Na een lange periode als politiek journalist voor Den Haag Vandaag heeft Wouke van Scherrenburg na haar afscheid een boek met interviews samengesteld getiteld Vrouwen op het Binnenhof. Interviews met zestien politica’s van dit moment. Ze geeft zelf aan dat het niet puur om emancipatoire redenen was. Ze wilde ook graag een beeld geven vanuit een vrouwelijk perspectief over hoe het is om het hoofd boven water te houden in een wereld vol grote ego’s en zeurende achterbannen. En hoe politica’s werk en privé combineren.
De zestien interviews volgen allemaal min of meer hetzelfde stramien. De persoon zelf is aan het woord en vertelt achtereenvolgens over haar jeugd, hoe ze in de politiek beland zijn, hoe het is om politica te zijn in deze tijd en hoe het leven als politica zich verhoudt tot de privé situatie. Om dan af te sluiten met een korte blik vooruit.
De interviews komen heel erg ongedwongen over. Dit is waarschijnlijk mede te danken aan de lang lopende relaties die Wouke heeft kunnen opbouwen met veel van de geïnterviewden. Het leest alsof ze een verhaal vertellen aan vrienden. Emoties en teleurstellingen worden openlijk besproken.
Door deze manier van presenteren krijg je voornamelijk meer inzicht in de persoon. De politieke standpunten komen op de tweede plaats.
Het boek leest erg vlot. Het kostte me niet meer dan 5 uur om de 166 bladzijden te verorberen, inclusief het maken van aantekeningen.
Uitgaande van het doel kan je zeggen dat Wouke geslaagd is in haar missie. Ik heb nu veel meer inzicht in hoe de vrouwen er in zitten en wat het voor hun levens betekent. En ik moet ook gelijk zeggen dat daarmee het respect voor een meerderheid van die vrouwen weer een stuk gestegen is. Aan de ene kant omdat nog duidelijker wordt welke offers zij (en waarschijnlijk ook mannelijke politici) moeten brengen om dat werk te doen. Aan de andere kant omdat ik zie hoe oprecht ze proberen langs hun weg de wereld beter te maken.
Dat neemt niet weg dat er ook een aantal, negatieve, observaties zijn, die overigens los staan van de kwaliteit van het boek.
Zo valt op dat er toch vaak sprake is van het streven naar het vasthouden van de eigen zetel als doel op zich. In die zin wordt er heel weinig gesproken over het algemene politieke belang van een partij of het belang van een land. Hieraan vast zit ook zichtbare lijn in het ambitie niveau van de meeste vrouwen. De meerderheid is veel bezig met het ontwikkelen van hun eigen leven en carriere. En daar past dit verhaal dan ook in.
Bijzonder is ook dat er stevig wordt afgegeven op de politieke slangenkuil van Den Haag en de constante strijd om te “scoren”, terwijl ze zelf ook laten doorschemeren daar mee bezig te zijn. Maar dan heet het in het grote belang te zijn. Daarmee wordt helaas toch aangegeven dat scoren om bij de volgende verkiezingen meer zetels te halen wel geoorloofd is ten koste van het inhoudelijk en politiek correct een goed besluit nemen. Want immers, meer zetels levert meer macht op en dus meer invloed en (in hun ogen) betere besluiten. Helaas verplaatst deze redenering de verbetering van de besluitvorming dus tot in het oneindige naar de toekomst.
Een heel andere observatie gaat over de achtergrond van de politica’s. Eigenlijk heeft niemand het heel erg zwaar gehad in haar leven. Natuurlijk waren er wel tegenslagen, maar het merendeel komt uit een “warm nest”, heeft de mogelijkheid gehad de opleidingen te volgen die ze wilden (soms met wat extra knokken) en is gevrijwaard geweest van langdurige ziektes, heftige familieperikelen of moeizame sociale omstandigheden. Je kan je dan dus af vragen in hoeverre ze representatief zijn voor de samenleving. Maar dat is eigenlijk uberhaupt een open deur in trappen als we het over politieke vertegenwoordiging hebben.
Een laatste opmerking betreft het korte termijn denken en gebrek aan visie dat toch ook bij de politica’s aanwezig is. Het gaat vrijwel alleen maar over het oplossen van concrete problemen van dit moment met korte termijn maatregelen. Typerend hiervoor was Gerda Verburg’s (CDA) uitspraak over wat haar politieke ambitie was:
“Zorgen dat de bureaucratie vermindert en dat er minder protocollen komen.”
Dat scoort vast goed bij mensen in de zorg, maar om nou te spreken van echte visie….
Dan nog een sappig citaat van een van de leden van onze regering (Agnes van Ardenne, minister van ontwikkelingssamenwerking):
“De positie van vrouwen is nog allerbelabberdst en dat komt niet alleen door mijn eigen rooms-katholieke kerk, maar ook door Bush en andere conservatieve regeringen. Het recht op een eigen positie van de vrouw, het recht voor jezelf op te komen, wordt door hen ontkend.”
Uiteindelijk is mijn oordeel over het merendeel van de geïnterviewde politica’s positiever dan voor het lezen van het boek.
Ach, laat ik ze ook maar even noemen en gelijk op volgorde van respect (veel tot een beetje) zetten. Dit laatste puur op basis van hoe ze in het boek naar voren komen:
Agnes van Ardenne (CDA)
Sharon Dijksma (PvdA)
Rita Verdonk (VVD)
Laetitia Griffith (VVD)
Fenna Vergeer (SP)
Khadija Arib (PvdA)
Femke Halsema (GroenLinks)
Agnes Kant (SP)
Gerda Verburg (CDA)
Nebahat Albayrak (PvdA)
Anouchka van Miltenburg (VVD)
Marijke Vos (GroenLinks)
Mirjam Sterk (CDA)
Lousewies van der Laan (D66)
Margot Kraneveldt (LPF, op dat moment)
Bibi de Vries (VVD)
Vrouwen op het Binnenhof
Interviews met Nederlandse politica’s
Wouke van Scherrenburg, 2006
ISBN 90 6305 207 3 / Nur 320/800
Reacties (16)
Inkoppertje, maar waarom eindigt verdonk zo hoog in je lijstje?
Ah, daar issie weer!
*aai*
Visie, doorzettingsvermogen, integriteit.
Hoezo inkoppertje?
En hoezo aai?
Het is toch zeker politicae, of bennu er een die ook musejums zegt?
Kijk nou. Altijd gedacht dat ‘Bibi’ kort was voor ‘Willibrord’. Blijkt De Vries een vrouw te zijn. Maar daarbij kun je het tenminste nog aan het plaatje zien. Er zijn ergere twijfelgevallen
hoe het is om het hoofd boven water te houden in een wereld vol grote ego’s
…waarbij tussen de regels door de suggestie gedaan lijkt te worden dat de grote ego’s van mannen zouden zijn, terwijl we in de Verdonk-affaire gezien hebben wat er gebeurt als je vrouwen onder elkaar laat bakkeleien: geef Femke en Looser-wiesewiesje een Rita en hatsekidee, weg kabinet (en in het geval van Looser-wiesje: ook ‘weg partij’). Als dat geen ‘ego’ is…
Zo valt op dat er toch vaak sprake is van het streven naar het vasthouden van de eigen zetel als doel op zich
…wat breng je dat lief en onschuldig, je doet net alsof het je verbaast… dat is toch geen ‘vrouwen’, dat is gewoon ‘politiek’ in het algemeen?
Hieraan vast zit ook zichtbare lijn in het ambitie niveau van de meeste vrouwen. De meerderheid is veel bezig met het ontwikkelen van hun eigen leven en carriere
…dit lijkt me niet iets specifieks ‘vrouwen’ maar gaat m.i. gewoon, alweer, op voor de algehele politiek. De makke van het volksvertegenwoordigingsprincipe is dat de mensen op het pluche gewoon carrièrejagers op hun manier en voor hun eigen doelen zijn, waarbij de volksbelangen niet veel meer zijn dan hun gereedschap. Lijkt me een inkoppertje, heb je geen vrouwenboek voor nodig.
Eigenlijk heeft niemand het heel erg zwaar gehad in haar leven
…maar daarom zitten ze (mannen zowel als vrouwen) ook in de politiek en niet in een functie waar je ècht voor je hachje moet knokken lijkt me. Het zijn vrijwel allemaal (ik ken er een paar) mensen die in hun jeugd van die zestienjarige snotapen waren in bruine cafeetjes om daar onder het genot *kuch* van een veel te grote sigaar het heil van het volk te bespreken, terwijl ze geen flauw idee hadden -en hebben- wat dat dan is of wil, dat ‘volk’. Of het waren brave schoolmeisjes in debatteerclubjes, same difference. Al met al: papieren tijgers zonder ballen.
Overigens, als ik aan ‘politici met ballen’ denk, dan komen er toch eigenlijk alleen maar vrouwen in mijn gedachten: Klompé (zo oude ben ik al ja), die forse ex-burgemeester van Nijmegen (ik ben ff haar naam kwijt) en ja, ook Verdonk. Je hoeft het niet met ze eens (geweest) te zijn maar lef hebben ze wel, ik ken geeneen mannelijke politicus die daar tegenop kan.
Enzovoorts en zo verder. Dat iemand zo’n boek schrijft: soit, ze zal zich wel vervelen het lieve wicht, maar raar dat iemand zo’n boek leest en nog vreemder dat het gedrukt mag worden want zonde van de bomen.
@TheRule: Het is makkelijk om op basis van de uitingen in de media alle politici over een kam te scheren en van alle politici te zeggen dat ze pure baantjesjagers zijn en dat het grote belang ze niets doet.
Mijn eigen observatie (van de kamerleden die ik persoonlijk ken) is genuanceerder. En ook het boek bevestigd dat. En ja, ook daar zit het aandeel personen tussen die hun eigen carriere kennelijk belangrijker vindt dan het landsbelang.
Maar het gebeurt vaak naast het streven naar het doen van echt goede dingen.
Waarom ik het opschreef was omdat het me opviel dat de vrouwen het (onbewust mogelijk) zo tussen neus en lippen door toch vertelden.
btw: wanneer mogen we u verwachten op het politieke toneel om het goede voorbeeld te geven?
@Steeph:
Na al het gerant op Verdonk dacht ik dat er weinig redacteuren achter haar stonden. Jij vind Verdonk op basis van een interview “Visie, doorzettingsvermogen, integriteit” hebben? Ik baseer me liever op haar daden.
Wat het “aai” betreft: Ik was gewoon blij mijn comment weer te zien :-)
@Spuyt12: Ah, zo. Tja, maar dit is wel op basis van het boek. Inhoudelijk (de standpunten die ze in haar strijd om het lijsttrekkerschap heeft bekend gemaakt) ben ik het niet met haar eens. En de standvastigheid die soms doorslaat in rigiditeit vind ik ook niet goed.
Agnes van Ardenne is ook vanne ditte:
“Deze houding van fundamentalistische secularisten is niet alleen betreurenswaardig, maar ook intrinsiek gevaarlijk. ”
uitspraak gedaan tijdens de cartooncrisis
http://www.nrc.nl/opinie/article233293.ece
@ Steeph: Ik op het politieke toneel? Je weet min of meer hoe ik over het huidige politieke bestel denk, en aangezien dat van binnenuit niet kan en wil veranderen denk ik dat je mij pas in de politiek ziet na de volgende revolutie (al is er eigenlijk nooit een ‘vorige’ geweest in Nederland). Maar wie weet tot dan! :-)
Nu pas een recensie?! Maar ja, beter laat dan nooit. Heb het boek gelezen, maar moet zeggen dat ik de broodnodige roddel en achterklap node mis. Zet Agnes Kant maar op nummer 1, puur op basis van hoe ze in het boek naar voren komt.
@Dolby: Mijn stapel nog te lezen boeken zorgt er voor dat ik altijd minimaal een half jaar achter loop. Helaas, helaas.
Ik moet het boek toch gaan lezen zie ik nu. Al is het alleen maar om te lezen hoe het mogelijk is dat het tevreden pruttelende rolmopsje dat al vanaf haar 23ste in de Kamer zit, geen opleiding heeft weten af te ronden en nog nooit een echte baan buiten de politiek heeft gehad, in hemelsnaam op de tweede plaats heeft weten te komen!
adRemmert: wat een dodelijke typering ;-)))
Houden zo, Steeph. Ik heb hetzelfde probleem, kom zelfs niet meer aan de Donald Duck toe. Dat laatste is een verontrustende ontwikkeling in mijn bestaan.