‘Topmanager meer dan ooit gericht op snelle winst’

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Dossier:

Uit de Volkskrant:

Het ‘kwaad van het kwartaalkapitalisme’ is sinds het begin van de crisis eerder erger geworden dan verminderd, constateert McKinsey. Topmanagers trekken zich niets aan van internationale organisaties als de OESO, de G20 en het World Economic Forum, die de afgelopen jaren hebben gepleit voor een meer duurzame vorm van kapitalisme. […]

Van de ondervraagde managers erkent 63 procent dat de druk is toegenomen om zo hoog mogelijke winsten op de korte termijn te behalen.

Ruim driekwart (79 procent) van de managers zegt prioriteit te geven aan een zo hoog mogelijke winst in de komende twee jaar of op nog kortere termijn. Bijna de helft van de managers heeft een bedrijfsstrategie voor ten hoogste drie jaar. Driekwart zegt dat eigenlijk een strategie op langere termijn noodzakelijk is. En 86 procent erkent dat een langetermijnstrategie belangrijk zou zijn om het bedrijf te versterken en innovatie te bevorderen.

Onzichtbare hand!

Tucht van de markt!

Wij verdienen ons succes!

Enz.

Enz.

Open artikel

Reacties (40)

#1 Bolke

Dat komt door de globalisering, een investeerder kan tegenwoordig met een druk op de knop in bedrijven aan de andere kant van de wereld investeren / aandelen kopen van uit zijn luie stoel.

Ergo, bedrijven zullen het hun aandeelhouders / investeerders naar de zin moeten maken omdat ze anders geen investeerders/aandeelhouders meer overhouden omdat die dan weglopen naar bedrijven die dat wel doen.

#2 Derpjan

@1:

Inderdaad, aan de andere kant lopen zulke ondernemingen weer veel risico om een keer heel dik over de kop te gaan. Het zou dus wel een beetje te helpen als overheden op geloofwaardige wijze zouden zeggen dat staatssteun in de toekomst geen optie meer is. De belangen van topmanagers zijn niet 100% gelijk aan die van hun bedrijven waardoor die topmanagers het prima kunnen doen terwijl de bedrijven waar ze werken aan de lopende band kapot gaan, maar dat is een probleem van alle tijden. We belonen leiders al veel te veel en zonder sterk verband met hun prestaties sinds de uitvinding van de landbouw. Dat probleem oplossen gaat veel dieper dan een paar nieuwe regeltjes voor bonussen e.d.

#3 Steeph

Vijf jaar geleden schreef ik dit
https://sargasso.nl/gecontroleerde-krimp-graag/

#4 Andy Cap

En ik heb al verschillende malen geschreven dat aandelen zouden moeten worden vervangen door obligaties, zonder invloed van de obligatiehouder op de bedrijfsvoering.

Raar dat zo’n simpel idee niet meer weerklank vindt.

Kom op lui, schiet het idee eens af! Natuurlijk gaat het niet gebeuren omdat de bestaande machtsverhouding daar tegen spreken, maar heeft iemand “technische bezwaren” waarom het niet zou kunnen?

Gaat het om “communisme”, of een ander “isme”?
Roept U maar!

#5 Noortje

@4 voor banken lijkt me dat een prima plan.

#6 Derpjan

@4:

Korte termijn denken is juist een symptoom van de loskoppeling van de belangen van de topmanager van die van het bedrijf waar hij werkt. Een grotere rol van aandeelhouders zou juist gewenst zijn omdat zij wel belang hebben bij een stabiel bedrijf dat aan de lange termijn denkt. Aandeelhouders hebben trouwens vrij weinig praktische invloed (ook al werkt de raad van commisarissen op papier voor hen) en blijken niet bereid veel te doen met extra invloed die ze in sommige landen hebben gekregen.

Kortom het is nadelig voor aandeelhouders wanneer topmanagers er met dikke bonussen vandoor gaan en hun best niet doen om een stabiel bedrijf achter te laten, dus idealiter wil je aandeelhouders juist meer invloed geven maar aandeelhouders zijn veelal niet geinteresseerd genoeg, hoewel dat natuurlijk kan veranderen als de bonussen en het wangedrag van topmanagers een bepaald kookpunt hebben bereikt.

#7 Noortje

@6 ooit gezien hoe de koersen reageerden op een winstwaarschuwing? En bekend met de korte termijn speculatiemogelijkheden? In theorie is je verhaal waar. In de praktijk werkt het anders.

Je framed nu trouwens korte termijn winststreven met wanprestatie, bonussen en dat soort zaken. Dat zijn twee aparte dingen, die wel regelmatig gelijk optrekken.

#8 Derpjan

@7:

Jij hebt het over traders/speculators. Die vormen een minderheid van de aandeelhouders en hebben ook een minderheid van het kapitaal in handen, daarnaast zijn ze totaal niet actief in de bedrijven waar ze aandeelhouder van zijn (zou ook niet kunnen, ze houden die aandelen veel te kort vast, soms zelfs minder dan een seconde.)

#9 analist

@1: Onzin. Kapitaal is nu niet mobieler dan vijf jaar geleden. Sterker nog, met de aankomende regelgeving voor financiele markten (denk transactiebelasting) is het waarschijnlijk dan financieel kapitaal anno 2013 minder mobiel is dan in 2008.

Er is hoogst waarschijnlijk iets anders aan de hand. Ik vermoed dat de megarijken aan het uitstappen zijn – een idee dat ik heb gekregen van sites als zerohedge. “Ze” proberen het laatste beetje financiele rijkdom uit de economie te trekken (en om te zetten naar reele rijkdom a la vastgoed, grondstoffen, land, etc) voor een grote reset cq afschrijving van waarde/schuldpapier.

En ik heb al verschillende malen geschreven dat aandelen zouden moeten worden vervangen door obligaties, zonder invloed van de obligatiehouder op de bedrijfsvoering.

De houders van Griekse (staats)obligaties hebben geen enkele invloed op de bedrijfsvoering van de B.V. Griekenland?

#10 Noortje

@6 ik heb het over een focus op aandeelhouderswaarde.

Er is een aangetoonde relatie tussen toenemend volume van aandeeltransacties en afname van investeringen. De tijd dat aandelen in 1 hand blijven is de laatste jaren afgenomen.

http://www.bis.gov.uk/assets/biscore/business-law/docs/k/12-917-kay-review-of-equity-markets-final-report

De focus ligt op korte termijn aandeelhouderswaarde.
http://www.ftm.nl/exclusive/calvinisme-nederlandse-bedrijfsleven/

In theorie klopt jouw verhaal, aandeelhouders hebben belang bij een structureel gezond bedrijf, zeker de grootaandeelhouders zoals in het artikel van de Volkskrant genoemd. Maar dat betekent op de korte termijn minder sterke stijging van de bedrijfswaarde (aandelen) of winst (dividend). De focus ligt op korte termijn en lange termijn is ondergeschikt gemaakt. ruim 80% van de aandelen wordt voor 5 jaar of langer vastgehouden. Blijkbaar is het niet van belang dat traders/ speculanten een “minderheid” vormen om te voorkomen dat korte termijn denken m.b.t aandeelhouders waarde dominant is.

#11 Derpjan

@10:

De bedrijfswaarde op de beurs op de korte termijn is geen logische maatstaf voor success. Bedrijven doen het niet beter als ze zich daardoor laten opfokken dan als ze rustig voor stabiliteit gaan (wat je het ene moment binnenhaalt verlies je bijna in z’n geheel tijdens het volgende moment en gemiddeld haal je dan niet meer op dan een stabiel bedrijf.) De grote vraag is dus waarom het bestuur zich daar toch door laat leiden. Het antwoord is waarschijnlijk omdat het in zo’n systeem lijkt alsof de persoonlijke inzet van topmanagers veel invloed heeft op de bedrijfsresultaten, waardoor het makkelijker wordt om nog hogere salarissen en bonussen te krijgen. Waar het op neerkomt is dat topmanagers zelf grotendeels het systeem hebben bedacht waarmee hun “resultaten” berekend worden, het is een systeem waarbij de perioden kort zijn (korter dan de tijd dat de topmanager in dienst is) en veel kan fluctueren (zodat er een paar mooie knallers bijzitten, de minder fraaie momenten kun je altijd nog wegpoetsen, vooral als ze later in je carriere voorkomen en ook al lukt dat niet dan kun je alsnog geluk hebben dat je vooral knallers meemaakt, in een trager, stabieler systeem kan dat niet omdat geen enkele topmanager echt zo goed is dat ze knallers consistent kunnen produceren.) Ook zonder speculanten (dus als alle aandelen obligaties waren) zou dit systeem het meest gunstige zijn voor topmanagers, een actievere rol van aandeelhouders zou korte metten kunnen maken met het systeem, maar tot nog toe “voelen” de aandeelhouders het gegraai van topmanagers nog niet genoeg om in actie te komen.

#12 Noortje

@11

De grote vraag is dus waarom het bestuur zich daar toch door laat leiden

Door hun baas, de RvC, en door de aandeelhouders die de koers drijven of laten dalen. En dalen heeft nogal wat gevolgen voor een bedrijf, denk aan verhouding krediet en bedrijfswaarde.
De RvC zou de belangen van de aandeelhouders moeten bewaken en bestaat uit zeer grijze mannen die toch niet al te veel voor investeringen en innovatie voelen (de kosten gaan voor de baten uit, en innovatie is risicovol).

De waarheid zal ergens in het midden liggen hoor, maar jij legt wat mij betreft te eenzijdig de bal bij de RvB, en zuiver egoisme (gegraai), waar de RvC en de aandeelhouders ook sturing hebben (in principe ook zuiver egoisme en geen haar beter of slechter dan de topbestuurder).

Je punt: aandeelhouders moeten zich actiever met de bedrijven bemoeien kan correct zijn, maar nu is korte termijn het mantra en daar schieten bedrijven weinig mee op. Vandaar dat het advies van het rapport ook is de stille massa te wekken (pensioenfondsen etc).

#13 Derpjan

@12:

“Door hun baas, de RvC, en door de aandeelhouders die de koers drijven of laten dalen.”

Er is geen “baas”, de baas is een kliek van topmanagers. de RvC werkt voor de grootaandeelhouders die gebaat zijn bij stabiliteit op de lange termijn, niet dat aandeelhouders veel moeite doen om de RvC bij te sturen, maar speculanten doen het al helemaal niet.

“En dalen heeft nogal wat gevolgen voor een bedrijf, denk aan verhouding krediet en bedrijfswaarde.”

Krediet hangt natuurlijk wel af van meer dan alleen maar de meest recente kwartaalcijfers: als die cijfers enorm fluctueren van kwartaal op kwartaal is dat ook slecht voor de kredietwaardigheid.

“De RvC zou de belangen van de aandeelhouders moeten bewaken en bestaat uit zeer grijze mannen die toch niet al te veel voor investeringen en innovatie voelen (de kosten gaan voor de baten uit, en innovatie is risicovol).”

Niets is meer risicovol dan topmanagers (die RvB) hun gang laten gaan en alleen maar aan de volgende kwartaalcijfers laten denken, maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat de RvC risico’s goed inschat, je zou best gelijk kunnen hebben dat ze de topmanagers maar laten begaan, sterker nog, dat geloof ik zelf ook aangezien de topmanagers zelf bedenken hoe hun prestaties gemeten en in beeld gebracht worden. RvC leden zijn uitgerangeerd, uitgedoofte sterren die nog wat bijschnabbelen dus zolang de aandeelhouders niet boos worden over bonussen e.d. zullen zij ook niet enorm veel moeite doen om de topmanagers te beteugelen.

“De waarheid zal ergens in het midden liggen hoor, maar jij legt wat mij betreft te eenzijdig de bal bij de RvB, en zuiver egoisme (gegraai), waar de RvC en de aandeelhouders ook sturing hebben”

Ik weet dat het cynisch overkomt maar ik leg de bal inderdaad vooral bij de RvB. Ze zijn ooit uitgevonden als werknemers voor de aandeelhouders maar gaandweg hebben ze de tent steeds meer overgenomen en zijn de aandeelhouders steeds meer een soort dienstverleners van de RvB geworden. Het doet me denken aan hoe de Mammelukken ooit slaven van de Sultan waren in Egypte en dat officieel altijd bleven maar op een gegeven moment zelf het land bestuurden en zorgden er zelfs voor dat leden van hun orde Sultan werden.

“Je punt: aandeelhouders moeten zich actiever met de bedrijven bemoeien kan correct zijn, maar nu is korte termijn het mantra en daar schieten bedrijven weinig mee op. Vandaar dat het advies van het rapport ook is de stille massa te wekken (pensioenfondsen etc).”

Ja, dat zou mooi zijn, als pensioenfondsen een actievere rol gingen spelen. Wie dat voor elkaar krijgt verdiend een hoge economie onderscheiding.

#14 Andy Cap

Raar dat iedereen alleen aan de aandeelhouders denkt. Je moet je voorstellen dat een bedrijf over die obligaties (@4) gewoon een vaste rente betaalt en dat het bedrijfsresultaat (goed of slecht) de werknemers toegerekend wordt. Dat lijkt me een heel wat zinvollere manier om de motivatie van de werknemers te stimuleren dan die bonussen voor de CEO’s.

Natuurlijk komt dit uiteindelijk de planning op de langere termijn ten goede. Aandelen koop je en verkoop je, afhankelijk van wat het oplevert. Maar je wisselt niet zomaar even van de ene dag op de andere van bedrijf.

Raar dat niet meer mensen inzien dat dit voorstel in al zijn simpelheid absoluut revolutionair is. Op deze wijze krijgt de werknemer op hele soepele wijze opeens daadwerkelijk zeggenschap over de productiemidelen. En daarmee is het een essentiele stap in de richting van een echte democratie.

@5: Banken, verzekeringsmaatschappijen en andere nutsbedrijven zouden genationaliseerd moeten worden. Gemeenschapsvoorzieningen (zoals de gezondheidszorg en de energievoorziening) mogen niet afhangen van winststreven van gepriviligeerde enkelingen en ambtenaren krijgen geen bonussen.

#15 Noortje

@12

Er is geen “baas”,

Ik schreef bewust baas, hoewel het natuurlijk een controlerend orgaan is. De RvB moet hier eens per x verantwoording aan afleggen. Of dit werkt, hangt sterk af van de activiteit van de RvC. Sommige zitten te pitten, maar ik ken van nabij gevallen waar de RvC concreet ingegrepen heeft.

Ik vraag me tijdens deze discussie af of we het nou echt oneens zijn. Of dat het in de nuance ligt.

We zijn het erover eens dat aandeelhouders in thorie een belang hebben bij de lange termijn. De laatste jaren is echt de focus gegaan naar de korte termijn aandeelhouders waarde. We zijn het erover eens dat dit onwenselijk is. Jij geeft aan dat de oplossing ligt in aandeelhouders nauwer betrekken, waar ik aangeef dat dit leuk in theorie is, maar dat je de aandeelhouders te hoog inschat: die zijn ook een driver van korte termijn successen geworden. Jij geeft aan dat de driver hiervoor het topmanagement is, dat ze te zelfstandig zijn gaan opereren en dat de driver minder bij de aandeelhouders ligt. Klopt dat ongeveer?

Waar we echt uiteen lopen is de oplossing, want we hebben een andere analyse van het probleem. Jij stelt de aandeelhouders moeten meer macht hebben, terwijl ik stel dat dit geen fluit oplost, aangezien die ook sterk korte termijn zijn gaan denken. Denk aan het steeds sneller wisselen van de aandelen van eigenaar. Je pil lost in een theoretische werkelijk de ziekte op. In de huidige werkelijkheid echt niet. En je geeft zelf aan dat een actieve rol van de ‘structurele’ aandeelhouders moeilijk is. Dat denk ik ook, eenvoudigweg omdat actief handelen, speculeren of zelfs activisme een zeer actieve rol vraagt, en de grootaandeelhouders, samenhangend met de lange termijn visie, een veel passievere rol nemen en houden. Het passieve zit dus inherent gekoppeld aan hun doelstellingen. Dus is er binnen het huidige systeem weinig ruimte.

(En dan hebben we het nog biet eens over de echt snelle en ingrijpende vormen van speculatie gehad, die grote invloed kunnen hebben op verloop van een beurskoers).

#16 Bolke

@4: Aandeelhouders zijn eigenaren, obligatie houders zijn investeerders, er zal altijd iemand eigenaar van een berijf moeten zijn dus aandelen kan je niet vervangen voor obligaties omdat dan obligaties hetzelfde worden als aandelen en je weer terug bij af bent.

#17 Noortje

@13/14 (had hierboven ook @13 moeten zijn natuurlijk)

Aanvulling op @15: terwijl ik stel dat dit BINNEN HET HUIDIGE SYSTEEM geen fluit oplost

Dan @14: uitsluitend obligaties. Een soort lening van mens/bedrijf naar beursgenoteerde onderneming. @Andy doet twee voorstellen in een: obligaties en werknemers aan de macht.

In feite is aandeelhouderschap een hele zuivere vorm van democratisering: men koopt een stukje in een bedrijf en krijgt hiermee zeggenschap. Bij niet beursgenoteerde ondernemingen voelt dit ook zo: een investeerder (of founder etc ) is medeeigenaar en voelt zich als zodanig ook verantwoordelijk voor de koers van het bedrijf. Winst zit immers in werkelijke waardestijging (geen waan van de dag via koersen) van de onderneming en kapitalisatie hierop duurt een tijdje. Hier is het korte termijn denken veel minder aanwezig. Een obligatie (of lening) geeft een veel minder sterke positie dan een stukje eigendom van een onderneming. Aandelen zijn een sterker instrument dan obligaties of leningen voor de democratisering die @Andy wil. Mij gaat het niet om democratisering, maar om structureel sterke ondernemingen.

Wat er mis is gegaan, is dat niet meer het structurele doel van de onderneming leidend is geworden bij beursgenoteerde ondernemingen, maar de koers. Daarbij is de afstand tussen aandeelhouder en de onderneming (inderdaad @13) groot geworden. Er is geen sprake van gevoeld eigenaarschap, met de bijkomende verantwoordelijkheden.

Volgens mij ligt daarmee het probleem meer bij het snel en vrij kunnen verhandelen van aandelen via een uiterst effectief instrument (beursen) en in alle 278465 speculatie varianten die hierop ontstaan zijn, dan in het concept aandelen an sich. Pleit ik daarmee voor afschaffing van beursen? Weet ik niet, gaat me eerlijk gezegd de pet te boven omdat het systeem zo complex is dat ik niet alles kan overzien. Maar met de basis is niet zo veel mis (medeeigenaarschap) en de huidige uitwerking is niet goed: teruglopend investeringen en innovatie is schadelijk voor de economie en daarmee het geld dat we als geheel te besteden hebben. Ook voor de mensen die niet in staat zijn om in de ratrace mee te komen.

@16 ik denk dat @andy impliciet ook pleit voor bedrijven die van niemand zijn (bijvoorbeeld stichtingen) of van de staat.

#18 hansje ter horst

@17: Noortje, je zou voor ondernemingsorganisatie eens iets kunnen lezen van Dr. Ing. G. Endenburg: Sociocratie – het organiseren van besluitvorming( binnen een onderneming)(Als je dat systeem tenminste niet al lang kent)
Ik heb even niet veel tijd op deze oudejaarsdag, maar wij hebben er veel van geleerd en ook jarenlang met succes gebruik van gemaakt…..sociocratie in combinatie met mede-eigenaarschap verhoogt productiviteit EN welbevinden van alle deelhebbenden…

#19 Andy Cap

@17: Zoiets, al hoef je het geen stichting meer te noemen; bedrijf volstaat. Kenmerk: het kan niet in particuliere handen zijn.

Een aandeelhouder koopt zeggenschap over anderen. Binnen “mijn” bedrijfsvorm ligt de zeggenschap bij de deelnemers. Welke vorm van democratie is dan zuiverder?

#20 Noortje

@18

.sociocratie in combinatie met mede-eigenaarschap verhoogt productiviteit EN welbevinden van alle deelhebbenden…

Het model van Endenburg is me niet bekend. Maar ‘ownership’ hebben over besluiten geeft zeer zeker een veel prettiger en productievere werksfeer!

#21 Joop

De aandelen zijn toch grotendeels in bezit van fondsen en instituten die belangen hebben op de lange termijn. Ik denk dat die managers zelf teveel zitten in hun eigen gecreëerde hype van presteren op de korte termijn.

#22 Lord Flash

Uiteindelijk is het voor aandeelhouders ook gewoon rationeel om op de korte termijn te focussen.

De reden is dat je weliswaar lange termijn rendement wil, maar dat hoeft niet perse binnen 1 bedrijf. Het kan dus interessanter zijn om op korte termijn zoveel mogelijk waarde uit een onderneming te halen, te verkopen en aandelen te kopen in een nieuwe tent en het kunstje te herhalen.

#23 Inca

@22, en dat geeft wel ongeveer aan waarom het zo’n onhoudbaar systeem is. Doet nog het meest denken aan een sprinkhanenplaag.

#24 Joop

De macht van de aandeelhouders? Dat schijnt volgens Peter Paul de Vries (wie kent hem nog van de VEB?) mee te vallen. Hij wijst net zoals ik op de gekte die zich meester heeft gemaakt van de bestuurders over zichzelf. Dat ze bijvoorbeeld ondernemer zijn, ipv werknemer bij het bedrijf.

http://vorige.nrc.nl/economie/crisiscommissie/article2469266.ece

Het gaat voornamelijk om activistische aandeelhouders, dat is een minderheid, zoals A. Burgemans, oud-topman Unilever aangeeft:

“Ik wil niet doen voorkomen dat er helemaal geen vuiltje aan de lucht zou zijn, maar in principe, als je normaal presteert, is het voor een activistische aandeelhouder heel erg moeilijk om de voeten van de vloer te krijgen.”

Ik denk dan ook dat je als bestuurder in zo’n bedrijf je je zeker niet als slaafje of pleaser van de aandeelhouders moet gedragen.

#25 hansje ter horst

@19: Nee, wanneer alle medewerkers aandeelhouder zijn koopt een aandeelhouder geen macht, en wanneer alle medewerkers op basis van “consent”medezeggenschap in de bedrijfsvoering hebben heeft zelfs de eigenaar en oprichter van welk bedrijf ook evenveel te vertellen als zijn medewerkers.

En geloof me, dat WERKT, google maar even op Endenburg of sociocratie….

#26 Derpjan

@15:

Ja, we zijn het over de meeste dingen eens. Het verschil is dat jij denkt dat wat jij de “driver” noemt voornamelijk van speculerende aandeelhouders komt en ik denk dat de RvB er zelf achter zit. Ik denk trouwens niet dat grootaandeelhouders te porren zijn om het probleem op te lossen, ik zei alleen maar dat het een oplossing zou zijn als iemand ooit een manier vindt om die grootaandeelhouders te porren. In mijn ogen gaat het onderliggende probleem heel diep: het ligt aan de menselijke psychologie dat we leiders veel meer credit willen geven dan ze eigenlijk verdienen (een CEO kan heel makkelijk een bedrijf ten gronde richten, maar een al goed lopend bedrijf nog beter laten lopen ie iets dat niet op bestelling kan, dat hangt veel te veel af van alle andere werknemers en toevalligheden op de markt.) In werkelijkheid is geen enkele topmanager 10 miljoen per jaar waard, maar toch is het heel makkelijk om mensen te overtuigen dat dat wel zo is.

@Andy Cap

Het loon van de werknemers afhankelijk maken van de bedrijfswinst? Dat idee is al oud, maar komt om de een of andere reden weinig voor in de praktijk, misschien voelen de werknemers te weinig verband tussen harder werken en meer krijgen (als jij werkt in een bedrijf met 10.000 werknemers heeft harder werken voor jou nauwelijks effect op je inkomen)?

#27 Noortje

@26 n.a.v. #Andy

Het loon van de werknemers afhankelijk maken van de bedrijfswinst?

Eerlijk gezegd, wanneer ik dit op mijn werkvloer zou vragen, zouden de mensen me aankijken alsof ik gek was (MBO+ tot universitair niveau; zowel brave huisvaders als wat meer vrije vogels). Men wil natuurlijk wel delen in de winst, maar delen in verlies is moeizaam. Ondernemersrisico vindt men ondernemersirisico, zowel de positieve als de negatieve kant. En terecht; anders was een medewerker zelf ondernemer geworden denk ik. Toch vind ik het een interessante gedachte om mee te gaan spelen…

@26

In werkelijkheid is geen enkele topmanager 10 miljoen per jaar waard, maar toch is het heel makkelijk om mensen te overtuigen dat dat wel zo is.

Inderdaad. En geen enkele manager is een factor 100 of meer dan de laagst betaalde medewerker waard, wat de uiteindelijke beloning ook is.

#28 Derpjan

@27:

Het idee was om werknemers aandeelhouders te maken. Ze echt aandeelhouder maken gaat niet lukken omdat je ze niet kunt dwingen hun aandeelhouderschap op te geven wanneer ze niet meer werken voor het bedrijf (en je dus steeds je aandelen zou moeten verdunnen om nieuwe werknemers ook aandeelhouder te maken.) Je zou het aandeelhouderschap dus moeten simuleren en daar hoort verlies nemen niet bij (een aandeelhouder kan nooit meer dan zijn inleg verliezen), een negatief loon komt er dus nooit van (dan gaat het bedrijf failliet) waardoor het niet hetzelfde is als ondernemer zijn.

In de praktijk zou het er als volgt uit kunnen zien. Je krijgt in eerste instantie minimumloon per uur (het hele ding werkt dus niet voor werknemers helemaal onderaan de ladder die sowieso alleen maar minimumloon per uur krijgen, maar die zijn ook minder betrokken en blijven minder lang, dus dat is geen groot gemis). Bovenop dat minimumloon per uur komt een gesimuleerd aandeelhouderschap bepaald volgens een verdeelsleutel (zoals salarisschalen nu), dat is dan iets dat bv. gemiddeld de helft van minimumloon per uur oplevert. Als het bedrijf blijft waar het is verdien je dan anderhalf keer minimumloon per uur, als het 10% beter gaat met het bedrijf krijg je 1,55x het minimuloon per uur, als het slechter gaat met het bedrijf krijg je iets tussen minimuloon per uur en anderhalf keer minimuloon per uur, maar hoe slecht het ook gaat, je krijgt altijd minstens minimumloon per uur, je kunt dus niet in diepe schulden komen zoals een ondernemer kan overkomen.

Dit is hoe het zou kunnen zijn in het huidige economische systeem, in de toekomst kan alles veranderen. Je zou bv. een systeem kunnen hebben met een basisinkomen voor iedereen (alles wat je aan loon verdient komt daar bovenop) maar zonder wettelijk minimuloon en waarin het legaal is om contracten te hebben die zeggen dat je je aandeelhouderschap moet opgeven zodra je weggaat bij je werkgever.

#29 su

@17: In feite is aandeelhouderschap een hele zuivere vorm van democratisering

Onzin. Het is geen democratie als één partij alle stemmen kan kopen.

#30 Derpjan

Aanvulling van 28

Blijft natuurlijk de vraag hoe zo’n bedrijf aan kapitaal komt. Als je de werknemers het aandeel laat kopen wanneer ze beginnen met werken creer je een enorme barriere voor starters, wordt het heel duur om voor een succesvol bedrijf te werken en zit je vast aan je werkgever tot je je inleg terug hebt verdiend. Je moet dus altijd nog een tweede lijn hebben lopen van winst die gaat naar het afbetalen van leningen of dividend aan aandeelhouders die geen werknemer zijn.

#31 Inca

@28, dat leidt natuurlijk tot dezelfde kortetermijnvisie. Tenslotte zijn er al plekken zat waar met variabele beloning gewerkt wordt (financiele markt, via provisie en bonussen), en dat leidt bepaald niet tot een visie op de langere termijn.

Verder denk ik dat we hier meteen weer in de ultrakapitalistische val trappen: dat je belangen en inspraak alleen kunt uitdrukken in geld. Volgens mij moeten we daar juist vanaf. Mensen hebben helemaal geen extra geldelijk belang nodig om het beste met een bedrijf voor te hebben. In tegendeel. Loyaliteit wordt meestal bepaald door andere zaken.

(Oh, en volgens mij zijn aandelen vaak helemaal niet meer nodig voor kapitaal, dat is het ironische. Bedrijven groeien eerst en gaan dan naar de beurs. Aandelen uitgeven is dan ook niet het opbrengen van kapitaal voor een investering, maar het te gelde maken van iets waar al in geinvesteerd is. Ter meerdere eer en glorie van zichzelf over het algemeen. Aandelen gewoon grotendeels afschaffen is dus ook nog niet zo’n gek idee.)

#32 Noortje

@30 Wellicht wordt de discussie voor Sargasso nu iets te technisch maar dat zie ik wel terug in de minnetjes ;)

Het idee was om werknemers aandeelhouders te maken. Ze echt aandeelhouder maken gaat niet lukken omdat je ze niet kunt dwingen hun aandeelhouderschap op te geven wanneer ze niet meer werken voor het bedrijf

Hier heb je al vele regelingen voor. Denk aan: Stichting Administratie Kantoor (STAK); optieregeling die vest naar aandelen op basis van targets of tijd; gecertificeerde aandelen (geen stemrecht). Verwatering is niet nodig; opname van een blokkeringsregeling (aanbiedingsplicht) bij uitdiensttreding tegen vooraf vastgesteld waarde of waardebepaling.

Bovenop dat minimumloon per uur komt een gesimuleerd aandeelhouderschap bepaald volgens een verdeelsleutel (zoals salarisschalen nu), dat is dan iets dat bv. gemiddeld de helft van minimumloon per uur oplevert.

Winstdeling in de vorm van een % van de winst of een bedrag aan de hand van presteren bedrijf is veel eenvoudiger. Wat is de meerwaarde van koppelen aan aandelen? Prestatiegebonden beloning geeft risico dat dit op een bonusmodel gaat lijken en daar hebben we de vele slechte voorbeelden van gezien. Indien de gemiddelde tijd bij een bedrijf van een medewerker bijvoorbeeld 3 jaar is, dan leidt dit ook weer tot korte termijn perspectieven.

Blijft natuurlijk de vraag hoe zo’n bedrijf aan kapitaal komt. Als je de werknemers het aandeel laat kopen wanneer ze beginnen met werken creer je een enorme barriere voor starters, wordt het heel duur om voor een succesvol bedrijf te werken en zit je vast aan je werkgever tot je je inleg terug hebt verdiend.

Dit kan opgelost worden met een earn in regeling. Arbeid in ruil voor equity in plaats van salaris.

In het systeem zijn er al zat mogelijkheden om dit te doen. Waarom gebeurt het zo weinig dan? (weinig=aanname)

@31

Mensen hebben helemaal geen extra geldelijk belang nodig om het beste met een bedrijf voor te hebben. In tegendeel. Loyaliteit wordt meestal bepaald door andere zaken.

Inderdaad. Ze hebben wel voldoende geldelijke beloning nodig om zich gewaardeerd te voelen en pindakaas op de boterham te hebben. Maar andere zaken wegen zeker zo zwaar.

#33 Derpjan

@31:

Er zit inderdaad een prikkel tot kortetermijndenken in maar veel minder dan nu omdat de beloning voor sjoemelen veel kleiner is. In tegenstelling tot een topmanager heeft een werknemer de baan meestal nodig en wil dus langer blijven en kan hij geen dikke gouden handdruk krijgen door een bedrijf kortstondig en kunstmatig op te pompen. Je kunt het dus niet zomaar vergelijken met de bestaande bonussen in grote bedrijven.

Je hebt absoluut gelijk dat geld niet de enige drijfveer moet zijn, ook helpt meer geld niet meer boven een bepaald bedrag. Daar moet zeker aan gedacht worden.

Bedrijven hebben investeerders nodig, zelfs Facebook begon met een lening. Dus die tweede lijn heb je gewoon nodig, maar wel steeds minder als je na verloop van tijd steeds meer je inkomsten uit je omzet kunt halen.

#34 Derpjan

@32

Kun je echt anno 2013 een werknemer verplichten z’n aandelen terug te geven wanneer hij vertrekt?

Een bonusmodel blijft het ergens wel, maar de bonus is relatief klein, niet omhoog te lullen via vage targets en als iemand 3 jaar blijft werken is dat nog steeds langer dan veel topmanagers en is hij constant omringd door mensen die later begonnen zijn met werken en dus willen dat er iets van het bedrijf over is na 3 jaar.

Een earn in regeling heb ik helemaal over het hoofd gezien, bedankt dat je me daarop wijst. Zo’n regeling kan mensen langer aan een bedrijf binden en het “kopen” van “aandelen” ook voor starters betaalbaar houden.

Waarom dit systeem zo weinig voorkomt? Dat zou wel een psychologisch kunnen zijn. Je moet je collega’s wel vertrouwen dat ze even hard werken als jij. Wie weet hebben we zelfs een psychologische voorkeur om liever mee te spelen met een lotto met 10% kans op 5000 euro (individueel bonusbeleid) dan een met 60% kans op 1000 euro (winstdeling voor werknemers.)

Het zal ook wel de heilige graal niet zijn, misschien ook wel bar weinig opleveren ook al wordt het populair, maar het is wel vermakelijk en ook nuttig om over dit soort dingen na te denken.

O ja, we dwalen af als we het hebben over loyaliteit van de werknemer, want het ging in eerste instantie om een zoektocht naar iets dat de prikkels van het bestuur zou veranderen richting meer lange termijn denken.

#35 pedro

In die kop zit toch wat verkeerd hoor. Het artikel gaat niet over topmanagers, maar over topzakkenvullers. De managers die zo denken zijn immers geen topmanagers.

En wie denkt dat de aandeelhouders veel beter zijn, vergist zich ook deerlijk. De kleinere aandeelhouders zijn voor een groot deel alleen maar geïnteresseerd in winst, zo veel en zo snel mogelijk, en de grote aandeelhouders zijn grote bedrijven, waar ook weer managers inde directie zitten, die zichzelf topmanagers noemen, en die beoordeeld worden op hoe veel winst ze gemaakt hebben. Het is een carroussel die zichzelf in stand houdt. Totdat de mensheid meer verstand krijgt en van de kapitalistische economische ideologie af stapt. Dat zal dan wel redelijk massaal moeten gebeuren, want zoals iemand hierboven al schreef: de superrijken zullen proberen hun machtspositie, die ze aan dat systeem te danken hebben, ten koste van alles proberen te behouden, al moeten ze de wereldeconomie daarvoor volledig naar de knoppen helpen… Zelf hebben ze daar toch minder last van dan de anderen.

#36 Andy Cap

@31: “volgens mij zijn aandelen vaak helemaal niet meer nodig voor kapitaal”

Inderdaad bedoel ik niet: aandelen voor werknemers, maar: aandelen (afschaffen cq) vervangen door obligaties. Kapitaal kan het bedrijf binnenhalen door een lening uit te schrijven tegen een (vast) rentepercentage. Hoe groter het vertrouwen in het bedrijf, deste lager het rentepercentage. Obligaties zijn gewoon vrij verhandelbaar.

Leuk dat er zoveel mensen op het idee ingaan, bedankt.

#37 Noortje

@34

Kun je echt anno 2013 een werknemer verplichten z’n aandelen terug te geven wanneer hij vertrekt?

Niet helemaal. Je kan vastleggen dat bij uit diensttreding hij de aandelen moet aanbieden aan de andere aandeelhouders. Hierbij kan je de waarde, maar meestal de waarderingsmethode, vooraf vastgelegd hebben. Indien de andre aandeelhouders de aandelen niet willen overnemen, houdt de uit diensttredende aandeelhouder zijn deel. Effectief komt het neer op een werknemer verplichten tot.
Bij de STAK gelden weer andere vormen, aangezien de stichting de eignaar wordt van de aandelen en de medewerkers van een certificaat.

#38 Derpjan

@35

We gebruiken het woord “top” om de functie aan te duiden. Qua prestaties bestaan er geen echte topmanagers, natuurlijk zijn er die het beter doen dan anderen maar ze hebben geen speciale gaven ofzo en hebben lang niet zo veel invloed op bedrijfsresultaten als ze denken en ons willen laten denken en wanneer dat af en toe wel zo is ligt dat vooral aan hun strategische plaatsing (als je alle bedrading van tevoren aanlegt kun je een aap nog met een druk op de knop een maanlanding laten “uitvoeren”.)

@37

Interessant, zal me er meer in verdiepen.

#39 Andy Cap

@37: Het zal nog wel effe duren voordat de mensheid er achter komt dat eigendom geen zegen is maar een vloek.

#40 pedro

@38: het woord “top” slaat vaker op het salaris dan op de manager.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

| Registreren

*
*
*