Zomercollege: de gestage economische teloorgang van het Westen

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,

Jon Moynihan is uitvoerend voorzitter van de PA Consulting Group, een internationaal adviesbureau op het gebied van alle aspecten van IT, management en innovatie in werkelijk alle sectoren van overheid en bedrijfsleven; of het nu zakelijke en financiële dienstverlening betreft, industrie en logistiek, of (semi-)overheid en de nutssector.

AP’s paradepaardjes draaien om kostenbesparing en efficiëntie. Het stemt dan ook weinig hoopgevend dat Moynihan in een uitvoerige powerpointpresentatie voor de London School of Economics eerder dit jaar, voorspelde dat het Westen gedoemd is achteruit te blijven kachelen terwijl opkomende industriën als China, India en Brazilië het stokje van het economisch wereldleiderschap langzaam maar zeker over zullen nemen.

Kort en goed: we zijn flink de klos, en in zijn lezing legt Moynihan uit waarom. De globalisering doet ons de das om. Onze levensstandaard en lonen liggen te hoog in vergelijking met de rest van de wereld; de inkomensongelijkheid is te groot en er is derhalve niets dat de Chinezen of Brazilianen niet goedkoper kunnen doen. Gevolg: het massaal wegspoelen van banen naar lagelonenlanden. Begon dat met ongeschoolde arbeid, inmiddels kunnen landen als China, Taiwan, Korea en Brazilië goedkoper elektronica en auto’s maken dan Europese of Amerikaanse landen.

Volgende stap is volgens Moynihan dat deze opkomende economieën onze innovatieve en creatieve industrie zullen wegkapen; China voorop. Niet voor niets investeert dat land zoveel geld in wetenschappelijk onderzoek. Daarna is de juridische en financiële dienstverlening aan de beurt. En waarom ook niet? Wie als Amerikaan of Brit zijn telefoon- of energiemaatschappij belt, heeft nu al grote kans verbonden te worden met een callcenter in India.

De bankencrisis, Eurocrisis, werkloosheid in Europa en de VS, het boze electoraat en xenofobie zijn volgens Moynihan dan ook symptomen van een dieper liggend probleem. Een probleem dat politici niet onder ogen durven zien, en dat zij daarom bezweren met symptoombestrijding. Maar daardoor lopen ze wel achter de feiten aan, en neemt het probleem van de banen en kapitaalvlucht catastrofale vormen aan (zie Griekenland, zie Spanje), in plaats van dat het in goede banen wordt geleid en het tij wordt gekeerd.

Moynihan is een gestaalde kapitalist, die niets moet hebben van Keynes, de publieke sector of de verzorgingsstaat. Dat is wat hem betreft allemaal weggegooid geld, dat vervolgens niet gestoken kan worden in zaken die wel rendement opleveren, en onze economieën concurrerender kunnen maken. Zoals:

1. Investering in onderwijs (als je leraren slecht betaalt, krijg je slechte leraren)
2. Investering in infrastructuur (zoals glasvezelnetwerken)
3. De hervorming van het bankwezen (met wetgeving en handhaving)
4. Juiste vormen van belastingheffing (Belasting op bedrijven en arbeid schaadt de economie, belasting op consumptie en bezit echter niet)
5. Investeren in innovatie en technologie (Fabricage levert meer extra banen op dan de dienstverlenende sector)
6. Investeren in ‘ecosystemen’ waarin innovatieve ondernemingen gedijen.

Maar bovenal zullen we volgens Moynihan genoegen moeten nemen met een aanzienlijk lagere welvaartsstandaard, en harder en beter moeten studeren en werken om landen als China, India en Brazilië bij te kunnen benen.

De lezing van dik een uur kan op behoorlijk wat belangstelling rekenen. MIT Tech TV was zo vriendelijk hem online te zetten en Business Insider haakte hierbij aan door de powerpoint-sheets te publiceren.

En voor wie dit verhaal smaakt naar meer van Moynihan is er ook deze lezing uit 2009, over de toekomst van de wereldwijde en Westerse economie.

Reacties (37)

#1 gronk

Maar bovenal zullen we volgens Moynihan genoegen moeten nemen met een aanzienlijk lagere welvaartsstandaard

Waarbij met ‘we’ natuurlijk bedoeld wordt ‘iedereen die nu onder de 40 is’. Waag het eens om te zeggen dat de huidige pensioenen te hoog zijn, en dat het niet betaalbaar is om iedere bejaarde eindeloos te vertroetelen met zorg (want dan ben je een amorele klootzak).

Nee, de jongere generaties, die moeten hun PLAATS weten. En dat is dat ze veel harder moeten werken en leren voor veel minder welvaart. Want nogmaals, de ouderen zullen niets opgeven. Want ten eerste hebben ze daar recht op, en ten tweede hebben zij wel hard gewerkt, en de jongere generatie niet. Oh, en je mag best innovatief zijn, zolang de bestaande structuren maar in stand blijven. Wel binnen de hokjes blijven denken he!

Weet je wie d’r ook zo zwelgde in conservatief-neofascistisch gelul?

  • Volgende discussie
#1.1 McLovin - Reactie op #1

“Weet je wie d’r ook zo zwelgde in conservatief-neofascistisch gelul?” Rutte?

  • Volgende reactie op #1
#1.2 Henk Daalder Windparken Wiki - Reactie op #1

Vraag een s aan de honderdduizenden bejaarden die weg kwijnen in tehuizen of ze “vertroetelt” worden.
Daar moet meer geld bij, of zorg.

  • Vorige reactie op #1
#2 shakkarumpa

dat het economische wereldbeeld van deze man achterhaald is wordt geillustreerd door zijn eigen verhaal.

niets over nieuwe vormen van waarde, alleen maar economie-textbook-theorie

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 McLovin

En wat als die lage lonen landen straks hetzelfde welvaartspeil bereiken als wij? Ik neem aan dat het arbeidskostenpeil daar ook gestaag gaat stijgen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Toko_Senang

Ik wil niet denigrerend zijn, maar noem eens een originele uitvinding uit China, Brazilië of één van de andere BRICS. Tot nu toe is het alleen kopiëren van Westerse ideeën. Voor uitvindingen heb je vrijheid van geest nodig en een eigendomsstructuur die aanzet en uitnodigt tot het investeren in nieuwe producten en diensten.
In geen van de BRICS landen wordt dit gegarandeerd. Sterker nog, bedrijven in China zijn terughoudend met het investeren in R&D, omdat werknemertrouw minimaal is, voor 5% meer gaan ze naar de concurrent. (Iets om in ons achterhoofd te houden met de flexibilisering van de arbeidscontracten).

Waar hij wel gelijk in heeft is dat Fabricage meer werk oplevert dan dienstverlening. We zullen van de idee Fixe af moeten dat Nederland zich met dienstverlening alleen kan redden. Ik vraag me dan wel eens af aan wie we diensten moeten verlenen als al de fabricage gerelateerde werkgelegenheid is weggetrokken.

Eerherstel voor vakkennis en kunde, voor ingenieurs en techneuten.

En tegen hervorming van het bankwezen kan niemand niemand zijn, ik denk zo in de richting van een zorgplicht voor de bankier bij het verstrekken van leningen, analoog aan die van de arbeidsveiligheid, met een bewijsplicht bij de dienstverlener.

Genoeg voor de zondagmiddag, naar de zon nu deze nog gratis is

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4.1 McLovin - Reactie op #4

Deels kan ik me vinden in je verhaal, zeker dat we in NL veel meer aandacht moeten gaan hebben voor de maak industrie. Wat die innovatie betreft: veel wordt al door Chinese en indische ingenieurs uitgevonden en ontwikkeld alleen plakken we er dan nog een Europees label/merk op. Daardoor lijkt het alsof deze artikkelen in het westen zijn uitgevonden. En daarbij: wat nog niet is kan nog komen, er komt een dag dat die landen ook aan””modern” hrm gaan doen, dwz binding van werknemers etc maar als dat zo ver s kom ik bij mijn eerdere post: dan zullen de lonen in die landen gaan stijgen, incl het welvaartspeil, en zijn het geen lage lonen landen meer.

  • Volgende reactie op #4
#4.2 tienwijzen - Reactie op #4

China, buskruit, en een apparaat om aardbevingen aan te zien komen.
China gebruikte het buskruit nooit voor oorlogsvoering.
Chinees porcelein was honderden jaren lang uniek.
Er bestaat een beschrijving in vele delen van Chinese uitvindingen, een Britse historicus waarvan de naam me nu even niet te binnen schiet.
Wat China niet deed was oorlogstuig ontwikkelen, evenmin was het er op uit andere landen te veroveren.
Ik meen nog ver voor de 15e eeuw was er een Chinese expeditie die tot Afrika zeilde, maar die had geen gevolg.
Toen rond 1850 Britse oorlogsschepen voor de Chinese kust verschenen had China dan ook geen verdediging.
Landen die met geweld worden gekoloniseerd doen nooit uitvindingen.

  • Vorige reactie op #4
#4.3 Toko Senang - Reactie op #4.2

Inderdaad heeft China al deze uitvinden gedaan. Het probleem met China was dat alle uitvindingen werden gedaan ter meerdere eer en glorie van de Keizer. Dus buskruit kreeg ook geen civiele toepassing, om bijvoorbeeld rotsen te kloven. Lees Arm en Rijk er maar eens op na van D.S. Landes.

#4.4 Toko Senang - Reactie op #4.3

En Epke laat zien dat vernieuwing werkt, gouden medaille op de OS.

#5 mark3000

die niets moet hebben van Keynes, de publieke sector of de verzorgingsstaat. Dat is wat hem betreft allemaal weggegooid geld,

Wat een simplistisch gelul. Als het westen ergens kapot aan gaat dan is het wel aan dit soort gelul en de prijs die daarvoor betaald wordt. (Er stond overigens laatst een fantastische link op Sargasso: De manager heeft gewonnen. Het had moeten zijn: De Lul heeft gewonnen)

Alle IP die in de afgelopen jaren in de R&D sector van diverse Europese industrie is opgebouwd wordt vanwege kostenbesparing of whatever (let wel: het bedrijf draait gewoon niet genoeg omzet om de salarissen van de lullo’s te betalen) BAM overgeplaatst naar China. Diezelfde R&D die door de gemeenschappelijke pot is (en nog steeds wordt) gefinancierd middels subsidies in innovatie. We creëren en financieren dus werkgelegenheid in China, iets waar we (schijnbaar) een tekort van hebben in het Zuiden van de Unie. Meja, het is allemaal niet kostenefficiënt ofzo.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5.1 gronk - Reactie op #5

Het is ook allemaal hetzelfde gelul. Het ‘moet’ allemaal goedkoper, want anders doet iemand anders het wel. Eerst verplaatsen we productie naar andere landen, want da’s goedkoper, dan de R&D, want goedkoper, daarna gaan we klagen dat d’r hier geen maakindustrie meer is. Nee kneus, die heb je zelf geoutsourced naar lagelonenlanden. Eigen verantwoordelijkheid nemen, da’s blijkbaar iets wat alleen andere mensen mogen doen.

Daarnaast vergeet meneer Moynihan een ding: als je voortdurend hakt in de lonen, dan heb je uiteindelijk geen consumenten meer. Want die hebben geen geld meer om al die producten te kopen die je zonet weer heropgetuigde maakindustrie produceert.

En BTW, ik neem aan dat meneer Moynihan goed betaald wordt voor z’n praatjes. Weetjewat: ik doe het voor de helft.

#5.2 alt. johan - Reactie op #5.1

‘Koop Nederlandsche waar, dan helpen wij elkaar’

  • Volgende reactie op #5.1
#5.3 tienwijzen - Reactie op #5.1

Goed betaald als die praatjes omzet opleveren voor PA.

  • Volgende reactie op #5.1
  • Vorige reactie op #5.1
#5.4 Toko Senang - Reactie op #5.1

Ik werk toevallig voor een bedrijf met vrij unieke Technologie, met ongeveer 5 andere aanbieders in de wereld. Daar hebben we geen last van Chinese goedkope concurrentie. En wat het bedrijf uniek maakt is dat manager worden geen hoger salaris oplevert dan specialist te blijven.

Ik zie dit als één van de manieren om de concurrentie aan te gaan, unieke technologie/kennis en nadruk op kennis en kunde.

En dan hoeft het niet goedkoper, omdat je de enige bent die de producten levert

  • Vorige reactie op #5.1
#5.5 McLovin - Reactie op #5.4

Toch niet toevallig een bedrijf dat flow meters maakt in het Oosten des land?

#5.6 Toko Senang - Reactie op #5.5

Nee, het westen des lands

#6 Hans Verbeek

Het feit dat de makkelijk winbare fossiele brandstoffen in het Westen opraken heeft er vast ook wel wat mee te maken.
Maar daar denken de meeste economen nooit over na.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6.1 Henk Daalder Windparken Wiki - Reactie op #6

Wat snappen economen wel?
De EU loopt nog wel een beetje in de pas met duurzame ontwikkeling.
Als we daarmee de rest van de wereld mee inspireren (door het zelf te doen) gaat die dat ook doen en bestrijden we de grondstoffen schaarste

  • Volgende reactie op #6
#6.2 tienwijzen - Reactie op #6

De VS kolonisatie van het Midden Oosten begon in 1943, toen Roosevelt werd gerapporteerd dat de eigen VS olie binnen dertig jaar op zou zijn.

  • Vorige reactie op #6
#7 Bismarck

Moynihan weet ook zijn ideologische veren goed kwijt in zijn model, met zijn “Western hostility to high earners”. Alsof “high earners” in Brazilië of Rusland met minder vijandigheid te maken hebben.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Key

Het sterke gedeelte van zijn verhaal is dat “we” in het westen meer moeten investeren in onderwijs en onderzoek dan dat we nu doen.
Het slechte gedeelte van zijn verhaal zit in het oude argument dat “ze” door de lage arbeidskosten alles goedkoper kunnen maken. Het makke van dat argument is dat hun lonen zo laag zijn omdat hun arbeidsproduktiviteit zo laag is, en als hun produktiviteit gaat stijgen dan zullen die lonen volgen waardoor die produktiekosten zullen stijgen.

Het feit dat het westen richting omlaag gaat klopt wel, maar dat heeft meer te maken met de politici die een EU hebben gecreeerd die in slow-motion het hele continent gaan slopen, en de onhoudbare oliedorst van onze industrie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8.1 gronk - Reactie op #8

maar dat heeft meer te maken met de politici die een EU hebben gecreeerd die in slow-motion het hele continent gaan slopen

Onzin. De huidige euro-problematiek is oplosbaar (als je wilt). Wat veel moeilijker oplosbaar is zijn demografische ontwikkelingen: in 2040 is europa aardig vergrijsd. Dat effect heb je veel minder in azie. OTOH, een economie gebaseerd op continu stijgende inwoneraantallen is ook niet houdbaar…

#8.2 Key - Reactie op #8.1

“De huidige euro-problematiek is oplosbaar (als je wilt)”. Zo lust ik er nog wel een paar: het zuiden “wil” wel maar de corrupte politici zijn niet bereid hun privileges op te geven. En het noorden “wil” wel, maar wil niet opdraaien voor de corrupte politici in het zuiden. Voor de rest is het allemaal oplosbaar, als we willen.

Anyway, terug on-topic: de demografie is ook een punt van belang, maar door de hoge bevolkings aanwas (veroorzaakt door betere overlevingskansen voor zuigelingen/kleuters) heeft het budget (per kind) om deze aanwas goed te scholen gemiddeld omlaag gebracht. Bovendien worden de natuurlijke grondstoffen daar ook in rap tempo minder. Hierdoor daalt de opbrengst per inwoner (want minder scholing per inwoner==minder opbrengst per inwoner), terwijl de kosten omhoog gaan (grote bevolkingsaangroei -> minder natuurlijke grondstoffen per persoon -> hogere kosten voor levensonderhoud –> hogere loonkosten).

Met alleen een gemiddeld jongere bevolking ga je de oorlog ook niet winnen.

Kijk naar bijvoorbeeld Tunesie, en zie hoe de demografie van dat land (veel jonkies met weinig werk) dit land eerder naar de klote helpt dan dat dit het land spontaan opstoot in de vaart der volkeren.

Of kijk naar Egyote: elk nieuw geboren egyptenaartje zorgde ervoor dat (door huisvesting) de hoeveelheid landbouwland afnam, ipv toenam wat zou moeten om de bevolking te voeden. En als na 30 jaar de voedsel subsidies onhoudbaar worden heb je een interne oorlog. De demografie van veel jonkies zorgde voor problemen, niet voor welvaart.

  • Volgende reactie op #8.1
#8.3 tienwijzen - Reactie op #8.1

Leg eens uit hoe de euro problemen opgelost kunnen worden.
M.i. toont de euro ellende aan welke vergissing de EU was.

  • Volgende reactie op #8.1
  • Vorige reactie op #8.1
#8.4 ludus - Reactie op #8.1

De vergrijzing slaat in Azie net zo hard of wellicht wel harder toe dan in Europa.
In Japan is dat reeds het geval.
In China komt deze eraan, denk aan de een kind politiek van Mao.
In landen als India en indonesie groeit de “middenklasse” met miljoenen mensen per jaar. En zoals genoegzaam bekend heeft stijgende welvaart een omgekeerd evenredig effect op de geboortecijfers

  • Vorige reactie op #8.1
#9 Henk Daalder Windparken Wiki

Als China rijker wordt, worden ook de fabricage kosten hoger.
Er zijn al autofabrieken in de VS met lagere lonen dan in Chinese autofabrieken.

Aan de produktie van zonnepanelen en chips, kun je zien dat de industrie als een sprinkhanen plaag, naar steeds nieuwere regio’s trekt, zodra de oude te rijk wordt en daardoor te duur.

Daarom is China nu Afrika aan het koloniseren.
Als ze daar ook mensen gaan opleiden, of onze ontwikkelingshulp benutten, kan Afrika de volgende lage lonen regio worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 tienwijzen

Het organisatieadviesbedrijf bestaat door verkoop van adviezen.
Al weer lang geleden was fuseren in de mode, deskundologen op het gebied van fusie sproten als paddestoelen uit de grond.
Nu die mode is verdwenen zijn ook die deskundologen verdwenen.

Het gaat niet best met het westen, dat is waar.
De VS leent zich suf, al sinds Roosevelt, de EU meent zich aan z’n eigen haren uit het euro moeras te kunnen trekken.

Waar is ook dat landen als China en India steeds meer kunnen, de VS heeft b.v. geen verdediging tegen Chinese Zijderups raketten, Iran en Venezuela hebben die dingen, misschien houdt dat de aanval op Iran tegen.
Zowel India als China ontwikkelden een eigen jachtvliegtuig.

De militaire superioriteit van het westen is dus aan het verdwijnen.

Persoonlijk acht ik dat een goede zaak, wereldbeheersing onder het mom van mensenrechten, en vrijheid en democratie, is mij een gruwel.

Dat goedkope import uit lage lonen landen dus aan het verdwijnen is, vast wel.
Dat ons dat welvaart kost, zeker.
Dat we meer voor grondstoffen zullen moeten betalen, ja.

Dat in de vergelijking het westen minder rijk zal zijn, lijkt zeer waarschijnlijk.

Hoe PA dat denkt te voorkomen is mij een raadsel.
Maar wel denk ik dat PA aan het adviseren daarover geld denkt te gaan verdienen, het is de waan van de dag.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Joop

Zelf zou ik het boek De val van de Verenigde Staten: een vergelijking met de Sovjet-Unie van Dmitry Orlov aanraden. Hij heeft een sterk verhaal over schulden, grondstoffen, brandstoffen en hoe het systeem eigenlijk een voor de gek houderij is. Het mooie is dat de laatste hoofdstukken gaan over hoe je kan overleven als de boel in elkaar stort. Dus dat gaat wat verder dan theoretische bespiegelingen.

Wat de meneer in het artikel meent hoeft niet helemaal juist te zijn. De econoom Jeffrey Sachs zegt juist dat door globalisering dat eerst wel zo is, maar door een grotere markt er juist weer meer hoger opgeleide mensen nodig zijn zoals bijvoorbeeld in het westen voorradig.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11.1 tienwijzen - Reactie op #11

Er wordt gedaan alsof globalisering iets recents is.
Slavernij ontstond toen de Britten Caraibische suiker in hun Chinese thee wilden.

#12 Amateur commenter

Waarom zou je concurreren op een plek waar je het niet op kan winnen? Waarom zou je een stap terug willen gaan naar de industriele revolutie terwijl machines worden gemaakt die een hogere productiviteit hebben?

Het werkelijke probleem is dat de productie om groei te stimuleren hoger begint te liggen dan we kunnen en willen consumeren. Je wilt een spel spelen dat allang klaar is.

Er moeten nieuwe prioriteiten komen, 1 die welzijn voorop stelt, niet productie. Daarbij, kapitalisme is gefocused op een zo efficiënt mogelijke productie. Dat wil zeggen, kapitalisme is erop gefocused om baangelegenheid terug te dringen, niet te creëren.

Dan rest mij de vraag, waarom zouden we PA Consulting dan moeten geloven?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12.1 tienwijzen - Reactie op #12

Kapitalisme is het streven rendement te maken op investeringen.
Efficiëncy is daarbij van belang, voor iedereen.
Niemand is gebaat bij inefficiënte productie, dat is verknoeien van arbeid en kapitaal.
De USSR ging er aan kapot.

#12.2 gronk - Reactie op #12.1

tienwijzen is blijven hangen in de jaren 80, en denkt dat-ie de ratrace kan winnen als-ie maar harder loopt dan de anderen. Amateur commenter heeft een beter begrip — als iedereen zichzelf kapotconcurreert voor een steeds marginaler loon, en de productiecapaciteit steeds groter wordt (want alleen met voldoende schaalgrootte ben je concurrerend), waar haal je dan de vraag naar al die producten vandaan?

#12.3 tienwijzen - Reactie op #12.2

als iedereen

As is verbrande turf.
Lees eens een leerboek prijstheorie, b.v. Stonier en Hague, het is oud, legt het prima uit.

#13 Anna

Als we nou eerst eens die topinkomens afschaffen, want waarom moeten zg CEO’s die geen risico’s lopen (hij of zij verdwijnt na een paar jaar met de noorderzon plus superverdwijnbonus) vele malen meer verdienen dan de mensen op de werkvloer. Natuurlijk mag hij een pietsie meer verdienen dan de gewone werknemer, maar we willen geen zakkenvullers meer!
Zolang we nog moeten constateren dat men massaal de zakken vult is het tij nog niet gekeerd! Daar moet men wat aan doen!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Logisch toch?

“Onze levensstandaard en lonen liggen te hoog in vergelijking met de rest van de wereld; de inkomensongelijkheid is te groot en er is derhalve niets dat de Chinezen of Brazilianen niet goedkoper kunnen doen”

Dit is een contradictio in terminis. Als de inkomensverschillen in NL zo groot zouden zijn (lees: veel werknemers met erg lage lonen en weinig werknemers met hoge lonen) dan konden we gemakkelijk concureren met de ‘lage lonen landen’. Duitsland kan in tegenstelling tot NL wel goed concurreren en heeft een enorme exportmarkt. Desondanks is Duitsland niet een land waarin werknemers uitgebuit worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14.1 tienwijzen - Reactie op #14

Er is in Duitsland veel discussie over dat het netto minimum loon nauwelijks hoger is dan een uitkering.
En de inkomens- en vermogensverschillen in Duitsland nemen toe.
Duitsland is ook het land waar de belastingdienst alsmaar schijfjes koopt met bankrekeninggegevens.
De Duitse export lijkt overigens vooral gebaseerd te zijn op technisch kunnen.