Waarom de toekomst van Balkenende niet in CDA-handen ligt

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Als gastbijdrage vandaag een stuk van Ad van der Stok. Hij verzorgt op Sargasso ook regelmatig infographics.

Er wordt gedacht dat het CDA zelf bepaalt of Balkenende haar kandidaat premier blijft. De CDA top doet zelfs alsof die kandidatuur vanzelfsprekend is en speelt mooi weer. Afgelopen vrijdag was dat goed te zien toen CDA ministers zich massaal achter Balkenende schaarden. ‘Wij hebben alle vertrouwen in onze grote leider Jan Peter!’ werd er door iedereen gezegd, dus dan weet je dat er iets aan de hand is. Want de achterban lijkt steeds minder gecharmeerd van de zoveelste herhaling hordelopen voor gipspoten.

Het goede nieuws voor de rest van Nederland is dat ook buiten het CDA over de toekomst van Balkenende besloten kan worden.

Met name het drietal Pechtold, Rutte en Wilders is in staat Balkenende van een volgend premierschap af te houden. Zij vertegenwoordigen de partijen waar Balkenende na de verkiezingen mee in zee zal willen gaan. Echter, alledrie hebben ze in de afgelopen jaren de premier voortdurend beschuldigd van gebrek aan regie en leiderschap. Dat was ook niet zo vreemd want hij gaf daar constant aanleiding toe.

Eigenlijk hoeven ze nu alleen maar de consequenties uit hun eigen woorden te trekken: Natuurlijk sluiten wij samenwerking met het CDA niet uit, maar dat zal niet gebeuren onder leiding van degene die bij voortduring bewezen heeft daar niet geschikt voor te zijn: Jan Peter Balkenende. Een duidelijke consequente boodschap, waar politici gek op zeggen te zijn.

Een kleine (onvolledige) bloemlezing van kwalificaties:

Oktober 2007. Pechtold: “Toch mis ik bij premier Balkenende en dit kabinet echt leiderschap. Ze zijn vooral bezig met lapmiddelen voor problemen, maar niet met beleid dat echt gericht is op de toekomst.
April 2008. Wilders verwijt de premier slecht leiderschap in aanloop naar de uitzending van Fitna en eist daarvoor excuses.
Mei 2008. Naar aanleiding van verantwoordingsdag verwijt Mark Rutte Balkenende een chronisch gebrek aan leiderschap.
September 2009. Rutte: “U praat over visies en toekomst, maar u vult niets in“, Pechtold: “Balkenende gaf al zeven jaar „college” over normen en waarden, maar dat ging altijd over anderen, nooit over hemzelf.
November 2009. Pechtold: “Drie jaar lang heeft de premier de tijd gehad voor keuzes. Maar we kregen mager management en labiel leiderschap.
Januari 2010. Wilders concludeert na het verschijnen van het rapport Davids dat Balkenende moet opstappen, omdat uit het rapport opnieuw een “groot gebrek aan leiderschap” blijkt. Niets nieuws want “dat Balkenende een gebrek aan leiderschap toont, wisten we al“.
Eind februari 2010 maakt ’t NRC onder de titel ‘Visionair zonder gezag’, de balans op van het leiderschap van Balkenende. Rutte heeft het daarin over “zijn ruggegraatloosheid“, Wilders uitspraak “de slechtste premier sinds de Tweede Wereldoorlog” wordt geciteerd en Pechtold concludeert in het stuk: “Hij faalt op alle fronten“.

Aangezien een coalitie zonder de VVD bijna niet denkbaar zal zijn, is het goed Mark Rutte nog even iets uitgebreider het woord te geven over het leiderschap van onze MP. Uit een Vrij Nederland interview van afgelopen november:

Balkenende is boos dat u hem telkens gebrek aan leiderschap verwijt.

‘Dat is dan jammer. Dan had hij een ander vak moeten kiezen. […] Hij heeft toch gebrek aan leiderschap getoond? Neem nou de zaak rond ABN Amro. De baas van ABN Amro en de baas van De Nederlandsche Bank vragen de premier om te helpen bij de fusie met ING. […] Maar wat doet Balkenende? Hij neemt de telefoon niet eens op. […]

Sorry Jan Peter, maar dan kan ik niet anders dan jouw leiderschap ter discussie stellen. Zo iets kan ik echt niet laten zitten. […] Die kritiek is niet nieuw. Maar in het vorige kabinet waren zijn zwakke kanten minder zichtbaar omdat er een vice-premier was – Gerrit Zalm – die het gat dichtte. Zo’n vice-premier is er nu niet. […] Dus komt Balkenende alleen te staan, in de volle naaktheid van zijn leiderschap.’

En dan valt hij tegen?
‘Dat valt hij echt tegen.’

De komende coalitiebesprekingen worden uitermate ingewikkeld, omdat met vier partijen geregeerd zal moeten worden, of met een minderheidskabinet. Dat vereist een minister-president die flexibel en wendbaar is en zich in anderen kan verplaatsen. Bovendien heeft hij of zij argumentatieve en retorische gaven nodig om weloverwogen bezuinigingsbesluiten te nemen en die ook nog eens voor iedereen begrijpbaar voor het voetlicht te brengen.

Daarom zou de parlementaire pers Pechtold, Wilders en Rutte, de volgende vraag eens moeten voorleggen: Jarenlang heeft u kritiek op het leiderschap van Balkenende gehad. We begrijpen dat u een coalitie met het CDA open houdt. Maar sluit u uit – met die kritiek in uw achterhoofd en in het vooruitzicht een ingewikkelde volgende kabinetsperiode – dat een kabinet waar uw partij deel van uitmaakt door Balkenende geleid zal worden?

Daarop is één antwoord mogelijk en als ze dat ook geven heeft de CDA-top iets om over na te denken.

Dat Balkenende niet de volgende minister-president kan zijn volgde zelfs uit z’n eigen woorden in het slotdebat op 3 maart: “Als je het hebt over leiderschap dan heb je één ding nodig en dat is vertrouwen over en weer om inhoudelijk voortgang te boeken in dit land.” Gezagsgetrouw als christen-democraten altijd zijn moeten ze dat maar van hun leider aannemen.

Reacties (15)

#1 Peter

Andere partijen accepteren alleen een CDA met een andere leider?
Wetende dat niemand om het CDA heen kan, zul je zien dat die partij juist Balkenende overeind houdt.

En zou het CDA wel voor dat argument zwichten, welke grote roerganger hebben ze dan in huis, om in ieder geval verder zetelverlies te voorkomen?

  • Volgende discussie
#2 Rob Zachte

Dit deed de PvdA in 1977 al met het CDA tegen Dries van Agt. En zo ging hun miste overwinning verloren. En verdween de PvdA tot Kok uit de macht.

Slechtste advies dus wat je maar kan geven (sorry).

En gaat ook in tegen de Femke Doctrine van j.l. zaterdag (regel 2).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Rob Zachte

mooiste (freudiaans)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Rob Zachte

@Peter Les 1 in het machtshandboek soldaat van CDA: we hebben altijd ruim genoeg opvolgers indien echt nodig (maar we praten er niet over).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Fleur

De top van het CDA heeft sowieso wat om over na de denken als ze naar de afgelopen 8 jaar kijken.
Daarnaast zitten SP, PvdA en GL ook niet meer te wachten op MP Balkenende.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Eric

Het CDA heeft nog nooit een leider weggestuurd. Hem die kant op dirigeren, dat wel. Maar met Balkenende´s nimmer wijkende eigen gelijk gaat dat nog lang duren. Balkenende VII moet lukken…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 AvdS

@Peter: als D’66, VVD en PVV er een serieus punt van maken, dan zal dat de discussie binnen het CDA die nu met man en macht gedempt wordt, in ieder geval helpen oplaaien.

@Rob: volgens mij werden er in ’77 pas mensen tijdens de formatie uitgesloten en het zou mooi zijn als JP dat stadium als lijsttrekker niet meer meemaakt.

@Fleur: helemaal waar en ook zij hebben veelvuldig duidelijk gemaakt dat Balkenende en leiderschap twee entiteiten zijn die zelden verenigd zijn gezien. Halsema kenschetste de premier ook goed toen ze zei ‘leiderschap is niet het geven van een opsomming van clichés’. Desalniettemin zou het CDA er niet wakker van liggen als SP en GL Balkenende als premier uitsluiten. Want Balkenende zoekt z’n coalitiepartners toch niet in de linkse biotoop.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Jan

De puinhopen van negen jaren Balkenende. Die zijn zo groot dat ze al niet meer te ruimen zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 larie

‘Autore Deo, favente regina, luctor et emergo’ ..logisch..die is dood…zoals ieder levend wezen…uit einde lijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 eli

Niet zo’n goed idee om de collega’s van andere partijen te laten bepalen wie de lijsttrekker wordt. Laat de kiezer maar duidelijk maken of Balkenende door mag (als de partij hem op 1 zet). Dat kan simpel door niet op hem te stemmen. Ook voor CDA-stemmers staan er genoeg anderen op de lijst.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 MaxM

Andere partijen lijken me niet echt relevant met oppositietaal, die retoriek blijkt altijd boter zacht te zijn. Het is zijn achterband die hem uiteindelijk de das om zal doen en zij beginnen hem openlijk af te vallen. De geest is uit de fles, wat in den haag bijna altijd betekent dat je binnenkort kan gaan. Harry potter zonder toverkracht, wie zal hem missen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Roderik

Nu is het te hopen dat mensen die vorige keer CDA stemden inzien dat Balkenende er een bende van gemaakt heeft en op een andere partij stemmen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Adriana

Hahahahaha!!
Balkenende gaat zorgen voor stabiliteit!!
Echt, ik heb het vanmorgen een CDA-coryfee horen zeggen.
De man die nog nooit in staat is geweest enige vorm van stabiliteit te verzorgen,gaat dat nu wél doen.Hhahahahahaha!!.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 high

CDA gaat niet regeren omdat PVV groter wordt dan CDA. CDA zal graag een CDA-VVD-PVV leiden maar zal nooit Wilders als premier dulden. Hierdoor is rechts defacto vleugellam als PVV de grootste partij wordt.

Mijn gok is dat er een er een paars plus groenlinks (Skunk van Doe Maar !) kabinet komt. Als ze de 75 halen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Incassobureau

Laten we hopen dat Rutte het beter gaat doen!

  • Vorige discussie