit te vaak verpakt in lastige materialen zoals de isolatiemantel bij koperen kabels. In veel gevallen kan men die eraf strippen, maar niet altijd en dan wordt de isolatie weggebrand. Dat laatste is iets dat uit milieuoogpunt ongewenst is. Maar het kan erger. Soms zit koper in een irritante kunsthars verpakt waarmee het tot een geheel versmolten is. Krijg het daar nog maar eens uit. Deze vorm van assembleren van koperen onderdelen is vooral op de kostprijs gebaseerd. Het monteren van een losse spoel in een samengesteld onderdeel met bijvoorbeeld schroeven is duurder. Toch zou je dat verplicht moeten stellen om de terugwinmogelijkheid te optimaliseren. Je zou mede moeten gaan ontwerpen voor recycling. Met een mooie kreet heet dit: Design For Recycling. Op kleine schaal gebeurt het al ontdekte ik laatst, toen ik een apparaat uit elkaar haalde. De koperen wikkelingen van een motor waren met één enkele schroef los te halen. Er zat alleen nog een kunststof kraagje op voor de connectoren.