Marjan Schwegman, directeur van het NIOD, vindt dat de Tweede Wereldoorlog zelf weer meer centraal moet staan bij de verschillende herdenkingen, en speciaal die op de Dam. Die herdenking zou ‘veel krachtiger’ kunnen zijn dan nu het geval is. Nivellering dreigt, volgens haar. De Tweede Wereldoorlog is niet met iets anders te vergelijken, dus moet je dat ook niet doen.
Helaas is dat ook meteen het enige argument dat ze, in een stuk of wat voorbeelden, keer op keer herhaalt. En natuurlijk, er zijn weinig of misschien wel geen gebeurtenissen die zoveel doden hebben gekost als die grote oorlog. Maar betekent dat dan ook dat die doden het meer waard zijn om herdacht te worden dan de doden die tijdens de politionele acties, in Korea of Afghanistan vielen?
Totale onzin natuurlijk. Elke onnodige dode is het waard om herdacht te worden, zonder dat we etiketten gaan plakken als ‘belangrijk’ en ‘minder belangrijk’. Dat is een belediging voor alle mensen die wereldwijd in een conflict zijn omgekomen. Volgens Schwegman had je maar dood moeten gaan in de Tweede Wereldoorlog om recht te hebben op een nationale herdenking. Zeker nu de Tweede Wereldoorlog steeds meer iets wordt uit een ver verleden of een computerspel en tegelijkertijd blijkt dat die oorlog niet – zoals gehoopt – een incident was, maar onderdeel van een treurig menselijk patroon, moet de herdenking relevant blijven.
En daar horen de miljoenen oorlogsslachtoffers van na 1945 ook bij.
Reacties (4)
Ik had dat stuk ook gelezen en er stond echt een hele hoop onzin in. Ook haar stelling dat er zo veel mogelijk moraal in geschiedschrijving moest was absurd. Het is niet te voorkomen natuurlijk, maar om dan te pleiten dat je vooral lekker moet oordelen…
Ik heb het ook gelezen als een pleidooi om herdenkingen wat dichter bij de concrete geschiedenis te brengen, minder abstract te maken. En dan klinkt het toch wat minder onzinnig. Maar ik ben het met je eens dat elke suggestie van eerste en tweede rangs oorlogsslachtoffers moet worden afgewezen.
Wat telkens wordt vergeten, of vermeden, is dat W.O. II transformeerde in een wereldoorlog die, na 1945, ruim 30 jaar doordenderde. Ik vind de stelling gerechtvaardigd dat de V.S. en de toenmalige Sovjet-Unie W.O. II hebben gekaapt en ‘vrolijk’ verder zijn gegaan. Dat is nog nooit ‘herdacht’.
Een zeker niet onbelangrijk hoofdthema van W.O. II, de Holocaust, is een thema dat ook op zichzelf herdacht kan worden. Genocide is niet uniek in de geschiedenis, maar een complete industrie er voor opzetten wel.
Overigens vind ik het enige hypocriete aan herdenkingen, dat het zo zijn nut heeft voor de nazaten van de de slachtoffers, maar dat de boodschap dat ‘we’ er van moeten/kunnen leren, een publicitair misbruik van rouwverwerking is.
@3: “Genocide is niet uniek in de geschiedenis, maar een complete industrie er voor opzetten wel.”
Ook daarin aapte men toch echt de Armeense genocide na. Met modernere middelen misschien, maar men was dan ook een jaar of 20 verder.
Toch ben ik benieuwd waarom niet iedereen zelf mag beslissen wie/wat hij/zij herdenkt op 4 mei.