Welke premier is de beste crisismanager?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
,

GeenCommentaar heeft ruimte voor gastloggers. Dit kunnen stukjes zijn die we overnemen van andere weblogs, of die via onze mail binnenkomen. Hieronder een stuk uit de tweede categorie van Peter, dat reeds verscheen op zijn eigen weblog.

Wie is de redder in tijden van paniek en crisis (Foto: Flickr/star5112)

Het Historisch Nieuwsblad heeft Gerrit Zalm uitgeroepen tot de tot beste minister van Financiën sinds 1900. Het lijkt wel of de 150 deskundigen vooral die ministers van Financiën loven, die af en toe een greep in de staatskas deden om burgers een fooi te geven. Zalm mocht in zijn Paarse periode nog wel eens een meevaller weggeven. Vlak na de Tweede Wereldoorlog deelde Lieftinck een tientje uit aan elke burger. Lieftinck scoorde de tweede plaats. Zalm is blij met de eretitel en gaat nu voor ‘beste bankier sinds 1900’, zo zegt hij in het Historisch Nieuwsblad.

Nou had Zalm het tij redelijk mee. Wouter Bos, die in de verkiezing als zevende eindigde, heeft het wel wat zwaarder. De crisis is nog niet voorbij en of hij nog wat uit mag delen aan het volk, moeten we afwachten. Dat brengt me op een heel andere vraag.

Regeren in tijden van rampspoed en tegenslagen is natuurlijk een veel grotere opgave, dan het land besturen met de wind mee. Dat vraagt veel van een kabinet en vooral van een minister-president. Die moet zijn kabinet op de rails houden en het volk op vertrouwenwekkende wijze door de crisis heen loodsen.

Was dat Ruijs de Berenbroek, die in 1918 met Troelstra’s revolutie te maken kreeg en in 1929 tijdens de wereldwijde economische crisis dit land moest leiden? En hoe deed Gerbrandy het tijdens de Tweede Wereldoorlog? Dat is toch een crisis van heel andere orde, dan een paar vallende banken. Willem Drees kreeg niet alleen de taak de democratie weer op te starten in 1945, maar was crisismanager tijdens de politionele acties in Indonesië (1948) en zat in erg zwaar weer met het Papua Nieuw-Guinea beleid (1951). Premier De Quay mocht in de 60’er jaren de woningnood tackelen. Den Uyl kreeg in de 70’er jaren met de oliecrisis te maken met een kabinet dat soms rollenbollend over straat lag. In de 80’er jaren had Van Agt het moeilijk met de werkloosheid en de onrust onder de burgers wegens de kruisraketten. Lubbers nam die fakkel over en kwam in economisch slechtere tijden terecht. Onder Wim Kok ging het dan allemaal wat florissanter, hoewel hij op de valreep nog aan de Sebrenicacrisis onderuit ging. En nu mag Balkenende zich kredietcrisismanager noemen.

Welke premier is de beste crisismanager sinds 1900? Wie slaagde (of slaagt) er het beste in het land door woelige tijden te loodsen? Jouw reactie, met natuurlijk een motivatie waarom je een van de negen de beste crisispremier vindt, horen we graag. Noem één, maximaal drie premiers (gerangschikt naar beste, ook wel goed en op je derde plaats nog een redelijke kandidaat) en volgende week kom ik er op terug om dan de top-drie te presenteren.

Reacties (17)

#1 Mark

Oei, ik weet niet genoeg van de geschiedenis om daar echt een goed oordeel over te kunnen vellen.

Je zou ze kunnen rangschikken naar zwaarte van de tijden die ze meemaakten, maar misschien beter om te kijken naar hoe ze op de situatie hebben gereageerd. Zo was de 2eWO zwaar weer, maar heeft RdB uberhaupt invloed kunnen uitoefenen om het probleem op te lossen?

  • Volgende discussie
#2 Teun

Van Agt had ook nog de treinkaping.

Verder eens met #1: moeilijk te zeggen. Misschien ligt het ook niet in de aard van Nederlandse politici om crisismanagement als core competence te bezitten.

Wij kiezen toch eerder de saaie l#l boven iemand met een vlammend, inspirerend betoog. Dan krijg je geen Obama’s, maar gelukkig ook nooit Berlusconi’s.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Robert

Co Adriaensen merkte eens op, dat je pas in de heel moeilijke wedstrijden kunt zien wie er nu eigenlijk de beste spelers zijn.
Hetzelfde met ministers:
het is erg makkelijk met de stroom mee te drijven, zeker als de stroom erg gunstig is.
Zalm had het tij mee en heeft nooit een echte crisis meegemaakt. Dus onterecht benoemd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 kropotkin

De beste crisismanager premier? Eh Thorbecke … o nee was voor 1900, dan maar Abraham Kuyper die tenminste iets deed tegen arbeiders die maar spoorwegstaakten (voor het geval dat = grapje :-)). Gerbrandy? Churchill zei: “Ah, Spring is in the air”, waarop Gerbrandy antwoordde “Why should I?”. Doe maar Den Uyl, geweldige tijd.

@2: van Agt als minister van justitie onder den Uyl.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Peter

@1: RdB (moet trouwens Ruijs de Beerenbrouck zijn, excuus)was voor het laatstr MP van 1929 tot 1933. Gerbrandy zat er tijdens WO II.

@2: Politici die de ambitie koesteren MP te worden, zouden natuurlijk wel crisismanagem,ent als core competence moeten hebben. Misschien niet omdat ze met crisissen van buitenaf te maken krijgen, maar menig kabinet kent zijn eigen crisissen en/of bestaan uit moeizaam bij elkaar te houden coalities.

@3 Precies, die eretitel voor Zalm vind ik uiterst dubieus. Ook omdat die beroemde/beruchte Zalmnorm natuurlijk niet helemaal ziojn eigen vinding was.

@4 Den Uyl is zeker een goede kandidaat. Zijn kabinet werd wel eens een vechtkabinet genoemd, wegens de interne harde discussies onder de ministers en ik vind wel dat-ie het land aardig door die oliecrisis heeft geleid.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Teun

@5 Dat ‘crisis van buitenaf’ lijkt wel de insteek van dit artikel. Daarnaast zeg je terecht ‘zouden moeten hebben’, want de realiteit is anders. Vanwege die coalitievorming moeten ze juist heel tactvol en draaiend zijn om niet permanent de crisismanager uit te hoeven houden (voorkomen is beter dan genezen), maar daarom hoeven we geen bevlogen leider te verwachten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Mark

Mwoah, Drees was toch best bevlogen? En premiers als Kok hielden hun kabinet toch heel goed onder de duim?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Peter

@6: Klopt. Het gaat vooral om hoe de MP’s het doen in “crisis van buitenaf”. De interne crisissen en de confrontaties met het parlement zouden meegeteld kunnen worden, maar dan alleen als een MP daarbij het hoofd boven water wist te houden.

Wie weer kan er nog een vervolgverkiezing komen voor de MP die zijn kabinet het fraaist liet vallen ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Kropotkin

Bij nader inzien … absoluut Den Uyl!

Net als Mitterand lang moeten wachten op regeringsverantwoordelijkheid.
Aangetreden vlak na aanslag OS Munchen, verlies finale tegen de aartsvijand op het WK ’74 meegemaakt.

Een geweldig vechtkabinet met glibberalen als van Agt en Lubbers, de huilebalken van de PPR (Bas de GF uitgezonderd), drankorgel (en glazengooiende) Vredeling (F16 aankoop!), soms feestend met Pronk. Vergaderingen met een chaotische Den Uyl tot diep in de nacht – Vredeling nam er nog 1. Had gelukkig wel mensen als Glastra van Loon, Gruyters en de gematigde confessionelen als Duisenberg en vd Stoel als hulpjes.

Daarnaast ook nog problemen met arabieren en olie nav een Jom Kipoeroorlog, autoloze zondagen, iets met Lockheed en Bernhard, Menten en de 3 van Breda, treinkapende Molukkers, abortus (Bloemenhove kliniek). Zijn, na later bleek, eigen en Aantjes’ wat minder frisse godwin tijd … en meer.

Den Uyl: de crisispremier sinds 1900.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Robert

@9
Heb je dit uit een boek, studie of komt het spontaan in je op?
Nu ik je reactie lees, komen er weer beelden bij me boven, maar ik was te betrokken bij mijn werk en de sport om me er toen goed in te verdiepen. Wel was ik erg geboeid door de verkiezingsdebatten op tv. We bleven er speciaal naar kijken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Peter

@10 Nou wat Kropotkin daar opsomt is wel terug te vinden. Klopt allemaal.
Den Uyl’s crisimanagement bestond er onder andere uit dat hij het kabinet bij het het doorhakken van pittige knopen, net zo lang in de vergaderzaal vasthield to er een beslui viel. Niemand mocht ondertussen het pand verlaten. Maakte niet uit hoe lang dat dan duurde.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Peter

Extra service: de negen kandidaten op een rij met de belangrijkste info in dit document (excel-sheet!)
Met dank aan Wikipedia.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Robert

Ik kan het natuurlijk niet bepalen. Je moet er bij geweest zijn.
De beste scheidsrechters zijn de scheidsrechters die je de hele wedstrijd niet opmerkt. Ze doen het m.a.w. zo goed, dat er geen crisis kan ontstaan. Dit mag toch ook voor minister-presidenten opgaan.
Ik kies toch voor Willem Drees omdat:
-hij naast minister-president ook een groot staatsman was;
-hij de AOW ingevoerd heeft;
-ik zijn zoon Jan (een verschrikkelijk aardige man) gekend heb
-hij ook Hagenaar was (Beeklaan); heb er uit bewondering vele malen (kleine omweg) langs gefietst;
-hij zonder twijfel vele crisissen voorkomen moet hebben

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Koos

Drees wordt volledig onterecht vergeten. Lubbers heeft ook veel van mijn sympathie, al hoewel hij met zijn no-nonsens beleid veel kapot heeft gemaakt. En belangrijker de neo-liberale wind heeft binnengelaten, waarvan nu mensen klagen dat politici niets voor de hardwerkende normale burger meer doet. Doe eens normaal! De invloed van de overheid (en politiek) is zeer beperkt geworden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Peter

De in #12 toegevoegde achtergrondinformatie heeft een update ondergaan. Toegevoegd is Louis Beel en verder wat rampen toegevoegd waar sommige MP’s ook de handen aan vol hadden.

@13 Drees heeft zeker in lastige tijden zijn werk moeten doen. Heeft lang geregeerd, maar wel met vallen en opstaan. Drie van van de vijf kabinetten-Drees zijn gevallen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Kropotkin

@10: Van alles wat. Jaren ’70 vorige eeuw, mijn ’tienerjaren’ (zelf geboren in ’60), wonend ten oosten van Brussel. Vrienden van mijn ouders; ANP journalist wonend om de hoek, PvdA Europa bobo (toen ook al) villa met zwembad in dezelfde straat … Vredeling regelmatige bezoeker. Was er zelf niet bij, alles van horen zeggen. Prachtige verhalen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Peter

Omdat ik ongeduldig ben en het toegestuurde vervolgje in het spamfilter of de weekendrukte is blijven hangen, verwijs ik u hier naar de uitslag en het hoe en waarom daarvan.
Het is Willem Drees geworden, dankzij de GC-reacteurs hierboven.

  • Vorige discussie