ANALYSE - Noam Chomsky over het verloren gebruik van publiek bezit en gebruik van land, het systeem van privé-eigendomsrechten dat ervoor in de plaats kwam (ook wel kapitalisme genoemd) en de inmiddels even merkbare als tragische gevolgen voor de planeet van dat systeem – die à propos de quasi-rationele wijsheid van de zogeheten “tragedy of the commons” duidelijk weerspreken.
(plus een link naar een gratis .pdf-je van de 150-jarige-jubileumeditie van The Nation waar dit stuk deel van uitmaakt … )
Reacties (12)
Misschien begrijp ik iets verkeerd, maar volgens mij dekt de kop de lading van het artikel niet. Daarin vertelt Chomsky namelijk hoe het Magna Carta gemeenschappelijke goederen (zoals wouden) beschermde tegen extern machtsmisbruik.
Dus niet het Magna Carta heeft de wereld verneukt, maar de kapitalistische logica die daarvoor in de plaats kwam, met haar nadruk op privaat eigendom als bron voor rationeel gebruik van natuurlijke goederen.
Let wel: ‘The Charter of the Forest’ (Carta de Foresta) is weliswaar “the Magna Carta’s companion”, maar Chomsky onderscheidt die dus van ‘The Great Charter’ (Magna Carta) zelf, waarvan hij de trieste restanten voorlopig even “aside” legt voor het stuk dat je hier citeert.
Maar in feite hoort het er inderdaad wel bij, en wat hij even daarvoor zegt is ook al geen kritiek op de Magna Carta zelf, maar juist op de pervertering of de grillige toepassing ervan.
De titel is dus inderdaad raar, en vermoedelijk niet van Chomsky zelf.
(eigenlijk zou ik dat “Chomsky:” dus moeten weghalen. en sterker nog, dat ga ik doen … )
Niet enkel ‘raar’: het zet de lezer compleet op het verkeerde spoor, want het suggereert dat Chomsky gaat uitleggen hoe de huidige ecologische crisis door de kapitalistische economische orde valt terug te voeren op een ideologische weeffout in het Magna Carta, terwijl hij juist het tegenovergestelde beweert.
Volgens Chomsky werd er in het Carta de Foresta iets nog wel begrepen over het nut en noodzaak van gemeenschappelijke natuurgoederen dat vanaf de 18e eeuw tot ons ongeluk is losgelaten.
Je hebt helemaal gelijk.
En er staan nog steeds geen comments onder het artikel, dus je kan de fipo daar halen om het recht te zetten.
Of bedoel je dat je vindt dat ik de titel híérboven moet aanpassen?
-edit-
daar zou je dan eigenlijk ook wel gelijk in hebben, net gedaan … ik heb hun url als basis genomen.
@4 Nou nee, ik verbaas me er gewoon over dat ze bij een zichzelf respecterend opinieblad uitgerekend in hun jubileumuitgeving zo slordig zijn dat ze nota bene een stuk van Chomsky om zeep helpen door een kop boven zijn artikel te plaatsen die het tegenovergestelde stelt van de tekst eronder.
En ‘killing the commons’ is in de 18e eeuw het gevolg van een overmatige nadruk op Romeins recht en eigendomstheorieën. En ja mag je afvragen hoe het komt dat dat die 18 eeuwen overleeft heeft. Het is in ieder geval geen prachtig maagdelijk resultaat van het opkomend rationalisme.
Mooi onderwerp trouwens: hoe zijn we in godsnaam in deze kapitalistische shit verzeild geraakt? Ik heb daar wel wat theorieën over. Maar laat maar, voor je het weet ben je een aluhoedje of erger. Want anti-kapitalisten? foutfoutfout!
@6: Ik ben er wel benieuwd naar.
Maar het lijkt me voor de hand liggen dat mensen de fabrieken ingejaagd moesten worden. Ik bedoel, wie laat zich nou vrijwillig opsluiten in een stinkende fabriek opsluiten als je je gezin redelijk kan onderhouden door gebruik te maken van het land? Alleen als je heel fatsoenlijk betaald wordt, lijkt me.
Dus was doe je, als je als kapitalistische klasse, wanneer je ook een beetje invloed op het beleid hebt? Zorg ervoor dat de grond letterlijk onder de voeten van het gewone volk vandaan wordt gepakt, maak ze afhankelijk van jouw emplooi … en ze werken voor een schijntje in jouw fabriek, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat.
@7: ik vermoed dat bevolkingsgroei ook zorgde voor de beschikbaarheid van arbeiders.
Maar ik heb het vermoeden dat veel achterblijvers (zeg maar, de oudste zonen die het bedrijf erfden) er beter aan toe waren.
@8: De bevolkingsgroei misschien, maar vooral de landbouwrevolutie natuurlijk maakte inderdaad veel arbeid vrij. Dat op zich verklaart echter niet waarom het land zo nodig ‘geprivatiseerd’ moest worden.
De vraag: ‘Hoe jagen we die recent vrijgekomen arbeid zo goedkoop mogelijk de fabrieken in?’ geeft die ‘privatisatie’ wel een duidelijke functie (en dus verklaring) als ‘economisch’ dwangmiddel.*
_____
* ik schrijf ‘economisch’ tussen aanhalingstekens omdat we ten onrechte onderscheid maken tussen ‘economische dwangmiddelen’ (die zijn toegestaan, dat zijn gewoon ‘de regels’ en krijgen bijna de status van natuurwet) en ‘buiten-‘ of ‘extra-economische dwangmiddelen’, dus geweld of dreiging daarvan (en dat mag alleen bij uitzondering, en alleen door de staat, en dan nog zo weinig mogelijk, want het blijft geweld) — terwijl het onderscheid natuurlijk volstrekt arbitrair is. Het bewaken van eigendomsrechten gaat immers ook gepaard met (staats)geweld of de dreiging daarvan, en buiten dat geweld is er geen enkele zinnige reden waarom land wel van een handjevol landheren zou zijn, en niet van de gemeenschap die er al generaties van leefde.
Communistische landen gebruikten geen grondstoffen. Ook waren er geen arbeiders, geen fabrieken en was iedereen gelukkig en vrij. De nadruk lag altijd op een schoon milieu. Geen olie, geen gas, geen kolen. Overheden ze nooit gebruiken. Enkel het kapitalisme zorgt ervoor dat er zoiets als milieuvervuiling bestaat.
@10: Niemand hier behalve jij zet dit af tegen de zogenaamde communistische landen, Grolschje. En niemand hier, behalve jij schijnbaar, ziet de brute dwang van een rode dictatuur als enige alternatief voor de zogenaamd puur economische dwang van een kapitalistisch systeem. En niemand hier, behalve jij blijkbaar, denkt dat kritiek op dat laatste dient opgevat als een pleidooi voor dat eerste.
Je ageert dus gewoon, zoals je eigenlijk altijd doet, tegen misverstanden die puur voortkomen uit je eigen grenzeloze simpelheid.
@11
Het getuigd juist van simpelheid om de klimaatproblematiek af te doen als een probleem van het kapitalisme. Ieder systeem dat je zou hebben bedacht maakt gretig gebruik van dezelfde grondstoffen en gooit net zo makkelijk CO2 de lucht in.